Nafn frambjóðanda: Kristín Sigurgeirsdóttir

Flokkur: Björt framtíð

Kjördæmi: Norðvestur

Sæti á lista: 2. sæti

Ég er mikið náttúrubarn og mér er annt um að afkomendur okkar allra fái að njóta náttúrunnar og umhverfisins eins og við og forverar okkar hafa gert.

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Ég heiti Kristín Sigurgeirsdóttir, tveggja barna móðir og er í sambúð með Grétari Mar Óðinssyni. Ég er fædd og uppalin á Snæfellsnesi en bý núna á Akranesi og starfa sem skólaritari í Tónlistarskólanum á Akranesi.  Ég sit sem áheyrnarfulltrúi í Skipulags- og umhverfisráði hjá Akraneskaupstað og er varabæjarfulltrúi.

Umhverfismál og loftslagsbreytingar eru mál sem eru mér ofarlega í huga. Við gerum okkur öll grein fyrir alvarleika loftslagsbreytinga en það gengur frekar hægt hjá okkur að bregðast við á viðunandi hátt. Við erum alls ekki að gera okkar besta til að sporna við áhrifum þeirra. Það erum við mannfólkið sem berum ábyrgð á þessum breytingum og það eru aðeins við sem getum dregið úr afleiðingunum. Við eigum ekki að láta kynslóðirnar sem á eftir okkur koma sitja í súpunni. Ég vil sjá ríkið og sveitarfélögin mikið öflugri í markmiðasetningu og aðgerðum gagnvart loftslagsbreytingum. Þó að einstaklingsframtakið sé alltaf mjög mikilvægt þá þarf hvatinn líka að koma frá stjórnvöldum. Ég er náttúrubarn, mér er annt um að afkomendur okkar allra fái að njóta náttúrunnar og umhverfisins eins og við og forverar okkar hafa gert. En til þess verðum við að gæta vel að því hvað við gerum og hvað við framkvæmum. Náttúran á að njóta vafans, það á engan afslátt að gefa af umhverfisáhrifum

Jafnréttismál í sinni víðustu mynd eru einnig eitt af málum sem eru mér alltaf ofarlega í huga. Mér er umhugað um að allir hafi jafnan rétt, óháð aldri, kyni, kynhneigð, heilsufari, fötlun, búsetu, trú, fjölskyldutengsla, eða annarra atriða sem valda mismunun. Ferðamannamál og málefni unga fólksins, húsnæðisvandi og heilbrigðiskerfið þarf að fá meiri athygli. Einnig samgöngumál og bætt fjarskipti í dreifbýli. Menntamál og fleira. Listinn er ótæmandi.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Skilaboðin frá Bjartri framtíð kölluðu sterkt á mig, í þessum flokk er gott að vera, þó þetta sé ekki mitt aðalstarf heldur meira sem áhugamál. En hver veit nema einn daginn verði aðalstarf mitt að vera í stjórnmálum.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Umhverfismál skipta höfuðmáli. Byggðamál sem tengjast samgöngumálum, landbúnaðarmálum, atvinnusköpun, heilbrigðismálum og svo margt annað sem við kemur landsbyggðinni. Heilbrigðismálin þarf að endurskoða með heildarstefnu og langtímahugsun. Menntamálin þurfa að vera í forgangi því nemendur eru okkar nýja stóriðja.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Ástæðan fyrir því að ég býð mig fram fyrir Bjarta framtíð er sú að ég tengdi fyrst við pólitík þegar ég heyrði fyrir hvað BF stæði. Þetta lýðræðisafl sem vill breyta stjórnmálunum, vill meiri fjölbreytni og sátt og minni sóun, vesen og fúsk, minna tuð og meira stuð

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Páll Valur Björnsson, Óttarr Proppé, Björt Ólafsdóttir, konurnar í Kvennalistanum, Gloria Steinem.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Alls ekki nógu gott. En þess vegna er ég í stjórnmálum og þess vegna er ég í Bjartri framtíð. Því Björt framtíð vill breyta pólitíkinni og auka siðferði í stjórnmálunum og samfélaginu öllu.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Skortur á siðferði er alls ekki gott þegar maður er í pólitík. En því miður hefur það oft komið í ljós að íslenskir pólitíkusar eiga erfitt með að axla ábyrgð þegar þeir hafa breytt siðferðislega rangt. Það er einnig í þessu tilfelli. Best hefði verið ef þau hefðu axlað sína ábyrgð og sagt af sér. En það gerðu þau ekki og þessi menning í pólitík þarf að breytast.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Vegna þess að þessi mál eru óásættanleg og stangast á við siðferðilegar kröfur almennings.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Skattaskjól standast ekki siðferðilegar kröfur.  

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Fjarvera frá börnum. En hvað finnst karlkyns frambjóðendum kvíðvænlegast?

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Kynjakvóti er ekki besta lausnin til að leysa vandann.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Ég hef ekki hagsmuna að gæta gagnvart fyrirtækjum vegna vensla eða þrýstihópum.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Þeim flokkum sem eru tilbúnir til að vinna af heiðarleika og með hagsmuni þjóðarinnar að leiðarljósi.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Íslensku þjóðfylkingunni eða öðrum flokkum sem ala á hatri og hræðslu.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Börn, aldraðir og öryrkjar.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Björt framtíð leggur áherslu á að tilgangur sé einkum að fjármagna velferðarþjónustu og sameiginlegar framkvæmdir t.d. vegakerfi og orkuflutninga.  Skattkerfi þarf að vera þannig að undanskot séu lágmörkuð og laust við óþarfa flækjur.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ríkið hefur hlutverki að gegna að gera einstaklingum auðvelt að velja þann kost sem eflir heilsu og lífsgæði. Refsingar geta verið nauðsynlegar þegar alvarlegar er brotið á mannréttindum

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör geta verið góð leið til styrkja lýðræðið en útfærslan getur verið mjög flókin og kallað á ný skipulagsleg verkefni t.d. varðandi störf á þingi.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Dæmi um slíkar afleiðingar eru neikvæð áhrif á búsetu einstaklinga þegar einstaklingar missa skyndilega viðværi sitt eða störf við fiskveiði þegar kvóti er seldur og vinnsla er flutt á milli svæða eða skyndilega lokað.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum. Hér er sáttaleið mikilvæg sem Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á í öllum sínum stjórnmálum.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Björt framtíð hefur ekki mótað afstöðu til þessa máls.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Trúnaðarbrestur var kjarni þess máls. Það er alvarlegt þegar opinberir starfsmenn eru þátttakendur í slíku máli.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Björt framtíð greiddi atkvæði gegn núverandi búvörusamningi.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Björt framtíð leggur áherslu á að þjóðin fái tækifæri til að taka upplýsta ákvörðun um inngöngu í Evrópusambandsins.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það var svik á gefnum loforðum.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Skipulag samfélagsins hefur ekki tekið nægjanlega mið af þörfum og lífsgæðum ungs fólks t.d. varðandi menntun, búsetu, húsnæði, foreldraorlof og dagvistun. Ég tel að margt ungt fólk hafi misst trú á framtíð sína hér á landi, sjái ekki næga von í búsetu hér á landi.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Stefnan er of ströng en ný útlendingalög eru skref í áttina.  Það þarf t.d. ekki tæknilega séð að fylgja Dyflinnarsáttmálanum, notkun er valfrjáls sem getur dregið verulega úr möguleikum einstaklinga að koma hingað til lands.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í góðæri sé safnað í ríkissjóð og ríkið dragi úr sköpun starfa en hins vegar þegar að kreppir sé hlutverk ríkisins að styðja við að hjól atvinnulífsins fari af stað. Grunnskyldur ríkisins eru samt sem áður þær sömu sem snúa að velferðarþjónustu, samgöngum og öryggi þjóðarinnar.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Björt framtíð leggur áherslu á að ungt fólk, eins og aðrir, hafi val um hvers konar húsnæði fest eru kaup á. Minna húsnæði er oftast ódýrara og þess vegna rökrétt að framboð af slíku húsnæði sé fyrirliggjandi. Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á litlar íbúðir og stærri íbúðir séu aðgengilegar öllum.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Björt framtíð leggur áherslu á blandað framboð af séreignum og leiguhúsnæði sem er grunnur þess að einstaklingar hafi val.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Krafan um endurreisn heilbrigðiskerfisins byggir á gildum rökum og brýnt að leggja aukið fé í uppbyggingu heilbrigðisþjónustunnar.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins. Mikilvægt er að bæta eftirlit með aðgengi og gæðum allrar heilbrigðisþjónustu og meðferð fjár.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins. Mikilvægt er að leggja áherslu á gæði og fjölbreytni í menntakerfinu.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, það þarf að leggja sérstaka áherslu á að fjölga menntuðum leik- og grunnskólakennurum og að tryggja að starfsumhverfi þeirra og launakjör séu góð.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Björt framtíð leggur þunga áherslu á að breytingar verði gerðar á stjórnarskrá Íslands í samræmi við vilja þjóðarinnar, eins og hann birtist í þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrárbreytingar haustið 2012.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Björt framtíð leggur áherslu á að öllum einstaklingum séu tryggð lágmarkslaun, amk. 300 þúsund krónur.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Björt framtíð hefur ásamt öðrum flokkum í minnihluta lýst verulegum vonbrigðum með þá leið sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka lífeyri.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í aðdraganda kosninga sé talað um grundvallarmálefni, meginreglur, ábyrga meðferð ríkisfjár og áætlanir um fjárútlát.

Eiríkur Þór Theodórsson skrifar:

Nú styttist í að landsmenn fái ómetanlegt tækifæri til að kjósa sér nýja ríkisstjórn.  Væntanlega verða þessar kosningar mjög sögulegar, alla vega gefa þær kjósendum möguleika á að gera þær það.

Í skoðanakönnunum kemur fram mikill vilji fólks til að breyta núverandi stjórnarháttum og fólk hafnar rótgrónum flokkum. Miklar breytingar eru að verða á fylgi ýmissa stjórnmálaflokka og Sjálfstæðisflokkurinn og Framsókn missa stöðugt fylgi.      

Allt stefnir í að Píratar vinni stórsigur í komandi kosningum. Þeir hafa margfaldað fylgi sitt frá síðustu kosningum og haldið traustu fylgi í langan tíma.

Þessar ótrúlegu skoðanakannanir og sviptingar á fylgi í íslenskri pólitík segja manni að kjósendur vilji breytingar og að þeir vilji sjá aðra og nýja flokka í meirihluta. 

En mun þetta fylgi í könnunum skila sér á kjörstað?

Sjálfur hefur undirritaður nokkrar áhyggjur af kosningaþátttöku fólks í þessum Alþingiskosningum, sérstaklega þátttöku yngra fólksins. Kosningaþátttaka hefur dalað síðan 1991, en þá var hún 87,6% og þótt hún sé enn ein sú mesta í Evrópu var hún 6% minni í kosningum 2013 eða 81,5% .

Einnig er þátttaka fólks undir þrítugu áhyggjuefni. Í síðustu sveitarstjórnarkosningum, 2014, voru einungis tæp 50% kjósenda undir þrítugu sem mættu á kjörstað.

Í rannsókn Félagsvísindastofnunar Háskóla Íslands, gerð eftir síðustu sveitarstjórnarkosningar, kemur fram að helstu ástæður þess að ungt fólk kjósi ekki, er að það „nennti ekki að kjósa“.

Það er verulegt áhyggjuefni að ungt fólk hafi svo lítinn áhuga á kosningum að það hreinlega  ,„nenni ekki að kjósa.“ Auðvitað er einnig kosið um málefni ungs fólks í þessum kosningum og sú stefna sem verður tekin á þingi hefur gríðarleg áhrif á stöðu ungs fólks til framtíðar.

Við þurfum að endurbyggja traust almennings á Alþingi og störfum þess og undirritaður telur að aukið traust muni nást með nýju fólki, nýjum hugsunarhætti og gagnsærri stjórnsýslu.  

Undirritaður vonar að störf Pírata og nýjar hugmyndir er varða unga fólkið hafi aukið áhuga og þátttöku ungs fólks í stjórnmálum og óhjákvæmilega muni það leiða til þess að fleiri „nenni að kjósa.“ 

Undirritaður hvetur ungt fólk til að nýta sér rétt sinn og mæta til atkvæðagreiðslu utan kjörfundar ef fólk hefur ekki tök á að mæta á kjörstað næsta laugardag. Nú er nefnilega komin ný ástæða til að nýta kosningaréttinn og hafa áhrif á framtíðina með því að velja P fyrir PÍRATA.

Höfundur er frambjóðandi í 3. sæti á lista Pírata í Norðvesturkjördæmi

Nafn frambjóðanda: Inga Björk Bjarnadóttir

Flokkur: Samfylkingin – jafnaðarmannaflokkur Íslands

Kjördæmi: Norðvesturkjördæmi

Sæti á lista: 2. sæti
Illa er búið að ungu fólki á Íslandi. Rökin eru gjarnan þau að alltaf hafi verið erfitt að draga fram lífið og menn stappa í okkur stálinu með því að tala um hve harðgerð þjóð við erum. En þarf þetta að vera svona? Þurfum við að skrimta á lágmarkslaunum, að sligast undan námslánum, flytjandi úr einni leiguíbúð í aðra? Nei, þetta þarf ekki að vera svona. Við getum breytt þessu. Ég gef kost á mér til Alþingis vegna þess að ég vil að ungt fólk eigi málsvara á þingi sem þorir að taka slaginn til að gera Ísland að samfélagi þar sem vel er hugsað um ungt fólk og ungt barnafólk sérstaklega.

