Þann 1. febrúar sl. birti Twitternotandi óhugnanlegt myndband af líki 23ja ára kúrdískrar konu, Barin Kobani, sem barðist með hersveitum Kúrda í Afrín. Á myndbandinu sjást hermenn spjalla glaðlega saman og hlæja við. Líkið liggur í götunni, það vantar á það handlegg. Buxurnar hafa verið dregnar niður um stúlkuna svo kynfærin blasa við. Treyjan dregin upp. Samt sjáum við ekki brjóst því bæði brjóstin hafa verið skorin af henni og bútur hefur einnig verið skorinn úr kviði hennar. Hermaður sést traðka á líkinu. Það eru væntanlega FSA liðar sem sjást á myndskeiðinu en þeir voru ásamt liðsmönnum islamska ríkisins á svæðinu í umboði Tyrkja, sem bera ábyrgð á innrásinni og þeim stríðsglæpum sem framdir hafa verið í tengslum við hana.

Sama dag og myndbandið birtist kom Haukur sonur minn til Afrín. Hann var þar í einhvern tíma en skilaði sér ekki eftir aðgerð. Það er nokkuð á reiki hvenær það á að hafa gerst en öllum heimildum ber saman um staðinn. Um er að hæðir milli tveggja þorpa, Badina og Demilya. Þar virðist aðeins vera ein bygging og þetta er lítið svæði sem sprengjum var varpað á í febrúar, aðeins 3-4 ferkílómetrar. Frá 24. febrúar hafa Tyrkir farið með yfirráð á þessu svæði. Fyrst FSA og liðsmenn islamska ríkisins í umboði Tyrkja en síðar Tyrkir sjálfir.

Það er aðeins hálftíma gangur milli þorpanna Badina og Demilya. Varla eru lík látin liggja á víðavangi vikum saman í næsta nágrenni við mannabyggð og ekki var þeim skilað til Kúrda. Þarna eru ekki umfangsmiklar rústir sem seinlegt og hættulegt er að leita í. Sennilegast hafa líkin verið hirt og grafin fyrir löngu. Ef er til gröf, þá er hægt að opna hana og sækja lífsýni en hvar er gröfin? Af hverju í ósköpunum er ekki hægt að spyrja Tyrki hreint út hvað var gert við líkin?

Jú, það er vegna þess að tyrkneska lögreglan hefur ráðlagt íslenskum stjórnvöldum að vera ekkert að angra tyrknesk yfirvöld, heldur afla upplýsinga eftir „diplómatískum kanölum“. Kannski finnst tyrknesku lögreglunni líklegt að hermálayfirvöld og utanríkisráðherra hafi lítíinn áhuga á því að fjöldagrafir verði opnaðar. Kannski kæmu þá fram sannanir um fleiri stríðsglæpi á borð við þann sem framinn var gagnvart Barin Kobani.

Nú hafa 400 manns skorað á forsætisráðherra að beita sér í máli Hauks. Fyrir utan þau atriði sem talin eru upp í þessu bréfi væri eðlilegt að spyrja stjórnvöld í Tyrklandi:

Hvar eru lík þeirra sem drepnir voru af hersveitum Tyrkja og bandamanna þeirra í FSA og Daesh á svæðinu milli Badina og Demilya í febrúar 2018?

Myndin er af Barin Kobani og var birt á The Peninsula @PeninsulaQatar Twitter

Benjamín Julian segir frá:

„Ég ólst upp á samvinnureknum sveitabæ í uppsveitunum, hjá pabba mínum. Ég lærði að búa til ost, og auk þess helstu búverkin. Ég hef búið í Reykjavík síðan ég kláraði menntaskóla.

Mér hefur alltaf liðið best þar sem fólk hefur sjálft stjórn á sínu umhverfi, þar sem ég má taka þátt í að móta daglega lífið. Af einhverjum ástæðum, sennilega einmitt þessvegna, hef ég leitað uppi aðstæður þar sem fólk hefur verið svipt þessu sjálfræði. Fyrir nokkrum árum eyddi ég vorinu á grískri eyju þar sem Evrópusambandið hélt flóttafólki föstu. Þau voru öll að bíða eftir pappírum, eftir skráningu sem aldrei kom. Hvorki útlendingarnir né heimamennirnir fengu að ráða neinu um þetta. Sökudólgarnir voru langt í burtu, svo þeir tóku það út hvor á öðrum.

Á Íslandi hef ég tekið eftir þessu sama valdaleysi á mörgum stöðum. Fólki er haldið í vondum félagsíbúðum, í örbirgð, í endalausu skriffinnskustríði. Og enginn tekur ábyrgð, heldur er alltaf bent á einhverjar reglur og sagt að það sé ómögulegt að breyta og bæta. Eða, það sem verra er, fólki er endalaust sagt að bíða og þau fá aldrei að tjá sína skoðun. Svo þegar svarið kemur, boð um íbúð frá Félagsbústöðum, eða félagsráðgjöfin, eða svarið við hælisumsókninni, þá er það auðvitað út úr kú, því manneskjan var ekki partur af ákvörðuninni. Fólk sem hefur sett lífið sitt í lúkur íslenskra stofnana þekkir þetta betur en þau myndu vilja.

Í Grikklandi finnst mér eins og ég hafi séð ofan í hyldýpi, spákúlu um það hversu hryllilega er hægt að brjóta niður samfélag með svona aðferðum. Ég stóð einu sinni í ráðhúsi eyjunnar þegar var verið að funda um flóttamennina. Þeir höfðu verið fangelsaðir í gamalli endurvinnslustöð stuttu áður. Nokkur hundruð heimamenn stóðu fyrir utan í miklum skapofsa. Þau réðust á fjölmiðlafólkið sem var að skemma ímynd eyjunnar, á hjálparstarfsmenn sem gáfu flóttamönnum athygli en ekki þeim, á pólitíkusana sem virtist þykja vænna um útlendinga en heimamenn. Ég hafði tekið og birt viðtöl við flóttafólkið í fangelsinu, og hafði ekki uppskorið miklar vinsældir meðal heimamanna fyrir vikið. Þetta sverti ímynd eyjunnar, og ferðamannaiðnaðurinn var ónýtur. Svo mér var ráðlagt að láta mig hverfa.

Það er ekkert grín að taka völd af fólki, að niðurlægja sjálfræði almennings svona. Ég held að stjórnmál sem hunsa virðingu og velferð fólks séu að leika sér að eldinum. Það er harla ótrúlegt að Íslendingar láti leiða sig svona langt, en það sögðu Grikkir svo sem líka áður en þeir lentu í þessu.“

X18 | Hin Reykjavík | Frambjóðendur Sósíalistaflokksins

Benjamín Julian er í framboði fyrir Sósíalista í Reykjavík í vor.

---

Sósíalistaflokkurinn býður fram til borgarstjórnar í Reykjavík, í kosningunum 26. maí nk. Kynning framboðsins og frambjóðenda er hafin undir yfirskriftinni Hin Reykjavík og mun einnig birtast í Kvennablaðinu.

Runni minn, í dag fylgdi ég þér síðasta spölinn í bili.

Þetta er ekki í fyrsta skipti sem ég kveð þig Runni og satt best að segja trúi ég því að þetta sé heldur ekki það síðasta. Það er sama hvað ég reyni, mér tekst ómögulega að setja fingur á hvernig leiðir okkar lágu saman. Sennilega af því mér fannst strax eins og við hefðum alltaf þekkst og það finnst mér enn. Það var á þeim tíma þegar við báðir sigldum fulla ferð gegnum gleðinnar dyr. Seinna meir sópuðum við svo kjallarakompur helvítis áður en gæfan snerist okkur í hag. Ég veit að sumar minningarnar um þig eiga ekkert erindi í þessa mjög svo ótímabæru minningagrein en samt kalla þær allar fram bros.

Myndir úr Pizzabakaríinu hans Óla Þórs þar sem við bökuðum saman kannski 2000 pizzur í rykk og þú kenndir mér að meta David Bowie og ég borgaði fyrir með Rolling Stones. Seinna keyptum við saman húsnæði við Hlemm þar sem við ætluðum að opna Pizza Takeaway. Selja átti sneiðar í hungraða maga. Staðurinn átti að heita Hungursneiðin og við vorum heilan vetur að brjóta veggi og byggja afgreiðsluborð og áttum orðið allt nema peningakassa en svo dó ævintýrið af því að nágranni vildi ekki matarlykt inn um gluggann og okkur var synjað um leyfi.

Þetta var samt skemmtilegur vetur. Framkvæmdasvæðið var í raun hálfgerð félagsmiðstöð því þú varst svo vinamargur Runni og skemmtilegur með eindæmum og einkar úrræðagóður og athafnasamur. Þú áttir til að birtast í partíi sem komið var yfir síðasta söludag og endurlífga það með göldrum sem svipuðu til gjörninga Jesús með fiskana fimm og halda þannig gleðskapnum gangandi dögum saman.

Fleiri myndir allt frá Billanum á Klapparstíg til Kaupmannahafnar, Rotterdam, Atlavík og eitthvað rámar mig í uppákomu á rauðu ljósi í miðri Luxemurg. Gamall grænn Audi skýst fram og ekki má gleyma gufubaðinu í Haukadal. Og alltaf einkenndi þig stóra breiða brosið.

Þegar ég gafst upp á þjónustunni við Bakkus konung varð herinn eftir á vígvellinum og í rauninni saknaði ég bara eins manns og það varst þú. Það leið reyndar ekki svo langt þangað til þú komst á eftir mér og mjög fljótlega varstu búinn að gera það að þínu ævistarfi að bjarga mönnum í land. Þú fórst að vinna á meðferðarstöð í Svíþjóð með Lísu þinni og þar sem þetta var löngu fyrir tíma internets og ódýrra millilandasímtala dofnuðu samskiptin á tímabili en við hittumst þegar þú varst á landinu. Svo tókst mér loksins að heimsækja ykkur hjónin með dóttur minni fyrir nokkrum árum og það voru ógleymanlegar stundir sem við Dagbjört áttum með þér, Lísu og Óskari.

