Samningur um þriðja sérleyfið vegna olíuleitar á Drekasvæðinu verður undirritaður í Þjóðmenningarhúsinu í dag. Mörg umhverfisverndarsamtök hafa mótmælt þeirri stefnu stjórnvalda að leita að olíu til vinnslu í lögsögu Íslands. Og segir meðal annars í yfirlýsingu sem samtökin sendu frá sér í dag:
“Við krefjumst þess að ríkisstjórn Íslands og Alþingi hætti tafarlaust við áætlanir um vinnslu olíu og gass af Íslands hálfu. Íslensk stjórnvöld myndu með því sýna ábyrgð og senda skýr skilaboð um allan heim að Ísland ætli sér að vera í fararbroddi í loftslagsmálum. Ennfremur gætu þau fyrirtæki og einstaklingar sem eiga í hlut sæmt sig af því að hafa gert það rétta í stöðunni og kosið að fjárfesta frekar í verkefnum sem auka ekki á þau umfangsmiklu umhverfisvandamál sem við stöndum nú þegar frammi fyrir á alþjóðavísu.”
Í gær flutti Sigmundur Davíð Gunnlaugsson ræðu sem bar titilinn “The Arctic – Warming Up for Business.”
Ræðan var flutt á morgunverðarfundi sem PwC og Norðurslóða-viðskiptaráðið stóðu fyrir í gær, 21. janúar 2013, og fjallaði um viðskiptatækifæri á Norðurslóðum. Af ræðunni má skilja að ríkistjórn Íslands sé einhuga í því að nýta þau viðskiptatækifæri sem felast í olíuleit á Norðurslóðum og er ræðan öll í fullkomu ósamræmi við álit umhverfissamtaka. Hér er ræðan í heild sinni.
Stefán Gíslason umhverfisstjórnunarfræðingur skrifaði grein í Vísi í desember s.l. sem ber heitið „Stóra tækifærið á Drekasvæðinu“ þar sem hann skrifar meðal annars þetta:
„Stóra tækifærið á Drekasvæðinu“ liggur ekki í því að vinna olíu. Það liggur í því að vinna hana ekki. Það eitt að mikil líkindi séu á því að olía finnist á svæðinu er nóg til þess að skapa Íslendingum tækifæri sem er einstætt á heimsvísu. Þetta tækifæri veitist bara þjóð sem á miklar eldsneytisauðlindir í jörðu, en er ekki byrjuð að nýta þær. Og rétti tíminn er núna!…
Í framhaldi af ákvörðuninni um að nýta ekki olíuna á Drekasvæðinu munu opnast ný og óvænt tækifæri í rannsóknum og ferðaþjónustu, tækifæri til að byggja upp aðstöðu fyrir norðurslóðarannsóknir og tækifæri til að fá hingað alþjóðlegar ráðstefnur um loftslagsmál og um verndun hafsins, svo eitthvað sé nefnt. Um leið opnast ný tækifæri í markaðssetningu á íslenskum vörum, íslenskri þjónustu, íslenskri þekkingu og íslenskri menningu, jafnvel þótt hún tengist Drekasvæðinu ekki neitt. “
Hér má lesa grein Stefáns í heild sinni.
Kvennablaðið hafði samband við Stefán.
K: Hvernig túlkar þú ræðu SDG:
S: Ekki verður annað séð á henni annað en að þetta þriðja sérleyfi hafi þegar verið gefið út. En sjálfsagt tekur það ekki gildi fyrr en við undirritun í dag. Verst að nú þegar eru tvö önnur í gildi. En ræðan í heild er sorglegt dæmi um algjörlega ábyrgðarlaust tal stjórnmálamanns sem skortir yfirsýn en telur sig geta talað til allra í sama orðinu. Í ræðunni eru svo hrópandi þversagnir að maður trúir varla að hann trúi því sjálfur.
K: Hvaða umhverfisráðgjafa hefur SDG á sínum snærum til að meta hvort ólíuvinnsla á Drekasvæðinu sé heillaspor? Veistu það?
Stefán: Mér dettur ekki í hug að hann hafi einhvern umhverfisráðgjafa á sínum snærum, en hugsanlega hefur einhver verkfræðingur gefið honum „góð ráð“. En þetta veit ég svo sem ekkert um. Hins vegar hygg ég að formlega séð verði ekki aftur snúið, því að strax þegar fyrsta leyfið var undirritað (og það lét Steingrímur J. meira að segja bendla sig við) var teningunum kastað. Ég skil það svo að hvert leyfi gefi viðkomandi aðila rétt til olíuleitar og -vinnslu. En allt eru þetta mannanna verk og slíkum verkum er hægt að breyta. Það væri myljandi gróði af því að taka þessar ákvarðanir til baka.
K: Hver er afstaða málsmetandi umhverfissinna til þess að farið sé að vinna olíu úr hafi á þessum slóðum.
S: Ég held að nánast allir umhverfissinnar hvar sem er í heiminum séu sammála um að frekari olíuvinnsla sé óráð, hvar sem hún er stunduð. Og flestir eru líklega sammála um að olíuvinnsla á Norðurheimskautssvæðinu sé ein alversta hugmyndin á þessu sviði, vegna þess hversu viðkvæmt svæðið er. Sjálfur er ég algjörlega sannfærður um að hugmyndin sem ég set fram í greininni sé ekki bara skynsamleg í umhverfislegu tilliti, heldur einnig og ekki síður í efnahagslegu tilliti, ekki bara til langs tíma, heldur líka til skamms tíma. Þarna er hægt að byrja að græða peninga strax.