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Á meðan svo mikill ójöfnuður er í íslensku samfélagi finnst mér mikilvægt að fólk með sterka réttlætiskennd láti sig stjórnmál varða. Á þessu kjörtímabili voru hækkanir á sjávarútveginn dregnar til baka, stjórnvöld höfðu ekki kjark til að hækka virðisaukaskatt á ferðaþjónustu upp í 14% og skattabreytingar höfðu jákvæð áhrif fyrir þá efnameiri. Á sama tíma var matarskattur hækkaður og barnafjölskyldur, öryrkjar og aldraðir sátu eftir. Það eru til nægir peningar á Íslandi. Það þarf bara að stokka og gefa upp á nýtt og það er það sem ég vil gera.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Mínar áherslur er að nýta það fjárhagslega svigrúm sem hefur skapast til þess að endurreisa heilbrigðiskerfið og gera Ísland að samkeppnishæfu samfélagi fyrir barnafjölskyldur. Þá þarf að innheimta sanngjarnt gjald af sjávarútvegsfyrirtækjum og hækka. Þannig getum við lengt fæðingarorlofið, hækkað barnabætur, boðið upp á úrvals heilbrigðisþjónustu og menntakerfi. Þá er mikilvægt að bregðast hratt við vegna örtvaxandi ferðaþjónustunnar svo greinin geti haldið áfram að blómstra, með rannsóknum, stefnumótun og uppbyggingu.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Við erum flokkur sem skilur mikilvægi félagslegs öryggisnets, að þegar við misstígum okkur í lífinu eða missum heilsuna séum við ekki afskrifuð heldur fáum við aðstoð við að fóta okkur á ný, en höfum líka skilning á að stöðugleiki og fyrirsjáanleiki í atvinnulífinu er forsenda þess að við getum boðið upp á gott velferðarkerfi. Þetta tvennt þarf að haldast í hendur. Einu sinni var kosningaslagorð Sjálfstæðisflokksins að efnahagslegur stöðugleiki væri stærsta velferðarmálið. Mér finnst gott velferðarkerfi hins vegar vera stærsta efnahagsmálið. Á meðan börn búa við fátækt og við missum ungt menntað fólk út úr landi er efnahagslegur stöðugleiki einskis virði.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Öll þau sem eru tilbúin til þess að berjast fyrir bættum heimi þar sem allir njóta mannréttinda. Stjórnmálafólk er oft skotmark hatursfullra einstaklinga og ég ber ómælda virðingu fyrir þeim sem láta það ekki á sig fá, þrátt fyrir hótanir.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Stjórnmálasiðferði er veikt á Íslandi. Frændhygli er of algeng og sömu siðferðisreglur virðast ekki gilda ekki stjórnmálamenn og efnaða Íslendinga og um almenna borgara. Þetta sést til dæmis í Evrópumeti í aflandsfélögum og þeim áfellisdómi yfir íslensku viðskiptalífi fyrir hrun sem virðist vera að vinda upp á sig á nýjan leik. Við þurfum sterkara eftirlit og meiri samábyrgð.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Þau hefðu átt að segja af sér. Það gengur ekki að stjórnmálamenn reyni að komast undan því að greiða skatt og leggja til samfélagsins.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Vegna þess að almenningur greiðir í sameiginlega sjóði til þess að hægt sé að tryggja öllum grunnþjónustu.  Stjórnmálamenn segjast vinna í almannaþágu en ef þeir skjóta undan skatti eru þeir augljóslega ekki að vinna að uppbyggingu samfélagsins.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Þegar fólk greiðir ekki skatta er það að grafa undan samfélaginu og leggja þyngri byrðar á þá sem greiða skatt. Alþjóðasamfélagið verður að taka á þessu meini með samhentu átaki.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Stjórnmál snúast um málamiðlanir sem þýðir að maður þarf oft að gefa afslátt af hugsjónum sínum. Þá er hætt við að þeir sem kusu mann inn á þing líti svo á að maður hafi brugðist.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Já. Samfylkingin hefur lagt ríka áherslu á að jafna hlut kynjanna og er með kynjakvóta á listum sínum. Þá setti ríkisstjórn Samfylkingarinnar lög um kynjahlutföll í stjórnum fyrirtækja á síðasta kjörtímabili.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla? 

Ég hef tekið virkan þátt í réttindabaráttu fatlaðra og unnið fyrir Öryrkjabandalag Íslands sem fulltrúi í verkefnisstjórn um notendastýrða persónulega aðstoð. Þá sit ég í stjórn Menntaskóla Borgarfjarðar fyrir hönd Samfylkingarinnar.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég myndi vilja fara í ríkisstjórn með þeim flokkum sem viðurkenna að það er mikill ójöfnuður á Íslandi og eru tilbúnir til að ráðast í aðgerðir til að breyta því.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég vil ekki vinna með flokkum né fólki sem hafa lýst yfir útlendingaandúð.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Það þarf að hlúa betur að barnafólki á Íslandi. Þá þarf að búa til sterkara félagslegt öryggisnet, svo eldri borgarar þurfi ekki að skrimta þegar þeir fara á eftirlaun, að atvinnuleysis– og örorkubætur tryggi að fólk geti séð fyrir sér og fjölskyldum sínum og að fólk geti alltaf snúið aftur til náms, óháð aldri og fjárhag.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Já, skattar eiga að vera jöfnunartæki.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ég tel að með tíð og tíma verði hlutverk stjórnvalda að lögfesta í auknum mæli jákvæð réttindi eins og rétt til heilbrigðisþjónustu, menntunar og húsnæðis.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör hefur sína kosti og sína galla en ég er frekar jákvæð gagnvart þeim, sérstaklega á sveitarstjórnarstiginu. Það er jákvætt að geta valið fólk sem maður treystir en það er líka hætt við að það verði flóknara fyrir kjósendur að taka afstöðu.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Samfylkingin hefur haft í stefnu sinni frá upphafi að vilja bjóða upp aflaheimildirnar til að tryggja þjóðinni sanngjarnar tekjur af sameiginlegri auðlind okkar. Nú virðist samstaða hafa náðst þegar fleiri flokkar hafa komið fram með sömu stefnu sem er gleðilegt. Flokkurinn hefur ekki mótað nákvæma útfærslu enda þarf að undirbúa útboðsferlið vel og tryggja aðkomu fræðimanna og sérfræðinga á sviðinu áður en hafist verður handa.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Sjávarútvegurinn skapar bæði störf og tekjur í ríkissjóð en eins og staðan er í dag eru mörg sjávarpláss berskjölduð gagnvart útvegsfyrirtækjunum. Ríkið þarf að hlúa að landsbyggðinni og búa til þannig umgjörð að bæir leggist ekki í eyði ef kvótinn er seldur.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Eins og fyrr sagði, þá hefur Samfylkingin haft þetta í stefnu sinni frá upphafi, þ.e. í 15 ár. Það hefur hins vegar ekki verið meiri hluti á þinginu fyrir því að fara í þessar breytingar og því er það gleðilegt hve margir stjórnmálaflokkar hafa tekið upp þessa línu.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Lekamálið var mjög alvarlegt. Þar var brotið á friðhelgi hælisleitanda, reynt að hylma yfir gjörðirnar og fjölmiðlar gagnrýndir fyrir að fjalla um málið.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Samningur sem hvorki þjónar bændum né neytendum er gallaður samningur.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég tel að það sé betra fyrir almenning að Ísland verði hluti af ESB en þjóðin á að ráða.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Þar spila margir þættir inn en í stuttu máli hafa stjórnvöld ekki veitt þessum hópi nægan stuðning, og með auknum ójöfnuði hefur ungt fólk setið eftir. Má þar nefna að húsnæðismarkaðurinn er hryllilegur, leiðréttingin var fyrir eldri kynslóðir, skattabreytingar hafa gagnast efnuðustu borgurum þessa lands, matarskattur hefur hækkað.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Of ströng. Við eigum að taka á móti fleirum.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Mér leiðist þetta tal stjórnmálamanna um að ætla að troða ungu fólki í litlar kytrur eins og vandamálið sé of stórar íbúðir. Þegar við vorum að koma fólki út úr bröggunum var ekki lausnin að gera þá löglega heldur að fara í byggingarátak. Það viljum við gera.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Ég held að við þurfum frekar að vinna að því að temja leigumarkaðinn. Ungt fólk vill geta verið hreyfanlegra en það þarf samt að búa við öryggi.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, Samfylkingin setur endurreisn heilbrigðiskerfisins í forgang og vill að á Íslandi verði boðið upp á besta heilbrigðiskerfi í heimi. Það þýðir m.a. að gera þjónustuna gjaldfrjálsa, að stórbæta aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu, stytta biðlista og byggja upp heilsugæsluna.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei, mér finnst að við eigum fyrst að endurreisa heilbrigðiskerfið áður en við förum að skoða einkarekstur. Ef horft verður í þá átt verður að tryggja að þjónustan verði fyrsta flokks og að ekki verði hægt að greiða út arð.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei, ég tel að skólar eigi að vera á höndum ríkisins en svo lengi ekki er greiddur arður út úr rekstrinum tel ég það í lagi.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, launin eru of lág og nýtt frumvarp ríkisstjórnarinnar um LÍN beinir fólki frá þeim störfum sem borga illa svo enn verr er vegið að þessum stéttum.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Ég vil nýja stjórnarskrá byggða á tillögum stjórnlagaráðs og klára það ferli sem ríkisstjórn Samfylkingarinnar setti af stað eftir búsáhaldarbyltinguna.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Þar sem almannatryggingakerfið er mjög flókið er auðvelt fyrir stjórnvöld að segjast ætla að stórbæta kjör öryrkja og eldri borgara án þess að það sé byggt á staðreyndum. Í þessu tilfelli er það einmitt málið. Til dæms er verið að auka skerðingar á eldri borgara sem búa einir og auka á krónu á móti krónu skerðingar öryrkja.

Nafn frambjóðanda: Ásta Bryndís Schram

Flokkur: Dögun stjórnmálasamtök um réttlæti, sanngirni og lýðræði

Kjördæmi: Suðvestur (Kraginn)

Sæti á lista: 2. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Eins og staðan er í dag eykst bilið milli ríkra og fátækra. Fjöldi „venjulegs fólks“ hefur misst húsnæði sitt og er að festast í fátækragildu. Margar fjölskyldur eru á flakki milli leiguíbúða sem þær hafa ekki efni á að leigja eða fá ekki að dvelja í nema stuttan tíma. Þetta er mjög slæmt fyrir fjölskyldur, ekki síst börnin. Annað fólk hefur tapað öllu vegna kostnaðarsamra aðgerða eða heilsubrests. Ýmis félagsleg vandamál fylgja fátækt. Núverandi fjármálakerfi ýtir undir þessa þróun. Þar ríkir mikil spilling sem við í Dögun viljum ráðast gegn. Dögun býr yfir lausnum vegna t.d. húsnæðismála; þar hefur fólk kynnt sér í smáatriðum fyrirkomulag t.d. Norðmanna, Svía og Svisslendinga.

Komið hefur verið inn á stöðuna í leik- og grunnskólum. Ég hef verið mjög tengd öllum skólastigum í menntakerfinu, nú síðast sem lektor á háskólastiginu. Skólastigin eru öll nátengd. Það gengur ekki að svelta menntakerfið. Samfélag okkar byggir á góðri menntun. Háskólinn er tengdur út í samfélagið á ótal vegu og ef ekki er hægt að halda gæðum náms vegna fjárskorts verður þekking og hæfni mjög fábrotin.

Í Dögun eru sérfræðingar sem hafa kynnt sér í smáatriðum samfélagsbankakerfið. Einkabankarnir „spila fjárhættuspil“ með peningana okkar. Við viljum að Landsbankanum verði breytt í samfélagsbanka þar sem venjulegt fólk getur verið öruggt með peningana sína. Ég hef persónulega reynslu af Sparkasse í Þýskalandi og veit að sá samfélagsbanki virkar vel. Ef staðan í bankageiranum breytist ekki er hætta á að hrunið frá 2008 endurtaki sig.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Ég hef fylgst með stjórnmálum úr fjarlægð til fjölda ára, alltaf nýtt kosningaréttinn en ekki tekið beinan þátt. Nú ofbýður mér svo ástandið í þjóðfélaginu að ég get ekki lengur setið aðgerðalaus.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Að húsnæðiskerfið verði í líkingu við það sem gerist á Norðurlöndum þar sem fólk getur annað hvort leigt á mannsæmandi kjörum (óhagnaðardrifin leigufélög) eða eignast húsnæði án þess að borga það margfalt.

Að heilbrigðiskerfið verði bætt þannig að ekki þurfi að greiða fyrir grunnþjónustu og langveikir tapi ekki öllu vegna kostnaðar við meðferð.

Að öryrkjar geti lifað mannsæmandi lífi.

Að aldraðir þurfi ekki að skorta nauðsynjar heldur geti þeir átt hamingjuríkt ævikvöld.

Að menntastofnanir landsins á öllum stigum hafi það fjármagn sem þarf til að reka gott og árangursríkt skólastarf.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Ég skoðaði stefnuskrá flokka sem ég vissi að deildu skoðunum í aðalatriðum með mér. Ég heimsótti síðan flokksfund í Dögun og fann þar fyrir heiðarlegt og duglegt fólk sem vildi berjast fyrir réttlátu samfélagi. Þar vann fólk af krafti og einurð auk þess sem þar ríkti sátt og samlyndi sem er ekki algengur eiginleiki í stjórnmálasamtökum á Íslandi.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Þetta er erfið spurning. Á sínum tíma bar ég virðingu fyrir Vilmundi Gylfasyni. Mér fannst hann vera hugsjónamaður en ekki pólitíkus með eiginhagsmunastefnu.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Staðan er slæm í þessum efnum í dag, mikil spilling. Dögun vill ráðast á þetta vandamál og ganga í aðgerðir til að draga úr möguleikum stjórnmálamanna til að skara eld að sinni köku og sinna vandamanna og vina.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Mér finnst að þau hefðu átt að segja af sér.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Almenningur gerir kröfur um að fólk í valdastöðum sýni gott fordæmi og heiðarleika. Framkoma fólks þarf að vera í samræmi við það sem það boðar.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Ég er ekki mjög fróð um skattaskjól og skattasamkeppni, en mér finnst eðlilegt að tekjur okkar og eignir séu skattlagðar í því landi þar sem við búum.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Kannski það að baráttan fyrir bættu samfélagi fái ekki nægan hljómgrunn á þingi og árangur verði ekki sem skyldi, þrátt fyrir mikla vinnu frá minni hendi.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Mér finnst alltaf sérkennilegt að skipta okkur niður í hópa. Við erum fyrst og fremst fólk öll sömul og ættum að komast að vegna þess hver við erum en ekki hvers kyns við erum. En hugsanlega er þetta nauðsynlegt enn sem komið er.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Ég á engra hagsmuna að gæta, hvorki gagnvart fyrirtækjum og þrýstihópum né vegna vensla.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég myndi vilja vinna með umbótasinnuðum vinstri flokkum, því þeirra hugmyndafræði er líkari okkar áherslum. Annars finnst mér flokkar skipta minna máli en fólk.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég held ég gæti tæplega unnið með Sjálfstæðisflokknum vegna ólíkrar hugmyndafræði.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Á þessari stundu verðum við að fara í aðgerðir til að stöðva þá þróun að fleiri og fleiri festist í fátækragildru. Þar er um að ræða aldraða, öryrkja, og venjulegt fólk. Munurinn milli fátækra og ríkra er að aukast í okkar samfélagi og við verðum að snúa þeirri þróun við.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Skattar eru nauðsynlegir vegna opinbers reksturs sem við í sameiningu njótum góðs af. Ég hef alltaf talið að okkur beri skylda til að hugsa um þá sem ekki standa jafnvel. Þeir eru meðbræður okkar og systur. Það þýðir ekki að hækka eigi skatta almennings heldur að hefja verði aðgerðir vegna skattsvindls stórra fyrirtækja og að þjóðin fái arð af þjóðarauðlindum.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Yfirvöld eiga að styðja við hvers kyns mannréttindi.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör væri miklu heppilegra heldur en flokkakjör. Það er mjög jákvætt að geta valið fólk inn á þing í stað flokka.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Nei, kvótakóngar greiða ekki nægilega mikið fyrir þessa nýtingu. Það þarf að gera breytingar. Þessi fyrstu skref kæmu atvinnulífinu strax vel og myndu auk þess auka tekjur ríkissjóðs:

Fiskurinn fari á markað og verði verðlagður þar. Fiskvinnslur hafa þá aðgang að fiskinum.