Og þú varst auðvitað ekki lengi óbreyttur starfsmaður á meðferðastöð. Það hefði ekki verið í stíl þess Runna sem ég þekkti. Þú yfirtókst fljótlega það partí alveg eins og önnur sem þú komst í og þið hjónin rákuð það af stökum myndarskap alla tíð. Fallega meðferðastöðin Dennicketorp við vatnið var jafnan þéttsetin af Íslendingum sem íslenska kerfið hafði gefist uppá en faðmur þinn beið þá gjarnan galopinn á Arlandaflugvelli jafnvel þó ljóst mætti vera að ekki væru allir borgunarmenn fyrir lífgjöfinni. Ég bar alla tíð djúpa virðingu fyrir þér Runni minn en kannski öfundaði ég þig líka smá fyrir manngæskuna. Þú hafðir þann mannkost að gefast aldrei upp á neinum enda vissirðu manna best að það er aldrei hægt að vita hvenær ljósið kviknar í sálinni.

Síðastliðið haust í vetrarfríinu í skólanum fór ég með tvær táningsstúlkur til Stokkhólms að versla föt og eitthvað skemmtilegt. Þú ákvaðst að rúlla þér í bíltúr og komst og hitti okkur. Ég er óendanlega þakklátur fyrir þessa daga sem við áttum saman á kaffi- og veitingahúsum í endalausu spjalli meðan dömurnar þeyttust milli búða.

Góðar minningar hrúgast að um minn besta vin. Auðvitað verð ég líka sorgmæddur en innst inni veit ég að þessu er ekki lokið. Ég er eiginlega viss um að ekki líður á löngu þar til Runólfur Þór Jónsson verður búinn að opna Halfway house í garðinum framan við Gullna Hliðið og á veröndinni situr Bowie með gítarinn og syngur:

„Though I’m past one hundred thousand miles
I’m feeling very still
And I think my spaceship knows which way to go
Tell my wife I love her very much
she knows …“

Elsku Lísa, Óskar og Bjarni. Megi minningarnar um góðan mann lýsa upp þessar dimmu stundir og Runni minn, ef þú færð Moggann þarna uppi þá segi ég bara … Luv

Þinn vinur
Pétur Blöndal Gíslason

( Óstytta útgáfan af Morgunblaðsgreininni)

Á mánudag, sama dag og 400 manns skoruðu á Katrínu Jakobsdóttur að gera ljóst að íslensk stjórnvöld taki hvarf eða fall Hauks Hilmarssonar í Afrin alvarlega og leiti hans með öllum tiltækum ráðum, en ekki aðeins þeim diplómatísku boðleiðum sem Tyrkir hafa ráðlagt þeim, birtist annað opið bréf um innrásina í Afrin í hinu virta bókmenntatímariti The New York Review of Books.

Með því að fallast á árás Tyrklands eru Bandaríkin samsek um þjóðernishreinsun Erdoğans

Undir yfirskriftinni „A Call to Defend Rojava“ eða Ákall um að Rojava verði varin skrifa 20 af virtustu fræðimönnum og höfundum heims á sviði hugvísinda, félagsvísinda og pólitískrar gagnrýni, ákall til bandarískra stjórnvalda um að bregðast við innrás Tyrkja í Afrin. Á meðal bréfritaranna 20 eru Noam Chomsky, Judith Butler, David Graeber, Michael Hardt, Gloria Steinem og íslenski heimspekingurinn Ásta Kristjana Sveinsdóttir.

Um leið tilkynna höfundarnir um stofnun Neyðarnefndar fyrir Rojava, sem framlag sitt til alþjóðlegrar herferðar til að vekja athygli á þeirri krísu sem þegar hefur myndast og þeirri sem gæti verið framundan, verði innrás Tyrkja í Rojava ekki stöðvuð. Þau skrifa:

„Á meðan árásin á Afrin er brot á alþjóðalögum, sambærilegt við þau sem ríkisstjórn Assads fremur, hefur ríkisstjórn Trumps aðeins borið fram veikburða mótbárur gegn offorsi Receps Tayyip Erdoğan forseta. Með því að fallast á árás Tyrklands eru Bandaríkin orðin samsek í þeim áformum Erdoğans um þjóðernishreinsun, að hrekja Kúrda í eitt skipti fyrir öll frá hluta Sýrlands þar sem þeir hafa lifað um aldir, og uppræta lýðræðistilraunina sem er í þróun í Rojava.“

Ennfremur benda þau á að árásin á Afrin hafi verið með öllu ótilkvödd:

„Í reynd var Afrin svo friðsamleg mestallan þann tíma sem styrjöld hefur geisað í Sýrlandi að svæðið varð að griðastað fyrir tugþúsundir flóttamanna —sem sumir eru nú á flótta í annað sinn. Í héruðum undir þeirra stjórn hafa fylkingar undir forystu Kúrda stofnað til vinjar sem er einstök í Sýrlandi, vinjar sjálfstjórnarsvæða, kvenréttinda og veraldlegra yfirvalda. Tyrknesk stjórnvöld halda því engu að síður fram, með forherðingu, að þeim standi ógn af Rojava þar sem leiðtogar svæðisins —sem hafa verið bandamenn Bandaríkjanna í baráttunni gegn ISIS í Sýrlandi— séu „hryðjuverkamenn“.“

Til að stöðva brjálæðið þarf að einangra Tyrkland

Höfundar bréfsins segja að í skjóli viðbragðsleysis frá Bandaríkjunum hóti Erdoğan því nú að draga herferð sína á langinn, sækja dýpra inn í Sýrland, til Manbij og jafnvel til írska hluta Kúrdistans. Ljóst sé að að herferð Tyrkja þjóni þegar hagsmunum ISIS á margan hátt. Til að stöðva brjálæðið þurfi að einangra Tyrkland „efnahagslega, diplómatískt og hernaðarlega þar til landið dregur hermenn sína og hersveitir innan sinna vébanda frá kúrdískum svæðum Sýrlands.“

Þau segja að til lengri tíma litið verði enginn friður á þessu svæði nema Tyrkland reynist tilbúið að hefja á ný samningaviðræður við þá Kúrda sem búa í Tyrklandi og tryggja öllum ríkisborgurum landsins lýðræðisleg réttindi, að meðtöldu tjáningarfrelsi og réttinum til að stofna stjórnmálaflokka og vinna kosningar.

Sameiginlega, sem Neyðarnefnd fyrir Rojava, skora bréfritarar, í ljósi þessa, á bandarísk stjórnvöld að:

• beita viðskiptaþvingunum og pólitískum þrýstingi gegn tyrkneskum stjórnvöldum;
• leggja bann við vopnasölu og afhendingu vopna frá NATO-löndum til Tyrklands;
• krefjast þess að Rojava eigi aðild að friðarviðræðum í Sýrlandi;
• og halda til streitu hernaðarlegum stuðningi við SDF —það fjölþjóðlegu og fjöltrúarlegu sveitir sem Kúrdar veita forystu.

Bréfinu lýkur á ákalli til lesenda um að bæta nafni sínu undir áskorunina, með því að skrifa til netfangsins DefendRojava hjá gmail, og ábendingu um vef hinnar nýstofnuðu Neyðarnefndar: DefendRojava.org.

Avrin Mahsum og Şoreş Amude, meðlimir í bardagasveitum Kúrda, hurfu undir lok janúarmánaðar og voru talin af. Þegar ekki spurðist til þeirra sendu höfuðstöðvar YPJ út skriflega tilkynningu um að þau hefðu fallið, og var lýst yfir píslarvætti þeirra í þágu baráttunnar. Hér má lesa frétt um andlát Mahsum. 26 dögum eftir hvarf þeirra kom í ljós að þau voru enn á lífi og var þeim bjargað, heilum á húfi.

Í tilkynningu sem þá var send út kom fram að Mahsum og Amude hefðu særst í átökum og lent í sjálfheldu, umkringd óvinaliði, í aðstæðum þaðan sem þau áttu ekki undankomu auðið. Þá voru fjölskyldur þeirra og aðstandendur beðin afsökunar á hinum ótímabæru andlátstilkynningum.

Frá þessu var greint á kúrdíska fréttavefnum ANF þann 22. febrúar. Einnig var greint frá málinu á kúrdísku útvarpsstöðinni Welat.

„Hver klukkustund skiptir máli“

Aðstandendur Hauks Hilmarssonar hafa lagt á það áherslu frá því að ljóst varð að yfirlýst andlát hans er enn óstaðfest, að lík hans hefur ekki komið í leitirnar og ekkert vitni að dauðdaga hans fundist, að hver klukkustund skipti máli við rannsókn á afdrifum hans. Þau hafa ítrekað bent stjórnvöldum á þann möguleika að fréttin af andláti hans sé leidd af líkum, og þar til hún fáist staðfest sé mögulegt að hann sé á lífi við afar hættulegar aðstæður.

Saga Mahsum og Amude er skýrt dæmi um slíka atburðarás, í sömu átökum, á sama svæði, aðeins um mánuði áður en Haukur er sagður hafa fallið. Þegar þetta er skrifað eru 50 dagar frá því fyrstu fréttir bárust af andláti hans.

Ásta Dís Guðjónsdóttir skrifar:

Alltof oft heyri ég og sé þeirri skoðun hampað að þeir sem fái greiddan örorkulífeyri séu afætur samfélagsins og byrði á skattgreiðendum þess – sem mér þykir einkar skrýtin speki þegar haft er í huga að við ráðum ekki hvaða aðstæður við fæðumst inn í, né fáum við ráðið við allt sem gerist á lífsleiðinni svo sem slys, veikindi, áföll og annað þess háttar.

Meirihluti fatlaðs fólks lifir í fátækt

Minn skilningur á samfélagi skattgreiðandi borgara hefur ávallt verið sá að þar sé í gildi samtrygging sem tryggi þeim fjárhagslegt öryggi sem eru fatlaðir eða missa heilsu sína enda njóta allir góðs af slíkri samtryggingu á einhvern hátt, nái þeir einhverntíman að líta upp úr pyngjunni og koma auga á hve skemmtilegt lífið og tilveran er í margbreytileika sínum.

Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks tilgreinir m.a. í formála sínum að sú skylda sé lögð á aðildarríkin að: t) draga fram þá staðreynd að meirihluti fatlaðs fólks lifir í fátækt og viðurkenna í því sambandi að knýjandi þörf er á að vinna gegn þeim neikvæðu áhrifum sem fátækt hefur á fatlað fólk. Ennfremur segir í 3. gr. að hin almenna meginregla sé: d) virðing fyrir því sjónarmiði að fatlað fólk sé ólíkt og viðurkennt í þeim skilningi að um mannlega fjölbreytni og mannlegt eðli sé að ræða.

