Þegar Öræfingar hafa nú ákveðið að stefna að 300 gistirýmum í sveitinni rifjast upp fyrir mér sú ótrúlega staðreynd að á lífi er það fólk sem fyrst greiddi og rukkaði fyrir svefnaðstöðu í Öræfunum. Svona er nú sagan stutt.
Um 1960 kom hópur erlendra stúdenta með sínum prófessor, frá háskólanum í Nottingham á Englandi. Lærifaðirinn heitir Jack Ines. Þeir slógu upp tjaldbúðum við Skaftafellsbæina og hugðu á ferð upp á jökul daginn eftir.
Veðurspáin var einstaklega slæm og ráðlögðu Skaftafellsbændur þeim að bíða af sér veðrið og vera í byggð ívið lengur. Bálhvasst varð og úrkomusamt og eitthvað dróst fram eftir vikunni að þeir kæmust af stað. Voru þeir kostgangar á bæjunum og gekk heldur hressilega á birgðir í búrum. Ekki var kælum eða frystum fyrir að fara auk þess sem þetta var kostnaðarsamt fyrir heimafólkið. Það var alsiða að veita vel og gestrisni verður aldrei af Öræfingum tekin.
Þegar þetta hefur staðið nokkurn tíma nefnir Guðveig í Böltanum það við Jack hvort hann geti „eitthvað létt undir“ með rekstur á eldhúsinu. Kurteislega var þetta orðað og brást Jack við af enskum höfðingjasið. Skömmustulegur eflaust fyrir hugsunarleysið dró hann upp veskið og örlætið leyndi sér ekki. Hann dró upp hvern 50 punda seðilinn af öðrum og rétti Veigu. Allt var þetta gert í hinu mesta bróðerni, enda engin gistináttagjöld á þeim tíma, hvað þá virðisaukaskattur í þremur þrepum.
Í dag þarf fjórtán línur á reikning til að upplýsa um hin ýmsu þjónustustig á veitingum, morgunmat, gistingu, kvöldverði, keypri lopapeysu og drykkjum.
Þau Jack og Veiga skildu sátt en nú var úr vöndu að ráða fyrir Veigu. Ekki gat hún soðið pappírspeningana og enginn var bankinn, heldur ekki nein matvörubúð í sveitinni. Pósthúsþjónusta á Fagurhólsmýri. Þangað þyrfti að koma peningunum, svo þeir kæmust í flug suður (til Reykjavíkur), þar í banka til að skipta þeim í íslenskar krónur, svo úr bankanum til Sambandsins.
Þá þekktust ekki millifærslur frá einum stað til annars. Þetta þurfti allt að boðsenda. Þegar svo peningarnir væru komnir í hendur Sambandsmanna gætu þeir aukið úttektarheimild Veigu í Kaupfélaginu. Þá þyrfti að hringja þangað, láta taka til vöruna og koma henni út á flugvöll fyrir næsta þriðjudag.
Ekki hef ég aðrar heimildir en að þetta hafi allt blessast.
Ég heyrði fyrst af þessu eftir símtal Veigu við pósthúsið þar sem hún bað um að umslagið með peningunum yrði sótt til hennar. Þær fréttir bárust um sveitina eftir sveitasímalínunni og fréttin flaug á milli bæja. Farið væri að rukka fyrir húsaskjól ferðalanga. Annað eins hafði ekki heyrst áður.
Þessa sögu rifjaði ég upp með ástkærum vini mínum, Guðveigu í Böltanum, fyrir örfáum árum. Hún rak svo gistiheimilið í Böltanum fram á árið 2012 en býr núorðið í Reykjavík.