New York Times birti á miðvikudag aðsenda grein eftir, að sögn blaðsins, ónefndan, hátt settan embættismann innan ríkisstjórnar Donalds Trump. Höfundur greinarinnar segist tilheyra hópi embættismanna sem hafi heitið því að vinna gegn verstu ákvörðunum forsetans, og standa í vegi þess að hvatvísi hans birtist í stefnumótun og framkvæmd.
Ritstjórn dagblaðsins hefur ábyrgst að hún viti hver höfundur greinarinnar er en virði þá ákvörðun hans að skrifa undir nafnleysi. Hvers vegna höfundur kýs að greina með þessum hætti, opinberlega, frá starfsemi sem má ætla að hafi notið góðs af því að fara leynt, er ekki ljóst og kemur ekki fram í skrifunum sjálfum.
Höfundurinn segir að hópurinn tilheyri ekki „andspyrnu vinstrisins“ og skilja má á greininni að hann líti heldur á sig og sína sem fulltrúa hefðbundinna bandarískra íhaldsmanna og stjórnmála Repúblikanaflokksins. Skrifin eru forvitnileg fyrir margra hluta sakir. Það er ekki nýtt af nálinni að embættismenn vinni gegn stefnu yfirmanns síns, Bandaríkjaforseta eða annars, með einum eða öðrum hætti, og taki jafnvel höndum saman um það. Að einhver úr þeirra röðum tjái sig með þessum hætti, opinberlega, um þá starfsemi er aftur á móti, ef rétt reynist, hugsanlega sögulegt einsdæmi. Kvennablaðið birtir hér greinina, í lauslegri þýðingu.
Ég tilheyri andspyrnunni innan Trump-stjórnarinnar
Trump forseti mætir áskorun í embætti sem enginn forseti Bandaríkjanna hefur staðið frammi fyrir í seinni tíð.
Það er ekki bara sérskipaða rannsóknarnefndin sem vofir yfir. Eða sú gremja og sundrung sem ríkir í landinu vegna forystu Trumps. Ekki heldur að flokkur hans gæti tapað meirihluta í þingkosningum til stjórnarandstöðu sem vill kosta öllu til að fella stjórnina.
Klípan —sem er ekki víst að forsetinn geri sér fyllilega grein fyrir— er sú að margir á meðal æðri embættismanna hans eigin ríkisstjórnar kappkosta það, innan frá, að bregða fæti fyrir áform hans og verstu tilhneigingar.
Ég myndi vita það. Ég er einn þeirra.
Svo ég tali skýrt, þá tilheyrum við ekki hinni útbreiddu „andspyrnu“ vinstrisins. Við viljum að ríkisstjórnin nái árangri og álítum mörg stefnumál hennar þegar hafa aukið öryggi Bandaríkjanna og auðgað landið.
En við lítum svo á að æðsta skylda okkar snúi að landinu, og að forsetinn beiti sér ítrekað á máta sem er heilsuspillandi fyrir lýðveldið.
Þess vegna hafa margir embættismenn, tilnefndir af Trump, heitið því að gera það sem við getum til að varðveita lýðræðisstofnanir okkar og hindra framkvæmd misráðnustu duttlunga Trumps á meðan hann situr í embætti.
Rót vandans liggur í siðleysi forsetans. Hver sem starfar með honum veit að hann er ekki landfastur við nein grundvallarviðmið sem stýra myndu ákvarðanatöku hans.
Þrátt fyrir að hann hafi náð kjöri sem Repúblikani sýnir forsetinn lítið vinarþel þeim grundvallarhugmyndum sem íhaldsmenn hafa löngum haldið á lofti: frelsi hugans, frelsi markaða og frelsi fólks. Í besta falli hefur hann skírskotað til þessara viðmiða í rituðum ræðum. Í versta falli hefur hann beinlínis ráðist gegn þeim.
Til viðbótar við viðamikla markaðsherferð hans til að selja þá hugmynd að fjölmiðlar séu „óvinur fólksins“, snýr hvatvísi Trumps almennt á móti mörkuðum og á móti lýðræði.
Ekki misskilja mig. Það eru jákvæðar hliðar, sem hinn nær stanslausi neikvæði fréttaflutningur um stjórnina fer á mis við: afnám kvaða og reglugerða, sögulegar umbætur á skattkerfinu, efling hersins og fleira.
En þessi árangur hefur náðst þrátt fyrir —ekki þökk sé— stjórnunarstíl forsetans, sem einkennist af bráðræði, óvinsemd, smámunasemi og árangursleysi.
Æðri embættismenn, allt frá Hvíta húsinu til einstakra ráðuneyta og stofnana, munu í einrúmi greina frá daglegri vantrú sinni á orð og athafnir þessa æðsta yfirboðara okkar. Flestir gera sitt besta til að einangra eigin athafnir frá dyntum hans.