Alltof fáir vinnuveitendur ráða fólk með skerta starfsgetu

Þrátt fyrir þetta er það almenn skoðun fólks að auðvelt sé “að gerast” öryrki en staðreyndin er samt sú að það er heilmikið ferli að fara í gegnum örorkumat og fullt örorkumat fær enginn án raunverulegrar ástæðu enda allir metnir af nokkrum læknum þ.m.t. tryggingarlæknum. Þeir sem fá að því loknu stimpilinn „öryrki“ eru því sannarlega fatlaðir eða langveikir en það sem almenningur horfir gjarnan sterkast á er að hluti þeirra hefur einhverja starfsfærni til að bera og sumir bera örorku sína ekki utaná sér.

Margir öryrkjar nýta starfsfærni sína að einhverju leiti til vinnu en hluti þessa hóps er hins vegar skertur krónu á móti krónu í kjölfarið og það sem eftir stendur af laununum dugir þá ekki til að greiða niður ferðakostnað og aukakostnað af álagi vegna vinnu – hafi þeir að einhverri vinnu að hverfa því alltof fáir vinnuveitendur eru reiðubúnir að ráða fólk með skerta starfsgetu eða í hlutastörf almennt. Fáir væru til í að greiða með sér til að geta stundað vinnu, hvað þá að gefa vinnu sína í stað þess að fá fyrir hana sanngjörn laun.

Aukakostnaður kringum milljón á ári

Almenningur telur gjarnan að þessi hópur fólks hafi það ljómandi gott með “öruggum greiðslum fyrir að gera ekki neitt” og fái allskonar fríðindi í formi frírra hjálpartækja og njóti þvílíkra afsláttarkjara að öfund sé af en því fer fjarri að um slíkt sældarlíf sé að ræða því þó svo að hluti hópsins hafi það gott þá er stærstur hluti hans undir fátækramörkum samkvæmt evrópskum skilgreiningum.

Að auki þarf þessi hópur að standa undir miklum aukakostnaði vegna heilsu sinnar að viðbættum duldum aukakostnaði sem nýlega hefur vakið athygli fræðimanna víða um heim. Þannig reiknast mönnum til í Noregi að aukakostnaðurinn liggi á bilinu 850 til 1.300 þúsund á einstakling á ári hverju. Sjá nánar hér.  Í Bretlandi hefur þetta einnig verið skoðað og meira má lesa hér. Hér má svo hlekkur á grein um málið:

Það er því ljóst að það ber nokkuð í milli – álit almennings og staðreyndir um líf öryrkja almennt.

239 breytur í kerfi Tryggingastofunar

Oft eru tíndir til ýmiskonar útreikningar sem eiga að sýna fram á hve öryrkinn hafi það gott í samanburði við aðra hópa samfélagsins og fagna ég því að fólk hafi slíkan áhuga að það vilji setja sig inn í þessi mál og vona að það vilji þá einnig skoða fleiri hliðar málsins. Hvað varðar útreikningana þá hef ég í fyrsta lagi takmarkaða trú á slíkum reiknivélum vegna þess að setji maður raunverulegt líf fólks upp í reiknivélar hins opinbera þá færðu aðrar tölur en upphæðirnar sem greiddar eru út í raunheimum, í öðru lagi þá er það svo að í kerfi Tryggingastofnunar ríkisins eru a.m.k. 239 breytur eins og Marinó gerði að umfjöllunarefni í bloggi sínu en breyturnar hafa áhrif á útgreiðslur úr kerfinu og gera allan samanburð erfiðan.

Í nýlegu dæmi sem tekið er inni á kommentakerfi dv.is er gerður fjárhagslegur samanburður á fjögurra barna útivinnandi ekkju með börn á aldrinum 5, 6, 10 & 13 ára og öryrkja með sama fjölda og aldur barna, sem samkvæmt reiknidæmi þessa manns hefði þá 5.000 krónum meira í heildar mánaðartekjur þegar allt er tínt til og þessar 5.000 krónur þykja þá sanna að öryrkjar séu ofaldir og lifi kóngalífi á kostnað skattgreiðenda.

Ef við gefum okkur að þetta séu hárréttar tölur þá er, samkvæmt minni reynslu, helsti munurinn á stöðu þeirra sá að öryrkinn ber kostnað af heilsu sinni umfram ekkjuna – plús -hinn dulda kostnað af fötlun sinni eða veikindum, en það liggur ekki síður munur í umhverfis og félagsþáttunum… Ef ekkjan og hennar maður voru búin að koma sér fyrir (eins og ætla má með börn á þessum aldri) er líklegt að myndast hafi einhver eign í húsnæðinu og að afborganir séu viðráðanlegar en þá býr ekkjan við húnæðisöryggi sem skapar ákveðið jafnvægi fyrir fjölskylduna í heild. Ennfremur mætti ætla að engin gríðarleg breyting hafi orðið á félagslegri stöðu, vinir séu til staðar og ættingjar veiti mikilvægan félagslegan stuðning.

Almenningsálitið og skömmin, áhyggjur og kvíði

Auðvitað er ég að alhæfa svolítið en það eru samt meiri líkur en minni á að ég hafi rétt fyrir mér með húsnæðisstöðuna og félagslegi hlutinn stemmir. Öryrkinn aftur á móti eins og fólk almennt sem býr við langvarandi fátækt er annað hvort í félagslegu húsnæði (sem er oft ansi niðurlægjandi) eða á almennum leigumarkaði með tilheyrandi óöryggi, hækkunum á húsaleigu og tíðum flutningum – jafnvel á milli skólahverfa.

Öryrkinn er þegar þarna er komið, einangraður félagslega því almenningsálitið og skömmin – plús – stanslausar áhyggjur og kvíði yfir erfiðri stöðu og hvernig eigi að lifa af fram að mánaðarmótum, gerði það að verkum að gömlu vinirnir hafa dregið sig í hlé og ættingjarnir skammast sín of mikið fyrir öryrkjann/afætuna til að vera í miklu sambandi – því þökk sé hinu ‘dásamlega’ almenningsáliti hafa ættingjar og vinir ekki hugmynd um hvernig heilsu viðkomandi er raunverulega háttað og að manneskjan lifir í algjörri eymd og vanvirkni, uppfull af skömm og þorir ekki að horfast í augu við neinn nema nágrannakonuna af því að hún er í nákvæmlega sömu stöðu sjálf.

Það segir sig sjálft að þetta er ekki heilbrigt og gott umhverfi fyrir börn að alast upp í og til að bíta höfuðið af skömminni stíga valdhafar fram og segja að það þurfi bara að kenna fólki fjármálalæsi og varpa þar með ábyrgðinni á stöðu mála aftur til fólksins eins og það sé því sjálfu um að kenna að það situr fast í fátæktargildrunni sem stjórnvöld sköpuðu þeim.

Nei, það velur sér enginn sjálfviljugur að vera í þessari stöðu, að vera fátækur og geta ekki borið hönd fyrir höfuð sér af skömm yfir eigin aðstæðum, að vera stanslaust kvíðinn og finna allstaðar fyrir fyrirlitningu samborgara sinna og valdhafa. Þetta er hinsvegar hlutskipti alltof margra öryrkja eins og annarra sem búa við fátækt á Íslandi í dag og þetta fólk er síst öfundsvert af sinni stöðu.

Barátta fatlaðra er því miður einnig barátta fátækra

Ég hef verið virk í réttindabaráttu fatlaðra síðustu 10 árin, þar af í ein 6 ár sem formaður félags fatlaðra hér í borg en þar sem barátta fatlaðra er því miður einnig barátta fátækra þáði ég árið 2012 sæti í stjórn EAPN á Íslandi (European Anti Poverty Network sjá nánar eapn.eu og eapn.is) og hef barist gegn fátækt í þeim ranni síðan, bæði á Evrópugrundvelli og eins hér innanlands en einnig er ég virk í grasrótinni sem kallast Pepp Ísland, samtök fólks í fátækt. Sem opinber talsmaður samtakanna er mér ljúft og skylt að tjá mig fyrir þeirra hönd og hef því farið víða og talað á fundum og ráðstefnum allra sem vilja fræðast um fátækt á Íslandi.

Ég verð að viðurkenna að ég þarf stundum að sitja aðeins á mér og passa upp á orðalagið þar sem ég verð oft þreytt á að endurtaka mig í viðleitni minni til að fá fólk til að láta af rörsýn sinni gagnvart fötluðum, langveikum og fólki í fátækt almennt en ég reyni samt að halda baráttunni á jákvæðum nótum því nóg er af neikvæðninni í heimi vorum þó ekki sé bætt við. Hægt er að nálgast bæði mig og samtökin í gegnum facebooksíðuna okkar sem heitir: Pepp Ísland, samtök fólks í fátækt.

#lififjölbreytnin

#stöndumsaman

#fátækterekkieinkamálneins

#skilumskömminni

Bestu kveðjur,

Ásta Dís.

„Ég er einkabarn foreldra minna, þeirra Birnu Jónsdóttur og Péturs Péturssonar útvarpsþular. Það má segja að ég hafi verið alin upp í ríkisútvarpinu. Ég man eftir útvarpsútsendingunum í Landssímahúsinu við Austurvöll þar sem útvarpið var, en ég fór oft með pabba þangað í vinnuna sem lítil stelpa,“ segir Ragnheiður Ásta Pétursdóttir, sem er í framboði fyrir Sósíalistaflokkinn í Reykjavík

„Langamma mín keypti sig lausa frá vistarbandi árið 1894. Þá var henni heimilað að vera undanþegin vistarbandi og var frjáls ferða sinna. Þá var hún orðin 55 ára og vafalaust hokin af striti. Hún var vinnukona á Þorleifsstöðum í Fljótshlíð. En auðvitað var hún bara þræll fram að 55 ára aldursári þegar hún loksins fékk frelsið.

Dóttir hennar er síðan amma mín í föðurætt. Amma varð ekkja á Eyrarbakka, þá móðir 11 barna. Þessi amma mín var alltaf róttæk og mikil baráttukona í Alþýðuflokknum. Hún var skapmikil eins og og börnin hennar og öll voru þau vinstrisinnuð á sinn hátt, en fjölskyldan klofnaði þó í Alþýðuflokkinn og Kommúnistaflokkinn.

