Það væri mikil og óraunsæ bjartsýni að halda að það auglýsingaflóð sem yfir okkur dynur á hverjum einasta degi hafi engin áhrif á viðhorf okkar og hegðun önnur en þau að upplýsa okkur á hverri stund um hvar megi fá góðar vörur á hagstæðu verði. Menning okkar er útþynnt og daglegt líf er gagnsýrt af auglýsingaáreiti.
Í morgun þegar ég opnaði tölvupóstinn minn biðu mín 37 auglýsingaskeyti og í tveimur tilvikum fleiri en eitt frá sama aðila (Amazon, Wow Air). Í fyrradag fór ég í bíó (Háskólabíó) á sýningu sem samkvæmt auglýsingu átti að byrja kl. 17.30 en hófst ekki fyrr en 17.42 því að í 12 mínútur var sá tími sem ég hafði greitt fyrir í bíóinu misnotaður til að láta auglýsingar dynja á mér.
Í gær var Morgunblaðinu, blaði sem ég hef vísvitandi reynt að forðast árum saman, stungið inn um bréfarifuna mína, stútfullu af auglýsingum, kannski sumpart í þeim tilgangi að vekja áhuga minn á einhverju góssi en kannski hefur þessi ókeypis dreifing sumpart verið til að auka (falsa) upplagstölur blaðsins og gera það þannig að eftirsóttari auglýsingamiðli.
Fréttablaðið kemur daglega óumbeðið og í morgun eins og aðra föstudaga kom Fréttatíminn líka, samtals yfir 100 blaðsíður.
Margir blaða gegnum öll þessi ósköp. Það segir sig sjálft. Ef það borgaði sig ekki að auglýsa myndi enginn auglýsa – nema kannski fáeinir skylduræknir hægrimenn létu fyrirtæki sín borga hóflegt magn af auglýsingum til að sýna stuðning sinn við málstaðinn og til að styrkja Moggann.
Mér hefur tekist að fá tvö olíufyrirtæki sem af einskærri tilviljun selja bæði bensín á svo til nákvæmlega sama verði að hætta að senda mér tilboð um 12 kr. afslátt af lítraverði svo gott sem á hverjum degi; þessi tilboð voru send í gsm-símann minn á nóttu sem degi án allrar miskunnar hvar sem ég var staddur í veröldinni.
Þeir sem horfa á sjónvarp hafa stillt þvagblöðrur sínar og kaffiuppáhellingar eftir auglýsingatímum og nú ku menn meira að segja farnir út í að syngja og tralla auglýsingar á rás 1 í Ríkisútvarpinu.
Íþróttahús margra íþróttafélaga heita eftir stórum fyrirtækjum til að auglýsa nafn þeirra eða framleiðslu og slík fyrirtæki eru kölluð „styrktaraðilar“ til að fegra ósköpin. Íþróttabúningar eru notaðir undir auglýsingar og vörumerki, nema hvað ég hef ekki ennþá séð skákmenn merkta einhverjum varningi.
Allt þetta auglýsingamagn tekur til sín tíma og athygli sem við hefðum – ef við værum frjáls undan þessu áreiti – getað notað til annarra hluta eða bara til að tæma og hvíla hugann.
Auglýsingarnar smjúga inn í vitund okkar og búa um sig þar til lengri eða skemmri tíma og hafa þar með áhrif á hegðun okkar og viðhorf, og þá ekki bara neyslumynstur okkar heldur í víðara samhengi.
Getum við gert eitthvað til að koma í veg fyrir þetta auglýsingaflóð sem flæðir fram eins og seigfljótandi og óstöðvandi hraunmassi yfir vitund okkar. Já, það getum við, en fyrsta skrefið er að við áttum okkur á þessum ófögnuði, þessum andlega koldíoxíð-útblæstri sem mengar og forpestar tilveru okkar.
Þetta sem byrjaði sem skemmtileg tilkynning um að ný sending af ávöxtum væri komin til landsins, „Af ávöxtunum skuluð þér þekkja þá – Silli & Valdi“, er orðið að beljandi stórfljóti …
Ljósmynd af verslun Silla og Valda í Austurstræti.