Eftirfarandi hugleiðingar vöknuðu við lestur á allt of mörgum greinum og tístum um #GamerGate. Ég hef fylgst með þessu rúlla fram hjá á Twitter og lesið alltof margar greinar frá öllum mögulegum hliðum og það er aðeins ein tegund umræðunnar sem ég ætla að fjalla um hér, útfrá hugmyndum og kenningum um undirmenningu (e. subcultures) og það er orðræðan um tölvuleikjaspilara (e. gamers) og hvernig hún tengist núverandi deilum. Ef þú lesandi góð/ur þekkir ekki GamerGate, þá bendi ég á mýgrút greina um efnið sem hægt er að finna á Internetinu. Þessi ábending kemur einnig með viðvörun um að ganga varlega um þetta völundarhús ofsafenginna skoðana.
Þegar ég kenndi tölvuleikja- og sýndarveraldarhlutann af námskeiðunum mínum hérna í Bretlandi var það markmið mitt að fjalla um kenningar, rannsóknaraðferðir og rannsóknir og að fá nemendur til að prófa nýjar hliðar á Internetinu eins og t.d. fjölspilunarleiki eða sýndarveröldina Second Life. Þetta gekk með afbrigðum illa og þá einkum vegna þess að flestir nemendanna höfðu svo mikla fordóma gagnvart „þessu fólki“ sem eyðir stórum hluta lífs síns á Internetinu. Það var líka áberandi hversu hrædd þau voru við að viðurkenna að þau hefðu gaman af því að ferðast um sýndarveraldir og spila netleiki. Þeir sem viðurkenndu slíkt voru oftast hljóðir um sína reynslu.
Í byrjun fyrirlestrar bað ég þá nemendur sem spiluðu tölvuleiki að rétta upp hönd og bað þau um að útskýra stuttlega hvaða leiki þau spiluðu. Oftast voru það 2-5 karlmenn sem réttu upp hönd (einstaka sinnum 1-2 konur). Ég bað þau endilega að taka þátt í kennslunni, en komst fljótlega að því að enginn vildi ræða sína spilamennsku. Viðbrögð hinna nemendanna voru oftast að gera góðlátlegt grín að þeim. Í öðrum tímum þar sem tölvuleiki bar á góma var líka stutt í grínið og vísað var til „kjallarafólks“ og feitra illa lyktandi nörda sem ekki gætu átt samskipti við aðra og ætu pizzur í öll mál. Í allan þann tíma sem ég rannsakaði tölvuleiki heyrði ég þetta grín endurtekið í sífellu af allskonar fólki. Þetta grín verður ekki til í tómarúmi heldur í menningu sem hefur ávallt litið niður á karlmenn sem spila tölvuleiki og sér þá sem augljósan og afmarkaðan hóp með sérstaka eiginleika og útlit.
Hægt er að skilgreina tölvuleikjaspilara sem undirmenningarhóp (e. subculture) sem eru hópar innan menningarheima sem hafa ákveðinn smekk (t.d á fötum, tónlist og öðru miðluðu efni), hugmyndafræði og neyslumynstur (t.d. goths, mods og aðdáendahópar margir hverjir). Einkennandi fyrir slíka hópa er sterk stigskipting sem byggir á lögmætingu þar sem meðlimir skilgreina hver telst vera gjaldgengur meðlimur. Mælieiningin er félagslegt- og menningarlegt auðmagn (e. soicial and cultural/sub-cultural capital) t.d. hversu lengi viðkomandi einstaklingur hefur verið meðlimur, þekkt rétta fólkið, skilur tungumálið og tilvísanirnar, hlustar á réttu tónlistina, á tiltekna hljómsveit, kaupir réttu fatamerkin eða jafnvel saumar fötin sín föt sjálf/ur o.s.frv. Þessir menningarhópar eru oft erfiðir fyrir nýliða og stigskipting milli eldri og yngri meðlima getur verið sterk. Ef við ímyndum okkur hópinn sem hringlaga þá er oftast að finna í miðjunni eldra fólk (eða fólk sem hefur verið lengi meðlimir) sem hefur mikið auðmagn og oft og tíðum mikil áhrif og síðan fjarar hvort tveggja út þegar nær dregur jöðrunum. Við landamærin er að finna nýgræðinga og síðan „ferðamenn“ (e. tourists), sem eru óreglulegir meðlimir sem hafa litla þekkingu og reyna að gerast meðlimir án þess að hafa tiltekið auðmagn.