1. maí skiptist kröfugangan í tvær göngur sem voru mis róttækar. Ásgeir frændi og pabbi fóru í róttækari gönguna en hin fóru í venjulegu gönguna. Þá fór amma að hágráta af því að fjölskyldan gat ekki sameinast í sömu gönguna. Fjölskyldur voru samheldnar í þá daga, en það hefur breyst eins og margt annað. Sjálf fer ég enn í 1. maí gönguna þótt mér finnist hún vera orðin hálf fáránleg og ekki svipur hjá sjón, nokkrar hræður sem safnast saman á Ingólfstorgi.

Þegar ég fermdist 1955 var verkfall og pabbi og mamma gengu út frá því að það yrðu slagsmál á fermingardeginum sem var 1. maí. Baráttan var herská í þá daga. Sem betur fer leystist verkfallið fyrir ferminguna og ég fermdist í frið og spekt. En þetta segir mér að stéttabaráttan var miklu öflugri í mínu ungdæmi heldur en hún hefur verið undanfarin ár. Pabbi sagði mér sögur af vinnandi fólki og hvernig það barðist fyrir réttindum sínum, eins og vinkonu sinni sem var ófrísk en lét sig hafa það að fara eftir vinnu og grafa grunninn að Alþýðuhúsinu.

Þegar ég var ung með drengina mína tvo og bjó ég hjá pabba og mömmu sá ég auglýsingu í Alþýðublaðinu eftir konu í þularstarf. Ég sótti um starfið ásamt 100 öðrum konum og við vorum þrjár sem fórum í prufu en ég hreppti starfið. Þar átti ég eftir að vinna í 44 ár. Mér fannst alltaf gaman í vinnunni. Þar vann ég með skoðanabróður mínum í pólitík, honum Jóni Múla, sem ég giftist. Pólitík bar hins vegar aldrei á góma í vinnunni, ég man ekki eftir því. En það getur verið að ég hafi útvarpað aðeins meira af hvetjandi músík í kringum 1. maí.

Ég var alltaf róttækari en foreldrar mínir. Ég var róttæk eins og Ásgeir frændi sem var hafnarverkamaður. Samt vildi pabbi leggja niður peninga sem hann taldi aðgerð sem stuðlað gæti að stéttlausu þjóðfélagi. Ég var í framboði fyrir Alþýðubandalagið 1963. Þá var ég yngsta manneskjan á listanum, Ragnar Skjálfti var næstur mér í aldri á framboðslistanum. Í dag er pólitíkin alveg galin. Að íhaldið skuli halda velli er alveg með ólíkindum.

Ég vil að fólk fái laun fyrir sína vinnu. Ég vil jöfnuð í þjóðfélaginu. Það er til skammar hvað fólk fær lág laun og svo græðir einhver óþjóðalýður. Það er búið að rústa öllu. Allt í einkavæðingu; Bæjarútgerðin var seld í einkaeign og verkamannabústaðirnir voru aflagðir. Hugsið ykkur! Þegar ég var barn var allt miklu betra.“

X18 | Hin Reykjavík | Frambjóðendur Sósíalistaflokksins

Ragnheiður Ásta Pétursdóttir er í framboði fyrir Sósíalistaflokkinn í Reykjavíkur.

---

Sósíalistaflokkurinn býður fram til borgarstjórnar í Reykjavík, í kosningunum 26. maí nk. Kynning framboðsins og frambjóðenda fer fram undir yfirskriftinni Hin Reykjavík og mun einnig birtast í Kvennablaðinu.

Í Færeyjum er réttur kvenna til þungunarrofs afar takmarkaður. Konur fá aðeins leyfi til að binda endi á meðgöngu ef hún ógnar heilsu konu eða fóstursins sem hún gengur með, eða þá ef um alvarleg andleg veikindi er að ræða. Þetta kemur fram í stuðningsyfirlýsingu Ungra jafnaðarmanna á Íslandi við baráttu færeyskra kvenna fyrir réttinum til þungunarrofs.

Í stuðningsyfirlýsingunni kemur fram að takmarkanir Færeyja bitni harðast á efnaminni konum og auki á stéttskiptingu, enda standi þeim sem hafa efni á því til boða að sækja þjónustu til Danmerkur.

„Það er þyngra en tárum taki“ segir í yfirlýsingunni „að Færeyingar standi ekki framar þegar kemur að réttindum fólks til fóstureyðinga, því öll eigum við að hafa fullan rétt yfir eigin líkömum. Í september voru stofnuð samtök fyrir frjálsum fóstureyðingum í Færeyjum, Fritt Val, og hafa 700 konur skrifað nafn sitt við áskorun þeirra.“

Útgjöld til velferðarmála eru í heild umtalsvert lægri á Íslandi en að meðaltali innan OECD og langtum lægri en meðal hinna Norðurlandanna, samkvæmt gögnum OECD.

Samkvæmt skýrslu sem nær til gagna frá árinu 2016, voru útgjöld Íslands til fjölskyldumála yfir meðallagi og nálægt því hæsta meðal ríkjanna, eða 3,6% af landsframleiðslu, samanborið við 2,2% meðaltal innan OECD. Opinber framlög til húsnæðismála á Íslandi lágu einnig vel yfir meðallagi, 0,7% af landsframleiðslu á móti 0,4% meðalútgjöldum OECD-ríkjanna.

Í framlögum til fötlunarmála stóð landið aðeins að baki Norðurlöndunum og Belgíu, en til málaflokksins runnu 2,8% af landsframleiðslu Íslands. OECD-meðaltalið á því sviði var 2,2%.

Úr skýrslu OECD um útgjöld til velferðarmála 2016.

Framlög Íslands til vinnumarkaðsmála voru allnokkuð undir meðallagi ríkjanna en þó á sömu stærðargráðu og gengur og gerist meðal OECD-ríkja: 1% af landsframleiðslu á Íslandi andspænis OECD-meðaltali upp á 1,4%.

Á sviði öldrunarmála, aftur á móti, voru opinber útgjöld á Íslandi fáheyrilega lág, og hvergi lægri nema í Mexíkó: Aðildarríki OECD verja að meðaltali 8,7% landsframleiðslu til öldrunarmála. Á Íslandi renna 2,5% landsframleiðslu í málaflokkinn.

Það eru öldrunarmál, öðrum fremur, sem færa Ísland mjög neðarlega á listann í þessum samanburði á útgjöldum OECD-ríkja til velferðarmála. 16,6% landsframleiðslu á Íslandi rann til velferðarmála árið 2016. Það er, í það heila, um helmingi lægra hlutfall en í Frakklandi, Finnlandi, Belgíu, Danmörku og Ítalíu, sem raða sér í efstu sæti listans. Að meðaltali runnu 21,6% landsframleiðslu OECD-ríkjanna til velferðarmála sama ár. Á þessum lista, yfir heildarútgjöld til velferðarmála, situr Ísland í 29. sæti af 36.

Framlög OECD ríkja til öldrunarmála sem hlutfall af landsframleiðslu árið 2016.

OECD, á íslensku nefnd Efnahags- og framfarastofnunin, vakti athygli á þessum gögnum nú á miðvikudag, í aðdraganda fundar velferðarráðherra 35 aðildarríkja sambandsins um félagslega stefnumótun.

Sigríður Á. Andersen greiddi fyrr í þessum mánuði, ásamt dómsmálaráðherrum annarra aðildarríkja Evrópuráðsins, atkvæði með yfirlýsingu sem að mati sérfræðinga „eykur vald ríkisstjórna á kostnað Mannréttindadómstóls Evrópu — án þess að reyna einu sinni að skýra hvernig breytingarnar ættu að auka virðingu fyrir mannréttindum“. Hefur yfirlýsingin vakið sérstakar áhyggjur af réttarvernd flóttafólks og innflytjenda í álfunni.

Dómsmálaráðherrar aðildarríkja Evrópuráðsins, við samþykkt Kaupmannahafnaryfirlýsingarinnar.

Mannréttindadómstóllinn þvælist fyrir ríkisstjórnum

Í vikunni birtist frétt á DV.is undir fyrirsögninni „Sigríður samþykkti Kaupmannahafnaryfirlýsinguna“. Þar kemur fram að á ráðherrafundi Evrópuráðsins hafi dómsmálaráðherrar aðildarríkja ráðsins samþykkt „yfirlýsingu um afstöðu þeirra til Mannréttindasáttmála Evrópu og stöðu Mannréttindadómstóls Evrópu“.

Texti yfirlýsingarinnar er aðgengilegur á netinu —svo að segja. Yfirlýsingin er samsett úr löngu, lagalegu rósamáli, og ritskýringar þörf fyrir leikmenn.

Fréttatilkynning íslenska dómsmálaráðuneytisins um yfirlýsinguna gefur ásetninginn að baki henni að nokkru leyti til kynna, en þar segir að Danir hafi lagt fram tillögu sem fólst í að dómstóllinn skyldi „minnka málafjöldann“ og „ekki setja ný lög með framsækinni túlkun heldur dæma eftir gildandi réttarástandi og eftirláta aðildarríkjunum aukið svigrúm til túlkunar á efnisreglum Mannréttindasáttmálans.“

Er þetta sjónarmið rökstutt í tilkynningu ráðuneytisins með því að Mannréttindadómstóllinn hafi „gert stjórnvöldum margra ríkja Evrópu erfitt fyrir að grípa til ráðstafana sem þau hafa talið réttlætanleg til að halda uppi allsherjarreglu, t.d. að vísa erlendum afbrotamönnum, talsmönnum hryðjuverka og hatursorðræðu til síns heima.“

Í tilkynningunni er nefnt að gagnrýni hafi komið fram á drög að tilkynningunni og hún í kjölfarið tekið breytingum. Gagnrýnin er ekki tíunduð frekar en sagt að Ísland hafi setið hjá þegar greidd voru atkvæði um breytingatillögurnar.

Rósamál yfir pólitískan vilja til mismununar og mannréttindabrota

Gagnrýnin sem fram kom á yfirlýsinguna áður en hún var samþykkt var meðal annars reifuð á vef EJIL, European Journal of International Law. Þar skrifa Andreas Follesdal, prófesor í heimspeki og Geir Ulfstein, prófessor í alþjóðalögum, um hvernig óljósu orðalagi sé beitt í drögunum til að dylja þann ásetning að baki yfirlýsingunni að takmarka umdæmi dómstólsins og „valdefla“ ríkin gegn honum. Í drögum að yfirlýsingunni sé þannig kallað eftir „dreifðri ábyrgð“, „betra jafnvægi“, og „umburðarlyndi“ í garð ríkja (margin of appreciation). Í öllum tilfellum sé markmiðið að ríkjum verði meira í sjálfsvald sett hvernig þau túlka ákvæði Mannréttindasáttmála Evrópu innan landamæra sinna.