Krókaveiðar á landróðrabátum verði frjálsar. Það er litlar sem engar líkur á því að hægt sé að ofnýta fiskistofna á litlum bátum.

Leyfa veiðar á tegundum þar sem við erum ekki að fullnýta veiðiheimildir.

Leyfa sjómönnum að fénýta lúðu ásamt þorski sem veiðist í grásleppunet.

Málið er þó ansi flókið og umræðan í samfélaginu ruglingsleg og oft á villigötum. Stundum er rætt um uppboð á aflaheimildum en það væri mjög varasamt í óbreyttu kerfi.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Ýmsar byggðir út um landið hafa nánast lagst í eyði, því fólk hefur þurft að flytja til að fá vinnu. Eignir þeirra, s.s. íbúðir, hafa orðið verðlausar. Örfáar útgerðir hafa gífurleg pólitísk ítök og það er mjög óeðlilegt.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Innan vébanda Dögunar eru félagsmenn sem hafa fylgst með þessum deilum, sumir áratugum saman. Þeir hafa mikla þekkingu og eru tilbúnir til að berjast fyrir réttlátara skipulagi.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Landsdómur hefði einnig átt að rétta yfir öðrum ráðherrum, embættismönnum og þingmönnum landsins, ekki taka einn fyrir. Þetta var allt handahófskennt.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Málið var alvarlegt vegna þess að þeir sem kosnir voru til að vinna í okkar málum voru að hugsa um eigin hagsmuni en ekki þjóðarinnar.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Það hefði þurft að vanda sig betur, skoða hann miklu nánar áður en hann var samþykktur. Mikil fljótaskrift í framkvæmd.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Best er að skoða málið vel. Ég tel að það væri best að málið færi í þjóðaratkvæðagreiðslu. Fyrst ákvörðunin um hvort við ættum að fara í viðræður og sækja um aðild, og síðan ákvörðunin sjálf þegar smáatriði samningsins liggja fyrir. Kynna þyrfti fyrir þjóðinni hverjir kostir og gallar slíkrar aðildar væru.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Í mínum huga þýðir strax á næstu mánuðum, þ.e. 3-12 mánuðum. Sum málefni þola enga bið, svo sem 300.000 króna lágmarksframfærsla fyrir alla. Fyrir önnur mál ættu 3-12 mánuðir að vera nægur tími til að vinna úr smáatriðum eftir málefnum.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Efnahagsstefna á Íslandi er út í hött. Verðtrygging, slæm staða húsnæðismála og heilbrigðismála, stríð við LÍN vegna lána sem ættu að vera sjálfsögð til háskólanáms og fleira í þessum dúr hefur gert unga fólkinu lífið leitt.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Stefna Íslands í hælisleitendamálum er mjög undarleg og ekki alltaf samkvæm sjálfri sér. Það virðist tilviljun háð hverjir fá hæli og hverjir ekki. Auk þess er bið eftir afgreiðslu umsóknar allt of löng. Hér þarf að vanda sig.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Ég er ekki sérfræðingur í hagfræðikenningum, en ég tel að ríkið eigi að stjórna og vernda nauðsynlega þjónustu, s.s. vatns- og rafmagnsnotkun þegnana. Sú þjónusta ætti ekki að vera einkarekin. Ríkisafskipti ættu hins vegar að vera lítil af litlum og millistórum fyrirtækjum, nema þá til að styðja þau. Við viljum sömuleiðis að ríkið sjái um alla grunnþjónustu, s.s. skóla- og heilbrigðismál. Stefna Keynes var að mörgu leyti góð og skynsamleg og henni fylgdi oft hagvöxtur, sbr. undir stjórn Kennedy í Bandaríkjunum. Sumir sögðu að hún ýtti að lokum undir verðbólgu. Ég er ekki dómbær á það.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Unga fólkið ætti að geta tekið þátt í íbúðarkaupum á almennum markaði. Smáíbúðir verða alltaf hlutfallslega dýrar í byggingu. Ungt fólk ætti að geta keypt sér 2- 3 herbergja íbúðir víða um borgina og landið allt. Það þarf að stokka upp húsnæðismálin. Það þarf að lækka þann kostnað af byggingu húsnæðis, lækka lóðaverð og vexti af húsnæðislánum. Byggingarsamvinnufélög gætu orðið góð lausn þegar verðtrygging hefur verið afnumin. Auk þess ætti venjulegur leigumarkaður að vera til staðar eins og í löndunum í kringum okkur.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt!

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, við erum bundin af þeim undirskriftum.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei. Heilbrigðisþjónusta er grunnþjónusta sem á að vera í höndum ríkisins.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei, rekstrinum er best fyrir komið í gegnum opinberan rekstur.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, ég hef mjög miklar áhyggjur af stöðunni þar. Ég var sjálf grunnskólakennari og síðar aðstoðarskólastjóri, og þekki þessi störf mjög vel. Það er mikið álag á kennurum, bæði í leikskóla og grunnskóla, og launin mjög slæm. Þetta eru mikilvæg störf og ábyrgðin mikil. Nú hefur menntunin verið lengd. Löng skólaganga, erfitt starf og léleg laun eru ekki aðlaðandi kostur. Það er fyrirsjáanlegt að við munum ekki hafa menntaða kennara í náinni framtíð nema eitthvað breytist hratt.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Við þurfum að athuga ferlið sem hófst með Þjóðfundinum 2010 og virða niðurstöður þjóðaratkvæðagreiðslunnar um stjórnarskrána. Við erum með stjórnarskrá sem er að mörgu leyti góð en förum alls ekki eftir henni í mörgum atriðum. Hana þarf að skoða. Endurbætt og þá um leið ný stjórnarskrá gæti verið lausnin.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já, það er svo sannarlega sanngjörn krafa!

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Skrum!

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Við erum með lausnir sem við viljum koma í gagnið, ekki kosningaloforð. Við teljum að réttmætur arður af auðlindum muni meðal annars standa undir hækkuðum bótum, bættu heilbrigðiskerfi, og betra húsnæðiskerfi.

Nafn frambjóðanda: Karólína Einarsdóttir

Flokkur: Alþýðufylkingin

Kjördæmi:Norðausturkjördæmi

Sæti á lista: 3. sæti

 Ýtum á “restart” takkann og byrjum upp á nýtt. Byggjum upp nýtt samfélag á gildum félagsvæðingar, jöfnuður og réttlætis.

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Ég er 36 ára og bý í Svíþjóð þar sem ég er í námi. Ég á þrjú börn á aldrinum 5 til 16 ára. Ég er fædd og uppalin í Neskaupstað og lauk þar stúdentsprófi frá Verkmenntaskóla Austurlands 1999. Ég útskrifaðist svo með BSc í líffræði frá Háskóla Íslands 2005 og árið 2009 lauk ég kennsluréttindanámi frá sama skóla. 2014 útskrifaðist ég með MSc í líffræði frá Uppsalaháskóla. Ég byrjaði ung að vinna og vann við garðyrkju ásamt ýmsum verslunar- og þjónustustörfum á sumrin og með skóla. Frá því ég lauk námi hef ég aðallega unnið við rannsóknarstörf og kennslu. Sumarið áður en ég flutti til Svíþjóðar fékk ég hins vegar aðeins að kynnast því að vinna við öldrunarþjónustu á hjúkrunardeild FSN sem ég sé sko alls ekki eftir enda var það mjög gefandi starf. Sem stendur er ég í doktorsnámi í vatnalíffræði og ég nýt þess alveg í botn. Ég vinn í mjög alþjóðlegu umhverfi sem er bæði lærdómsríkt og skemmtilegt.

