„Píratar eru tilbúnir að taka slaginn,“ sagði Ásta Guðrún Helgadóttir, þingkona Pírata, í þættinum Morgunvaktinni á Rás 1 í gær. Til umræðu var aðalfundur Pírata sem haldinn var um helgina. Ásta sagði fundinn hafa einkennst af góðri orku sem sýndi hversu tilbúnir Píratar væru fyrir verkefnin framundan. Hún benti á að aðalfundur Pírata væri ekki eins og hefðbundinn landsfundur stjórnmálaflokka.
„Verkefni aðalfundar er ekki að ákveða stefnumál það er eitthvað sem er í fljótandi ferli innan kosningakerfis flokksins.“ Aðalfundur Pírata snérist að miklu leiti um umsýslu og yfirferð yfir starfið. Kosið væri til embætta og sjálf hafi hún haldið tölu um þingmannastarfið. „Þetta er ekkkert endilega hápólitískur fundur, þannig séð. Þetta er meira svona að koma saman. Við erum að fara að framkvæmda risstórt verkefni sem er næsta kosningabarátta og það er bara hugur í fólki.“
Þóra Arnórsdóttir, ritstjóri Kastljóss, leysir Óðinn Jónsson, umsjónamann Morgunvaktarinnar af þessa dagana. Þóra spurði Ástu meðal annars um þá vaxtaverki sem flokkurinn væri að takast á við. Þá spurði hún út í sérstöðu Pírata og hvernig flokkurinn myndi takast á við mismunandi áherslur í eigin ranni.
„Við erum náttúrulega með grunnstefnu. Hún er lykilatriði og stef í allri stefnumótun okkar,“ svaraði Ásta Guðrún og benti á grunnstefnan vísaði veginn. „Þessi grunnstefna mælir með því að þú eigir að hafa rétt á að koma að ákvörðunartöku sem varðar þig sjálfan. Það er semsagt ákveðin lýðræðisefling. Ef þú ert að fylgja grunnstefnunni, þá er það eina krafan sem við gerum. Síðan getum við bara tekist á um ákveðin pólitísk átakamál. Stóra vandamálið er kannski ekki í kringum einstök stefnumál heldur skiptir máli hvernig við vinnum og hvernig við hugsum.“ – Í kosningabaráttu er kallað eftir því að fólk viti hvað þið ætlið að gera í byggðamálum, afstaða gegn kvótakerfinu, flugvöllinn og heilbrigðismál og svo framvegis. „Algjörlega og við erum með margar góðar stefnur. Fólk vill oft meina að Píratar séu stefnulaus flokkur en við erum að vinna stefnuna öðruvísi. Við erum að bjóða upp á rökræður um pólitík með nýjum hætti. Það þýðir ekki að við séum stefnulaus.“
Afmörkuð stefna auðveld
Ásta sagðist sjá á þingferli sínum hvað pólitík væri allstaðar. „Við erum alltaf að taka ákvarðanir um allt milli himins og jarðar. Mér finnst það að vera afmarkaða stefnu á ákveðnum sviðum – sem hljómar vel – það finnst mér í raun alltaf vera auðvelda leiðin. Það er miklu betra – allavega í mínum huga – að vera með ákveðin gildi og ákveðin vinnubrögð í stað þess að vera endalaust að pæla í því hvort flugvöllurinn á að koma eða fara. Það skiptir ekki máli ef leiðin að ákvarðanatökunni er röng, spillt eða ekki heiðarleg. Það er það sem við erum að reyna að gera.“
Píratar ekki með kynjakvóta
Með Ástu á Morgunvaktinni var Jóhann Kristjánsson, nýráðinn kosningastjóri Pírata. Í máli hans kom fram að flokkurinn ætli sér ekki að vera með kynjakvóta við val á framboðslista.
„Ég hef ekki áhyggjur af því að við fáum ekki kvenfólk. Við sjáum það bara á nýju framkvæmdaráði að þar er kvenfólk í meirihluta,“ sagði Jóhann. Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir hlaut brautargengi sem formaður framkvæmdaráðs á aðalfundi Pírata. Í ráðinu eru að auki Sunna Rós Víðisdóttir, Þórlaug Ágústsdóttir, Rannveig Ernudóttir, Eysteinn Jónsson. Þá sitja í ráðinu þau Halldóra Sigrún Ásgeirsdóttir og Jason Steinþórsson sem valin voru með slembiúrtaki.
Vaxtaverkir
Aðspurð um vaxtaverki Pírata í ljósi þess að flokkurinn hefur mánuðum saman mælst stærsti og næst stærsti flokkur landsins sagði Ásta það gefa auga leið að auðveldara væri að móta stefnu í tuttugu manna hópi en 120 manna hópi.
„Við náttúrulega erum að búa til stefnu eða búa til reglur eða gæðastýringu á því hvernig við vinnum okkar stefnu. Þetta er allt eitthvað sem við finnum sjálf út úr bara með því að flokkurinn er að stækka. Ég myndi ekki segja að þetta væri vandamál heldur raunar að við erum sammála um það að við þurfum að hafa gæðastýringu á þessu og fara Pírataleiðina að þessu.“ – Hvað áttu við með gæðastýringu? „Hversu mikið samráð þarf að hafa við grasrótina aður en stefna er sett inn í kosningakerfið,“ nefndi Ásta sem dæmi og bætti við: „Hvernig vinnur þú í því að finna út hvort að afstaðan þín í þessari stefnu sé upplýst stefna. Hversu marga fundi þarf að hafa. Hverja þarf maður að tala við.“
Dæmi um þá miklu vinnu sem er að baki stefnumótun nefndi Ásta að unnið hefur verið að heilbrigðismálastefnu í lengri tíma. „Það er búið að vinna í heilbrigðisstefnu í heilt ár. Þar er búið að reyna að fá afstöðu fólks í heilbrigðisstéttinni. Frá Kára Stefánssyni og frá fólki með persónulega reynslu úr heilbrigðiskerfinu. Það er mikil, fagleg og fræðandi vinna. Þegar við erum að búa til góða stefnu þá erum við líka að mennta okkur sjálf í flokknum um það hvernig hlutirnir virka í raun og veru. Hvernig hlutirnir liggja og hverjar lausnirnar eru að mati þeirra sem vinna á gólfinu. Það er eitthvað sem við viljum gera meira af. Svo eru aðrar stefnur sem fylgja ekki nákvæmlega þessari gæðastýringu.“
Rasistarnir á Pírataspjallinu dæmi um vaxtaverki flokksins
Sem dæmi um þær áskoranir sem fylgja vexti flokksins nefndi Ásta ótrúlegan vöxt Pírataspjallsins, umræðuvettvang flokksins á Facebook. “Pírataspjallið var 150 manna hópur og núna er komið hvað sex þúsund manns [innskot: 7800 meðlimir]. Við bara eins og með öll internet svæði höfðum fyrst engar reglur. Við töldum bara að fólk væri heiðarlegt og gott og að það væri þarna á góðum og heiðarlegum forsendum. Svo kemur bara í ljós að svo er ekki og þarna koma – ég ætla bara að segja fullum fetum – rasistar sem eru að eyðileggja umræðuna. Eyðileggja með því að espa fólk upp í að taka umræðu um eitthvað sem er búið að taka þúsund sinum áður. Það var bara ekki hægt að eiga í almennilegum rökræðum við þetta fólk. Pírataspjallið bara tók sig til og bjó sér til reglur fyrir sjálft sig og það virðist vera að virka,“ sagði Ásta.