Nýverið las ég í Kvennablaðinu svo dásamlegan jólapistil Jóns Hjartarsonar að ég get eiginlega ekki mikið annað gert í mínu máli en að kyrja Pistilinn skrifaði Postulinn Jón, með mínu lagi – og hefja stefið um kristniboðsgemlinginn á Hellissandi.
Ég deili þeirri jólalífsreynslu sem sagt með Jóni að kristniboðið í Konsó kom til mín í æsku, þó ekki í heilu lagi og vikutíma, eins og gerðist á heimili Jóns á Hellissandi þegar móðir hans tók á móti kristniboðunum, þeim sömu og hún gaf guðsgemlinginn í þágu fagnaðarerindisins.
Íslenska kristniboðið í Konsó í Eþíópíu kom til mín á jólanótt, í formi bókar. Sú hét Sól yfir Blálandsbyggðum, og var jólagjöf frá mömmu minni. Ég var átta ára og gleypti bókina í mig í heilu lagi eins og dynjandi spennusögu um leið og ég skoðaði framandi myndirnar af áfergju. Ég las Sól yfir Blálandsbyggðum aftur og aftur, þótt ég byggi ekki við bókaskort, og hún skipaði heiðurssæti í huganum.
Það er nokkuð ljóst að inn í þessa nokkuð svo frumlegu jólagjöf frá mömmu sem viðhafði ekki mikið trúartal hversdags, hefur blandast leyndur draumur hennar um að fara á vettvang og hjúkra Afríkubúum. Hefði enda verið göfugra hlutskipti en að stumra yfir fjórum afkvæmum, sem öll voru organdi eyrnabólgukróar. Eða til hvers hafði það þá verið, að drífa sig suður, í Hjúkrunarskólann í Reykjavík um hábjargræðistímann, við litlar undirtektir á sveitabænum – og ljúka þar sínu námi með prýði? Þar var nú um að ræða yfirkvalífíseraðan stumrara, sem þurfti að gefa hjúkrunarferilinn heima og heiman upp á bátinn að þeirra tíðar hætti – þó ekki nema um þrjátíu ára skeið eða svo. Þá var þráðurinn hetjulega tekinn upp. En orðið of seint að skunda til Afríku í hjálparskyni.
Svo ég haldi áfram með jólanóttarþráðinn og lesturinn. Án efa eru mínar bestu æskuminningar tengdar bók, bókum, alls konar bókum (og svo því að ramba ein úti í heimsins flottustu náttúru, mosahraunlandinu, með útsýni á Lómagnúp og Vatnajökul). Það er sjálfsagt lummuleg fortíðarhyggja, en ég hálfvorkenni ungviði nútímans, að fara svona mikið á mis við leyndardóma ilmandi lifandi bóka, og sitja uppi með kuldalegan tölvubúnað nánast alfarið í stað bókanna ævintýralegu.
Bernskubækurnar, frá því ég lærði að lesa fyrir slysni, fjögra ára, voru allt frá Labba Hvíta-Skotti til Basils fursta, Ólafs Kárasonar, Önnu Fíu og Doktors Shivago. Fyrir nú utan bókina sem ég grét hvað mest yfir, Netlurnar blómgast, eftir sænska öndvegisskáldið Harry Martinsson. Og svo náttúrlega Sól yfir Blálandsbyggðum sem var líklega fyrsta stóra innlit mitt í annan heim. Að einhvers staðar lengst lengst bak við Reykjavík, Skaftafellsýslu og Þingeyjarsýslu væri ótrúlega framandi heimur með fólki sem gat ekki farið til Björns Guðbrandssonar læknis eða Ófeigs og gat dáið þess vegna, átti ekki nema moldarþak yfir höfuðið, og hafði kannski ekki sinni nóg að borða.
Ég velti því nú fyrir mér og mundi næstum því vilja kanna málið, hvað mörg íslensk börn hafi fengið Sól yfir Blálandsbyggðum í jólagjöf frá mömmu sinni. En í mínum huga er þetta besta og framfarasinnaðasta jólagjöf allra tíma, og ég verð henni mömmu, sem komst ekki til Afríku að hjúkra, ævinlega þakklát, fyrir að láta sér detta í hug að átta ára dóttir gæti haft gagn og gaman af þessari uppfræðslu.
Að lokum legg ég til að Kvennablaðið birti á nýjaleik, í geðbótarskyni fyrir konur og menn, pistil Postula Jóns um guðsgemlinginn frá Hellissandi til Konsó.