Svör mín eru harðor um stjórnvöld enda segi ég hvernig mér finnst bæði græðgi og spilling einkenna stjórnarheimilið og það er kannski einmitt ástæðan fyrir því að margir málaflokkar eru í hálfgerðum lamasessi í dag. Ég gæti haldið endalaust áfram hvar þarf að stokka upp.
Mér er mjög umhugað um heilbrigðismálin á Íslandi í dag, enda virðist sá blóðugi niðurskurður sem hefur einkennt þennan málaflokk í gegnum árin og jafnvel áratugina vera að leggja heilbrigðiskerfið á hliðina. Það á að vera forgangsmál á næsta kjörtímabili að reisa við heilbrigðiskerfið og snúa við einkavæðingarþróuninni sem hefur leynilega verið í gangi. Það er með öllu ósættanlegt að fólk sem er veikt þurfi að leggja út svona mikla fjármuni til að fá læknishjálp. Að auki er það náttúrulega alveg fráleitt að kerfið bjóði upp á einkarekstur innan heilbrigðiskerfisins sem er bæði að þurrmjólka sjúkratryggingasjóð og sjúklinga. Fólk sem er að græða á veikindum annarra ætti að skammast sín. Heilbrigðiskerfið á ekki að vera gróðamaskína fyrir útvalda, það á að vera algjörlega rekið á félagslegum forsendum enda eiga allir að eiga rétt á umönnun og læknisaðstoð óháð efnahag og búsetu.
Ég sakna spurninga um ferðamannaiðnaðinn sem er orðinn mjög stór á Íslandi en er einhvern veginn aldrei ræddur af alvöru. Ég held að öllum sé ljóst að þessi ferðamannastraumur á viðkvæmar lendur landsins gengur ekki til lengdar. Náttúran þolir því miður ekki svona mikinn átroðning og við þurfum líklega að fara að skoða alvarlega að takmarka aðgang inn á ákveðin svæði. Þá finnst mér að ferðaþjónustan eigi að borga sömu skatta eins og önnur fyrirtæki og hluti þeirra skatta eigi að vera eyrnamerktur t.d. bættum samgöngum og aðbúnaði á ferðamannasvæðum, auknu eftirliti og öðru sem kemur að bæði öryggi ferðamanna og náttúruvernd. Þá finnst mér mikilvægt að reyna að dreifa ferðamönnum meira um landið og styðja við þróunarverkefni sem stuðla að slíkri dreifingu.
Stóriðjustefnan er enn annað ég gæti minnst á. En hún ætti að mínu mati ekki einu sinni að vera ennþá til umræðu á 21. öldinni, allavega ekki í þeirri mynd sem hún er. Á meðan flest önnur vestræn lönd eru að reyna að draga úr stóriðju og reyna að draga úr losun koltvísýrings og annarrar mengunar erum við ennþá að keppast við að virkja vatnsföllin okkar og koma upp stóriðju á Íslandi. Þetta er svo „absúrd“ og sýnir kannski svart á hvítu hversu langt við erum á eftir nágrannalöndunum í umhverfismálum og málefnum sem snúa að sjálfbærri þróun.
Ég gæti einnig rætt um menntamálin og landsbyggðarmálin sem hafa alltaf skipað stóran sess í hjarta mínu en ég ætla að láta hérna staðar numið.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Ég hef ávallt verið áhugasöm um pólitík en sem stendur þá hef ég ekki mikinn áhuga á að starfa við stjórnmál. Ég er í doktorsnámi við Uppsalaháskóla í Svíþjóð og ætla mér að klára það nám og vonandi halda áfram að starfa við rannsóknir. Hvað gerist svo í framtíðinni veit náttúrulega enginn.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Mínar helstu pólitísku áherslur snúa að félagslegu réttlæti, jöfnuði, mannréttindum og náttúruvernd.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Alþýðufylkingin er alvöru róttækur hugsjónaflokkur sem vill vinda ofan af spillingunni og kapítalismanum sem fær að vaða uppi í landinu. Flokkurinn leggur áherslu á róttækar breytingar á kerfinu þar sem félagsleg gildi eru í forgrunni. Mér hugnast vel stefna AF og ég veit einnig fyrir víst að fólkið sem starfar innan AF er eldheitt hugsjónafólk sem berst fyrir réttlátu samfélagi.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Því miður er það svo að margir sem fara í stjórnmál út af einhverri fallegri hugsjón endast ekki lengi í pólitík enda virðist ekki vera mikið pláss fyrir hugsjónir í pólitík í dag, allavega ekki á Íslandi. Ef ég á að nefna íslenskar stjórnmálakonur sem ég met mikils þótt líftími þeirra í pólitík væri stuttur, þá eru það Liljurnar tvær, Guðfríður Lilja Grétarsdóttir og Lilja Mósesdóttir. Ef ég á að nefna einhverja erlenda, þá kemur José Mojica fyrrum forseti Úrúgvæ fyrstur upp í hugann. Ég held að enginn forseti nokkurs ríkis eigi eftir að komast með tærnar þar sem hann hafði hælana. Bernie Sanders er líka stjórnmálamaður sem virðist vera sannur hugsjónamaður og með hjartað á réttum stað. Annars held ég að yfir höfuð meti ég allt stjórnmálafólk mikils ef það er trú sinni hugsjón og sannfæringu, hafi sterka siðferðis- og réttlætiskennd og vinni að heilindum í þágu almennings.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Staða stjórnmálasiðferðis og yfir höfuð siðferðis á Íslandi er að mínu mati mjög bágborin og er langt fyrir neðan það sem gengur og gerist í nágrannalöndunum. Siðleysi og spilling hefur líklega alltaf verið við lýði á Íslandi, sérstaklega í pólitík og í viðskiptalífinu. Það endurspeglaðist vel í hruninu að sumt fólk svífst einskis til að öðlast völd og peninga. Því miður þá höfum við ekkert lært og það er eins og íslenska þjóðin hafi myndað einhvers konar ónæmi gagnvart siðblindu. Á meðan spillingin og græðgin fær að þrífast í íslensku samfélagi þá er þá er því miður ekki pláss fyrir jöfnuð og félagslegt réttlæti. Íslendingar verða að fara að vakna því ég held að innan undir séu fæstir Íslendingar tilbúnir t.d. að sitja uppi með handónýtt og rándýrt einkarekið heilbrigðiskerfi.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Það kom mér reyndar ekkert á óvart að þessi nöfn væru að finna í Panamaskjölunum og það kom mér ekki heldur á óvart að þau bara biðu þar til stormurinn leið hjá og létu eins og ekkert hefði skeð. Eðlilega ætti samfélagið að krefjast þess að þessir stjórnmálamenn víki úr pólitík og ekki hætta mótmælum fyrr en þeir tækju pokann sinn. Reyndar er það mín skoðun að ekki eingöngu skattskjólsráðherrarnir hefðu átt að víkja, allir þeir stjórnmálamenn sem tóku upp hanskann fyrir þennan skattaskjólsskríl eiga bara nákvæmlega ekkert erindi á Alþingi. Fyrst og fremst endurspeglar þessi skoðun þeirra lágt siðferðismat og í annan stað hlýtur það að teljast vafasamt að Alþingismenn styðji skattaundanskot og lagabrot af þessu tagi. Þetta myndi aldrei líðast í nágrannalöndunum, þar hafa ráðherrar sagt af sér fyrir mun minni sakir og það þykir sjálfsagt.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Ég held að augu margra hafi beinst að Íslandi því að við erum ekki þekkt fyrir spillingu. Við höfum leynt henni ótrúlega vel í gegnum tíðina og komist upp með það vegna smæðar okkar. Það var mikið sjokk fyrir marga að sjá íslenska ráðamenn í hópi heimsþekktra spilltra ráðamanna. Og það var líka sjokk fyrir marga Íslendinga en það virðist vera að Íslendingar fyrirgefi ráðmönnum sínum allt, eða það má allavega túlka það svo þar sem krafan um það að skattskjólsráðherrarnir segðu af sér var mjög skammvinn.
Í sjálfu sér var þetta ekki í fyrsta skiptið sem augu heimsins beinast að okkur því þegar hrunið skall á þá rifnaði líka glanspappírinn af Íslandi. Einhvern veginn tókst okkur samt að halda kúlinu og búa til einhver leikrit þar sem bankamenn fóru í fangelsi og við sýndum heiminum hve ábyrg við værum. Það má segja það að SDG og Framsóknarflokkurinn hafi sett upp svipað leikrit eftir að Panamaskjölin komu fram til að þykjast axla ábyrgð á einhverju. En ég held að það þurfi ekki skarpa manneskju til að sjá að þetta er allt saman einn blekkingarleikur. Málið er að margir íslenskir stjórnmálamenn hafa aldrei kunnað að axla ábyrgð, líklega vegna þess að þeir kunna ekki að skammast sín.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Skattaskjól og skattasamkeppni er bara eitt af fjölmörgum verkfærum kapítalisma sem leiða til að auðæfin safnast fyrir á færri hendur. Margar þjóðir verða árlega af miklum skatttekjum vegna þess að efnamikið fólk felur peningana sína í skattaskjólum og oftar en ekki er um að ræða fátækar þjóðir sem þurfa virkilega á skatttekjum að halda til að byggja upp félagslegt kerfi. Ég er því algjörlega á móti skattaskjólum og lágskattasvæðum.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Ég tel að kynjakvóti sé af hinu góða, en hann þarf að ganga í báðar áttir. Ég tel það mikilvægt að jöfn kynjaskipti einkenni ekki bara þingið, heldur alla stjórnskipan.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Ég hef enga hagsmuna að gæta gagnvart neinum nema almenningi.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Þeir flokkar sem hafa titlað sig vinstra megin við miðjuna væri líklega vænsti kosturinn til stjórnarsamstarfs.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Já, ég myndi tvímælalaust aldrei vinna með Sjálfstæðisflokknum og Framsóknarflokknum, allavega ekki á meðan þar er fólk í brúnni sem tekur hagsmuni sína og vina sinna fram yfir hagsmuni almennings.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Það eru margir hópar í samfélaginu sem þurfa aukna athygli. Þar koma aldraðir og öryrkjar fyrst upp í hugann. Það er ótrúlega sorglegt hvernig stjórnvöld hafa komið fram við aldraða og öryrkja í gegnum tíðina, sérstaklega í tengslum við lífeyris- og launagreiðslur til þeirra. Þessi hópur er alltaf sá hópur sem er látinn út í kuldann og það er með öllu ólíðandi. Ég get líka minnst á málefni geðfatlaðra. Mér finnst stjórnvöld algjörlega hafa lokað augunum gagnvart þeim og þeirri brýnu þörf á alvöru úrræðum fyrir bæði BUGL og svo aftur geðsjúklinga sem eru taldir hættulegir sjálfum sér og umhverfi sínu.
En svo er það bara svo, að það er ekki bara í okkar samfélagi til hópar sem þurfa að fá meiri athygli frá íslenskum stjórnvöldum. Það er til skammar hve lítið íslensk stjórnvöld hafa gert í málefnum flóttafólks. Ástandið í Sýrlandi er svakalegt og flóttafólk sem kemst til Evrópu býr við hræðilegar aðstæður. Ísland á að beita sér fyrir bættum högum þessa fólks og opna landið fyrir því.
Það er líka til skammar hvernig hvernig tekið er á málefnum hælisleitenda. Það þarf virkilega að stokka upp á útlendingastofnun, lagaramminn sem útlendingastofnun vinnur eftir byggir fyrst og fremst á mannfyrirlitningu og honum þarf að henda í ruslið. Semja þarf ný lög sem byggja virkilega á mannúð og réttlæti.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Mér finnst skattkerfið eiga að nota sem jöfnunartæki. Það er alltof breitt bil á milli lág- og hálaunastétta á Íslandi. Það þarf að útrýma fátækt á Íslandi og minnka þetta bil og það þarf að gera með ýmsum hætti, m.a. með skattþrepakerfi og aukinni skattheimtu á fyrirtæki og fjármagnstekjur.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ég tel að það þurfi að vera gott jafnvægi þarna á milli. Ég er mjög hlynnt því að borgararnir hafi ákveðið frelsi til tjáninga, trúarbragða o.s.frv. Hins vegar er líka mikilvægt að jákvæð réttindi séu í hávegum höfð og þá skiptir líka öllu að vera með öflugt velferðarkerfi þar öllum er gert kleift að njóta þeirra réttinda sem þeir eiga rétt á samkvæmt stjórnarskrá.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Í hinum fullkomna heimi væri persónukjör vænlegasti kosturinn til að skipa sveitarstjórnir og Alþingi. En því miður þá ráða hér oftast peningar og frægð meiri för en virkilega málstaðurinn sem fólkið stendur fyrir.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Afurðir sjávar er eign íslensku þjóðarinnar og það er eðlilegt að þeir sem nýta sér þessa auðlind borgi fyrir afnot af henni. Það er einnig mikilvægt að þeir sem nýta hana fari vel með hana svo hún verði sjálfbær til framtíðar. Þess vegna er nauðsynlegt að við höfum gott fiskveiðistjórnunarkerfi. Fiskveiðistjórnunarkerfið sem við búum við í dag er ekki gallalaust þótt það sé talið eitt það besta sinnar tegundar í heiminum. Gallar kerfisins snúa einkum að því að meira og meira fé safnast á færri hendur og fleiri og fleiri byggðarlög missa fiskvinnslur og báta í burtu í nafni samþjöppunar og hagræðingar. Nýliðun í greininni er erfið og brottkast er líka enn mikið vandamál. Það er nauðsynlegt að búa svo um hnútana að öllum fiski sé landað því á hverju ári eru töluverðum verðmætum fleygt í sjóinn. Kvótinn á ekki að vera eign heldur á honum að vera úthlutað af ríkinu. Það er mín skoðun að kvótinn eigi ekki að ganga kaupum og sölum, hvað þá leigu, heldur eigi að skila honum aftur til ríkisins ef hann er ekki nýttur.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Eins og ég hef sagt áður þá verða mörg minni byggðarlög fyrir barðinu á núverandi kerfi, þar sem meira og minna allur kvóti hefur verið fluttur í burtu og fiskvinnslum verið lokað. Það er mjög erfitt fyrir lítil byggðarlög að missa svona stóra atvinnuvegi úr plássinu og þetta hefur mjög neikvæðar afleiðingar fyrir alla aðra starfsemi sem oft er upp á útgerðina komin, svo ekki sé minnst á samfélagið sjálft. Hins vegar er svo að önnur byggðarlög sem hafa sterka útgerð blómstra og það er kannski vel. Ég myndi samt gjarnan vilja að sveitarfélögin sjálf og samfélagið ættu meira í útgerðunum en ekki einhverjir hvítflibbakarlar suður í Reykjavík sem hafa jafnvel aldrei migið í saltan sjó eða staðið í fiskslori og rist ufsa.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Ég held að fyrst og fremst þurfi að reyna að sætta sjónarmið. Það eru margir sem eiga hér hagsmuni að gæta, ekki bara útgerðin. Útgerðin verður að gera sér grein fyrir að hún ber samfélagslega ábyrgð og hún getur ekki endalaust leyft sér að kippa stoðum undan heilu byggðarlögunum. Almenningur verður líka að gera sér grein fyrir því að núverandi fiskveiðistjórnunarkerfi er ekki ónýtt heldur þurfi að laga ákveðna hnökra á því. Ég er með kvótakerfinu enda er kvótakerfi eina kerfið í heiminum í dag sem virkilega hefur sýnt fram á að vernda fiskstofnana í hafinu. Hins vegar þarf endurskoða með hvaða hætti við úthlutum kvótanum og við verðum með einhverjum hætti að losa okkur undan viðjum kvótaframsalsins og leigubrasksins.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Ég tel að það hafi verið rétt. Hins vegar fannst mér ekki rétt að hann hafi einn þurft að axla ábyrgð á gjörðum ríkisstjórnarinnar þar sem það var alveg ljóst að margir ráðherrar vissu af hættunni og því sem var í vændum.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Ég held að lekamálið sé bara gott dæmi um það hvernig ákveðnir ráðherrar vinna. Ég held að þetta sé langt frá því að vera einsdæmi. Mér finnst þetta hins vegar vera grafalvarlegt. Það verður að vera algjört skilyrði að viðkvæm mál sem verið er að vinna með í ráðuneytunum eða á öðrum stofnunum sé ekki lekið út eða þau rædd á öðrum vettvangi. Fólk verður að virða þagnarskylduna.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Það var nú alveg þörf á nýjum búvörusamningi og mér líst alveg sæmilega á þennan samning. Ég held að þeir sem setja sig á móti þessum samningi verði að skilja að matvælaframleiðsla kostar og hún er alls staðar niðurgreidd í heiminum. Við getum svo deilt með hvaða hætti sá stuðningur á að vera. Ef við framleiðum ekki matvæli sjálf á Íslandi þurfum við að flytja þau frá öðrum löndum yfir hafið með tilheyrandi kostnaði fyrir okkur og umhverfið. Ef við hugsum um landbúnaðinn á heimsvísu þá er hann mjög umhverfisspillandi og matur er af skornum skammti í heiminum, það er því bæði siðferðislega og umhverfislega rangt af okkur að flytja inn mat sem við annars getum framleitt á Íslandi. Íslenskar landbúnaðarafurðir eru með því hreinasta sem gerist í heiminum og við eigum að styðja með stolti okkar matvælaframleiðslu og gera miklu meira af því að framleiða okkar eigin mat. Ég er ánægð með að það eigi að styðja enn frekar við korn- og grænmetisrækt en ég hefði hins vegar viljað sjá meiri stuðning við lífrænan landbúnað.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég tel að Ísland eigi ekki að ganga í ESB. Ísland á að beita sér frekar fyrir aukinni norrænni samvinnu sem og alþjóðasamvinnu. Það er margt gott starf unnið innan ESB en það er líka ótrúlega margt sem meikar engan sens og bara passar Íslandi engan veginn. Hagsmunum Íslands er ekki betur borgið innan ESB. Sambandið er fyrst og fremst stofnað í kringum löndin á meginlandi Evrópu og samskipti þeirra á milli og innviðin í hverju landi. Inngangan í ESB fyrir Ísland yrði bæði of dýr og of veigamikil. Við hefðum sama sem engin völd innan ESB og við þyrftum að borga meira til ESB en við fengjum til baka. Persónulega þykir mér í góðu lagi að borga meira til að jafna stöðu landanna, en því miður þá er staða landa Austur-Evrópu enn slæm eftir áratuga veru í ESB og það virðist vera að það sé erfitt að losna við spillinguna. Við höfum líka því miður séð verstu hliðar ESB á síðustu misserum sem hafa endurspeglast í því hvernig flóttafólk í neyð, fólk sem hefur ekkert sér til saka unnið nema að flýja stríð, er mætt með ofbeldi og aga í stað mannúðar.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

