Ella Björg Rögnvaldsdóttir og María Ósk Gunnsteinsdóttir, hjúkrunarfræðingar skrifa:
„Lengi hefur það fylgt umræðu um hjúkrunarfræðinga að þeir séu atvinnumenn í góðmennsku, þeim er jafnvel líkt við engla sem svífa um og veita axlir til að gráta á og hendur til að halda í. Umhyggjusemi er góður kostur að bera fyrir hjúkrunarfræðing en það er ekki það sem gerir þá að hjúkrunarfræðingum heldur það sem gerir þá mannlega. Að veita andlegan stuðning og nærveru er vissulega mikilvægt og nauðsynlegt en er einungis lítið brot af verksviði hjúkmrunarfræðinga.
Veit almenningur hvað hjúkrunarfræðingar gera í vinnunni? Hér kemur smá upptalning af því sem við erum að gera á Hjartadeild Landspítalans (mjög líklega gleymist eitthvað):
Á deildinni sinnir hver hjúkrunarfræðingur 6-12 sjúklingum eftir því hvort um er að ræða morgunvakt, kvöldvakt eða næturvakt. Stundum fleiri, stundum færri eftir því hve margir eru inniliggjandi. Deild sem þessi er þó nánast alltaf full og sjúklinga má gjarnan finna á göngum og setustofum. Nauðsyn er að kynna sér hvern sjúkling vel, að missa af mikilvægum upplýsingum getur kostað mannslíf.
Við metum hjúkrunarþarfir hvers og eins sjúklings, setjum upp hjúkrunarmeðferð og veitum sérhæfðar hjúkrunarmeðferðir sem henta hverjum og einum. Við tökum til lyf fyrir hvern og einn sjúkling. Tökum til töflur, blöndum innrennslislyf ætluð í æð, reiknum út magn, styrkleika og innrennslishraða, metum hvaða lyf þyrfti að bíða með, sleppa eða auka eftir blóðprufuniðurstöðum eða einkennum og breytingum á lífsmörkum. Mistök eru dýr, geta kostað mannslíf. Svo er að koma réttum lyfjum til réttra sjúklinga. Gefa lyf um munn, sondu, í æð, vöðva, undir húð, í endaþarm, möguleikarnir eru margir.
Við sitjum flettifundi með læknum þar sem farið er yfir lyf, rannsóknir, ástand sjúkling og næstu skref í meðferð hans ákveðin með þverfaglegri samvinnu. Við setjum upp og tökum æðaleggi, þvagleggi og sondur. Tökum blóðprufur, fylgjumst með og túlkum niðurstöður, tökum þvagprufur, saurprufur, aðstoðum við aðhlynningu, tökum þátt í endurlífgun, setjum fólk í ytri öndunarvél og stillum hana eftir þörfum, við fylgjumst með vökvajafnvægi og lífsmörkum. Við búum um sár, tökum sauma, fyrirbyggjum legusár. Við undirbúum fólk fyrir aðgerð og tökum á móti fólki úr aðgerð. Við fylgjum sjúklingum sem eru í óstöðugu ástandi í rannsóknir með hjartastuðtæki og neyðarlyf við höndina. Við tökum við nýjum sjúklingum og útskrifum sjúklinga.
Við erum stöðugt að meta andlega og líkamlega líðan og ástand sjúklinga og endurskoða meðferð þeirra enda erum við almennt fyrstu viðbragðsaðilar fari eitthvað úrskeiðis. Við erum sú stétt sem alltaf er til staðar, við erum alltaf inni á deildinni og erum aldrei langt undan. Fyrstu viðbrögð skipta öllu máli, þau geta skilið á milli lífs og dauða.
Við veitum líknandi meðferð, andlegan stuðning, fjölskylduhjúkrun, sinnum endurhæfingu, sitjum fjölskyldufundi og útskriftarfundi, skrifum hjúkrunarbréf og hjúkrunarbeiðnir, sendum beiðnir fyrir heimahjúkrun og ýmsar göngudeildir, biðjum um sjúkraþjálfun, iðjuþjálfun, næringarfræðing, líknarteymi, verkjateymi. Við skrifum nótur um það sem fram fór á vaktinni og vöndum okkur, allir hafa rétt á að sjá sína sjúkraskrá. Við förum yfir pappíra sjúklings til að vera viss um að hann hafi fengið nauðsynlegar rannsóknir eða lyf.
Við fræðum sjúklinga um rannsóknir, sjúkdóma þeirra, lífstílsbreytingar, lyf og fleira til þess að þeim farnist sem best. Við gætum þess að sjúklingar útsrifist af deildinni með tíma hjá sínum lækni eða á göngudeild sé þess þörf.
Við pössum að neyðarvagn deildarinnar sé alltaf búinn öllum þeim búnaði sem til þarf og tilbúinn til notkunar en hjúkrunarfræðingur með þar til gert píptæki getur þurft að hlaupa á aðrar deildar með vagninn til þess að sinna endurlífgun. Við sinnum eftirliti með síritum sem vakta hjartslátt, tíðni og takt hvers og eins sjúklings og pössum að allir séu rétt tengdir, alltaf. Við förum yfir öll línurit í lok vaktar til að vera viss um að okkur hafi ekki yfirsést neitt.
Við tökum hjartalínurit og túlkum hjartalínurit. Við fáum mat frá gjörgæslu, köllum á lækni, jafnvel endurlífgunarteymi ef þörf er á samkvæmt okkar mati.
Við erum talsmenn sjúklinga og ef við erum ósammála meðferð sem verið er að veita eða ekki veita þá ber okkur að koma því á framfæri þrátt fyrir að það krefjist árekstra við samstarfsfólk. Við erum alltaf á deildinni, á vaktinni. Við skreppum ekki í hádegismat. Vinnan er líkamlega og andlega krefjandi.
Hjúkrunarfræðingar eru fjögur ár í háskólanámi. Margir fara í framhaldsnám og hafa þá oftast sex ára háskólanám að baki. Þrátt fyrir það eru byrjunarlaun hjúkrunarfræðings mun lægri en margra sem starfa hjá ríkinu og hafa styttri menntun að baki. Það er fólksflótti úr stéttinni. Of mikið hefur verið rætt um vaktaálag í sömu setningu og rætt er um grunnlaun. Þessu má ekki flækja saman. Alls ekki allir hafa möguleika á að taka annað en morgunvaktir. Vaktaálag á að vera “verðlaun” fyrir þá sem vinna á tímum þegar aðrir geta haft það náðugt með fjölskyldu og vinum.
Það er ekki hver sem er tilbúinn að taka að sér vinnu sem felur í sér að taka 2-3 vaktir yfir jól og áramót. Vaktavinna er heilsuspillandi, það hafa margar rannsóknir sýnt. Fyrir þá fórn sem hjúkrunarfræðingar færa með því að vinna óreglulegan vinnutíma ætti að greiða aukalega.
Þegar rætt er um laun og launakjör skal ræða raunveruleg launakjör, ekki meðallaun, ekki vaktaálag, ekki möguleika til að vinna allt of mikið og á ókristnilegum tíma til að geta skrapað saman fyrir útgjöldum heimilisins, heldur dagvinnulaun! Það eru tölurnar sem skipta máli, tölurnar sem hægt er að bera saman við aðrar háskólamenntaðar stéttir sem starfa hjá ríkinu. Hjúkrunarfræðingar eiga inni leiðréttingu launa, vegna þeirrar þekkingar og færni sem þeir búa yfir eftir langt og strangt háskólanám. Ekki einungis fyrir umhyggju, góðmennsku og liðlegheit.“