Secret Solstice kom sá og sigraði sem festival þar sem fólk kom vel fram hvert við annað; enginn kýldi annan, enginn braut á kynfrelsi annarra og allir voru í góðum fíling. Hátíðin fór afskaplega friðsamlega fram sem er saga til næsta bæjar. Einu ófriðarseggirnir virtust vera lögreglan sem leitaði á manni og öðrum eftir neysluskömmtum fíkniefna. Þeir voru bara að vinna vinnuna sína. Þetta er vinnan að þeirra sögn en þarf hún að vera það?
Ákveðin hugarfarsbreyting hefur átt sér stað á heimsvísu í vímuefnamálum og málsmetandi menn og stofnanir hafa lýst því yfir að stríðið gegn fíkniefnum sé tapað, að refsistefnan hafi brugðist.
Sharda Sekaran er fjölmiðlafulltrúi Drug Policy Alliance (DPA), samtaka sem berjast fyrir því að bandarísk stjórnvöld bindi enda á „stríðið gegn fíkniefnum“ og byggi vímuefnastefnu sína á vísindalegum grunni sem hefur mannúð, mannréttindi og heilsu borgaranna í fyrirrúmi. Sharda kom til Íslands í frí í vikunni sem leið og Kvennablaðið notaði tækifærið og hitti Shanda í bjór og spjall á Boston Reykjavík. Við Sharda ræddum um starf Drug Policy Alliance, og upplifun Sharda á Secret Solstice hátíðinni en hún var á hátíðarsvæðinu með meðlimum Snarrótarinnar að fylgjast með lögreglu að störfum á hátíðinni.
Drug Policy Alliance: starf þess og markmið
Kvennablaðið: Hvað er Drug Policy Alliance?
Sharda: DPA eru samtök sem berjast fyrir samfélagi þar sem fólki er ekki lengur refsað fyrir hvað það lætur ofan í eigin líkama heldur einungis fyrir glæpi sem skaða aðra. Við beitum okkur fyrir samfélagi þar sem þeir fordómar og ótti gagnvart vímuefnum sem lýsa sér í refsi- og bannstefnu nútímans víkja úr vegi fyrir stefnu sem minnkar skaðsemi notkunar vímuefna sem og ýtir undir sjálfræði hverrar manneskju yfir hugarástandi sínu og líkama. Þess vegna beita samtökin sér fyrir afrefsivæðingu á vörslu neysluskammta vímuefna ásamt því að berjast fyrir lögleiðingu kannabisefna í Bandaríkjunum.
Kvennablaðið: Hvernig er baráttu samtakanna háttað?
Sharda: DPA þrýstir á og vinnur með yfirvöldum við umbætur á vímuefnalöggjöf á landsvísu. Við unnum til dæmis með löggjöfum ríkjanna Colarado og Washington við lögleiðingu þeirra á kannabis og höfum fylgst náið með árangri lögleiðingarinnar allar götur síðan. Sérfræðingur úr okkar röðum var José Mujica – forseta Úrúgvaí – innan handar við lögleiðingu á framleiðslu, sölu og neyslu kannabis þar í landi sem gekk í gildi þann 10. desember 2013. DPA styrkir einnig ýmis samtök sem vinna að ábyrgri neyslu, heilsueflandi úrræðum og fræðslu fyrir vímuefnaneytendur.
DPA gegnir einnig mikilvægu hlutverki innan Alþjóðlegrar nefndar um vímuefnastefnu (Global Commission on Drug Policy) og aðstoðaði meðlimi nefndarinnar meðal annars við rannsóknir og orðalag á tímamótaskýrslu þeirra í fyrra. Nefndin – sem samanstendur af fjölda valdamikilla manna eins og Kofi Annan fyrrverandi aðalritara Sameinuðu Þjóðanna; fyrrum forsetum Brasilíu, Kólumbíu, Mexíkó og Sviss og fyrrverandi forsætisráðherra Grikklands – hefur lýst því yfir að hið svokallaða stríð gegn fíkniefnum sé tapað. Fyrrnefnd skýrsla, sem ber nafnið „Neikvæð áhrif stríðsins gegn fíkniefnum: hulinn faraldur lifrabólgu C“ (The Negative Impact Of The War On Drugs On Public Health: The Hidden Hepatitis C Epidemic) mælir eindregið með því að ríkisstjórnir heims hverfi frá refsistefnu gegn fíkniefnum og noti frekar fjármuni í heilbrigðisþjónustu og fræðslu fyrir fíkla. Refsistefnan er sögð óraunsæ, ómannúðleg, án árangurs og beinlínis skaðleg lýðheilsu.
Baráttan er því bæði á yfirborðinu og á bak við tjöldin. Við höfum samband við fjölmiðla um málefni sem varða samtökin og veitum fræðslu til stofnanna sem og annarra félaga um skaðaminnkandi aðferðir og kosti þess að afrefsivæða vímuefnanotkun. Í því samhengi vinnum við með löggæslustofnunum á landsvísu til þess að minnka handtökur vegna vörslu vímuefna en um hálf miljón manna sitja í fangelsum Bandaríkjanna fyrir þær sakir einar.
