Guðný Halldórsdóttir kvikmyndagerðarmaður var í viðtali við Sigmund Erni á Hringbraut fyrir nokkru. Hún hafði frá ýmsu að segja og var ekki að skafa utan af hlutunum, lét ríkisstjórnina heyra það og líka Guðlaug Þór sem hún sagði að hefði eyðilagt heilbrigðiskerfið í landinu þegar hann var heilbrigðisráðherra og það var á árunum fyrir hrun.
Guðný er sjúklingur en segist ekki vera í læknamistakaliðinu þótt hún hafi sjálf þurft að greina sig, því læknarnir fundu aldrei hvað var að hjá henni. Eftir aðgerð er hún nú í lyfjameðferð og líkir stöðunni á Landspítalanum við stríðsástandið í Sýrlandi. Hún vill að alþjóðleg læknasamtök komi og taki stöðuna á Landspítalanum út því það sé búið að brjóta starfsemina svo niður að sjúklingum stafi hætta af. Viðtalið við Guðnýju má sjá hér:
Ég hvet fólk til að hlusta á þetta hressilega viðtal við dóttur nóbelskáldsins okkar. Hún segir að sjálfsögðu frá foreldrum sínum en í lokin berst talið að kvikmyndagerð sem er ævistarf Guðnýjar.
Guðný er með kvikmyndarhandrit í vinnslu en hefur ekki fengið styrkveitingu úr Kvikmyndasjóði Íslands sem er óskiljanlegt þar sem hún hefur gert frábærar myndir. Fram kom í viðtalinu að ýmislegt er athugavert hjá kvikmyndasjóðnum og er greinilegt að þar þarf að skipta reglulega um stjórn svo ekki sé undir duttlungum einnar persónu komið hverjir fái fjárveitingu og aðstoð til kvikmyndagerðar. Sami forstöðumaður hefur nú setið yfir sjóðnum í 14 ár og það er örugglega á hans ábyrgð að kvikmyndir gerðar af konum eru aðeins um 15% eftir því sem Guðný segir.
Ég fer nokkru sinnum á ári í bíó og maðurinn minn kemur yfirleitt með, annað hvort sjáum við myndirnar þegar við erum stödd á Reykjavíkursvæðinu eða við keyrum til Akureyrar því ég bý í smábæ þar sem ekki er kvikmyndahús. Við veljum oftast íslenskar myndir, erum kröfuhörð og fylgjumst með gagnrýni því við viljum sjá vandaðar kvikmyndir enda höfum sjaldan orðið fyrir vonbrigðum. Samt er ég alveg búin að sjá nóg af tilvistarkreppu karla á hvíta tjaldinu en ég held að á síðasta ári hafi ég séð þrjár slíkar myndir og allar íslenskar.
Nú finnst mér kominn tími á að konur geri myndir þar sem stelpur, ungar sem aldnar, eru í aðalhlutverkum. Kynin eru á margan hátt ólík. Menning og gildismat hverrar persónu ræðst mikið af umhverfi, fjölskyldu og sjónarmiðum hennar til lífsins. Félagslegur bakgrunnur karla er annar heldur en kvenna.
Gestir sem sækja listviðburði vilja gjarnan geta speglað sig í persónum og atburðum sýninganna. Þeir vilja að verkin höfði til tilfinninga þeirra og ímyndunarafls og hafi þau áhrif að þar sé eitthvað sem þeir geta haft með sér heim, eitthvað sem hægt er tjá sig um við vini og vandamenn. Áhrifamáttur góðrar sýningar öðlast aukinn kraft ef hægt er að tengja myndina við persónulegt líf, minningar eða atburði. Við konur eigum rétt á að spegla okkur í persónum af okkar kyni og sjá atburði sem tengjast tilvistarkreppu okkar. Eðlilega skrifa höfundar handrit um sín hugðarefni og þess vegna er gríðarlegar mikilvægt að jafnréttis sé gætt þegar úthlutað er úr Kvikmyndasjóði Íslands.
Fyrir nokkrum árum mótmæltu leikkonur á Edduverðlaunahátíð rýrum hlut kvenna. Það árið var varla hægt að veita Edduna konu í aðalhlutverki vegna þess að nær engin kona hafði leikið aðalhlutverkið og kæmi mér ekki á óvart að svipuð vandræði verði á næstu Edduhátíð.
Margar íslenskar menningarstofnanir eru á fjárlögum og fá úthlutað fjárhæðum úr opinberum sjóðum. Þegar um slíkar greiðslur er að ræða er nauðsynlegt að jafnréttis sé gætt enda um úthlutun til félagslegrar starfsemi að ræða. Faglegir stjórnendur sem ráðstafa úr sjóðum almennings mega ekki láta klíkuskap eða eigin skoðanir ráða styrkveitingu til verka líkt og átt hefur sér stað þegar úthlutað hefur verið úr Kvikmyndasjóði Íslands eftir því sem Guðný Halldórsdóttir segir í fyrrnefndu viðtali. Það er augljóst að hér þarf að gera breytingu, annað er ekki boðlegt þar sem forstöðumaðurinn hyglir öðru kyninu með úthlutun 85% verkefna til karla.
Algengt er að forstöðumenn sem sjá um úthlutun til verkefna þurfi að fara eftir listrænum ábendingum fagaðila og að þeir eigi líka að hafa innsýn í áhugasvið áhorfenda. Þeim er ætlað að huga að margbreytileikanum og ólíkum menningarheimum einkum nú á tímum fjölmenningarsamfélaga þar sem veraldlegir og trúarlegir siðir skapa hefðir og venjur hjá einstaklingum og fjölskyldum. Kvikmynd Guðnýjar sem ekki fékk fjárveitingu fjallaði einmitt um erlend hjón sem setjast að hér á landi og samskipti þeirra við íslensk hjón. Menning og listviðburðir geta skapað nýja siði, sem nota má fyrir baráttutæki til sjálfsgagnrýni. Þannig getur túlkun kvikmynda gefið hugmyndir að betra lífi og nýjum tækifærum í samfélaginu.
Að lokum vona ég að Guðnýju Halldórsdóttur endist líf og heilsa til að gera kvikmynd eftir bók föður síns um Sölku Völku, hún er mín uppáhaldspersóna úr bókum Halldórs Laxness. Til að svo megi verða þurfum við nýja ríkisstjórn sem lagfærir heilbrigðiskerfið og faglegan stjórnanda yfir Kvikmyndasjóði Íslands.