Höfundar greinarinnar vara við því að kallað sé eftir auknu umburðarlyndi eða svigrúmi til túlkunar ríkjar á mannréttindum, án fyrirvara um þau ákvæði mannréttindasáttmálans þar sem slíkt svigrúm á alls við. Hættulegt væri til dæmis að veita ríkjum verulegt svigrúm til eigin túlkunar á banni við pyntingum eða nauðungarvinnu.

Yfirlýsingunni er beint gegn flóttafólki

Þeir gjalda sérstakan varhug við ákvæði í 14. efnisgrein yfirlýsingarinnar, um að Mannréttindadómstóllinn skuli eftirláta ríkjum Evrópu að verja mannréttindi „í samræmi við stjórnskipulegar hefðir og í ljósi þjóðbundinna aðstæðna“. Að gefa hefðum svo mikið vægi á kostnað mannréttinda feli í sér hættu fyrir þá minnihlutahópa sem réttindaskránni er ætlað að verja, einmitt gegn hefðbundinni, sögulegri kúgun og aðstæðum.

Þá er sérstaklega tilgreint í drögum að yfirlýsingunni að dómstóllinn skuli halda að sér höndum og „forðast afskipti nema við allra sérstæðustu kringumstæður“ í málum sem varða hælisumsóknir og innflytjendur. „Þessi áhersla á hælisleitendur endurspeglar ríkjandi pólitískar sviptingar í nokkrum Evrópuríkjum, þar á meðal Danmörku,“ skrifa greinarhöfundar.

„Hins vegar er hér einmitt um að ræða þess háttar forgangsröðun meirihlutans gegn minnihlutahópum sem getur þarfnast sérstakra varna gegn illvilja eða fáfræði. Að ríki skuli kalla eftir minna aðhaldi af þeirri einni ástæðu að þau vilja það vekur verulegar áhyggjur í ljósi sögulegs bakgrunns mannréttindakerfis Evrópu.“

Sá sögulegi bakgrunnur sem höfundarnir vísa hér til er vitaskuld, öðru fremur, helförin, ofsóknir og útrýmingarherferð nasista gegn gyðingum í Evrópu en einnig gegn Roma-fólki, samkynhneigðum, kommúnistum og öðrum minnihlutahópum.

Follesdal og Ulfstein ljúka grein sinni á að segja drögin að yfirlýsingunni leiða hjá sér og jafnvel hvetja áfram „popúlísk öfl sem misnota valdastöðu sína til að grafa undan réttarríkinu innan sinna heimalanda og setja takmarkanir á réttindi minnihlutahópa.“ Þá vekja þeir sérstaka athygli á „að drögin draga út einn viðkvæman hóp, innflytjendur, og krefjast þess að meðferð ríkja á þeim skuli sæta minna aðhalds frá dómstólnum.“

Þorgeir Þorgeirson, rithöfundur.

Það er Mannréttindadómstólnum að þakka að þú mátt segja að ráðherra sé fífl

Hægrimenn á Íslandi eins og annars staðar hafa lengi haft horn í síðu Mannréttindadómstólsins fyrir að taka endurtekið, á grundvelli Mannréttindasáttmála Evrópu, undir málstað þeirra einstaklinga sem ríkin reynast hafa brotið á. Á Íslandi má nefna fjölmörg mál sem blaðamenn hafa höfðað og unnið fyrir dómstólnum, í þágu tjáningarfrelsis, eftir að hafa tapað meiðyrðamáli fyrir Hæstarétti.

Mál Þorgeirs Þorgeirsonar rithöfundar fyrir dómstólnum varð til þess að íslenskum meiðyrðalögum sem áður bönnuðu gagnrýni á stjórnvöld var breytt. 108. grein hegningarlaga var svohljóðandi:

„Hver, sem hefur í frammi skammaryrði, aðrar móðganir í orðum eða athöfnum við opinberan starfsmann, þegar hann er að gegna skyldustarfi sínu, eða við hann eða um hann út af því, skal sæta sektum, varðhaldi eða fangelsi allt að 3 árum. Aðdróttun, þótt sönnuð sé, varðar sektum, ef hún er borin fram á ótilhlýðilegan hátt.“

Eftir að Mannréttindadómstóllinn komst að þeirri niðurstöðu að greinin fæli í sér mannréttindabrot var hún felld úr gildi —árið 1995. Síðan þá hefur mátt hafa í frammi skammaryrði og móðganir í garð íslenskra embættismanna.

Bjarni Benediktsson á ráðherrafundi NATO-ríkja í Reykjavík, 1968.

Þjóðveldisdraumar dómsmálaráðherranna

Árið 2003 flutti Björn Bjarnason, þá dómsmálaráðherra fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins, ræðu í tilefni af 50 ára afmæli Mannréttindasáttmálans. Þar vitnaði hann meðal annars til föður síns og forvera í embætti:

„Bjarni Benediktsson, þáverandi dómsmálaráðherra, lét þau orð falla í þingumræðum um fullgildinguna haustið 1951, að réttindin í sáttmálanum væru í öllu því sem nokkru máli skipti þá þegar veitt borgurunum berum orðum í íslenskri löggjöf og að nokkru leyti í stjórnarskránni. Þessi ummæli sýna ótvírætt, að ekki var talið, að með sáttmálanum væri verið að veita Íslendingum ný réttindi heldur staðfesta með alþjóðasamningi þau, sem þeir þegar nutu.

Var þannig frá upphafi talið, að íslensk löggjöf samræmdist í hvívetna ákvæðum mannréttindasáttmála Evrópu. Fullgilding hans leiddi til þjóðréttarlegrar skuldbindingar á réttindum, sem þegar voru talin vera fyrir hendi. Er þessi skoðun í samræmi við almennt viðhorf Íslendinga á 19. og 20. öld. Þeir töldu lýðréttindin, sem þá voru að ryðja sér rúms, í raun sama eðlis og réttur Íslendinga á þjóðveldisöld til að leysa mál í krafti laga og réttar með virðingu fyrir einstaklingnum og án framkvæmdavalds, sem deildi og drottnaði.“

Í krafti þess að íslensk stjórnvöld hafi ekki talið, á sínum tíma, að mannréttindi fælu í sér nokkra réttarbót fyrir almenning, heldur aðeins endurtekningu á grundvallaratriðum sem hefði mátt finna í íslenskum lögum um aldir, tjáði Björn í ræðunni efasemdir um hlutverk Mannréttindadómstólsins og þá réttindavörn hans sem stundum hefur gengið gegn vilja stjórnvalda hvers þjóðríkis. Björn sagði:

„Hinu má velta fyrir sér, hvort um of sé þrengt að svigrúmi þjóðríkisins með lögskýringum á alþjóðasamningum … Það er síður en svo í anda Evrópuráðsins að þrengja að þjóðríkinu eða valdi réttkjörinna stjórnvalda þar til að taka ákvarðanir um innri málefni sín.“

Rétturinn til að kalla fasista fasista

Fjöldi sérfræðinga í alþjóðalögum og á sviði mannréttinda lýsti yfir þungum áhyggjum af Kaupmannahafnaryfirlýsingunni á meðan hún var í vinnslu —að hún færi of nærri ofangreindum skilningi Björns Bjarnasonar á hlutverki þeirra stofnana sem ætlað er að standa vörð um mannréttindi, að Mannréttindadómstóllinn yrði gerður hættulega leiðitamur þjóðríkjunum.

Breytingar voru gerðar á yfirlýsingunni til að mæta þessari gagnrýni fyrir samþykkt hennar. Þar virðist til dæmis ekki lengur að finna ofangreindar klausur um að dómstóllinn skuli draga úr réttindavörn flóttafólks sérstaklega. Ekkert svo opinskátt. Eftir stendur ólæsileg rósablaðahrúga.

Eftir sem áður birtir yfirlýsingin, og ferlið að baki henni, skýran vilja til að taka skref frá þeirri almennu hugmynd um mannréttindi sem almenningur hefur notið góðs af síðustu áratugi í átt að óskertara, duttlungakenndara valdi þjóðríkja. Það er hættuleg þróun. Og hana verður of seint að stöðva þegar 108. greinin hefur verið endurvakin og bannað á ný að nefna að ráðherra sé, eftir því sem við á, illviljað fífl eða fasisti.

Laufey Ólafsdóttir skrifar:

Húsnæðisekla fátækra er ekki ný af nálinni, þó svo að umræðan í borgarpólitíkinni virðist endurspegla þá þrálátu mýtu. Þetta er algeng tilhneiging þegar verið er að tala um málefni þeirra sem aldrei er hlustað á í ákvarðanatöku, tilhneigingin til þess að tala um vandamálið sem nýtt, og svo er bent á pólitíska andstæðinga sem blóraböggla, en lausnirnar eru almennt ófullnægjandi og jafnvel hlægilegar.

Hrunið er algengur blóraböggull nú til dags, en við sem höfum lifað lífi okkar með lítið milli handanna munum bara ekkert skárri tíð fyrir þetta blessaða hrun. Hið umtalaða góðæri sem átti víst að hafa ríkt árin á undan kom ekki til okkar, og það meinta góðæri sem nú er sagt ríkja hefur bara ekkert barið að dyrum heldur.

Að pakka saman og flytja í hvert sinn sem leigusali fær blik í augun við nýtt fasteignamat

Ég er búin að vera á leigumarkaði í Reykjavík síðan árið 2000 og man bara aldrei á þessum tíma eftir að EKKI hafi ríkt neyðarástand. Leiguverð hefur verið of hátt miðað við tekjur láglaunafólks, skortur á ákjósanlegum íbúðum hefur verið viðvarandi og húsnæðisbætur dekka ekki nema lítinn hluta af leiguverði. Fátækir leigjendur hafa þurft að taka því sem býðst burtséð frá kjörum, stærð og staðsetningu. Lítið hefur verið um val í þeim efnum annað en valið milli heimilisleysis og þess sem er í boði hverju sinni.

