Góð vinkona mín, sem er kanadískur og íslenskur ríkisborgari, heimsótti Ísland fyrir nokkrum vikum eins og hún hefur gert mörgum sinnum sl. áratugi. Í þetta sinn fylgdi heimsókninni aukaspenna þar sem eldgos var byrjað í Holuhrauni og hún var staðráðin í að skoða gosið með eigin augum, enda hafði hún búið í Kanada í meir en aldarfjórðung og ekki fengið tækifæri til að sjá eldgos með eigin augum.
Eftir nokkra leit stóð henni til boða að fljúga með Eagle Air Iceland yfir eldgosið fyrir tæpar 100 þúsund krónur. Hún sló til og mætti út á flugvöll ásamt 9–10 öðrum farþegum. Allir farþegar voru útlendingar og hún raunar líka til hálfs en hún skilur og talar prýðilega íslensku. Aðeins var setið í gluggasætum.
Eftir nokkra bið komu tveir flugmenn með tilkynningu til farþega á ensku eitthvað á þessa leið: Að ástæða seinkunarinnar væri sú að rýna þyrfti í veðurspá sem væri ekki mjög hagstæð. Væntaleg ókyrrð í lofti væri mikil en í hverju sæti væru tveir ælupokar fyrir hvern farþega. Nú væri tækifæri til að hætta við flugið og freista þess að koma aftur síðar þegar veður væri hagstæðara. Farþegum stæði til boða að breyta fluginu til næsta dags, án aukakostnaðar, en enginn af 9–10 farþegum þáði þetta boð.
Allt lýsti þetta fagmennsku og einlægni og farþegar voru varaðir við mikilli ókyrrð en vinkonu minni þótti leitt að heyra flugmennina skiptast á skoðunum (á íslensku) um hversu „margir farþegar myndu æla eða ekki í ferðinni“.
Þegar komið var að gosinu í Holuhrauni var ókyrrð orðin mjög mikil. Flugvélinni var flogið í „áttu“ í kringum gosið mörgum sinnum, til þess að farþegarnir gætu séð vel og tekið myndir. Þessar „áttur“ áttu margir farþegar mjög erfitt með og hófst nú allsherjar „ælustund“.
Vinkona mín, sem er ein af þeim harðari í bransanum og verður aldrei sjóveik hvað þá flugveik, slapp við þennan óskapnað enda hafði hún tekið með sér vatnsflösku eins og hún gerir gjarnan á 2–3 tíma ferðalögum. Allir sem hafa upplifað ógleði vita að ferskt vatn og nóg af því gerir kraftaverk.
Fljótlega var bankað í hana og hún beðin um auka ælupoka sem hún var ekki að nota. Farþeginn við hliðina á henni sem var klæddur í flíspeysu og aðrar þrjár peysur, var orðinn grænn í framann og fálmaði í pokann og lét allt flakka. „Would you like some water?“ sagði þessi elska, og hann þáði auðvitað með þökkum, því HVORKI VAR BOÐIÐ UPP Á VOTT NÉ ÞURRT í þessari flugferð.
Þegar hér var komið sögu spurði ég: „Ertu að segja mér að ekki hafi verið boðið upp á vatn eða blauta þurrkuklúta í fyrirfram vitaðri æluflugferð sem auk þess kostar 100 þúsund krónur?“ Ekki dropi af vatni og engar þurrkur, svaraði vinkona mín. „Allir farþegarnir hresstust þó nokkuð á heimleið, og voru ánægðir með að hafa séð eldgos,“ bætti þessi jákvæða yndisvinkona mín við að lokum.
Ofangreinda sögu má heimfæra sem dæmisögu í ferðamennsku sem ætlar sér aðeins business í einn dag, eitt gos, eitt sumar, eitt haust. Svona ferðamennska lifir ekki af veturinn! Svona framkoma við ferðamenn er ekki bara fyrirlitleg gagnvart ferðamönnum sjálfum, heldur líka gagnvart skattborgurum Íslands sem hafa varið fjármunum í að byggja upp „Ísland allt árið“, „Inspired by Iceland“ og fleira og fleira.
Maður skammast sín fyrir landsins hönd gagnvart ferðamanninum sem mun segja frá góðum og vondum upplifunum þegar heim er komið.
Orðsporið þarf af vernda fyrir alla muni, því það flýgur víða, smýgur inn og særir, þegar í húfi er atvinnugrein sem aflar nú orðið meiri gjaldeyris en nokkur önnur atvinnugrein á Íslandi.
Íhugið það!