Ég á vin sem heitir Jón. Þessa dagana er hann að lesa bók númer tvö sem hann les um ævina. Áður hafði hann aldrei látið sig dreyma um að geta nokkurn tímann klárað bók en núna bíður hann eftir því að klára að vinna á daginn til að komast heim og lesa. Hann er heillaður af því að geta loksins opnað bók og að það sem gerist á síðunum eru ekki bara orð sem líða merkingarlaus framhjá honum heldur birtist þar heil saga og hann getur látið hana lifna við í höfðinu á sér eins og allir sem lesa bækur kannast við.
Ástæðan fyrir því að hann gat aldrei lesið bækur var sú að hann var ofvirkur!
Hann var þessi erfiði krakki sem vonlaust var að héldi athygli lengur en nokkrar mínútur í senn. Hann var byrjaður á rítalíni löngu áður en hann byrjaði í grunnskóla en þrátt fyrir það höfðu kennararnir enga stjórn á honum. Hann gat ekki setið kyrr í tímum og í frímínútum átti hann það til að veitast að öðrum krökkum og beita þau ofbeldi.
Hann var skilinn eftir þegar farið var í skólaferðalög því kennarinn treysti sér ekki til að taka hann með.
-Það var bara of mikið auka álag.
Þegar ég kynntist honum fyrst var hann að vinna á stað fyrir unglinga sem passa ekki inn í venjulegt vinnuumhverfi. Þar var hann svo hress að fæstir þoldu umgengni við hann í langan tíma í senn. Hann var hættur að beita ofbeldi í vanlíðan sinni, hafði náð stjórn á þeim hluta en hann var bara, of hress.
Jón talaði of hátt og of mikið og var alltaf á ferð og flugi. Þegar þarna var komið var rítalínskammturinn orðin heldur stór og ýmis önnur lyf höfðu bæst við eins og þunglyndislyf og sveiflulyf. Við kynntumst ekki vel á þessum tíma þar sem að mínu mati voru bara of mikil læti í honum.
Í mörg ár heyrði ég ekkert í honum. Ég vann ekki lengi á þessum vinnustað en mér skilst að Jón hafi verið þar eitthvað áfram en þegar leiðir okkar lágu saman nokkrum árum síðar í partíi uppi í Breiðholti þá ætlaði Jón ekki að þekkja mig þar sem ég hafði breyst svo mikið en þegar hann kveikti á perunni fórum við að ræða saman og höfum verið góðir vinir síðan.
Stuttu eftir að við hittumst á ný ákvað Jón að hætta alveg að taka lyfin sín. Ég hætti sjálf að taka inn geðlyf á sínum tíma og hef náð góðri stjórn á líðan minni. Ég deildi þeirri reynslu með Jóni en vil taka fram að ég beitti hann engum þrýstingi. Jón hafði tekið tímabil sem hann hafði sleppt því að taka lyfin en á þessu tímabili ákvað hann að hætta því alveg.
Í framhaldi af því varð hann rosalega virkur. Hann talaði stundum svo hátt og mikið að ég var alveg uppgefin þegar hann fór heim til sín. Ég botnaði ekkert í því hvaðan hann fengi alla þessa orku og var sjálf komin á þá skoðun að hann hlyti að vera ofvirkur þótt ég trúi því varla að svoleiðis nokkuð sé til.
Svo kom að því að ég og kærastinn fluttum út á land. Jón var með rakettu í rassinum þegar hann var að hjálpa okkur að flytja. Hann hjálpaði okkur að þrífa og hljóp upp og niður þrjár hæðir með kassa eins og enginn væri morgundagurinn og blés ekki úr nös við það.
Hann varð eftir í höfuðstaðnum en það entist ekki lengi. Þegar við vorum búin að búa fyrir norðan í hálfan mánuð hringdi hann og spurði hvort að kærastinn minn gæti ekki reddað honum vinnu hérna þar sem hann þoldi ekki við í Reykjavík eftir að við vorum farin. Hann saknaði okkar.
Kærastinn minn reddaði honum vinnu og norður brunaði Jón.
Núna er hann búinn að búa hérna í tæplega mánuð og hann er allt annar maður. Hann mætir í vinnuna á morgnana og er hörkuduglegur allan daginn. Þegar á að hætta kemur hin daglega spurning frá honum „Ha, strax? Erum við búnir?“ En þegar hann kemur heim er hann allt annar Jón en ég þekkti í bænum.
Hann er rólegur, talar í eðlilegum tón og eins og ég sagði í byrjun þá les hann bækur. Hann hafði alla tíð átt erfitt með svefn en núna sefur hann eins og ungbarn og á það jafnvel til að sofna í sófanum.
Ég hef rætt þessa breytingu við hann og hann er á því að hann hafi jafnvel aldrei verið ofvirkur. Hann vantaði bara eitthvað að gera, viðfangsefni við hæfi og nóg fær hann að gera hér úti á landi.
Hann er jafnvel farinn að spá í að sækja um í skóla því eins og hann segir þá hefur hann loksins fundið leið til að öðlast þá einbeitingu sem hann þarf til að tolla inni í tíma og hafa hugann við lærdóminn.
Hann er samt ekki í vafa um að ef hann hefði ekki fengið tækifæri til að beina orkunni í rétta átt þá væri hann enn þá á sama stað og hann var á fyrir ekki svo löngu síðan.
Hann hefur sannfært mig á ný um það að það er ekkert til sem kallast ofvirkni, það er bara til hlutur sem kallast að vera vel virkur og þá einstaklinga þarf bara að virkja á réttan hátt.