Gunnar Gunnarsson, stjórnarmaður í Ungmennafélagi Íslands (UMFÍ), ritaði athugasemd við grein mína um æskulýðsstefnu stjórnvalda á fésbókarsíðu sína; athugasemdin er opin en ég get ekki svarað henni þar svo ég taldi sjálfsagt mál að birta hana hér ásamt mínum viðbrögðum:
- „Nú er ég stjórnarmaður í UMFÍ (2009-11 og aftur 2013-) og formaður aðildarfélags (UÍA 2012-). Vera má að eitthvað sé til i gagnrýni Viktors Orra á æskulýðsstefnu stjórnvalda og ég skil gremju hans yfir að hans samtök, LÆF, fái ekki meira frá ríkinu.
En hví hann velur sér UMFÍ sem höfuðandstæðing og hvernig er mér næstum ofar skilningi. Kjósi hann að kalla eitthvað ófaglegt má hann byrja á að rýna eigin skrif.
Í fyrsta lagi er það góð regla að leggja áherslu á eigið ágæti, sem LÆF ætti að eiga nóg af, frekar en níða niður aðra (þótt það virki stundum líka) ætli maður að ná sínu fram.
Rétt eins og hann nefnir aðildarfélög LÆF er hægt að greina UMFÍ niður í aðildarfélög sem starfa hringinn í kringum landið. UÍA er eitt þeirra. UMFÍ var stofnaðili að getraunum ásamt ÍSÍ og Öryrkjabandalaginu og þessi 20% hríslast niður eftir hreyfingunni. Þetta eru því miður ekki stórar upphæðir þegar þær eru komnar niður i UMF Þrist en geta samt skipt máli.
UMFÍ hefur á sínum 107 árum komið víða við, staðið í ýmsu, eignast, misst og safnað. Það gerist.
Viktor nefnir veitingarekstur i Þrastarskógi. UMFÍ var gefinn skógurinn fyrir margt löngu og þar var byggt upp hús og leigt út til rekstrar. Það var selt fyrr á árinu.
Verðbréfaviðskiptin eru til komin þar sem UMFÍ seldi húseign sem það átti og ætlaði að ávaxta peninginn í að byggja annað. Peningan átti að ávaxta hjá VBS fjárfestingabanka en þeir glötuðust að miklu leyti þegar bankinn fór á hausinn vorið 2010, rúmu ári á eftir öðrum fjármálafyrirtækjum. Við teljum að verðbréfamiðlararnir hafi farið út fyrir heimildir sínar í meðferð bréfanna og síðast þegar ég vissi var mál okkkar á borði sérstaks saksóknara. Það er „braskið“ okkar.
Fullyrðingin um að skuldir hreyfingarinnar séu til komnar vegna verðbréfabrasksins eru rangar. VBS fallið skaðaði hins vegar eiginfjárstöðu félagsins.
UMFÍ er hreyfing sem leggur áherslu á að vera sýnileg um land allt og í góðum samskiptum við aðildarfélög sín. Það kostar sitt í ferðakostnaði, til dæmis við bílana. Laun framkvæmdastjórans eru sambærileg við laun framkvæmdastjóra ÍSÍ enda hreyfingarnar um margt líkar, s.s. umfangi.
UMFÍ gerir vissulega meira og hefur alltaf gert en að standa í beinu æskulýðsstarfi, þótt það sé kjarninn. Það stendur fyrir sérverkefnum og aflar tekna til þeirra. Skinfaxi stendur til dæmis undir sér með áskriftum og auglýsingum.
Að Viktor reyni að stimpla einu stærstu fjöldahreyfingu landsins sem „gamaldags Framsoknarapparat“ er stórmerkilegt.
Að lykilstarfsmaður, sem starfað hefur i pólitík sjalfur skuli kjósa að ráðast á annan lykilstarfsmann fyrir það sama (en apparantly ekki réttan flokk) er lítilmannlegt. Það má kannski minna á að töluverður hluti aðildarfélaga LÆF eru einmitt ungliðahreyfingar stjórnmálaflokkanna, þeirra á meðal ungir framsóknarmenn.
Ég hef undanfarinn áratug komið víða við í ýmsu sjálfboðaliða- og félagssstarfi. Ég hef reynt að temja mér þá reglu að sýna öðru fólki sem sýnt hefur þá fórnfýsi að reyna að efla samfélag sitt á sama hátt virðingu (ekki skilja það þó þannig að ég sé alltaf hrifinn eða sammála öllum).
