Kristinn Hrafnsson skrifar:
Í fyrravor flakkaði brandari um í hópi blaðamanna sem ég þekki en botnaði ekkert í: „Wintris is coming“. Allir hlógu nema ég. Þetta var vísan í þáttaseríuna Game of Thrones, sem ég hafði aldrei séð og hef hlotið bágt fyrir og jafnvel átalinn fyrir að hafa farið á svig við mikil menningarverðmæti.
Síðla vetrar ákvað ég að bæta fyrir þetta með því að horfa a.m.k. á einn þátt; númer eitt í seríu eitt – „Winter is coming“.
Þetta var eins og taka fyrsta sopann og nú hef ég séð allt heila klabbið. Heilar sex seríur. Til að friða samviskuna yfir þessum tímaþjófi reyni ég að forðast að reikna út allar þær klukkustundir sem hafa farði í glápið en mér til smá varnar er vel hægt að horfa á megnið af þessu með öðru auganu á meðan maður gerir eitthvað annað og nytsamlegra.
Þetta er dálítið Tolkien spin en samt ógnarlangt frá honum. Eiginlega er samjöfnuður við Hringadróttinssögu ómakleg; hún er kampavín á meðan Game of Thrones er Pepsí-Max. En aspartínblandaða kólasullið er ávanabindandi og fjölmörg dæmi um að fólk komist ekki í gegum daginn nema glutra í sig einum til þremur tveggja lítra brúsum af þeim görótta drykk.
Þessi þáttasería er fyrir fullorðna og nægu hent inn í mixið til að kitla. Þannig er ekkert verið að spara nekt og kynlíf, ofbeldi er skefjalaust og útfært með brellumeisturum á svo vandaðan hátt að maður þarf að strjúka blóð- og heilasletturnar úr andlitinu eftir áhorf á suma þætti. Illskan er taumlaus; menn, konur og börn er flegin lifandi, gelt, brennd, aflimuð og afhausuð en endrum og sinnum fá hundar eða ómennskar skepnur að rífa aukapersónur og statista í sig með áfergjulegum smjatthljóðum. Svo er inn á milli „dass“ af sifjaspelli og barnaníði. Auðvitað er vændi norm.
Ofbeldinu fylgir svo tvíburasystkynið Græðgin og saman drífa þessi öfl söguna áfram. Til að einfalda flækjustigið er reglulega grynnkað á persónum sem eru yfireitt drepnar á yfirgengilega hrottalegum hátt. Það skapar fóður í hefndaraðgerðir sem er fyrirtaksleið til að viðhalda ofbeldissögunni.
Það daprasta við seríuna er hvað góðu öflin eru þunn og leiðinleg. Heiðurinn fær dálítið pláss en er oft dáldið brjóstumkennanlegur og einfeldningslegur. Aðal góði gæinn er ósköp litlaus og er alltaf með harðlífissvip yfir þeim mæðulegu örlögum sínum að þurfa að bjarga heiminum. Drekadrottningin er of mikil barbí og pirrandi sú sjálfsagða upphafning að hún eigi að ráða af því pabbi hennar var kóngur. Besta persóna verksins og eiginlega kjölfesta, er drykkfelldur og kaldhæðinn dvergur.
Auðvitað mætti svo sem reyna að upphefja seríuna með því að þvæla um að hún sé í heild sinni metafor um mannheim sem í þrönsgsýni sinni horfist ekki í augu við stóru vandamálin; loftslagsbreytingar, vaxandi misskiptingu og hnignum vistkerfisins, en bullast heldur í innbyrðis átökum um tittlingaskít.
Game of Thrones er formúluverk sem er fyrirsjáanlegt. Það er hreint magnað að hægt er að þynna sögublönduna svo mjög að hún dugi í sjónvarpsgerð í næstum áratug. Endalok meginsögunnar eru nokkuð augljós en alveg á hreinu að það verður hægt að tutla úr þessari belju í fjöldamörg ár í viðbót, með allskyns hliðarsögum og forsögum.
Manni er dulítið ómótt eftir allt þetta gláp en getur þó að minnsta kosti skilið þennan þátt í menningararfinum og fattað hvað felst í leikjum samfélagsmiðlanna eins og „Hvaða Game of Thrones persóna ert þú“? En hvar er samkvæmisleikurinn sem mátar ráðherra ríkisstjórnarinnar við sögupersónur seríunnar? Hvaða Game of Thrones persóna er Bensi, Björt og Bjarni?