Fundir með honum reika burt frá viðfangsefninu og út af sporinu, hann stundar endurtekningasamt röfl og hvatvísi hans leiðr til hálfkaraðra, misráðinna og stundum ábyrgðarlausra ákvarðana sem þarf þá að draga til baka.
„Það er bókstaflega engin leið að vita hvort hann mun skipta um skoðun frá einni mínútu til annarrar,“ sagði embættismaður í efstu röð við mig á dögunum, uppgefinn eftir fund í sporöskjustofu Hvíta hússins, þar sem forsetinn fór heljarstökk afturábak, frammi fyrir afdrifaríkri, stefnumótandi ákvörðun sem hann hafði tekið rétt um viku fyrr.
Þetta dyntótta hátterni væri tilefni til að hafa meiri áhyggjur ef ekki væri fyrir hinar óþekktu hetjur innan Hvíta hússins og kringum það. Í fjölmðilum hafa sumir aðstoðarmenn hans birst sem óþokkar. Í einrúmi hafa þeir aftur á móti lagt sig í lima við að halda vondum ákvörðunum í skefjum innan Vesturálmunnar, þó að augljóslega hafi það ekki alltaf tekist.
Ef til vill er takmörkuð huggun í því á þessum glundroðatímum, en Bandaríkjamenn mega vita að það er fullorðið fólk í salnum. Við skiljum fyllilega hvað er að gerast. Og við erum að reyna að breyta rétt, líka þegar Donald Tromp gerir það ekki.
Afleiðingin er tveggja rása kjörtímabil.
Tökum utanríkismál sem dæmi: Bæði á opinberum vettvangi og í einrúmi sýnir Trump forseti dálæti sitt á valdníðingum og einræðisherrum, á við Vladimír Pútín, Rússlandsforseta, og leiðtoga Norður-Kóreu, Kim Jong-Un. Um leið virðir hann að vettugi vensl okkar við þær bandalagsþjóðir okkar sem svipar að upplagi til okkar.
Athugulir fréttaskýrendur hafa aftur á móti bent á að aðrir meðlimir ríkisstjórnarinnar ferðast eftir annarri braut, þar sem Rússland er ávítað fyrir afskipti utanlands og réttilega refsað fyrir, og þar sem bandamönnum um allan heim er mætt sem jafningjum frekar en þeir séu hæddir og spottaðir sem andstæðingar.
Svo dæmi sé tekið í samhengi við Rússland, var forsetinn tregur til að reka fjölda njósnara Pútíns úr landi, í refsiskyni fyrir eitrun fyrrverandi rússnesks njósnara í Bretlandi. Hann kvartaði vikum saman yfir því að hátt sett starfsfólk þröngvaði honum til frekari ágreinings við Rússland og lýsti pirringi yfir því að Bandaríkin héldu til streitu viðskiptaþvingunum gegn landinu fyrir hið illkynja hátterni. Þjóðaröryggisteymi hans vissi aftur á móti betur, að til slíkra aðgerða þyrfti að grípa til að láta Moskvu sæta ábyrgð.
Hér er ekki hið svonefnda djúpríki að verki, heldur hið stöðuga ríki.
Frammi fyrir óstöðugleikanum sem margir urðu vitni að var snemma hvíslast á um það innan stjórnarinnar að virkja 25. viðauka stjórnarskrárinnar, sem hefði hrint af stað flóknu ferli til að losna við forsetann. En enginn vill stefna landinu í stjórnarskrárkreppu. Svo við gerum það sem við getum til að beina ríkisstjórninni í rétta átt þar til hún —á einn veg eða annan— líður undir lok.
Veigamesta áhyggjuefnið er ekki hvað Trump hefur gert forsetaembættinu heldur hvað við, sem þjóð, höfum leyft honum að gera okkur. Við höfum lagst lágt með honum og rúið tal okkar allri sómakennd.
John McCain, öldungadeildarþingmaður, orðaði það best í kveðjubréfi sínu. Allir Bandaríkjamenn ættu að leggja við hlustir og losa sig úr ættbálkagildrunni, með það að marki að sameinast í sameiginlegum gildum okkar og ást á þessari stórkostlegu þjóð.
Við njótum ekki lengur nærveru þingmannsins McCains. En við munum alltaf njóta fordæmis hans — leiðarstjörnu til endurreisnar heiðurs á vettvangi hins opinbera og í samtali þessarar þjóðar. Trump óttast kannski slíka sómamenn, en við ættum að tigna þá.
Innan ríkisstjórnarinnar starfar hljóðlát andspyrna fólks sem velur að setja landið okkar í fyrsta sæti. En það sem mun skipta sköpum verður er að dag frá degi hefji ríkisborgara landsins sig upp fyrir stjórnmálin, teygi sig yfir ganginn og leggi sig fram um að kasta af sér merkimiðunum í þágu merkimiðans eina: Bandaríkjamenn.