Á undanförnum mánuðum hafa birst greinar á Vísir.is eftir sr. Þóreyju Guðmundsdóttur um sifja- og barnaverndarmál. Þórey er starfandi prestur á Norðurlöndum og hefur einnig starfað sem prestur hjá Þjóðkirkju Íslands, auk þess sem hún hefur starfað sem fagaðili hjá barnaverndaryfirvöldum og sem sáttarmiðlari hjá sýslumanni.
Vekur eftirtekt í greinum hennar að hún dregur upp mynd af fráskildum feðrum sem ofbeldismönnum sem hugsi um það eitt að klekkja á barnsmæðrum sínum, ekki síst þegar þeir sækjast eftir umgengni við börn sín. Alhæfingarnar eru með þeim hætti að ekki verður annað skilið en að þessi afstaða hennar eigi við alla fráskilda feður, með einhverjum fáum undantekningum.
Gengur boðskapurinn út á að kröfur um foreldrajafnrétti séu í sjálfu sér ofbeldi gagnvart konum, og ítrekað ruglað saman umgengnismálum annars vegar og barnaverndarmálum hins vegar. Ekkert virðist vera til sem heitir ástæðulausar umgengnistálmanir.
Í nýrri aðsendri grein, Feðraréttindahreyfingar, gengur hún skrefinu lengra og vegur að þessu sinni að feðraréttindahreyfingum. Segir hún meðal annars:
„Sameiginlegt flestum feðraréttindahreyfingum er, að þær eru taldar skaðlegar feðrunum sjálfum sökum þess, að þessar hreyfingar leggja frumáherzlu á að feður byggi upp drottnunarvald sitt gagnvart börnum og barnsmæðrum, fremur en að taka raunverulegan og uppbyggjandi þátt í uppeldi barnanna.“
„Þannig er ein venjulegasta aðferðin, sem feðraréttindahreyfingarnar ráðleggja, að gera barnsmóðurina ótrúverðuga, segja hana jafnvel andlega veika, (taka gjarnan fleiri úr fjölskyldu og stuðningsneti móður með í þann róg) svo og að saka stöðugt um, að mæðurnar hindri umgengni þeirra við börnin (tálmi eins og það er kallað í ísl. lögum). Nota þessir menn við þetta ríkuleg ósannindi.“
„Þannig er um þriggja þátta drottnun að ræða.“
„Nýrri heimildir segja drottnunina vera í 5 þáttum: Líkamlega, andlega, fjárhagslega, efnislega og kynferðislega. Raunin verður oftast, að fólk, sem ekki hefur orðið að þola þessa meðferð af eigin raun, trúir ekki sönnum frásögnum þolendanna, svo lygileg getur stölkunin orðið.“
Þar sem undirritaður greinarhöfundur er framkvæmdastjóri svokallaðrar feðraréttindahreyfingar, finn ég mig knúinn til andmæla. Í fyrstu virðist sem afstaða Þóreyjar birtist sem hugarórar fársjúkrar manneskju sem hefur að öllum líkindum þurft að glíma við trámatíska reynslu vegna ofbeldis af hendi karlmanns. Svo virðist a.m.k. að fjölmargir sem lesið hafa greinina hafi komist að þeirri niðurstöðu ef marka má athugasemdakerfi og samfélagsmiðla. Ég er hins vegar ekki sannfærður um að svo sé.
Reyndar held ég að þessar hugmyndir Þóreyjar séu nokkuð algengar, og í samræmi við málflutning fjölmargra þeirra sem kalla sig femínista, og má benda í því efni á málflutning forsvarsmanna Femínistafélags Íslands í þeim efnum. Ranghugmyndir Þóreyjar eiga sér traustar rætur í hinni femínísku hugmyndafræði sem jafnvel hafa náð til fræðibóka kynjafræðinnar sem kenndar eru við Háskóla Íslands, og lifa góðu lífi innan stjórnsýslunnar, m.a. þar sem hið opinbera skiptir við börn og skilnaðarforeldra, svo sem hjá sýslumanni, félagsþjónustu og barnavernd.
Þótt afstaða Þóreyjar sé sjúk held ég að Þórey sé það ekki. Hún á sér mörg skoðanasystkin sem starfa víða í stjórnsýslunni og jafnvel á Alþingi.
Af augljósum ástæðum ætla ég ekki að elta ólar við það að gagnrýna ranghugmyndir Þóreyjar efnislega þar sem þær eiga uppruna sinn í megnri mannfyrirlitningu. Í reynd er grein Þóreyjar hreinræktaður hatursáróður.
Í staðinn ætla ég að vekja athygli á því að Þórey hefur um áratugi starfað sem opinber embættismaður og komið sem slík að málum barna og skilnaðarforeldra. Eins og fyrr segir hefur hún starfað sem fagaðili við barnavernd, sáttamiðlari hjá sýslumanni og sem prestur hjá Þjóðkirkjunni og nú sem prestur á Norðurlöndum.
Samtök meðlagsgreiðenda gera alvarlega athugasemd við að stjórnvöld hafi hleypt slíkum einstaklingi að störfum barnaverndar og að vinnu við að sætta ágreining skilnaðarforeldra, hvort heldur hjá sýslumanni eða Þjóðkirkjunni. Stjórnvöld þurfa að vera á varðbergi að hleypa ekki að viðkvæmum málum fólki sem ber hatur og fyrirlitningu í brjósti gagnvart þeim sem þeir skipta við í opinberu embætti. Háskólapróf nægja ekki ef viðhorfin eru sjúk og full mannfyrirlitningar.
Að endingu vil ég vísa til athugasemdar Guðnýjar Bjarkar Ármannsdóttur við grein Þóreyjar á Vísir.is þar sem hún segir:
„Þegar ég skildi við barnsföður minn þurfti að leita sátta hjá presti. Þessi prestur sem hér skrifar var þá að leysa af í sókninni. Hún pressaði mikið á mig að beita umgengnistálmunum. Það kom að sálfsögðu ekki til greina og dóttir mín og pabbi hennar hafa alltaf átt gott samband.“