Undirmenning tölvuleikjaspilara er flókin og línurnar eru dregnar á óljósan hátt innan hópsins og það fer í raun eftir aðstæðum hvern er hægt að telja sem tölvuleikjaspilara í hvert skipti. Merkimiðinn er bæði sjálftekinn, þ.e. að hver og einn skilgreinir sig sem tölvuleikjaspilara á grunni sjálfsmyndar eða hann er gefinn af öðrum, oft á jákvæðan hátt af jafningjum eða á neikvæðan hátt þegar fólk er skilgreint af þeim sem sjá athæfið á neikvæðan hátt. Neikvæðar hugmyndir um tölvuleikjaspilara, eins og ég reifaði að ofan, hafa fylgt þessum hóp frá upphafi og neikvæðar stereotýpur eru aldrei langt undan þegar rætt er um tölvuleiki og þá sem spila.
Þessar hugmyndir hafa verið mjög sýnilegar síðastliðin ár, sérstaklega í kringum útgáfu Anitu Sarkeesian myndbandanna um kvenkynspersónur í tölvuleikjum (og gagnrýni á þau) og núna í #GamerGate rifrildinu. Sterkasta orðræðan í fjölmiðlum og á Twitter sem varðar hópinn tölvuleikjaspilarar er sú að um aumkunaverða, félagslega vanhæfa hvíta forréttindakarlmenn sé að ræða sem nú þurfi að kenna eða að vekja til umhugsunar. Þetta viðhorf kom til dæmis sterkt fram í Grein Leigh Alexander leikjagagnrýnanda á Gamasutra síðunni sem birtist á dögunum:
“It’s young men queuing with plush mushroom hats and backpacks and jutting promo poster rolls. Queuing passionately for hours, at events around the world, to see the things that marketers want them to see. To find out whether they should buy things or not. They don’t know how to dress or behave. Television cameras pan across these listless queues, and often catch the expressions of people who don’t quite know why they themselves are standing there.”
‘Games culture’ is a petri dish of people who know so little about how human social interaction and professional life works …”
”an infantilized cultural desert of shitty behaviour”
Hérna er í raun litið á leikmenn sem neysluapa sem skilja ekki eigið líf, kunna ekki félagsleg samskipti og skilja ekki hvernig atvinnulífið virkar. Það er ekkert nýtt við þetta sjónarhorn, hérna eru notuð sömu orðin og táknin sem hafa verið notuð um árabil til að lýsa hópi karlmanna sem spila tölvuleiki . Þetta gerir það að verkum að auðvelt er að leiða hjá sér það sem þeir sem þeir segja eða bara gera grín að því. Á móti kemur að margir tölvuleikjaspilarar sjá þá gagnrýni sem beint er að þeim og þeirra áhugamálum, sem óupplýstar skoðanir frá fólki sem er bara „ferðamenn“ innan tölvuleikjamenningarinnar og þær séu þess vegna hvorki réttmætar né lögmætar – og jafnvel skaðlegar. Afleiðingin af þessu eru því þessar óvægnu og orðljótu deilur sem hafa tekið yfir Internetið síðastliðnar vikur, svo ekki sé minnst á áreiti og hótanir sem hafa haft alvarlegar afleiðingar fyrir konur innan leikjaheimsins.
Ég hef því á tilfinningunni að þessi deila verði langvinn þar sem línurnar sem aðskilja „okkur“ og „hina“ styrkjast með hverjum degi. Ekki bætir úr skák að deilan á sér stað á milli þúsunda á Internetinu og sérstaklega á Twitter og í kommentakerfum, svo það er erfitt að fá yfirsýn yfir röksemdafærslur og fólk á það til að svara síðasta innslagi en leiða hjá sér það sem áður hefur komið fram. Á þann hátt verður umræðan samhengislaus og misskilningur er því aldrei langt undan. Að auki hefur GamerGate dregið að sér fjölda nettrölla sem hafa þarna fundið gullið tækifæri til að nota hæfileika sína til að kasta olíu á eldinn og horfa á Internetið brenna.
Ljósmynd af Flickr.