Ræða flutt á alþjóðlegum baráttudegi kvenna í Iðnó þann 8. mars 2016. Jónína Björg gerði garðinn frægan sl. vor með laginu Sveiattan við lag Baggalúts, Mamma þarf að djamma. Jónínu blöskraði þegar hún og samstarfsfólk hennar tvöfaldaði vinnuafköst sín í fiskvinnslunni HB Granda á Akranesi að yfirmenn þeirra skildu umbuna þeim með íspinna þegar eðlilegt hefði verið að bjóða launahækkun eða bónusa fyrir að auka umtalsvert gróða fyrirtækisins.
Jónína Björg Magnúsdóttir skrifar:
Síminn hringir og ég er beðin um að tala 8. mars í Iðnó á alþjóðlegum baráttudegi kvenna. Ég er stödd úti í Einarsbúð á Akranesi, á leiðinni út með pokana. Ég svara að bragði: Ekkert mál, til í það. Að samtali loknu spyr ég sjálfa mig, ekki í fyrsta skipti og eflaust ekki í síðasta heldur, hvað ég væri nú búin að koma mér út í!
Ég er hvatvís, athyglissjúk með athyglisbrest og hef síðan ég man eftir mér, haft óbilandi trú á sjálfri mér og að ég geti hlutina jafnvel og eldri systur mínar, geti sungið betur en konan við hliðina á mér í kórnum, geti flakað betur en þær sem hafa lengri reynslu og svona má lengi telja.
Ég hef alltaf skýrt þetta út með því að ég er yngst af 9 systkinum, hef þurft að hækka röddina til að láta heyra í mér og ná mínu fram en elsti bróðir minn benti mér á það að ég hefði líka fæðst með minn eigin karakter og væri fædd með ákveðna skapgerðareiginleika.
Þessir eiginleikar hafa leitt mig á þann stað sem ég er í lífinu núna. Þeir hafa leitt mig meðal annars í X-Faktor, Ísland Got Talent, til Finnlands 3 ár í röð: til að skemmta, til að halda fyrirlestra um Ísland og til að fræða skólakrakka um Snorra-Eddu, til Svíþjóðar að læra ensku, til að kenna leiklist og heimilisfræði, til að skrá mig á talsetningarnámskeið. Ég er ekki bara síprjónandi heldur líka alltaf með eitthvað á prjónunum.
Ég hef ekki verið hrædd við að taka áskorunum hvort sem að ég hef átt val um þær eða þær sem að lífið hefur rétt að mér. Þegar ég fékk að vita á fyrri meðgöngunni að ég ætti von á tvíburum var lækninum meira brugðið en mér. Hann sagði nefnilega áður en að hann skellti tækinu á magann á mér að við skyldum athuga hvort þetta væru nú ekki þríburar. Svo komu tvö hjörtu á skjáinn sem slógu kröftuglega og ég bara hló. Þetta var bara tilhlökkunarefni.
Einu sinni kom ég mér sjálfri á óvart þegar ég lét plata mig út í að taka þátt í aflraunakeppni þegar að Hálandaleikarnir voru haldnir á Akranesi í júlí 1996. Ég átti að bera tvær 50 kílóa töskur og ég man að í þetta skipti efaðist ég um að vinna því að konurnar sem kepptu á móti mér voru vel á sig komnar og önnur þeirra einkaþjálfari.
Fyrsta konan náði að fara með töskurnar aðra leiðina, kona tvö náði að fara aðra leiðina og snúa. Mér tókst að labba öskrandi aðra leiðina, snúa og labba til baka og snúa og alltaf öskraði ég. Alls 82 metrar og þetta ætti að vera til í safni Stöðvar 2.
Hér að ofan hef ég rekið eigið ágæti. En ef að við höfum ekki trú á sjálfum okkur, hver á þá að gera það?
EN af hverju er ég hér í dag í Iðnó?
Á síðasta ári söng ég eins og flestum er kunnugt um, lagið Sveiattan, sem hreyfði við ráðamönnum í mínu fyrirtæki og á augabragði var bónus kippt í lag og kjarasamningarnir tókust með ágætum.
Með grófu orðalagi, með því orðbragði sem ég heyrði í kringum mig í vinnunni, með góðan texta við frábært lag var hægt að áorka því sem að trúnaðarmenn fyrirtækisins höfðu unnið að í 3 ár. Eigendur vildu greinilega ekki verða að meira athlægi en orðið var.
Myndbandið fékk rúmlega 10.000 áhorf fyrsta sólarhringinn. Bragi Valdimar Skúlason og Baggalútsmenn eiga miklar þakkir skilið fyrir að hafa eftirlátið mér lagið endurgjaldslaust.
Í laginu deili ég á ráðamennina en ef vel er að gáð deili ég einnig á samstarfsfólk mitt, fólkið sem að talar og talar en gerir aldrei neitt þegar til kastanna kemur. Fólkið sem að gagnrýnir aðra og baknagar, hvort sem er vinnuveitendur og samstarfsfólk en gerir svo ekki neitt þegar á þarf að halda.
Fólkið sem að heldur að sér höndum, vill ekki bera ábyrgð og þarf þar af leiðandi að taka því sem að að því er rétt. En þessi sami hópur er fyrstur til að gagnrýna verk annarra og hrósar sjaldan þeim sem að það eiga skilið.
Vegna hvatvísinnar þá hef ég svo oft þurft að éta ofan í mig orð og gerðir þegar ég hef farið of geyst. Ég hef oft þurft að biðjast afsökunar og þurft að bæta fyrir gerðir mínar. Ég hef oft verið minnt á að ég er ekki vitundarhót betri, fremri eða merkari en nokkur annar og á ekki rétt á neinni sér meðferð eða athygli vegna þess að þora að opna kjaftinn, því er nefnilega ekki alltaf vel tekið.
Já, þær eru margar stundirnar þar sem ég tala við sjálfa mig og minni mig á að í þetta skiptið fékk ég ekki hlutverkið, var ekki valin sú besta. Ég hef oft hlegið með sjálfri mér að sjálfri mér.
Tengdamóðir mín var mikill jafnréttissinni, herstöðvarandstæðingur, kennari og geðhvarfasjúklingur. Við háðum marga rimmuna en börðumst líka saman við hennar andstæðing, veikindin. Við ætluðum alltaf að skrifa söguna okkar en hún dó 2. okt. 2010. Ég er búinn með minn hluta sögunnar og á hennar hluta eftir.
Móðir mín var ung beitt kynferðisofbeldi af hendi nánum ættingja en gat furðanlega lengi lifað eðlilegu hjónalífi með pabba áður en að gamlir draugar og heilabilun náðu tökum á henni og í raun var heilabilunin henni blessun því þá fóru draugarnir að þagna.
Mamma og systur hennar, Álfadalssysturnar, voru þekktar í sinni sveit á Ingjaldssandi, fyrir léttlyndi og hlátur en margir þekktu þeirra sögu. Ég ætla að skrifa sögu mömmu, vonandi fyrr en seinna.
Af þessum konum og þeirra lífi hef ég lært að opna kjaftinn eins málefnalega og mér er unnt hverju sinni bæði til varnar sjálfri mér og öðrum af því að við höfum stundum og sennilega svo ansi oft engu að tapa og það eru ekki allir sem geta varið sig.
Ég er afar þakklát fyrir að vera sú sem ég er. Ég reyni að sjá ekki eftir neinu og að fylgja draumum mínum eftir.
Hjartans þakkir fyrir áheyrnina.