Bið eftir félagslegum íbúðum hefur t.a.m. verið löng öll þessi ár. Ég beið í 3 ár, frá 2001-2004 og hraktist milli leigubíbúða á meðan. Elsta dóttir mín skipti árlega um skóla frá 1. bekk og þangað til hún kom í 4. bekk vegna flakks á óstöðugum leigumarkaði. Þarna var leiguverð ört hækkandi svo sala á íbúðum var ör. Þetta bitnaði á leigjendum, sem þurftu að pakka saman og flytja í hvert sinn sem leigusali fékk blik í augun við nýtt fasteignamat.

Einhverskona bið þangað til ég eignast heimili

Ég er búin að flytja svo oft að ég er hætt að nenna að koma mér fyrir. Þótt ég sé komin í félagslega íbúð, þá líður mér ekki eins og ég eigi heima hér. Þetta er bara einhverskona bið þangað til ég eignast heimili. Ég má ekki mála í litum eða gera neitt fyrir íbúðina án þess að brjóta gegn leigusamningnum mínum og ég er stöðugt minnt á að þetta er ekki mín eign. Þjónusta Félagsbústaða er einnig byggð á fordómum gagnvart leigjendum og liggja þessir fordómar víða um kerfið, sem ég ætla ekki að fara nánar út í hér.

Kostirnir við að leigja félagslega íbúð er að leigan er aðeins lægri en á almennum markaði, leigusalinn er þolinmóðari gagnvart greiðsluerfiðleikum og til staðar er ótímabundinn langtímasamningur, eitthvað sem varla þekkist á almennum leigumarkaði. Mínir möguleikar eru hinsvegar tveir, að leigja, eða vera heimilislaus, því ég fengi ekki greiðslumat fyrir útikamri.

Hví ekki að takmarka AirBnB við lögheimili leigusala?

Fyrir mig persónulega, þá ég þoli ekki blokkir. Ég get ekki blastað tónlistinni minni að vild eða þvegið og ryksugað á nóttunni þegar ég vil vera vakandi. Fátæklingar geta hinsvegar víst ekki leyft sér að dreyma út fyrir blokkarsamfélagið. Hverfið sem ég ólst upp í, 101, hefur einnig verið undirlagt af fégráðugum verktökum svo ég get ekki búið þar lengur. Allar íbúðir hverfisins í fjölskyldustærðum hafa verið hólfaðar niður í gistirými fyrir ferðamenn og vegna götóttar löggjafar hefur restin af nýtilegum íbúðum í hverfinu verið hreinlega keypt í þeim tilgangi að leigja þær út í skammtímaleigu. Nú er ég ekki á móti því að fólk leigi eignir sínar út í gegnum Airb’n’b, en er ekki hægt að takmarka þá útleigu við lögheimili fólks?

Þeir íbúar sem flúið hafa miðbæinn segja að þeir hafið orðið þreyttir á stöðugri rútuumferð, fólki að koma inn og út með töskur alla tíma sólarhrings og, nú í seinni tíð eftir að rútuumferð var takmörkuð um hverfið, skortur á bílastæðum þar sem ferðamenn eru í auknu mæli komnir á bílaleigubíla. Nágrannasamfélagið í miðbænum er einnig sagt horfið því þar er yfir helmingur eigna í skammtímaleigu. Flestar leiguíbúðir sem enn eru í hverfinu eru í eigu leigufélags Gamma, og leigjast út á stökkbreyttu verði sem hefur sínar afleiðingar fyrir markaðinn.

Hvers vegna hefur þetta tekið allan þennan tíma?

Nú státar Reykjavíkurborg sig af því að fjöldi félagslegra íbúða sé í byggingu, og það eru nú aldeilis góðar fréttir, ef satt er. Hinsvegar spyr ég: Hvers vegna hefur þetta tekið allan þennan tíma? Er þessi skyndilega uppbygging ekki svolítið seint í rassinn gripið? Hvers vegna er ekki löngu andskotans búið að koma böndum á þetta vilta ástand á leigumarkaði í Reykjavík eða einfaldlega fjölga félagslegum íbúðum í takt við eftirspurn, sem er og verður mikil á meðan markaðurinn er einokaður af gróðapungum í gullæði?

Auðvitað hafa vandamálin á húsnæðismarkaði vaxið, en það þýðir ekki að þau séu eitthvað alvarlegri núna en þau voru fyrir 15-20 árum. Húsnæðisstefna Reykjavíkurborgar hefur aldrei, sama hvaða meirihluti hefur verið við völd, náð utan um það að tryggja öllum heimili óháð efnahag. Að sjálfsögðu er þetta samvinna, bæði milli sveitarfélaga og ríkis, en hluti vandans liggur þó hjá borginni og það gengur ekki að benda alltaf á næsta aðila eða nýta vandamálið sem eitthvað pólitískt bitbein. Allir meirihlutar eru sekir um að taka þetta mál ekki nægjanlega föstum tökum.

Hvers vegna þarf t.d. alltaf að vera þessi bið eftir félagslegum úrræðum? Er ekki viss vísbending um að þörfin sé brýn falin í þessum biðlistum? Haldið þið að fólk sé bara að djóka með að skrá sig á biðlista, eða haldið þið að nálaraugað sem umsækjendur þurfa að kreistast í gegnum í umsóknarferlinu sé ekki þegar nógu þröngt?

Er eitthvað skrýtið að fólk sé orðið pirrað????

Þann 20. apríl birtist í Kvennablaðinu grein eftir Evu Hauksdóttur um viðbrögð Íslands við þá nýafstöðnum loftárásum Bretlands, Frakklands og Bandaríkjanna á Sýrland. Eva hafði sent fyrirspurn til Forsætisráðuneytisins vegna umræðuþáttar þar sem Kristrún Heimisdóttir minntist á „yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar“ í þessu samhengi. Kristrún sagði að tekið yrði eftir því hvernig yfirlýsingin var orðuð, slíkt efni væri lesið „í sendiráðum og utanríkisráðuneytum um allan heim“. Ekki var ljóst hvar umrædd yfirlýsing hefði birst.

Í svari ráðuneytisins til Evu var gert ljóst að átt væri við twitter-færslu Utanríkisráðherra í kjölfar árásanna, svokallað tíst.

Miðvikudaginn 25. apríl 2018, barst ritstjórn Kvennablaðsins tölvupóstur frá skrifstofustjóra yfirstjórnar Forsætisráðuneytisins, þar sem þetta er áréttað. Í bréfinu, svari ráðuneytisins sem Kvennablaðið sendi þann 17. apríl, segir:

“Engin skrifleg yfirlýsing var gefin út af íslenskum stjórnvöldum í kjölfar loftárása Bandaríkjamanna, Frakka og Breta, en utanríkisráðherra birti eftirfarandi færslu á twitter:“

Þessu fylgdi skjáskot af eftirfarandi færslu:

Í twitter-færslunni segir ráðherra, í símskeytastíl, að loftárásirnar séu „skiljanlegar“.

Svarbréf ráðuneytisins við fyrirspurn Kvennablaðsins virðist að öllu leyti samhljóða því sem sent var Evu viku fyrr. Hér er því ekkert nýtt, aðeins endurtekning þess sem þegar hefur komið fram. Hvað olli töfinni er ekki ljóst. Hugsast getur að starfsfólk ráðuneytisins hafi viljað leita af sér allan grun áður en farið væri með það til fjölmiðla beint, að með „yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar“ væri átt við þetta skilningsríka tíst.

Miðflokkurinn hefur kynnt ályktanir landsþings, sem vænta má að muni liggja til grundvallar kosningabaráttunni framundan, en ekki síður þingstörfum flokksins.

Í plagginu má meðal annars lesa:

„Efla skal landamæravörslu og greiningarstarf löggæslustofnana. Og getu innanlands til rannsókna m.a. á sviði erfðafræði. Meta þarf ávinninginn af Schengen samstarfinu með hagsmuni Íslands í öndvegi og taka upp virkt vegabréfaeftirlit. Stofna skal erfðamengisstofnun á Íslandi.

Auka skal eftirlit við komustaði til landsins. Öryggiseftirlit og tollgæsla þarf að vera virk um allt land svo hægt sé að ná árangri.“

Er þetta undir liðnum Löggæsla — dómsmál. Ef efnisatriðunum er skipt í tvennt, landamæravörslu og erfðarannsóknir, hefur textinn þetta snið:

Landamæri
gen
landamæri
gen
landamæri.

Hvort landamæravarsla og erfðafræði eru tengd viðfangsefni í huga flokksmanna eða textinn af hendingu svona samansettur er ekki ljóst að svo stöddu. Fulltrúum flokksins er velkomið að hafa samband vilji þeir ritskýra textabrotið.

(English below)

Heilbrigðisspjall

Laugardaginn 12. maí, næstkomandi, kl. 13–15, bjóða Samtök kvenna af erlendum uppruna á Íslandi upp á heilbrigðisspjall, þar sem konur af erlendum uppruna geta sótt fræðslu um heilbrigðisþjónustu á Íslandi, hvert skuli sækja hana, réttindi sjúklinga, og hvaða áhrif landaflutningar geta haft á heilsu kvenna. Viðburðurinn er haldinn að Túngötu 14 í Reykjavík.

Edythe L. Mangindin, hjúkrunarfræðingur og ljósmóðurnemi mun stýra fræðslunni. Viðburðurinn fer fram á íslensku og ensku. Þáttakendur eru beðnir að skrá sig með tölvupósti á netfangið edythe@womeniniceland.is.

Heilbrigðisspjall | Health Talk

Health Talk

On Saturday May 12, Women of Multicultural Ethnicity Network in Iceland holds a Health Talk, at Túngata 14 in Reykjavík, to inform women of foreign origin about health services in Iceland:

• Where to access health care services and information
• Patient rights and advice to patients
• How being an immigrant woman can affect your health

The event is held at Túngata 14 in Reykjavík.

Edythe L. Mangindin, registered nurse and student midwife, will lead the talk.

Participants are asked to register by May 11, through email: edythe@womeniniceland.is.

Arnar Sverrisson skrifar:

Arnar Sverrisson.