Oft bendum við fjölmiðlum og yfirvöldum á þá mismunum sem felst í refsistefnunni en ungir þeldökkir og latínó menn eru fangelsaðir fyrir vörslu vímuefna í margfalt meiri mæli en hvítir jafnaldrar þeirra. Stéttaskipting spilar líka hér inn í en rannsóknir hafa sýnt að lögreglan er miklu líklegri til þess að stöðva, leita á og handtaka fólk í fátækum hverfum heldur en öðrum þó svo að sala og notkun vímuefna sé nokkuð jöfn milli þjóðfélagshópa.
Ljósin í Hel. Secret Solstice.
Vímuefnaneysla á tónlistarhátíðum
Kvennablaðið: Þú varst á Secret Solstice hátíðinni ásamt Snarrótinni, hver eru þín viðbrögð við aðferðum lögreglu á hátíðinni?
Sharda: Ég var satt best að segja mjög hissa. Ímynd mín af Íslandi var að það væri mjög frjálslynt land og ég gerði einhvern veginn ráð fyrir því að stefnan í vímuefnum væri á svipuðu reiki hér og hún er í frjálslyndari þjóðum Evrópu eins og í Belgíu, Hollandi eða Portúgal til dæmis.
Aðferðir lögreglunnar á hátíðinni minntu mig þó frekar á heimalandið sem mér þótti mjög leitt að sjá. Hér virðist gilda sama viðhorfið að frekar en að huga að öryggi og ánægju allra viðstaddra hefur lögreglan það að hlutverki að ógna og hræða hátíðargesti og refsa þeim fyrir fórnarlambslausa glæpi. Það hefur sýnt sig að þessar aðferðir minnka ekki vímuefnaneyslu, þær auka ekki öryggi viðstaddra og vinna í raun gegn því þar sem fólk verður tregara við að leita sér hjálpar ef á þarf að halda.
Ég hefði viljað sjá lögreglu taka sér hátíðir eins og Boom í Portúgal til fyrirmyndar; þar geta hátíðargestir látið prófa hreinleika vímuefna og hafa fullt aðgengi að læknisaðstoð komi eitthvað upp á. Ég meina hvers vegna er lögreglan að ógna og áreita fólk sem er bara að reyna að skemmta sér?
Kvennablaðið: Nú eruð þið hjá DPA að hrinda af stað nýrri herferð sem snýr að tónlistarhátíðum, hvað felst í henni?
Sharda: Við erum að vinna að því að gera tónlistarhátíðir öruggari fyrir alla viðstadda. Þannig vinnum við með skipuleggjendum að skaðaminnkandi aðgerðum á hátíðarsvæðinu í samstarfi við samtök eins og DanceSafe og Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies (MAPS) sem senda starfsfólk á hátíðir til þess að huga að heilsu og vellíðan hátíðargesta.
DanceSafe eru sjálfboðasamtök sem bjóða upp á vímuefnafræðslu, leyfa gestum að prófa hreinleika efnanna sem þau neyta og vinna að öðru leyti að öryggi og heilsu hátíðargesta. MAPS er einnig sjálfboðaliðasamtök sem býður upp á aðstoð til fólks sem upplifir slæma reynslu á ofskynjunarlyfjum. Þessi félög ásamt fleirum vinna öll út frá þeirri hugmyndafræði að vímuefnaneysla sé óhjákvæmilegur hluti tónlistarhátíða og því sé raunsæasta úrræðið að bjóða upp á fræðslu og aðstoð fyrir neytendur til þess að tryggja öryggi allra viðstaddra.
Landslagið er allt annað í dag en það var á tímum rave partýa en þau voru oftast neðanjarðar og skipulögð í samfélagslegum anda. Í raun voru þau miklu öruggari þar sem aðstandendur gerðu ráð fyrir vímuefnanotkun og voru því með úrræði í boði fyrir þá sem tóku of stóran skammt eða lentu í öðrum vanda vegna neyslu.
Núorðið eru hátíðirnar orðnar að tugþúsunda stórviðburðum á opnum markaði og flest stunda þau svokallaða „zero tolerance policy“ sem í raun neitar að horfast í augu við vímuefnanotkun á svæðinu. Engin aðstaða er fyrir hendi til þess að takast á við vandamál þessu tengd né er í boði fræðsla um örugga notkun vímuefna og hvað skuli gert fari eitthvað úrskeiðis. Þetta er hrein og klár afneitun og hún stórminnkar öryggi hátíðargesta, því viljum við breyta. Hlutirnir eru sem betur fer að þokast í rétta átt og skipuleggjendur TomorrowWorld (BNA) og TomorrowLand (Belgíu) sem eru með stærstu danshátíðum heims hafa boðið DanceSafe að vera með mannskap á hátíðunum til þess að auka öryggi viðstaddra.
Það er frábært fyrsta skref.