VG hluti fyrrverandi stjórnvalda sviku nú heldur betur kosningaloforðin sín á sínum tíma þegar forystan lofaði í beinni útsendingu degi fyrir kosningar að hún myndi aldrei sækja um aðild að ESB, þannig að ætli það sé ekki bara eðlilegt hjá fjórflokknum að svíkja kosningaloforð þegar kemur að ESB aðild.  Ég held að fæstir Íslendingar átti sig samt á að með því að „sækja um“ aðild að ESB þá sé í raun og veru verið að undirbúa landið fyrir inngöngu í ESB. Allt „umsóknarferlið“ er í raun aðlögunarferli og tekur mörg ár. Enda tekur mörg ár að aðlaga stofnanakerfi lands að stofnanakerfi ESB og taka upp öll lög og reglugerðir. Þannig að mér fannst mjög eðlilegt að núverandi stjórnvöld hættu innleiðingunni í ESB þar sem að það hafði oft komið fram að Íslendingar ættu að fá að ákveða sjálfir hvort þeir vildu inn eða ekki. Samfó og VG voru því á fleygiferð inn í ESB bakdyramegin og lugu beinlínis að þjóðinni að þau væru bara að kanna hvað var í boði. Ef það á að kjósa um ESB þá verður þjóðin að gera sér grein fyrir því að hún sé ekki bara að kjósa um að skoða hvað er í boði, heldur er hún virkilega að kjósa um inngöngu í ESB. Það stendur skýrt á heimasíðu ESB að þegar land sækir um inngöngu þá er ekki hægt að semja um varanlegar undanþágur frá regluverkinu. Því er nokkuð ljóst að það er ekki hægt að kanna hvað er í boði, því það eina sem er í boði er að gerast fullgildur meðlimur með öllum þeim kostum og göllum sem regluverkið hefur upp á að bjóða.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Í sænsku er “strax” frekar teygjanlegt. En í íslensku á þetta hugtak venjulega við það sem er akkúrat núna en ekki bara bráðum einhvern tímann.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Ég held að það sé tengt bæði framboði á atvinnu, meingölluðu húsnæðiskerfi og gjörsamlega fáránlegu lánakerfi. Þá er stuðningur við ungt fólk og barnafjölskyldur mjög bágborinn. Ef ég ber saman Svíþjóð og Ísland þá er mun auðveldara fyrir ungar barnafjölskyldur að lifa í Svíþjóð. Barnabætur eru þar miklu hærri en á Íslandi og félagslega kerfið er fjölskylduvænna. Laun eru líka mun jafnari í Svíþjóð og þeir sem eru á lágmarkslaunum geta virkilega lifað af þeim, ólíkt á Íslandi. Það er einnig mun sveigjanlegra húsnæðiskerfi í Svíþjóð og fólk hefur alvöru val um leigu, kaupleigu og svo að kaupa húsnæði.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Hún er alltof ströng og það þarf að stokka það kerfi upp. Við fáum fréttir vikulega af fólki, fjölskyldum og börnum sem vísa á úr landi. Og við erum ekkert bara að vísa þessu fólki úr landi, við erum að senda það út í óvissuna og jafnvel út í dauðann. Lagaramminn kringum hælisleitendur verður fyrst og fremst að byggja á mannúðlegum forsendum.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Í sjálfu sér voru kenningar Keynes góðar að mörgu leyti og leiddu til þess að velferðarkerfin urðu að veruleika í hinum vestræna heimi. Hins vegar eiga velferðarkerfin nú undir högg að sækja vegna nýfrjálshyggju sem fengið hefur að ryðja sér til rúms. Annars er mun hrifnari af hugmyndum um félagslegt hagkerfi í stað blandaðs.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Mér finnst þetta afar undarleg stefna. Ungt fólk á að geta valið sér það íbúðarform sem hentar. Það þarf að koma upp öruggu húsaleigukerfi á Íslandi í líkingu við það sem finnst á hinum Norðurlöndunum. Oft hentar betur að leigja húsnæði en að kaupa þegar maður er ungur, þótt að það sé auðvitað mismunandi eftir stöðu og búsetu fólks.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt. Ég tel að það sé algjörlega fráleitt. Það á frekar að leitast við að bjóða upp á sem flesta möguleika á húsnæði eins og ég hef komið inn á áður. Miðað við lánakerfið á Íslandi þá er það bara fáránlegt að halda því fram að séreignarstefna sé góð stefna enda fáir sem virkilega „eiga“ húsnæði í dag. Það tekur alla ævina að borga upp lánin og eignast húsnæði á Íslandi, maður getur alveg eins leigt húsnæðið af bankanum.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, að sjálfsögðu. Ég held reyndar að það hafi ekki þurft neinn undirskriftalista til, Alþýðufylkingin hefur það að stefnu sinni að reisa við heilbrigðiskerfið á félagslegum grunni.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei, alls ekki. Það er forkastanlegt að hluti heilbrigðiskerfisins sé í einkarekstri og sé að mergsjúga sjúkratryggingar og bjóða upp á rándýrar aðgerðir og meðferðir sem sjúklingar eru að hluta til skikkaðir til að borga. Einkarekstur á bara alls ekki heima í heilbrigðiskerfinu, né öðru kerfi sem snýr að velferð almennings. Heilbrigðiskerfið á að vera rekið á félagslegum forsendum. Alþýðufylkingin vill einnig að ríkið taki yfir lyfjaframleiðslu og lyfjasölu í landinu og að hún sé ekki rekin í gróðaskyni, heldur sé áherslan eingöngu sú að útvega fólki þau lyf sem það þarf fyrir eins lítinn kostnað og hægt er. Þá er mikilvægt að sálfræðiþjónusta og tannlækningar séu hluti af opinberu heilbrigðiskerfi.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei, ekki heldur. Menntun er hluti af velferðarkerfinu og öll skólastig eiga að vera rekin af sveitarfélögum eða ríkinu.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, að sjálfsögðu. Ég hef sjálf unnið sem kennari í leikskóla og grunnskóla og veit bæði hvaða kröfur eru gerðar til kennara og hve mikla ábyrgð það er að vera kennari, svo ekki sé talað um áreitið sem fylgir því að vera kennari. Það er mjög miður að þessi stétt sé ekki metin að verðleikum og hún fái ekki þau laun sem henni ber að fá. Kennarar gera kraftaverk á hverjum degi, þeir eru ábyrgir fyrir menntun barna okkar og taka þátt í uppeldi þeirra. Að mínu mati er þetta ein mikilvægasta stétt landsins ásamt heilbrigðisstéttinni.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Ég tel að skoða þurfi þetta mál gaumgæfilega. Ný stjórnarskrá er samt að mínu mati ekki eins aðkallandi og að losna við spillingaröflin og auðvaldið. Varðandi stjórnarskrána þá tel að vinna stjórnlagaráðs sem var þjóðkosið á síðasta kjörtímabili eigi að vera grunnur að nýrri stjórnarskrá. Ég er hins vegar alls ekki sátt við þann lið sem snýr að fullveldi þjóðarinnar og valdaframsali og tel að það þurfi að endurskoða þá vinnu enda er brýnt að þjóðin eigi ekki á hættu að missa yfirráð yfir sjálfri sér.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já algjörlega. Það er ekki hægt að lifa af minna á Íslandi í dag. Ef það er ekki sanngjarnt að ætlast til þess að laun dugi fyrir helstu nauðsynjum þá veit ég ekki hvað.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Það er alveg ótrúlega furðulegt að alltaf korteri fyrir kosningar þá fyrst er hægt að gera eitthvað fyrir hóp aldraðra og öryrkja. Hóp sem er ávallt látinn sitja á hakanum allt kjörtímabilið. Auðvitað er þetta bara skrum og ekkert annað!

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins? 

Við höfum í sjálfu sér ekki gefið út nein kosningaloforð. Við viljum fyrst og fremst stuðla að breytingum á því handónýta og ómanneskjulega kerfi sem við búum við í dag. Breytingarnar sem við viljum beita okkur fyrir kosta í sjálfu sér ekkert. Þetta er bara spurning um að forgangsraða rétt. Forgangsraða í þágu velferðar þjóðarinnar og sleppa því að sóa almannafé í vitleysu. Við höfum það á stefnuskrá okkar að félagsvæða fjármálakerfið. Með því að gera það náum við auknum fjármunum til ríkisins sem getur vel staðið undir öflugu velferðarkerfi.

Nafn frambjóðanda: Sigrún Erlingsdóttir

Flokkur: Alþýðufylkingin

Kjördæmi: Suðvesturkjördæmi

Sæti á lista: 5. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Við viljum að úrskurður ágreiningsmála verði gjaldfrjáls, þar með talið fyrir dómstólum. Það er ekki raunverulegt réttlæti, ef fólk þarf að borga allt úr eigin vasa til að geta sótt mál sín.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Þar er ein leið til þess að hafa áhrif á jöfnuð í samfélaginu.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Félagslega rekið fjármálakerfi og standa vörð um fullveldið, til að nýta það í félagslega þágu.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Alþýðufylkingin vill gera upp núverandi kerfi sem elur á ójöfnuði og óréttlæti sem fer vaxandi í samfélaginu. Með auknum félagslegum rekstri er gæðum og velmegun jafnara skipt á milli samfélagsþegna. Húsnæðiskaup verða yfirstíganlegt verkefni þar sem ekki verða greiddir okurvextir af lánum, heilbrigðis- og menntakerfi verður endurgjaldslaust. Það í þágu okkar allra, samfélagsins í heild, að borgararnir séu vel menntaðir og hraustir einstaklingar.

Hvaða stjórmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Celia Sanchez, Angela Davis og Evo Morales.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á íslandi?

Ef spurningunni er ætlað að svara hvað sé rétt og rangt að gera í tiltekinni stöðu þá má henda inn ýmsum dæmum úr íslenskum stjórnmálum þar sem siðferði er ábótavant. Má þar nefna „lekamálið“ fræga og Panamaskjölin. Einnig er vafasamt hvernig stjórnmálum er háttað, sem gefa færi á því hruni sem átti sér stað hér 2008. Það að örfáir einstaklingar geti braskað með fjármál almennings, notað pólitískt vald sitt til að kaupa og selja fjölskyldum og vinum fyrirtæki og hlutabréf eða tekið út stórkostlegan arð af verðmætasköpun almennings er eitthvað sem ég tel siðferðislega rangt, enda gengur það gegn hagsmunum almennings.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Þau eru rúin trausti. Ef þau þekkja ekki vitjunartíma sinn ættu kjósendur að þekkja hann.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Fólk er hneykslað á að valdamenn misnoti stöðu sína og það traust sem þeim er sýnt.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Neikvæð. Við þurfum að temja okkur að hugsa um heildina og taka ábyrgð og útskúfa einstaklingshyggju sem elur á misskiptingu gæðanna. Frjálsir fjármagnsflutningar á milli landa og ógegnsæi gera auðmönnum kleift að skjóta sér undan þeirri samfélagslegu ábyrgð, að lyfta sínum hluta af byrðinni.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Þetta er krefjandi verkefni, þú ert í þjónustu við alla þjóðina það hlýtur að skapa pressu.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Kynjakvótar geta gert gagn í því umhverfi sem við erum núna stödd í, svo langt sem þeir ná. Hins vegar þarf að koma til hugarfarsbreyting hjá báðum kynjum varðandi pólítikina og aðgang fólks að ákvarðanatöku. Í þessu samhengi þarf einnig að hafa í huga stéttaskiptingu, þar sem röddum hinna efnaminni, sem oft eru konur (þar sem konur fá lægri laun), þarf að hampa.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Enga, nema ef ske kynni að þrýstihópurinn sé minnihlutahópar eða aðrir hópar sem ekki hafa sama aðgang að lífsgæðum og velferð.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Öllum þeim sem eru reiðubúnir að leggjast á sveif með okkar stefnu um að jafna kjörin og snúa við þróun arðráns og ójöfnuðar.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég sé ekki að við í Alþýðufylkingunni eigum mikið sameiginlegt með flokkum eins og Sjálfstæðisflokknum sem styður kapítalisma, stríðsrekstur og sérhagsmuni.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Þeir verst settu, fátækir og þeir sem geta ekki séð um sig sjálfir, fatlaðir og börn.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Í kapítalísku hagkerfi getur verið nauðsynlegt að nýta skattkerfið með þessi bæði markmið í huga, sé vilji valdhafa að tryggja lágmarks öryggisnet og aðgang almennings að heilbrigðisþjónustu og menntun. Alþýðufylkingin vill hins vegar kerfisbreytingu, sem er félagsvæðing á kostnað markaðsvæðingar, þar sem kjörin eru ekki jöfnuð eftir á heldur verður meira eftir hjá fólkinu sjálfu. Það hafi meiri frítíma, hærri tekjur og minni útgjöld, betri lífsgæði.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ábyrgð stjórnvalda á því að mannréttindum sé framfylgt er alveg gríðarlega mikil. Almenningur og fyrirtæki eru ekki undanskilin en stjórnvöld geta haft úrslitavald eins og við höfum ítrekað orðið vitni að. Ég styð að sjálfsögðu „neikvæð“ mannréttindi, þ.e. frelsi til félagafrelsis og tjáningarfrelsis svo dæmi séu tekin. Stefna okkar í Alþýðufylkingunni er sjálfkrafa jákvæð mannréttindastefna, þ.e. með félagsvæðingunni er horft til þess að styðja „jákvæð“ mannréttindi líkt og frelsi frá fátækt.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Það eru margir kostir við það að menn geti kosið einstaklinga en það er líka mjög gott að vita hvar þau standa út frá stefnuskrám flokka. Ef það er hægt að samtvinna þetta og auka vægi einstaklinga í framboði að þá er það auðvitað frábært. Hins vegar eru stjórnmálaflokkar líka hluti af félagafrelsi fólks, frelsi til að mynda samtök um sameiginlega áhugamál og hagsmunamál.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings? 