Í leikskólum ættu börn að læra þá list að vera karl eða kona. Það er alkunna, að börn læra það, sem fyrir þeim er haft. Í fyrrgreindum stofnunum er þó hængurinn sá, að þar starfa konur í yfirgnæfandi meirihluta. Hvorki góð fóstra né góð móðir kemur í stað fóstra eða föður. Í grannlöndunum austan ála hófst umræða um þess skekkju fyrir áratugum. Í Danmörku hefur komið til tals að greiða karlkyns leikskólakennurum hærri laun. Í Noregi var fyrir nokkrum árum samin sérstök framkvæmdaráætlun í því skyni að fjölga karlmönnun í uppeldisstéttum. En hægt miðar. Norskir leikskólar eru að um það bil 95 hundraðshlutum mannaðir konum. Hver karl er þar umvafinn um tuttugu konum. Það segir sig máski sjálft, að í leikskóla eru menningaráhrifin og gildin kvenleg. Karlmenn telja sig oft og tíðum eiga erfitt uppdráttar á þessum vinnustöðum. Sumir grípa jafnvel til þess ráðs að móta eins konar „uppeldislega neðanjarðarhreyfingu,“ þar sem unnt er að iðka karllegt uppeldi „karlhungraðra“ barna.

Það er svo sem ekki að undra, að kvennamenningin í leikskólum, sem stundum er nefnd „blómapottasæluvinin,“ liti hugsun og skynjun barnanna. Stundum er það jafnvel spaugilegt eins og þegar norski hnokkinn segir í geðshræringu: „Ég held ég sé kominn á túr.“ Íslenskum hnokka var boðið að koma í mömmuleik. En það er „eðlilega“ heiti leiksins, þegar lítil börn æfa kynhlutverkin í fjölskyldunni. Skilmerkileg leiksystir bauð leikfélaganum þó föðurhlutverkið. Snáðinn svaraði: „Nei, heldur vil ég vera hundur en pabbi.“ Fjögurra ára kynbróðir hans taldi sig stelpu. Eins og kunnugt er fylgir öllu gamni nokkur alvara. Ég trúi því, að hér sé mikil alvara á ferðum. Það er einnig áhyggjuefni í Noregi, að aðsókn karla í leikskólakennaranám gæti verið að minnka. Að minnsta kosti er svo um skólann í Suður-Noregi farið. Á því herrans ári 1978 voru karlmenn í þeim skóla 15 af hundraði nemenda, áratugi síðar eða svo tæp 10. Árið 1996 var hlutfall karla meðal nemenda allra skóla af þessu tagi um fjórtán af hundraði. Stefnt var að því í Noregi, að upp úr aldamótum 2000 yrði fimmti hver leikskólakennaranemi karlmaður. Fyrir hartnær hálfri öld áttu Norðmenn tvo leikskólakennara af karlkyni, en um þessar mundir eru þeir þó orðnir rúmlega sjö hundruð eða um rúmur fimmtungur allra karla, sem starfa á dagvistarstofunum. Fyrir um áratugi eða svo mældist hlutfall karlkyns starfsmanna í norskum leikskólum tæpt sjö af hundraði.

Á Íslandi virðast karlmenn enn tregari til dáða í leikskólum en norskir kynbræður þeirra. Undirtektir íslenskra karla við áskorun Félags leikskólakennara fyrir tuttugu árum síðan hafa verið dræmar. Félagið skoraði á þá að ganga til liðs við sig og kenna karlmennsku í leikskólum. En kvennamenningin er ólseig og viðhorf til uppeldisstarfa karla fjandsamleg. Þeir liggja stöðugt undir gruni um ósæmilega hegðun gagnvart börnum. Lái þeim, hver sem vill, taki þeir ekki nefndri áskorun. En það er morgunljóst, að breytinga sé þörf eigi karlmennskan ekki að líða undir lok. Þorri drengja lærir karlmennsku í skuggsjá fóstra og mæðra – og í fjölmiðlum vitaskuld. Þar er yfirleitt fjallað um karlmenn sem kvenfjandsamleg óargadýr eða ofbeldisfullar ofurhetjur. Kvengerving drengja á sér stað.

Höfundur er ellilífeyrisþegi

Ráðuneyti velferðar og áður félagsmála hefur verið kunnugt um vanhæfni Braga Guðbrandssonar í að minnsta kosti tvo áratugi.

Reyndi að stöðva viðtal um misnotkun á meðferðarheimili

Ég er ekki að brjóta neinn trúnað þótt ég segi frá því að fyrir fjórtán, fimmtán árum reyndi Bragi að stöðva viðtal sem ég tók við stúlku sem hafði orðið fyrir kynferðislegri misnotkun á einu meðferðarheimili ungra stúlkna á landsbyggðinni. Bragi var þá staddur á flugvelli í útlöndum þegar hann hringdi í mig. Þá höfðu vinir hans sem ráku heimilið hringt í hann til að freista þess að hann gæti gert eitthvað til að stöðva umfjöllunina.

Stúlkan sem ég ræddi við var með segulbandsupptöku af samtali við manninn sem braut hana niður með því að misnota aðstöðu sína. Og sá vinur Braga braut ekki aðeins á henni heldur gekk maðurinn á milli stúlknanna um nætur og áreitti þær kynferðislega á meðan þær lágu kyrrar og þorðu ekki að æmta né skræmta á meðan hann svalaði fýsnum sínum. Tek það fram að ég ræddi við nokkrar þeirra til að fá staðfestingu á að rétt væri. Þær voru ekki reiðubúnar til að ræða opinberlega um hvað þar átti sér stað, en staðfestu að satt væri.

Hvað með alla sem vissu og þögðu?

Það er alveg eftir ritúalinu hér innan stjórnsýslunnar að bjarga níðingum undir formerkjum vináttu. Að hugsa sér að fyrst núna er verið að taka á vanhæfni Braga Guðbrandssonar og það með því að verðlauna hann með stöðu: feitu embætti í útlöndum í stað þess að reka manninn.

Að minnsta kosti fjórir eða fimm ráðherrar hafa gengt embætti síðan. Enginn þeirra hefur gert neitt í málinu. Ég get að vísu ekki fullyrt að þeir hafi allir vitað hvað var í gangi á Barnaverndar stofu. Hugsanlega hafa bírókratar ráðuneytisins þagað og hylmt yfir með Braga. Það sama hefur starfsfólk BVS líka gert, því það segir mér enginn að þeir sem þar störfuðu og starfa enn hafi ekki vitað að forstjórinn olli ekki stöðu sinni.

Tilnefning Braga til Barnaréttarnefndar Sameinuðu þjóðanna, á vef Stjórnarráðsins, government.is. Skjáskot 29. apríl 2018.

Hvað með alla þá sem vissu og þögðu og halda sínum stöðum áfram?

Ég sem fósturforeldri hef síðan þurft að leita til BVS og í tölvunni minni hvernig var tekið á málum. Það viðmót og þau svör sem ég fékk við málaleitan minni sögðu mér að á þeirri stofnun væru allir undir áhrifum og hæl Braga. Viðhorfin voru þau sömu: valdníðsla og úrræðaleysi.

Ég skrifaði velferðarráðuneytinu þá og sendi afrit af bréfum sem fóru á milli mín og þriggja starfsmanna BVS og þar á meðal var Bragi sjálfur, sem átti síðasta orðið. Ég fylgdi því eftir með því að ræða í síma við ráðuneytisstarfsmenn sem eiga lögum samkvæmt að hafa eftirlit með stjórnsýslunni. Það vantaði ekki að undir væri tekið og ljóst var að Barnaverndarstofa var ekki að vinna samkvæmt lögum. Mér var tjáð að á málinu yrði tekið, en hef ekki heyrt múkk um að það hefði verið gert. Síðan eru tæp tvö ár og ég reyndi að þrýsta á með tölvupóstum, sem ekki var svarað.

Menn þurfa ekki að halda að BVS sé eina stjórnsýslustofnunin sem ekki sinnir þeim skyldum sem þeir bera gagnvart okkur sem búum þetta land. Ég er þeim eiginleikum gædd eða háð að þola ekki að brotið sé á mér eða öðrum manneskjum. Því hef ég hamast eins og rjúpan við staurinn við að ná fram þeim rétti sem lög kveða á um. Ég hafði erindi sem erfiði með því að semja og lofa að fara ekki með mál fyrir dómstóla eftir að kærunefndir ráðuneytisins höfðu samþykkt stjórnsýslubrotin. En ég hef enga trú á að ég sé eina manneskjan sem hef verið órétti beitt af stjórnsýslunni, ekki einu sinni og ekki tvisvar heldur oftar.

Fæstir hafa tíma eða þekkingu til að berjast við kerfið

En ég er hins vegar kannski ein fárra sem hef lagt orku mína í að berjast við vindmyllurnar og gengið á þrjóskunni. Það er ekki útséð enn um öll þau brot, því hjá umboðsmanni Alþingis er eitt þeirra erinda sem ég hef kært til meðferðar og bíð ég niðurstöðunnar.

Ég er nokkuð viss um að umboðsmaður Alþingis komist ekki hjá því að úrskurða mér í vil. Hef reyndar haft að því fregnir að í ráðuneyti velferðarmála fari nú fram vinna við breytingu á reglugerð sem ekki stenst lög og varðar mína kærur. En það eru ekki allir meðvitaðir um að verið sé að brjóta á þeim lög og fæstir hafa tíma eða þekkingu til að berjast við kerfið. Til þess þurfa menn lögmenn og þeir kosta peninga.

Ég er lánsöm að búa að þeirri þekkingu og reynslu sem ég hef aflað mér í starfi mínu síðustu þrjátíu árin. Með þá reynslu að baki og pennann að vopni við að koma erindi á blað hef ég þjösnast áfram. En því miður er ekki allt búið enn og þrek mitt að minnka.

Það er þyngra en nokkrum tárum taki að vita til þess hvernig kaupin gerast á eyrinni innan stjórnsýslunnar og vera vanmáttugur. Það segir mér enginn að það hlaðist stjórnsýslubrot og valdníðsla eingöngu á mig. Ó, nei það er vel falið og það eru fæst þeirra mála sem ná til almennings í gegnum fjölmiðla. Því miður.

Ég hef búið á Íslandi frá 2002, og af þeim hef ég í 13 ár starfað sem uppeldismenntaður starfsmaður fyrir Reykjavíkurborg. Ég tel að sú reynsla sem ég hef aflað mér við leikskólakennslu og víðar geti komið að góðu gagni í þeim verkefnum sem framundan eru. Í starfi með börn reynir á liðsvinnu, árvekni í starfi og ekki síst að vera úrræðagóður þegar vanda ber að höndum.

