Quantcast
Channel: Kvennablaðið
Viewing all articles
Browse latest Browse all 8283

Áburður er nauðsynlegur

$
0
0

Allar plöntur þurfa á næringu að halda. Án næringar hætta þær að vaxa og að lokum deyja úr næringarskorti. Plöntur fá næringu úr andrúmsloftinu gegnum blöðin og úr jarðveginum.

Næringarefnin, sem eru nauðsynleg plöntum, eru 18 til 20 talsins eftir því hvort efni úr lofti eru talin með eða ekki. Þörfin fyrir þau er breytileg eftir tegundum, en skorti eitthvert þeirra þá dregur úr vexti og hörguleinkenni koma fram.

grass_soil

Til að gróðurinn vaxi og dafni er gott að gefa honum áburð á hverju vori, snemma í maí, og tvisvar að auki yfir vaxtartímann, um mánaðamótin júní og júlí og minni skammt í kringum verslunarmannahelgina. Í tilbúnum áburði er að finna sum þeirra næringarefna sem plöntur þurfa á að halda. Hlutfall efnanna er mismunandi eftir áburðartegundum. Alhliða garðáburður hentar flestum plöntum en einnig er gott að gefa lífrænan áburð með reglulega til að koma í veg fyrir skort á snefilefnum. Tilbúinn áburð skal bera á í þurru veðri því annars getur hann brennt plönturnar. Hæfilegt magn yfir sumarið er 6 til 10 kíló á hverja 100 fermetra.

bean-stalk

Megináburðarefni

Áburðarefni skiptast í tvo meginflokka eftir mikilvægi þeirra. Þau sem plöntur þurfa mest af kallast aðal- eða meginnæringarefni en hin snefilefni. Auk súrefnis, vatns og kolefnis þurfa plöntur aðalnæringarefnin köfnunarefni/nitur (N), fosfór (P) og kalí (K), en þar á eftir koma kalsíum (Ca), magnesíum (Mg) og brennisteinn (S). Næringarefnin sem plöntur þurfa minnst af eru kopar (Cu), bór (B), mangan (Mn), molybden (Mo), klór (Cl), sink (Zn), járn (Fe), kísill (Si), natríum (Na) og kóbolt (Co).
Næringarefnin stuðla að heilbrigði plantnanna og gera þær um leið fallegri.

Nitur eykur fyrst og fremst blað- og stöngulvöxt. Það er því gott að bera það á snemma vors. Sé gefið of mikið nitur verða blöðin dökkgræn og slöpp og stönglarnir linir. Ennfremur dregur úr fræmyndun. Ef um niturskort er að ræða verða plönturnar ljósgrænar og síðan gular og kyrkingslegar.

Fosfór eykur rótarvöxt og flýtir fyrir blómgun og aldin- og fræmyndun. Fosfórskortur lýsir sér meðal annars í að blöðin verða rauðblá á neðra borði, en síðan gul. Rótarvöxtur verður hægur og það dregur úr blómgun.

Kalí er nauðsynlegt við ljóstillífun sem er undirstaðan í lífstarfsemi plantnanna. Kalí eykur frostþol og mótstöðu gegn þurrki og sveppasjúkdómum. Skortur á kalí lýsir sér meðal annars í að ung blöð verða gul og visna, einkum á blaðjöðrunum. Gott er að bera á kalíríkan áburð í lok júlí eða byrjun ágúst til að draga úr líkum á kali.

Snefilefnaskortur

Skortur á kalsíum kemur fram í minni vexti eða þá að hann stöðvast, eldri blöð verða dökkgræn en yngri vansköpuð og rætur vaxa illa. Skortur á magnesíum veldur því að blaðgrænan eyðist úr plöntunni og eldri blöð verða gul út frá miðjunni. Óeðlilega smá og þykk blöð sem vaxa þétt saman benda til skorts á sinki. Séu ung blöð aftur á móti óeðlilega mjó og snúin með dökkar taugar er um bórskort að ræða. Hvítkáli, blómkáli og gulrófu er hætt við bórskorti og verða dökkar að innan sé hann alvarlegur. Skortur á mangan lýsir sér með því að blaðgræna yngstu blaðanna eyðist á blettum en blaðtungurnar haldast grænar. Séu yngstu blöðin ljósgræn getur það stafað af skorti á brennisteini eða járni. Sé aftur á móti um alvarlegan skort á járni að ræða verða blöðin hvít.

images-4

Tilbúinn áburður

Í tilbúnum áburði eru auðleyst næringarefni sem nýtast plöntunum fljótt eftir að hann er borinn á, enda leysist hann hratt upp. Of mikið af tilbúnum áburði getur brennt ræturnar.
Varasamt er að bera meira en 10 til 15 grömm af tilbúnum áburði í kringum ungar trjáplöntur sem nýbúið er að gróðursetja. Þremur til fjórum árum seinna má auka skammtinn í 30 til 40 grömm.
Áburð á ekki að setja við stofn eða stöngul plantnanna heldur á að dreifa honum að minnsta kosti 5 til 10 sentímetra frá þeim.

Garðyrkjunámskeið og ráðgjöf í garðinum

Býð ráðgjöf í heimagörðum á Reykjavíkursvæðinu. Rölt um garðinn og rætt um hvað má betur gera eða annað sem garðeigendur vilja fá upplýsingar um á sambandi við garðinn. Einnig námskeið um garðyrkjur fyrir félagasamtök, minni eða stærri hópa. Efnið getur verið sáning, kryddjurtarækt, saga grasnytja og grasnytjar, sumarblóm, trjáklippingar, ávaxtatré, matjurtir eða sveppatínsla svo dæmi séu nefnd.

Nánari upplýsingar hjá vilmundur.hansen@gmail.com eða í síma 8611013.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 8283