Innan LÆF starfa margir ágætir einstaklingar og samtökin hafa á margan hátt haldið úti góðu starfi. Ég óska þeim alls hins besta en málflutningur málefnastjórans fyrrverandi veldur mér vonbrigðum.“
Fyrst varðandi efnislegu atriðin:
1. Eins og fram kom í greininni þá starfa ég ekki lengur fyrir LÆF og það er því ekki „mitt félag“ í þeim skilningi sem Gunnar notar hugtakið. Persónulegir hagsmunir mínir eru alls ótengdir félaginu og rangt að gefa annað í skyn.
2. Ég hef ekkert við það að athuga að fólk í félagsstarfi, frekar en annað fólk, taki þátt í pólitísku starfi eða séu flokksbundin. Ábendingin um þekkt, söguleg og áframhaldandi tengsl UMFÍ við Framsóknarflokkinn var ekki persónuleg árás á framkvæmdastjórann, heldur nefnt sem líkleg pólitísk skýring á þessum gríðarlega mikla stuðningi ríkisvaldsins við félagið.
3. 122 milljónir eru „því miður ekki stórar upphæðir“ þegar þau eru komin niður á einstök aðildarfélög. Miðað við 4 milljónir finnst mér það ansi stórar upphæðir, jú. Kannski er það klink fyrir öðrum.
4. „Fullyrðingin um að skuldir hreyfingarinnar séu til komnar vegna verðbréfabrasksins eru rangar.“ – Svo að skuldir félagsins væru ekki minni ef það hefði ekki tapað 70 milljónum á verðbréfum og um 10 milljónum á ári undanfarin ár vegna Þrastalundar? Ok.
5. Ég er viss um að allir hafa samúð með því að þið hafið glatað svona miklum fjármunum í hruninu. Hins vegar má setja stórt spurningarmerki við það að æskulýðsfélag á gríðarlegum fjárstyrkjum frá ríkinu sé að fjárfesta tugum milljóna í verðbréf „til ávöxtunar“ – ekki satt?
6. Fjölmörg félagasamtök starfa á landsvísu án þess að láta starfsmönnum í té 3 bifreiðar upp á milljónakostnað á ári hverju. Laun framkvæmdastjórans kunna að vera sambærileg við laun framkvæmdastjóra ÍSÍ, en þau eru sannarlega ekki sambærileg við það sem ég þekki eða tel eðlilegt í æskulýðsgeiranum.
7. Skinfaxi stendur sumsé undir útgáfu sinni með tekjum, gott og vel. Það virðist hins vegar ekki vera tilfellið með félagið í heild, sem fær rúmar 200 milljónir úr ríkiskassanum á ári hverju en stendur í 200 milljóna skuldastöðu? Eða hvað?.
8. Ég sagði ekki að UMFÍ væri „gamaldags Framsóknar-apparat“, heldur „gamalt Framsóknar-apparat“. „Gamalt“ var að engu leyti ætlað í niðrandi merkingu, enda tilgreinir þú sjálfur glæsta 107 ára sögu félagsins.
Að öðru leyti þykir mér framsetning athugasemdar Gunnars ansi athyglisverð. Hann lætur sér ekki nægja að fjalla um efnisatriði gagnrýni minnar, heldur ver drjúgum hluta í að gera lítið úr mér persónulega fyrir að setja þá gagnrýni fram…
*Ég ætti nú bara að einbeita mér að því að tala um kosti æskulýðsstarf frekar en að vera að „níða niður“ það sem ég tel vera óréttlátt ástand í málaflokknum
*Það búa ankannalegir hagsmunir að baki gagnrýni minni
*Ég er bara öfundsjúkur og gramur út í UMFÍ
*Skrif mín eru ófagleg
*Ég er lítilmannlegur
*Ég veld Gunnari vonbrigðum
Þannig er það ekki aðalatriði að gagnrýni mín sé að einhverju leyti röng, heldur það að ég skuli voga mér að setja hana fram. Gagnrýnin er ekki það versta, heldur lágkúruleg persóna mín. Get ég ekki bara verið þægur og jákvæður og sleppt því að tala um það sem er að, hvað þá ef ég rugga þar með báti þeirra sérhagsmuna sem hagnast af ríkjandi ástandi?
Hvaðan kannast ég aftur við svona málflutning…?
Nei, ég segi bara svona.