Að búa á höfuborgarsvæðinu hefur kosti og galla, en að búa í Reykjavík er ótrúlega mikil reynsla.

Ég kem frá Kúbu þar sem búa cirka 13 milljónir manna og mér finnst erfitt að skilja hvernig almenningssamgöngur í stærri borgum ganga betur fyrir sig heldur en í Reykjavík. Ég tek fram, fyrir þau sem vita það ekki, að á Kúbu er mikill skortur á öllu sem þykir sjálfsagt hérna. En hér snúast almenningssamgöngur um hagnað og eru ekki álitnar grunnþjónusta. Ég vil að það viðhorf víki, að öll starfsemi borgarinnar eigi að skila hagnaði, og fólki sé veitt almenn þjónusta, eins og á það skilið. Það er fyrir utan minn skilning að ákveðinn hópur í samfélaginu fái endurgreitt fyrir að aka norður-suður, en almenning skorti almenna samgönguþjónustu. Ef kerfið væri í lagi myndu margir ekki virkilega þurfa einkabíl til að koma sér frá A til Ö, og það væri ekki bara almenningur sem mundi spara sér fullt af peningum, heldur líka borgin. Og loftgæðin mundu líka batna. Strætókerfið verður því að komast í lag í okkar borg.

Í öldrunarmálum þykir mér það áríðandi að breyta Reykjavík úr borginni þar sem er gott að vera meðan maður er ungur og hress, en þegar maður fer á eftirlaun sé farið með mann út á land. Borgir eins og Reykjavík eiga að fara vel með eldri borgara sína, þau eru gosbrunnur af reynslu og þekkingu sem borgin getur nýtt sér betur en hún gerir í dag. Það snýst ekki um heitt veður og golf. Bestu staðir til að eldast vel eru borgir þar sem er að finna mikið af störfum, góðar samgöngur og virk samfélög. Stór borg eins og Reykjavík þarf fleiri valkosti fyrir umhyggju aldraðra.

Háar nýbyggingar sem rísa í hjarta miðbæjarins koma í veg fyrir að Reykjavík sé græn borg. Skrítið að gera átak í að minnka umferðina í borginni á sama tíma og fjöldi hótela eru byggð í hjarta boragrinnar. Hvar á að koma fyrir görðum og göngugötum?

Neikvætt jafnvægi í fólksflutningum er af völdum ýmissa þátta sem oftast hafa neikvæð áhrif á lífsgæði og lífskjör eldri borgara og barnafjölskyldna. Lág laun, húsnæðisskortur, slæmar samgöngur og allt þetta háa verð… hvar endar þessi listi? Reykjavíkurborg á að standa sig betur í málefnum þessara viðkvæmu hópa.

Allt er tengt, vandamálin flækjast fyrir okkur því á eyju hefur allt áhrif á alla, alls staðar.

Reykjavík þarf að betrumbæta gönguleiðir í borginni, skapa betri samgöngur og skapa tækifæri til íbúa, eldri sem yngri, til að vera virkir borgarar og taka þátt í samfélagsverkefnum.

Ég ber hagsmuni leik- og grunnskólakennara fyrir brjósti.

Kennarastéttin hefur verið svelt í mörg ár og hærri kröfur til menntunar kennara hafa ekki skilað sér að fullu. Þetta er langt og erfitt nám sem um er að ræða, en það bætir ekki launakjörin mikið. Munur á milli ófaglærðum starfsmanni og kennara er ekki mikill og oftast eru launin hjá báðum undir viðmiðum um meðaltekjur á Íslandi.

Skerðingar eftir hrun bættu gráu ofan svart og stéttin fór í meðvirkniham, skorið niður hér og þar, litlar kröfur til ríkisins, sætti sig við lélegar vinnuaðstæður, aukinn barnafjölda á hvern kennara, aukið álag og aukna vinnu fyrir minna en 20% launahækkun. Þetta er ekki í lagi, það er til skammar að svo dýrmæt vinna sé lítið sem ekkert metin. Fyrir utan það hefur skapast neikvæð ímynd um kennarastarfið, sem mun taka langan tíma að snúa við ef ekkert er gert. Fjölmargir kennarar fara á eftirlaun á næstu 10 árum og stéttin mun klárlega deyja út fljótlega ef ekki verður gripið til aðgerða til að fá fólk í námið.

En menntamálin eiga að halda áfram að vera fjarri einkaraðilum. Menntakerfið á að vera í höndum hins opinbera, en þar er margt sem má bæta og gera betur. Menntun á að skila til samfélagsins þeim verkfærum sem þarf til að búa til samfélag sem getur þróast í áttina að betra lýðræði og jöfnuði.

Sama gildir um heilbrigðisþjónustu, sem er ein af grunnstoðum samfélagsins og á að vera á ábyrgð þess. Óeðlilegt er að krefjast hagnaðar og taka arð út úr heilbrigðiskerfinu.

X18 | Alþýðufylkingin | Tamila Gámez Garcell

Menntun:

Grunnskólakennari
Ms. markaðsfræði og alþjóðaviðskipti
Nemi í smárikjafræðum
Nemi M.Ed. menntunarfræði í leikskóla

Tamila skipar 2. sætið á framboðslista Alþýðufylkingarinnar í borgarstjórnarkosningunum 26. maí.

Barbie-framleiðandinn Mattel kynnti á síðasta ári til leiks Barbie-dúkku í líki listamannsins Fridu Kahlo. Kahlo-brúðan tilheyrir framleiðslulínu sem ber heitið Inspiring Women eða Dáðeflandi konur.

Í kynningartexta segist fyrirtækið þannig vilja votta virðingu sína konum sem ruddu brautina til að stúlkur gætu átt stærri drauma en nokkru sinni fyrr. Mexíkóski listamaðurinn Frida Kahlo hafi verið og sé enn í dag tákn um „styrk, frumleika og málamiðlanalausa ástríðu“. Minnst er á litaval hennar sem listamanns, blöndu hennar af raunsæi og fantasíu, og hvernig hún tókst á við viðfangsefni á við sjálfsmynd, stéttir og kynþætti.

Frida Kahlo.

Þó að þar sé tæpt á nokkrum viðfangsefnum listamannsins kemur ekki fram, í kynningartextanum, að Kahlo var kommúnisti alla sína tíð.

Mattel-fyrirtækið hefur um áratuga skeið verið skotspónn femínískrar gagnrýni fyrir að útbreiða einsleita líkamsímynd og hugmynd um kynjahlutverk meðal stúlkna. Fréttir herma að meðal þess sem hafi komið við kaunin á fjölskyldu listamannsins sé að brúðurnar beri hvorki samvaxna augabrún né annan hárvöxt í andliti sem hafa orðið kennileiti listamannsins, ekki síst sem femínískrar táknmyndar.

Barbie Kahlo.

Réttinn á notkun ímyndar Kahlos með þessum hætti keypti Mattel af fyrirtækinu Frida Kahlo Corporation í Flórída. Frænka listamannsins segir aftur á móti að rétturinn á að beita ímynd Kahlos tilheyri fjölskyldu hennar. Á opinberum twitter-reikningi fjölskyldunnar var því haldið fram, fyrr í mánuðinum, að dómstóll í Mexíkó-borg hefði fyrirskipað fyrirtækinu að falla frá sölu brúðanna. Fjölmiðlum hefur hins vegar ekki tekist að fá úr því skorið til hvaða dómstóls er þar vísað.

Fulltrúar fyrirtækisins í Flórída, Frida Kahlo Corporation, segja, með skírskotun til framleiðslunnar, að réttur laganna sé þeirra megin og þau muni halda áfram að iðka „stjórnarskrárvarinn rétt sinn“. Á vefsíðu Mattel er ekki að sjá að framleiðsla eða sala dúkkanna hafi verið stöðvuð enn sem komið er.

Heimildir: The Independent og The Guardian.

Nú síðustu helgina í apríl hittust til fundar í Moskvu utanríkisráðherrar Rússlands, Íran og Tyrklands til að ræða framtíð Sýrlands. Að loknum fundi létu ráðherrarnir frá sér sameiginlega yfirlýsingu þar sem þeir sögðust hafa í hyggju að efla samstarf í átt að „varanlegri pólitískri niðurstöðu“ í Sýrlandi.

Merkjasending til Bandaríkjanna og Kúrda

Samkvæmt greiningu sem birtist í ísraelska dagblaðinu The Jerusalem Post er markmið fundarins þó einkum merkjasending til Bandaríkjanna, um að þeirra gerist ekki þörf við að koma á stöðugleika í Sýrlandi eftir að ISIS er liðið undir lok. Slíkar merkjasendingar beinast um leið að Kúrdum, hersveitum þeirra, yfirráðasvæði þeirra, Rojava, í norðurhluta Sýrlands og yfirstandandi lýðræðisþróun þar, en Bandaríkin eru eini bandamaður Kúrda meðal hinna stærri ríkja sem beitt hafa herafla á svæðinu.

Herstöð Bandaríkjanna í Manbij er talin helsta ástæða þess að innrásarherferð Tyrklands í Rojava lét, enn sem komið er, staðar numið við Afrin.

Almennt orðalag, átakalínur þvert á fylkingar

Fyrr í mánuðinum, þann 4. apríl, funduðu forsetar landanna, Pútín, Erdogan og Hassan Rouhani, í Ankara í Tyrklandi, og létu frá sér yfirlýsingu sem var efnislega samhljóða, þar sem þeir staðfestu yfirlýstan „ásetning um að halda áfram virku samstarfi í Sýrlandi til að stuðla að varanlegu vopnahléi milli stríðandi afla.“ Þá var í báðum yfirlýsingum vísað til yfirlýsingar öryggisráðs SÞ nr. 2254, frá árinu 2015.

Rússland hefur verið náinn bandamaður sýrlenskra stjórnvalda, undir forystu Assads, forseta landsins. Tyrkland hefur aftur á móti stutt uppreisnarlið í Sýrlandi sem andsnúin eru Assad-stjórninni og hugmyndafræðilega í grennd við ISIS, þar á meðal fylkinguna Free Syrian Army (FSA) sem tók þátt í innrás Tyrklands í Afrin og hernaði gegn Kúrdum. Þá lýsti Erdogan yfir stuðningi við loftárásir Frakklands, Bandaríkjanna og Bretland í Sýrlandi fyrir skemmstu.