Ég styð ekki óbreytta fiskveiðistjórnun. Í lögum um stjórn fiskveiða kveður skýrt á um að auðlindin er í eigu þjóðarinnar, skv. 1. grein laganna. Útgerðarmenn eiga ekki að geta braskað með stofninn eins og eigin eign, arðurinn þarf að renna til þjóðarinnar. Byggðarlögin ættu að sjá um úthlutun aflaheimilda. Greiða ætti fullt verð fyrir í ríkissjóð en einnig verði arður eftir í byggðarlögunum sjálfum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Við höfum ítrekað séð hvernig núverandi kvótakerfi hefur haft alvarlegar afleiðingar á sjávarpláss úti á landi. Þrátt fyrir að fiskurinn í sjónum eigi að vera sameign þjóðarinnar þá gengur hann kaupum og sölum án tillits til þeirra sem hafa af honum lífsviðurværi. Nýlegt dæmi er frá Þorlákshöfn þar sem bankinn þrýsti á útgerðina að færa reksturinn frá Þorlákshöfn. Mjög gott dæmi hvernig peningaöflin hafa beina aðkomu að því hvernig aflaheimildum er þjappað saman.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Vegna þess að þetta er sanngirnismál og meirihluti þjóðarinnar vill klárlega að auðlindin sé í raunverulegri eign hennar. Fimm stærstu útgerðirnar, sem hafa samtals þriðjung kvótans, hirtu 27 milljarða gróða af auðlindinni á síðasta ári. Til að setja þetta í samhengi þá kostaði Landspítalinn í rekstri 40 milljarða árið 2012. Ef við gefum okkur að hinir tveir þriðjungarnir græði jafnmikið þýðir það 81 milljarð, sem er tvisvar sinnum rekstur Landspítalans. Þjóðin á kvótann og þeir sem fara með framkvæmdarvaldið geta gert það sem þeim sýnist í þágu þjóðarinnar. Við vitum að í þessum slag er fjármálaauðvaldið annars vegar og fólkið hins vegar. Fjármálaauðvaldið er sterkt en samtakamáttur fólksins er sterkara. Við treystum á fólkið að taka slaginn með okkur. Og slag, segjum við, því við ímyndum okkur ekki að þetta gerist í fullkominni sátt.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Valdamenn í fjármálakerfinu og hjá hinu opinbera gerðust sekir um ýmislegt í aðdraganda hrunsins og á meðan á því stóð. Ég virði niðurstöður landsdóms.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Þetta er tvíþætt. Annars vegar misnotar pólitískur aðstoðarmaður aðstöðu sína til að koma höggi á andstæðinga sína og hins vegar er allt gert til að hylma yfir með honum.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Ég tel að það þurfi breytingar á núverandi landbúnaðarkerfi til að hagsmunir neytenda og framleiðenda sé þjónað sem best. Samningurinn virðist aðallega þjóna hagsmunum milliliða.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ísland á ekki að sækja um aðild að Evrópusambandinu.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það var það. En loforðin sem voru svikin voru lýðskrum í kosningabaráttunni.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei ég held að maður verðI bara að vera sammála íslenskum málfræðingum um að strax þýðir strax!

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæðI, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Vegna þess að æ fleiri hlutir sem eru grundvallarþættir í öryggi, velferð og hamingju ungs fólks hefur verið tekið yfir af gróðafyrirtækjum. Þau eru í takt við núverandi kerfi sem er eingöngu hugsað um hagnað sinn en láta sig örlög okkar lítils varða.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Ef fólki frá átakasvæðunum er vísað frá þrátt fyrir að stöðugleika í landinu sé ekki ógnað, þá eru lögin of ströng. Það þarf alveg greinilega að létta á þeim.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins ?

Lýðræðislegt ríkisvald á að geta gripið inn í, enda ber það ábyrgð gagnvart þegnum landsins á meðan stórfyrirtækin þurfa fyrst og fremst að bera ábyrgð gagnvart hluthöfum. Stórfyrirtæki hafa ítrekað fundið sér gróða í dýpstu hagsveiflum á meðan samfélaginu blæðir. Það segir sig sjálft að ríkisvaldinu ber skylda til að halda jafnvægi í hagkerfinu með hverjum þeim aðferðum sem nauðsynleg kunna að vera. Keynismi hefur það markmið að fleyta kapítalismanum gegnum kreppuna og stuðlar þannig að viðgangi hans. Keynismi kemur ekki í veg fyrir orsakir kreppunnar, heldur frestar afleiðingum hennar.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Á meðan milljarða fjárfestar kaupa upp eignir og stýra verðinu eftir eigin hentugleika þá á ungt fólk litla sem enga möguleika að eignast heimili. Það er engin lausn að fátækt fólk eigi bara að minnka við sig. Húsnæðisreglugerðir eru ekki sú hindrun sem íhaldið segir, sem sést best á því að húsnæðisverð er helmingi lægra á Akureyri en í Reykjavík, þótt reglugerðirnar séu þær sömu.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt. Séreignarstefnan er ofmetin, en aðalvandamálið er auðvitað okurvextir á húsnæðislánum.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Ekki spurning. Upphæðin ein segir samt ekki nema hálfa söguna. Peningarnir þurfa líka að nýtast í heilbrigðisþjónustu en ekki í arð fyrir einkarekin heilbrigðisfyrirtæki.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei, engan veginn.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei, engan veginn.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já miklar. Leik- og grunnskólakennarar eru undir miklu álagi og fá ekki greitt fyrir þá mikilvægu verðmætasköpun sem þeir stuðla að. Kennarar, ásamt þeim fjöldamörgu stéttum sem vinna með fólk og einstaklinga, eru í mikilvægustu störfum samfélagsins þar sem þeir sjá um að mennta framtíðar einstaklinga þessa samfélags. Þeir eiga ekki bara rétt á verulegri launahækkun heldur einnig betri aðbúnað og undirbúningstíma. Þeir þurfa að taka þátt í baráttunni sjálfir og standa saman. Framhaldsskólakennarar sýndu fram á að það er hægt að knýja fram breytingar með samstöðu. Hinir eiga að fylgja fordæmi þeirra.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Örlögin eru ekki enn ráðin og ný stjórnarskrá verður að líta dagsins ljós, en 111. greinina um fullveldisframsal styðjum við ekki.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Mjög hógvær og sanngjörn krafa. Auk þess ætti sama formúlan að gilda fyrir alla. Þá yrði líka auðveldara að standa saman um að sú framfærsla yrðI mannsæmandi.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Þær virðast helst henta þeim sem meira eiga ágætlega eins og flest sem að þessi ríkisstjórn gerir. Öryrkjabandalagið hefur mótmælt tillögunum, og óhætt að taka undir þeirra gagnrýni.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Stefna okkar kostar fjármálaauðvaldið forréttindastöðu sína. Hún boðar hagsbætur fyrir alla aðra: betri kjör fyrir allan almenning og markvissari nýtingu á opinberu fé.

Nafn frambjóðanda: Ásthildur Ósk Ragnarsdóttir

Flokkur: Björt framtíð

Kjördæmi: Norðvestur

Sæti á lista: 3. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Hættum að vinna að skammtímalausnum og vinnum hlutina vel og til framtíðar.

Það er ýmislegt sem betur má fara í því samfélagi sem við búum í og þörf er á tiltekt á mörgum stöðum. Starf þingmanns á ekki að snúast um eiginhagsmunapot eða frændhygli. Starf þingmanns er fyrst og fremst þjónustustarf. Þjónusta við fólkið í landinu er það sem þingmenn eiga að hafa að leiðarljósi.
Ástæða þess að ég býð mig fram í þessum Alþingiskosningum er einföld; ég ber hag samferðamanna minna og -kvenna fyrir brjósti og ég tel að ég geti ásamt öðru góðu fólki haft áhrif á störf þingsins. Áhrif til batnaðar.

Hér eru nokkrar af mínum áherslum fyrir komandi kosningar:
Við verðum að hlúa að og styðja unga fólkið okkar betur en nú er gert. Það þarf finna lausnir til þess að brúa betur bilið á milli fæðingarorlofs og leikskóla, t.d. með lengingu fæðingarorlofs. Það er einnig brýn þörf á að endurskoða lánakjör námsmanna. Skólar og leikskólar berjast í bökkum til þess að veita grunnþjónustu og hafa ekki fjárhagslegt svigrúm til að gera betur. Undirmönnun er orðið „norm“. Við getum gert svo mikið betur, það þarf að hugsa málin til framtíðar en ekki til skamms tíma. Mannúð og mannréttindi eru mér ofarlega í huga, sá aðbúnaður sem hælisleitendum er boðið upp á stenst ekki lágmarkskröfur og misnotkun á erlendu vinnuafli er þaggað niður og látið viðgangast. Þegar taka á ákvarðanir fyrir hópa af fólki þarf að hafa það fólk með í ráðum, ekki taka ákvarðanir um líf fólks án samráðs við það. Loftslagsmálin eru einnig mál sem þarf að taka föstum tökum, við vitum hvað þarf að gera, svo nú er bara að byrja, gera þetta af alvöru og gera þetta til framtíðar!

Ég hef trú á að við getum unnið saman þvert á flokka og fundið hagkvæmar lausnir til framtíðar.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Það er margt sem þarf að vinna að í því þjóðfélagi sem að við búum í og ég vil leggja mitt á vogarskálarnar í þeirri vinnu.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Að vinna ekki að skammtímalausnum heldur vinna málin vel og til framtíðar.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Björt framtíð er flokkur sem að heillaði mig við fyrstu kynni mín af honum. Andspilling og farsælar langtímalausnir eru dæmi sem ég get tekið en það er ótalmargt annað sem að ég gæti tilgreint.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Páll Valur Björnsson, Óttarr Proppé og Katrín Jakobsdóttir eru þeir stjórnmálamenn sem að ég met hvað mest.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Sú staða er því verr og miður ekki góð. Það er allt of mikil spilling við lýði í íslenskri pólitík og þarna þarf að taka virkilega til.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Þetta lýsir best þeirra siðferði eða kannski bara skort á siðferði og það er ekki ásættanlegt hjá ráðherrum í ríkisstjórn. Ekki bætti úr skák að þetta hafði ekki verið tilgreint af þeim í upphafi.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Vegna þess að þessi mál eru óásættanleg og stangast á við siðferðilegar kröfur almennings.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Skattaskjól standast engan veginn siðferðislegar kröfur.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Fjarvera frá fjölskyldu og hrútskýringar.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Ég tel kynjakvóta ekki bestu lausnina til að leysa vandann.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Ég hef ekki hagsmuna að gæta gagnvart fyrirtækjum né félagasamtökum.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Bjartri framtíð.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Píratar, Viðreisn og Íslenska þjóðfylkingin.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Börn og eldri borgarar.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Björt framtíð leggur áherslu á að tilgangur sé einkum að fjármagna velferðarþjónustu og sameiginlegar framkvæmdir t.d. vegakerfi og orkuflutninga. Skattkerfi þarf að vera þannig að undanskot séu lágmörkuð og laust við óþarfa flækjur.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ríkið hefur hlutverki að gegna að gera einstaklingum auðvelt að velja þann kost sem eflir heilsu og lífsgæði. Refsingar geta verið nauðsynlegar þegar alvarlegar er brotið á mannréttindum.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör geta verið góð leið til styrkja lýðræðið en útfærslan getur verið mjög flókin og kallað á ný skipulagsleg verkefni t.d. varðandi störf á þingi.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Neikvæð áhrif á búsetu einstaklinga þegar einstaklingar missa skyndilega viðværi sitt eða störf við fiskveiði þegar kvóti er seldur, vinnsla er flutt á milli svæða eða skyndilega lokað.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum. Hér er sáttaleið mikilvæg sem Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á í öllum sínum stjórnmálum.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Björt framtíð hefur ekki mótað afstöðu til þessa máls.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Trúnaðarbrestur var kjarni þess máls. Það er alvarlegt þegar opinberir starfsmenn eru þátttakendur í slíku máli.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Björt framtíð greiddi atkvæði gegn nýju samningunum.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég er mjög fylgjandi áframhaldandi aðildarviðræðum, og við í Bjartri framtíð leggjum áherslu á að þjóðin fái tækifæri til að taka upplýsta ákvörðun um inngöngu í Evrópusambandið.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það voru svik á gefnum loforðum.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei, það er það ekki.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Skipulag samfélagsins hefur ekki tekið nægjanlega mið af þörfum og lífsgæðum ungs fólks t.d. varðandi menntun, búsetu, húsnæði, foreldraorlof og dagvistun. Ég tel að margt ungt fólk hafi misst trú á framtíð sína hér á landi, sjái ekki næga von í búsetu hér.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í góðæri sé safnað í ríkissjóð og ríkið dragi úr sköpun starfa en hins vegar þegar að kreppir sé hlutverk ríkisins að styðja við að hjól atvinnulífsins fari af stað. Grunnskyldur ríkisins eru samt sem áður þær sömu sem snúa að velferðarþjónustu, samgöngum og öryggi þjóðarinnar.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Björt framtíð leggur áherslu á að ungt fólk, eins og aðrir, hafi val um hvers konar húsnæði fest eru kaup á. Minna húsnæði er oftast ódýrara og þess vegna rökrétt að framboð af slíku húsnæði sé fyrirliggjandi. Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á litlar íbúðir og stærri íbúðir séu aðgengilegar öllum.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Björt framtíð leggur áherslu á blandað framboð af séreignum og leiguhúsnæði sem er grunnur þess að einstaklingar hafi val.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Krafan um endurreisn heilbrigðiskerfisins byggir á gildum rökum og brýnt að leggja aukið fé í uppbyggingu heilbrigðisþjónustunnar.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins. Mikilvægt er að bæta eftirlit með aðgengi og gæðum allrar heilbrigðisþjónustu og meðferð fjár.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins. Mikilvægt er að leggja áherslu á gæði og fjölbreytni í menntakerfinu.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, það þarf að leggja sérstaka áherslu á að fjölga menntuðum leik- og grunnskólakennurum og að tryggja að starfsumhverfi þeirra og launakjör séu góð.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Björt framtíð leggur þunga áherslu á að breytingar verði gerðar á stjórnarskrá Íslands í samræmi við vilja þjóðarinnar, eins og hann birtist í þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrárbreytingar haustið 2012.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Björt framtíð leggur áherslu á að öllum einstaklingum séu tryggð lágmarkslaun, að minnsta kosti 300 þúsund krónur.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Björt framtíð hefur ásamt öðrum flokkum í minnihluta lýst verulegum vonbrigðum með þá leið sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka lífeyri.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í aðdraganda kosninga sé talað um grundvallarmálefni, meginreglur, ábyrga meðferð ríkisfjár og áætlanir um fjárútlát.

Nafn frambjóðanda: Olga Margrét Cilia

Flokkur: Píratar

Kjördæmi: Reykjavík Suður

Sæti á lista: 4. sæti

Skilaboð: Yarrr!!!

