Svandís Svavarsdóttir skrifar:
Eftir tíu daga í embætti segir nýr umhverfisráðherra, Sigrún Magnúsdóttir, í Kastljósi að nægar rannsóknir liggi fyrir til að leggja til að Holtavirkjun og Urriðafossvirkjun verði settar í nýtingarflokk rammaáætlunar. Þetta vakti athygli og undrun margra.
Aðdragandinn að rammaáætlun – vinnan og framvindan – nær mörg ár aftur í tímann. Á árinu 2011 voru lög um rammaáætlun samþykkt á Alþingi og kveða lögin á um það hvernig skyldi fara með tillögur og ákvarðanir varðandi vernd og nýtingu náttúrusvæða. Þessi lög um verklag og leikreglur voru samþykkt án andstöðu í þinginu og var víða fagnað sem mikilvægu skrefi í átt að því að ná sameiginlegum grundvelli um virkjanir og náttúruvernd á Íslandi.
Það er mikilvægt að halda því til haga að það var þingið sjálft sem samþykkti þessa aðferðafræði og ætti því sjálft að gæta að því að hún sé höfð í heiðri.
Verkefnisstjórnin skal samkvæmt lögunum gera tillögu til ráðherra og ráðherra síðan leggja kostina til við þingið. Eftir þessu var farið þegar verkefnisstjórn rammáaætlunar gerði tillögu um að setja Hvammsvirkjun í nýtingarflokk og þingsályktunartillaga í framhaldinu lögð fram á Alþingi um þann virkjunarkost. Verkefnisstjórnin taldi ekki forsendur til þess að gera frekari tillögur um færslu virkjanakosta í nýtingarflokk og því liggur aðeins þessi eina tillaga hjá Alþingi, hvorki fleiri né færri.
Í þessu ljósi er það verulegt álitamál hvort það standist yfirleitt lögin að atvinnuveganefndin ein og sér geri tillögu um sjö virkjunarkosti til viðbótar án þess að verkefnisstjórnin hafi lokið sinni umfjöllun um þá eins og Jón Gunnarsson, formaður atvinnuveganefndar, hugðist gera í haust. Auk þess hafa ítrekað komið fram efasemdir um að það í sjálfu sér standist þingsköp að kalla það breytingartillögu við þingsályktunartillögu að breyta einni tillögu í átta. Þannig fengi breytt tillaga í raun bara eina umræðu sem telst tæpast þinglegt.
Það er ekki síður álitamál hvort löglegt sé að ráðherra geri tillögur umfram þær sem umfjöllun verkefnisstjórnarinnar segir til um eins og hún boðaði í Kastljósi. Þetta er ekki síst ámælisvert í ljósi þess að eftirfarandi kemur fram í greinargerð verkefnisstjórnar um tillögu þá sem atvinnuveganefnd hefur á sínu borði:
„Í niðurstöðum sínum leggur verkefnisstjórn til að Hvammsvirkjun verði flutt úr biðflokki í orkunýtingarflokk en gerir að öðru leyti ekki tillögu um breytingu á þeirri röðun virkjunarkosta sem fram koma í núgildandi verndar- og orkunýtingaráætlun sem samþykkt var á Alþingi 14. janúar 2013.
Í niðurstöðum verkefnisstjórnar kemur jafnframt fram að hún telji að til þess að hægt verði að taka afstöðu til Holtavirkjunar og Urriðafossvirkjunar þurfi að liggja fyrir upplýsingar um markmið fyrir mótvægisaðgerðir sem miða að verndun fiskstofna, eftirlits- og viðbragðsáætlun með lýsingu á viðbrögðum ef markmiðum er ekki náð og skilgreining á því hvaða viðbótarrannsóknir þurfi að gera á búsvæðum laxfiska í Þjórsá, einkum í Þjórsárkvísl neðan við Búða og í Murneyrarkvísl.“
Afstaða verkefnisstjórnarinnar er því afar skýr: Hún telur einmitt að frekari rannsókna sé þörf áður en hægt sé að taka ákvörðun um þessa tvo virkjanakosti. Í ljósi þess að það er einmitt hlutverk verkefnisstjórnarinnar að taka afstöðu til þessara atriða, má spyrja til hvers Sigrún Magnúsdóttir telur verkefnisstjórnina vera?
Eru þetta byrjendamistök hjá ráðherra? Hefur hún ekki kynnt sér lög um rammaáætlun eða telur hún að eigin geðþótti dugi til?