Eins og milljónir landa hennar var hin 34 ára Jihan tilbúin að fórna öllu til þess að komast frá stríðshrjáðu heimalandi sínu, Sýrlandi. Markmiðið hennar og allra landa hennar sem flúið hafa átökin var að finna stað sem var öruggur undan ógnum stríðsins.
Fyrir rúmu ári flúðu hún og maður hennar, Ashraf, 35, sem er einnig að missa sjón vegna sjúkdóms. Þau komust í bát ásamt 40 öðrum sem stefndi á Tyrkland. Áætlað var að ferðin tæki 8 klukkustundir en leikar fóru öðruvísi en í upphafi var ætlað. Eftir 45 klukkustundir náði báturinn loks í höfn á eyjunni Milos. Þaðan þurftu þau svo að finna leiðina til Aþenu. Lögreglan handtók hópinn þegar þau loks komust til Grikklands og þeim var skipað að halda sig frá Aþenu og þremur öðrum borgum.
Þegar þarna var komið þurfti fjölskyldan að tvístrast. Ákveðið var að Ashraf héldi áfram til Tyrklands og sækja um hæli þar, en Jihan og synirnir tveir ætluðu að vera í Lavrion sem eru eins konar flóttamannabúðir í nágrenni við Aþenu. Í dag hefur Ashraf fengið hæli í Danmörku og Jihan og synirnir bíða í Grikklandi.
Vonir standa til þess að fjölskyldan geti sameinast áður en langt um líður. Jihan og synir hennar, Ahmed 5 ára og Mohammed 7 ára, búa í litlu herbergi í íbúðabyggingu sem hýsir flóttafólk. Hún hefur áhyggjur af menntun sona sinna og sjóninni sinni því án nauðsynlegrar aðgerðar getur hún tapað þeirri daufu tíru sem eftir er. „Við komum hingað í leit að friði og fólki sem skildi stöðuna sem við erum í,“ segir Jihan döpur. „Ég undra mig á því hversu fákunnandi fólk er.“
Ljósmyndari Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna tók eftirfarandi myndaflokk og hann er hægt að nálgast á Flickr síðu samtakanna.
Saga Jihan og fjölda annarra er að finna á ljósmyndasíðu Flóttamannahjálpar Sameinuðu þjóðanna. Ég hvet auðvitað alla til að skoða þessar myndir og lesa sögurnar sem fylgja. Þær sýna fram á neyð flóttafólksins, mennsku og stórkostlegt hugrekki til að fást við ótrúlega erfiðleika.
Ég held að með upplýsingum sé hægt að vinna bug á fordómum sem eru því miður landlægir á Íslandi þótt ég geri mér líka grein fyrir því að það sé útilokað að uppræta þá alveg. Málið er flóknara en svo.
Það er hins vegar áhyggjuefni þegar fordómar í garð flóttafólks eru orðnir að einhvers konar mótmælaspjaldi gegn „pólitískri rétthugsun“ (eins og það er kallað). Það er ekkert óalgengt að stjórnmálamenn skammist út í flóttafólk og kyndi undir fordóma. Afleiðingin er að grunnhyggið og illa innrætt fólk fær hugmyndafræðilegt land undir lappirnar þannig að þegar það segir í gegnum samanbitnar tennurnar að „þetta fólk geti bara drullast til þess að vinna“ eða að „það eina sem þetta fólk þrái er að komast inn í félagslega kerfið“, er það ekki lengur „banal“ heldur samþykkt sem hluti af umræðunni.
Þegar svona fordómum er mótmælt koma lýðskrumarar innan úr öllum flokkum, berja sér á brjóst og tala fjálglega um „góða fólkið“ og hvað innræting þess sé komin lnagt frá því eðilega. Athygli vekur að sumir þingmenn þjóðarinnar tönnlast mikið á frasanum um „góða fólkið“. Þetta er svolítið sérstakt því hvergi annars staðar í heiminum er frasinn „góða fólkið“ notað yfir eitthvað sem er slæmt eða óæskilegt.
Í rauninni er ekkert merkilegt að sumir hafi horn í síðu flóttafólks eða innflytjenda eða fólks af öðrum kynþætti. Þetta hefur fylgt mannkyninu frá örófi alda og ég á svo sem ekkert von á að þessi árátta hverfi í bráð. Það er hins vegar nöturlegt til þess að hugsa að sumir stjórnmálamenn noti neyð flóttafólks sér til framdráttar og stappi kerfisbundið undir áróður gegn flóttafólki.
Það er ekkert langt síðan að bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum tjáði sig fjálglega um flóttamannavandann og kom með þá furðulegu tillögu að senda allar konur sem óska eftir hæli á Íslandi í „píkuskoðun“ eins og hann orðaði það. Nú er það rétt hjá bæjarstjóranum að í sumum löndum eru konur umskornar. Það er reynar sérstakt vandamál og ætti alls ekki að tengja við flóttamannavandann.
Þegar kona leitar hælis á Íslandi er það ekki vegna þess að hún er með áfallastreituröskun vegna umskurnar. Málið er flóknara en svo.
Ég hvet alla til að kynna sér málefni flóttafólks. Ljósmyndasíða Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna er góður staður til að byrja á.