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Það skortir langtímasýn í íslensk stjórnmál. Alltof oft eru skammtímasjónarmið; sem gagnast fáum en líta vel út á blaði í kosningabaráttu látin ganga framar heildarsýn og framtíðarmarkmiðum sem gætu gagnast fleiri. Þessu þarf að breyta í íslenskum stjórnmálum. Einnig þarf að auka aðkomu þeirra sem þekkja til málsins þegar þessi framtíðarsýn er ákveðin.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Ég var orðin þreytt á því að nöldra við fjölskyldu og vini um ástandið á Íslandi. Því ákvað ég að ganga til liðs við Pírata þar sem ég fann hljómgrunn fyrir skoðanir mínar og áherslur.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Efla aðkomu almennings að lýðræðinu. Eins og lýðræðið virkar núna á Íslandi þá fær þjóðin að kjósa á fjögurra ára fresti og er sú ákvörðun byggð á kosningaloforðum sem eru svo brotin um leið og stjórnarsáttmáli er gerður. Til þess að efla lýðræði er mikilvægt að stjórnsýslan sé gegnsæ og aðgengileg. Almenningur þarf að vita á hverju ákvarðanir eru byggðar til þess að geta tekið upplýsta ákvörðun um málefnin.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Grunnstefna Pírata leggur meðal annars áherslu á gagnrýna hugsun, upplýsta stefnu, gagnsæi og ábyrgð.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Mér finnst varhugavert að vera að setja tiltekna einstaklinga á stall. Þó að einstaklingar geti sagt alls konar hluti þá snýst þetta alltaf um hugmyndafræðina sem einstaklingar byggja á. Fólk getur verið sjarmerandi og áhugavert, en maður má ekki gleyma að taka gagnrýna afstöðu til þess hvað þau segja.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Slæm. Löglegt en siðlaust er alltof algengt stef í íslenskri pólitík.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Ég varð fyrir vonbrigðum. Þeir sem sitja á ráðherrastólum eiga að sýna gott fordæmi. Af hverju á hinn almenni borgari að borga skatta ef að fjármálaráðherra finnst það í lagi að setja peninga í skattaskjól?

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Ég held að flestir vilji leggja sitt af mörkum til samfélagsins. Þegar í ljós kemur að það fólk sem almenningur hefur lagt traust sitt á eru að svíkja undan skatti, þá hljóta þau að verða fyrir vonbrigðum.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Þetta eru úrræði sem hinir efnameiri geta nýtt sér til þess að sleppa við að borga sitt til samfélagsins. Það skiptir þau vissulega minna máli þar sem þau geta leitað til einkaaðila þegar þau þurfa að fara til læknis, mennta börnin sín og þar fram eftir götunum. Fólk í lægri stigum þjóðfélagsins hefur ekki kost á að nýta sér þessi úrræði og borgar skatt og þarf að leita til hins opinbera til þess að fá lækningu eða mennta börnin sín. Eðli málsins samkvæmt er ekki jafn mikill peningur í ríkiskassanum ef hinir efnameiri borga ekki til hans og þar af leiðandi er verri þjónusta í boði fyrir þá sem geta ekki leitað til einkaaðila.

Afstaða mín er því sú að fáir græða á þessu á meðan flestir tapa.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Mér finnst kynjakvótar vera gott skammtímaúrræði sem hafa nýst vel á ýmsum stöðum, eins og til dæmis í Gettu betur. Hins vegar finnst mér þetta ekki gott úrræði í stjórnmálum þar sem karlmenn hafa verið innvinklaðir í innstu kima flestra stjórnmálaflokka í mörg ár. Karlar eru líklegri til að mynda tengslanet sín á milli og eru það þá karlar sem taka við af öðrum körlum. Það þarf hugarfarsbreytingu í samfélaginu og þar geta kvótar verið gagnlegir en eru ekki nægir einir og sér til þess að stuðla að því að litið er á alla einstaklinga sem jafna. Ef listar eiga að sýna þverskurð þjóðfélagsins þurfa víðtækari kvótar að koma til, það er að segja að flétta eftir kyni, kynferði, aldri, þjóðfélagsstöðu og svo framvegis.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla? 

Engra.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Það skiptir mig voðalega litlu máli svo lengi sem hagsmunir almennings fá að ganga fyrir einkahagsmunum.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég hef ekki áhuga á að vinna með flokkum sem eru á móti kerfisbreytingum.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Jaðarhópar í víðtækri merkingu. Hér hafa allir orðið út undan í síðastliðnum góðærum nema þeir sem eiga nógu mikla peninga inni á bankabók.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Skattastefna landsins á að miða að fjármögnun hins opinbera. Ef hér er átt við að nýta það sem jöfnunartæki þannig að allir séu með jafnhálaun þá finnst mér það óraunsæ hugmynd.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Jákvæð réttindi fela það í sér að á ríkinu liggur ákveðin skylda til þess að framkvæma tiltekna hluti svo að réttindum sé fylgt. Til dæmis að stuðla að jöfnum aðgangi að heilbrigðisþjónustu. Í neikvæðum réttindum felst að ríkið eigi ekki að gera tiltekna hluti, eins og hér á Íslandi er stefnan sú að innleiða aldrei dauðarefsingu.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Það væri frábært ef persónukjör gæti verið raunhæfur möguleiki. Það þyrftu vissulega að verða ýmsar breytingar til þess að það gæti orðið að raunveruleika. Ef við eigum að velja hæfasta fólkið til starfa þá verður að gefa öllum jafnt tækifæri á að koma sér á framfæri þannig að við endum ekki með Alþingi fullt af frægu og sjarmerandi fólki.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Nei. Sjávarútvegurinn á að vera ein af undirstöðuatvinnugreinum Íslendinga. Lítil bæjarfélög hafa síðustu áratugina misst sitt örugga lífsviðurværi og útgerðarfyrirtæki flytja fiskvinnslustöðvar eftir hentisemi hverju sinni. Útgerðin er í eigu nokkurra einstaklinga á Íslandi og hefur Hæstiréttur dæmt það svo að þær eigi óafturkræfan eignarrétt á kvótanum. Þetta er mjög merkilegt í ljósi þess að markmið laga um fiskveiðistjórnun er skv. 1. gr laga nr. 116/2006: „Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar. Markmið laga þessara er að stuðla að verndun og hagkvæmri nýtingu þeirra og tryggja með því trausta atvinnu og byggð í landinu. Úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögum þessum myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum.“

Þessu markmiði hefur ekki verið fylgt, sbr. að byggð á Vestfjörðum er nú flokkuð á „Válista“ sem þýðir að ef ekki eitthvað magnað gerist þá muni byggð þar leggjast af. Fólk í fiskvinnslu fær skammarlega lág laun á meðan eigendum útgerðanna eru greiddir milljarðar í bónusgreiðslur.

Píratar vilja setja aflaheimildir á uppboð til þess að stuðla að nýliðun í greininni og koma í veg fyrir það að arður af auðlindum, sem eiga að vera sameign þjóðarinnar, dreifist á hendur fárra.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Um fimm fjölskyldur á landinu hafa það virkilega gott. Fyrir aðra mætti það vera betra.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Við viljum tryggja að með nýrri stjórnarskrá sé tryggt að þjóðin fái sanngjarnan arð af sameiginlegum auðlindum. Með það til grundvallar getur útgerðin hætt að skýla sér á bak við óafturkræfan eignarrétt. Mikill vilji er innan flokksins til þess að koma þessu í gagnið svo við munum fá góð ráð og byggja breytingarnar á bestu mögulegu upplýsingum.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Það er ástæða fyrir því að þessi lög eru til staðar. Ástæðan er að ef ráðherra sýnir af sér afglöp þá eigi að vera hægt að draga hann fyrir dóm. Ráðherrar á Íslandi virðast komast upp með mjög margt þannig að það var kannski kominn tími til þess að nýta þetta úrræði.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Eins og segir í lokaorðum BA ritgerðar minnar í lögfræði sem fjallaði um Lekamálið þá má segja að kjarninn sé: Í þessu umrædda máli sagði innanríkisráðherra af sér þegar athugun umboðsmanns Alþingis var lokið. Innanríkisráðherra sat því í marga mánuði eftir að leki persónugreinanlegra gagna úr ráðuneytinu kom upp á yfirborðið. Innanríkisráðherra ákvað að sitja sem fastast þó að starfsmenn innanríkisráðuneytisins hafi legið undir grun um að hafa brotið af sér með saknæmum hætti og einnig eftir að í ljós kom að ráðherra hafði átt ófagmannleg samskipti við lögreglustjóra í tengslum við rannsókn málsins. Reyndar verður að telja að hin pólitíska ábyrgð ráðherra á Íslandi sé ekki virkt réttarúrræði miðað við til dæmis stjórnsýsluframkvæmd í Danmörku.

Málið er gott dæmi um að hin pólitíska ábyrgð á Íslandi er ekki virkt réttarúrræði, og það er eina úrræðið sem er til staðar þegar kemur að afglöpum ráðherra í starfi.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Búvörusamningurinn gerir ráð fyrir áframhaldandi og aukinni kjötframleiðslu á Íslandi. Þetta er undarlegt í því ljósi að OECD hefur gefið það út að bráðnauðsynlegt er fyrir heiminn að leita til annarra prótíngjafa en kjöts. Kjöt, og þá sérstaklega nautgriparækt, ýtir undir losun gróðurhúsalofttegunda og þar með hlýnun jarðar. Það þarf að gefa bændum tækifæri á að geta skipt úr kjötframleiðslu í til dæmis grænmetisframleiðslu. Við þurfum að hugsa landbúnaðarstefnu okkar í samhengi við heiminn í heild sinni.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Þjóðin á að ráða.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Kannski.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Vegna þess að hagsmunir unga fólksins hafa ekki verið settir í forgang síðustu áratugi.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Hún er alltof ströng. Við misbeitum heimildum okkar samkvæmt Dyflinnarreglugerðinni til þess að komast hjá því að taka ábyrgð í þessum málaflokki til jafns við aðrar þjóðir. Við hljótum að bera að hluta til ábyrgð á því ógnarástandi sem er í heiminum í dag og því ættum við rétt eins og aðrir að bjóða fólki velkomið hér til lands.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Ég hef ekki myndað mér skoðun.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Mér finnst það ágæt hugmynd, en ég veit ekki alveg hvernig þessar íbúðir eiga að vera á viðráðanlegu verði þar sem húsnæðisverð er mjög hátt á höfuðborgarsvæðinu. Það á að vera bæði í boði leiguhúsnæði á langtímaleigu og hagstæð lán fyrir þá sem vilja eignast íbúðir.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Ég held að krafa fólks um að fá aðgang að góðri heilbrigðiskerfi sé skýr og nauðsynlegt að bregðast við því.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Ekkert endilega. Ég tel að hlutverk ríkisins sé að viðhalda góðu opinberu kerfi. Ef sú skylda er uppfyllt sé ég ekkert því til fyrirstöðu að aðilar í einkarekstri bjóði upp á heilbrigðisþjónustu, svo lengi sem það kemur ekki í veg fyrir að fólk geti leitað sér lækningar eða aðstoðar hjá heilbrigðiskerfinu án þess að þurfa að leggja fyrir því í mörg ár. Fólk verður veikt og er ekki búið að safna sér milljónum til þess að fara í meðferðir, en fólk borgar skatta og ríkið á að nota þessa skatta til að tryggja að allir hafi aðgang að heilbrigðisþjónustu.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Ekkert endilega. Skoðun mín hér er sú sama og varðandi heilbrigðiskerfið. Svo lengi sem ríkið sér börnum fyrir menntun við hæfi þá sé ég því ekki til fyrirstöðu að aðilar í einkarekstri bjóði upp á fjölbreytni í skólum, en það gæti náttúrulega myndað tiltekna stéttaskiptingu í samfélaginu og það getur leitt okkur út á hálar brautir.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já. Þegar námið var lengt hélt ég að það ætti að vera skref í þá átt að hækka laun leik- og grunnskólakennara. Sú hefur ekki verið raunin og er fólk sem búið er með B.ED gráðu í þeirri stöðu að þurfa að hugsa sig vel um áður en það tekur MA gráðu til að fá kennsluréttindi, því að launin hækka ekki nægilega mikið við það skref til að réttláta það að taka námslán í tvö ár í viðbót. Ég hef einnig áhyggjur af starfsumhverfi þessara stétta. Það er mikið álag að þurfa að sjá um hóp barna alla virka daga og niðurskurður til menntakerfisins hefur verið svo mikill að lítið rými er til þess að kennarar fái að gera það sem þau vilja. Enginn peningur er til að kaupa ný kaupföng, tölvuvæða skólana eða kaupa almennilegan mat fyrir börn í hádeginu. Þetta er ekki boðlegt starfsumhverfi. Hér eins og á mörgum öðrum stöðum þá vantar einfaldlega fjármagn. Laun verða að vera í samræmi við vinnuumhverfi og ef við viljum ekki missa þekkingu fólks úr menntakerfinu þá þurfum við að tryggja að það fái að blómstra í starfi.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Örlögin eru enn óráðin.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já, en mér finnst skrítið að binda þetta við ákveðna krónutölu þar sem 300.000 krónur geta minnkað í verðgildi um leið og verðbólga eykst.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Ég hef ekki kynnt mér málefnið nægilega vel.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Við erum ekki með kosningaloforð. En við gerum okkur grein fyrir að áherslumálin sem við leggjum áherslu á fyrir komandi kjörtímabil kosta peninga og munum við fara í að greina kostnaðinn þegar við höfum allar upplýsingar.

