Pálína Jónsdóttir skrifar:
Mikið hefur verið skrafað og skrifað um málefni eldri borgara að undanförnu: Þeim fjölgar svo mikið, það vantar fleiri öldrunarheimili, biðlistarnir eru svo langir o.s.frv. „Yngri“ „eldri borgarar“ mynduðu samtök“ Gráa herinn“ til að gera eitthvað í málinu. Ekki veitir af.
Á borgarafundi RÚV í Háskólabíói nýlega fékk fulltrúi þeirra orðið, en þar kom ekkert nýtt fram. Ég varð fyrir miklum vonbrigðum. Ætlar hópurinn aðeins að vera þrýstihópur í von um að láta ríkið standa við við skuldbindingar sínar? Ég hafði greinilega búist við ferskum hugmyndum. Vonað að þessi vaski hópur, nýkominn á eftirlaun, ætlaði að taka til hendinni sjálfur í þágu aldraðra. Nóg eru verkefnin.
Fyrir 15 árum var haldin ráðstefna í Áskirkju: Sjálfboðið starf meðal aldraðra – verðmæti fyrir íslenskt samfélag .Minnisstæðast frá þessari ráðstefnu er að frá Danmörku kom fyrirlesari, Lise Legarth, og sagði frá starfsemi sem þá blómstraði Danmörku og hún kallaði „Eldri borgarar hjálpa öldruðum“ Þessi hjálp var af ýmsu tagi.
Iðnaðarmenn komu og gerðu viðvik,sem hinn aldraði réði ekki við sjálfur en einnig heimsóttu eldri borgarar aldraða, sem áttu fáa að og voru einmana. Þessar heimsóknir voru megin viðfangsefnið. Framkvæmdin var mjög mismunandi allt eftir þörfum, getu og áhugamálum þess sem fékk heimsóknina. Oft myndaðist einlæg og dýrmæt vinátta, sem varð öllum aðiljum til mikillar ánægju. Sá „yngri aldraði“ fékk hlutverk og sá „eldri aldraði“ naut þess að honum væri sýnd umhyggja.
Þessi hugmynd kom til umræðu í stjórn Félags eldri borgara í Reykjavík, en ekkert varð úr framkvæmdum. Reyndar var á þessum tíma á vegum FEB þjónusta iðnarmanna í þágu eldri borgara, og er kannski enn. Og sennilega er slík þjónusta fyrir hendi hjá Félögum eldri borgara víðsvegar um landið.
En þörfin fyrir að rjúfa einsemd aldraðra, sem t.d. búa enn heima hjá sér, er brýn og nauðsynleg. Bæði á vegum kirkjunnar og Rauða krossins er heimsóknarþjónusta, en það vantar fleiri sjálfboðaliða t.d. til að fara út að ganga með þeim , sem ekki geta af ýmsum ástæðum farið einir út. Útivist og hreyfing er öllum nauðsynleg, ekki síst öldruðum Og um leið fá þeir félagsskap sem þá oft sárlega vantar.
Það er heldur ekki nóg að byggja fleiri hjúkrunarheimili – steinsteypa er ekki nóg. Það er starfsemin fram fer á heimilunum skiptir öllu máli. Ég hef oft dáðst að því hvað starfsfólk hjúkrunarheimila vinnur gott starf af virðingu, hlýju og óendanlegri þolinmæði. En það eru takmörk fyrir því hvað það kemst yfir að gera, því oft heyrist að það sé skortur á starfsfólki. Þar gætu sjálfboðaliðar komið að gagni.
Nýtt andlit með nýjar „fréttir“ getur kveikt í neista , sem legið hefur í dvala og komið af stað uppbyggjlegum samræðum. Kannski hefur vistmaður engan félaga til að tefla við og sjálfboðaliði getur bætt úr því eða það er hægt að hóa saman vistmönnum, sem hafa gaman af að spila.
Það sem mér virðist hrjá vistmenn mest er að þeir hafa glatað frumkvæðinu og þurfa utanaðkomandi örvun til að taka þátt í samræðum og afþreyingu. Það er viðfangsefni sjálfboðaliða.
En það skal geta þess sem vel er gert. Það koma ótrúlega margir inn á öldrunarheimillin með skemmtun af ýmsu tagi og gleðja vistmenn. En við sem enn höfum heilsu og krafta gætum gert miklu meira. Maður er manns gaman.
Pálína Jónsdóttir er fædd árið 1924. Kennari frá Kennaraskóla Íslands og BA í dönsku og þýsku frá HÍ. Virk í ýmsum samtökum, t.d. alþjóðafélagi kvenna í fræðslustörfum og í kór kvenna 60 ára plús sem kalla sig Senjórítur.