Nafn frambjóðanda: Ingibjörg Þórðardóttir

Flokkur: Vinstri hreyfingin grænt framboð

Kjördæmi: Norðausturkjördæmi

Sæti á lista: 4. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Mér finnst mikilvægt að fólk hugsi sig vel um þegar það mætir á kjörstað. Ekki kjósa þann flokk sem ætlar að gera mest fyrir þig persónulega núna, kjóstu þann flokk sem ætlar að byggja upp samfélag sem þú gætir hugsað þér að búa í.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Áhugi á samfélaginu. Það er svo margt sem hægt er að bæta í okkar samfélagi og ég vil gjarnan taka þátt í því.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Áhugi minn liggur einkum í umhverfismálum, jafnréttismálum og menntamálum. Einnig hef ég áhuga á að jafna kjör fólks í landinu og svo finnst mér mikilvægt að Ísland leggi sitt að mörkum til að stuðla að friði í heiminum.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Vinstrihreyfingin grænt framboð er eini flokkurinn sem er með alvörustefnu í umhverfismálum. Hreyfingin hefur frá upphafi haft það sem aðalstefnumál sitt að gæta að náttúrunni og tryggja í því sambandi sjálfbærni. Við eigum bara eina jörð. VG er sannarlega feminísk hreyfing og hefur sýnt það í verki. Konur sem vilja starfa fyrir VG eiga ekki minni möguleika á framgangi en karlar. VG hefur margoft tekið slagi fyrir konur á Íslandi en einnig fyrir konur sem standa höllum fæti í heiminum. Stefna VG í jafnréttismálum er sannarlega að mínu skapi.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Þarna bera hæst stöllurnar Svandís Svavarsdóttir og Katrín Jakobsdóttir. Þær eru réttsýnar og sannar og báðar frábærir ræðumenn og leiðtogar. Af erlendum vettvangi kemur hinn kanadíski Justin Trudeau fyrstur upp í hugann.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Þar er víða pottur brotinn. Of mikið hefur farið fyrir sérhagsmunagæslu.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Það sæmir ekki fólki í valdastöðu í samfélaginu að geyma fé í skattaskjólum. Ég hafði svo sem ekki mikla trú á þeim fyrir, en trúverðugleikinn minnkaði enn frekar við þetta.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Því í þessu máli varð almenningi það ljóst að í landinu sitja ekki alli við sama borð. Í landinu búa tvær þjóð; venjulega fólkið og ríka fólkið.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Allir eiga að taka þátt í að byggja upp velferðarkerfið. Það er óþolandi að hluti þjóðarinnar skuli svíkjast undan því.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Ég kvíð þingstörfunum ekki. Ég hlakka til að taka þátt í að gera samfélagið okkar betra

Hvernig var fyrsti dagurinn þinn á þingi?

Ég var full tilhlökkunar og fannst mikill heiður að taka þátt í þingstörfum. Auðvitað var ég stressuð, en alls ekki hrædd eða kvíðin.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Já. Meðan við búum í samfélagið þar sem kynjaskekkja er til staðar eigum við ekki að hika við að beita öllum þeim vopnum sem við eigum til að jafna stöðuna.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Ég hef engra hagsmuna að gæta annarra en landsmanna allra.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég vil að VG myndi ríkisstjórn með þeim flokkum sem eru tilbúnir til að vinna að því að jafnrétti í víðum skilningi, vinna til vinstri og inn að miðju.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Börn, aldraðir, öryrkjar, innflytjendur og aðrir minnihlutahópar

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Já, skattkerfið er eitt besta jöfnunartækið sem við eigum.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Stjórnmálamenn eiga að vera virkir í allri mannréttindabaráttu.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör hljómar vel á pappírum en er líklega erfitt í framkvæmd. Hættan er á að þekkt andlit fái óþarflega mikið brautargengi. Það getur verið erfitt fyrir fólk að koma sér á framfæri ef það tengist ekki ákveðinni hugmyndafræði með skýrum hætti.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings? 

Handhafar fiskveiðikvótans geta lagt meira að mörkum. Þar sem fiskurinn í sjónum er sameiginleg auðlind allra landsmanna verður þjóðin að fá að njóta arðsins. Það er þó mikilvægt að taka tillit til stöðu sjávarútvegsfyrirtækja hverju sinni því þar geta verið sveiflur.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Arðurinn af auðlindinni fer á of fáar hendur og stuðlar þannig að auknum ójöfnuði.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Mikilvægt er að festa hluta kvótans við ákveðin svæði. Þannig er hægt að tryggja að öll sjávarþorp fái sinn skerf. Vinstri hreyfingin grænt framboð er með skýra stefnu í málinu sem ætti að koma öllum vel þegar til lengri tíma er litið.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Lekamálið er sorglegt í alla staði. Þar brást ráðherra trausti landsmanna og sagði ítrekað ósatt í kjölfarið. Mál sem þessi grafa undan trausti fólks á stjórnmálamönnum.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Margt er gott í nýjum búvörusamningi. Þar er þó ýmislegt sem þarf að lagfæra, t.d. varðandi nýsköpun, fullvinnslu og fjölbreytni. Mér finnst eðlilegt að ríkið styðji við íslenskan landbúnað.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég tel að hagsmunum Íslands sé best borgið utan Evrópusambandsins að svo stöddu.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það voru klár svik. Núverandi stjórnarflokkar lofuðu þjóðaratkvæðagreiðslu en sviku þjóðina um það loforð.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Strax er ekki teygjanlegt hugtak. Strax þýðir núna.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Það er ekkert eitt svar við þessu enda eru þetta líklega margir samverkandi þættir. Húsnæðismarkaðurinn er í rúst og ungt fólk á erfitt með að koma undir sig fótunum. Ójöfnuður er mikill og bilið milli hinna ríku og almennings er allt of stórt.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Stefnan er allt of ströng. Við erum fyrst og fremst jarðarbúar og eigum að hjálpa fólki í neyð.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Ég þekki þessar kenningar ekki nægilega vel.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Of mikið framboð hefur verið á stórum íbúðum. Ungt fólk í dag ræður oft ekki við slíkar fjárfestingar.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, ég tel að við verðum að hlusta á vilja þjóðarinnar enda þarf að endurreisa heilbrigðiskerfið.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Yfirvöld af algjörlega brugðist. Sú mikla vinna sem lögð var í nýja stjórnarskrá hefur verið hunsuð.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Vinstri hreyfingin grænt framboð fer ekki fram með loforðum. Hún leggur fram stefnu og mun vinna eftir henni. Ég reikna ekki með því að VG fái yfir 50% atkvæða svo að sjálfsögðu þarf að vinna að stefnumálum í samstarfi.

Nafn frambjóðanda: Katla Hólm Þórhildardóttir

Flokkur: Píratar

Kjördæmi: Reykjavíkurkjördæmi norður

Sæti á lista: 4. sæti

Vertu hluti af byltingunni og gerum eitthvað magnað!

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Ég heiti Katla Hólm og ég er 29 ára gömul. Ég er kynjalegur heimspekingur en ég kláraði B.A. próf í Háskóla Íslands vorið 2016. Sem stendur er ég að nema siðfræði og gagnrýna hugsun á framhaldsstigi í HÍ ásamt því að sitja sem áheyrnarfulltrúi Pírata í skóla- og frístundasviði borgarinnar en ég er spennt fyrir hverju því sem framtíðin ber í skauti sér.

Samfélagið okkar er líf mitt og yndi. Ég brenn fyrir réttlæti og sanngirni og kemur það að miklu leyti vegna minnar eigin reynslu. Ég þekki fátækt á eigin skinni, ég þekki ömurleika heilbrigðiskerfisins, viðbragðsleysi velferðarkerfisins þegar fólk í neyð á sér enga von og úrræðaleysi þeirra sem sjá ekki ljósið í enda ferðarinnar. Ég veit að sama hversu mikið fólk í forréttindastöðu talar um að í samfélaginu sé hagvöxtur og aukinn kaupmáttur verður það samt ekki sannleikur. Ég veit að fátækt fólk er ekki fátækt vegna leti, fátæktin er gildra sem er nánast ómögulegt að koma sér frá og ég veit að það þarf aðgerðir yfirvalda til að hjálpa fólki úr þeirri gildru.

Ég mun ávallt setja þá hópa samfélagsins sem eru jaðarsettir í forgang í minni vinnu, hagsmunir þeirra hópa eru almannahagsmunir og þar með hagsmunir mínir. Þess vegna vil ég vinna fyrir þjóðina.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Ég er fyrst og fremst að taka þátt í stjórnmálum vegna samfélagsástar. Ég hef mikla trú á því að í samfélagi berum við sameiginlega ábyrgð á velferð okkar allra.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Sem stendur eru mínar áherslur fyrst og fremst að innleiða nýju stjórnarskránna okkar af því að ég trúi því af öllu hjarta að hún er byrjunin á nýjum og betri tímum á Íslandi. Ég sé fyrir mér framtíð á Íslandi þar sem grunnstoðir okkar hafi alltaf nægilegt fjármagn, þar sem almenningur hefur meiri völd, þar sem spilling í stjórnmálum og hinu opinbera fær ekki að þrífast og velferð er ekki hugtak sem talað er um heldur raunveruleiki allra.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Ég valdi Pírata af því að ég hafði ekki trú á því að flokkarnir sem hafa haft völdin áratugum saman gætu staðið að þeim nauðsynlegu breytingum sem við þurfum á að halda. Ég upplifði mikla aftengingu stjórnmálafólks við almenning en innan Pírata er alls konar fólk. Fólk sem hefur tengsl við veruleikann sem massi landsins lifir við.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Vá þetta er stór spurning! Ég dáist fyrst og fremst að þeim konum sem börðust fyrir borgararéttindum kvenna, fyrr og síðar. Ég á þeim svo mikið að þakka. Það er erfitt að telja upp konur sem ég met meira en aðrar því ég met þær allar fallega á mismunandi hátt. En ég get sagt það að eldhugur Birgittu Jónsdóttur í búsáhaldabyltingunni var mér mikill innblástur. Jóhanna Sigurðardóttir er einnig mikil fyrirmynd sem og Vigdís Finnbogadóttir. Og svo margar fleiri!

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Hún er slæm svo tekið sé létt í árina. Það er eiginlega bara sturlað hvað siðferðislega vafasöm hegðun er hefðbundin og lítið mótmælt á Íslandi.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Afstaða mín til þeirra er í raun sú sama og áður. Þetta er fólk sem telur sig sjálfsagt vera að gera frábæra hluti en eru í raun ótengt við raunveruleikann. Fólk sem telur sig hafið yfir pólitíska ábyrgð.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Ég held að fólk hafi fengið staðfestingu á því sem hefur verið nokkuð ljóst lengi vel: það er misskipting og stéttaskipting í samfélaginu og það má að hluta til rekja til þess að hinir ríku telja sig hafða yfir sameiginlega ábyrgð í samfélaginu og telja sig þurfa að vernda peningana sína frá þessum sameiginlegu skyldum. Ég held að fólk hafi orðið sárt og reitt yfir því að einstaklingar sem hafa boðið sig fram til að betrumbæta samfélagið okkar, fólk sem var lýðræðislega kjörið og treyst fyrir hlutverkinu, eru svo í raun siðferðislegir þrjótar.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Skattaskjólum er lýst í orðinu sjálfu: Skjól fyrir ríkt fólk að geyma peningana sína og skýla þeim fyrir sameiginlegum skyldum og ábyrgð í samfélaginu. Afstaða mín er því ekki góð, ég trúi því svo innilega að saman getum við gert betur og að búa í samfélagi þýðir samábyrgð. Skattgreiðslur eru nauðsynlegar til að reka samfélagið okkar og auka jöfnuð og velferð.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Í fullri einlægni þá hef ég mikið hugsað um þetta atriði. Ég íhugaði það lengi áður en ég bauð mig fram og talaði mikið við fjölskyldu mína um möguleikann á þingstörfum. Það sem mér þykir kvíðvænlegast er að hafa minni tíma fyrir fjölskylduna mína auk þess að áreitið sem fylgir þessum störfum er mikið. Ég kann að meta mína friðhelgi meira en flest annað, í henni felst mitt einkalíf og mitt persónulega rými. Ég held að margir sjái þingfólk fyrir sér sem þjóðareign af einhverju tagi, en við megum ekki gleyma því að ásamt því að bera ábyrgð gagnvart þjóðinni er þingfólk mannlegt.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Ég tel kynjakvóta gagnlegt og jafnvel nauðsynlegt tæki á mörgum sviðum. Ég hef ekki tekið afstöðu til kynjakvóta á þingi, en hef afstöðu gagnvart kynjakvóta í prófkjörum. Ég tel að með notkun kynjakvóta í prófkjörum er verið að stytta sér leið að markmiðinu, sem er jöfn hlutföll kynja meðal annars. Vandamálið sem felst í allt of fáum konum tel ég vera mun rótgrónara vandamál heldur en bara það að kynjakvóti geti lagað það. Þetta felst í almennu viðhorfi gagnvart störfum kvenna, sem og málefnum kvenna, hegðun kvenna, útliti og tíma kvenna og svo margt annað. Það er afar alvarlegt vandamál ef að konur sjást ekki jafn mikið á sviði stjórnmála og karlar og nauðsynlegt að líta á vandamálið sem slíkt.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Nei, ég get ekki sagt það. Ég var jú í stjórn Ný-ung, ungliðahreyfingar Sjálfsbjargar lengi vel og á mikið af vinum sem starfa ýmist með Sjálfsbjörg og ÖBÍ.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég tel okkur geta starfað vel með Bjartri framtíð, Samfylkingunni, Vinstri grænum og Viðreisn. Ég verð þó að setja spurningarmerki við þau síðastnefndu sökum fortíðar nokkurra einstaklinga sem eru ofarlega á listum hjá þeim. Hins vegar er ég þannig gerð að ég vil trúa því besta upp á alla og ef Viðreisn er tilbúin að ganga að því sem Píratar leggja til gætu þau sýnt að þau eru tilbúin að leggja fortíðina að baki sér og sanna það að Viðreisn boðar sannarlega nýja tíma.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég vil ekki vinna með Sjálfstæðisflokknum og Framsókn, spilling og svik við gefin loforð eru ekki góður grundvöllur til samstarfs. Íslenska þjóðfylkingin er líka alls ekki á samstarfslista hjá Pírötum, en líkurnar á því eru hvort sem er engar.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Flóttafólk og umsækjendur um alþjóðlega vernd (hælisleitendur). Leigjendur á húsnæðismarkaðinum. Jaðarsettir hópar í samfélaginu og þá sérstaklega lífeyrisþegar.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Það gefur náttúrlega augaleið að fólk sem hefur minna en 300.000 krónur í tekjur á mánuði hefur ekki jafn mikla burði til að borga skatt eins og þeir sem hafa 800.000 krónur á mánuði. 300. 000 á mánuði er nokkurn veginn það lágmark sem einstaklingur þarf til að geta borgað fyrir þak yfir höfuðið og sjá fyrir sjálfum sér út mánuðinn.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ég er að sjálfsögðu hlynnt mannréttindum og finnst mikilvægt að stjórnvöld tryggi réttindi allra hópa samfélagsins. Í því felst að stjórnvöld þurfa að tryggja bæði jákvæð réttindi borgara, svo sem grunnþjónustu sem og neikvæð réttindi borgara líkt og tjáningarfrelsi.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Ég er hlynnt persónukjöri. Ég tel okkur þó ekki vera komin á þann stað í lýðræðinu að geta notast við persónukjör á landsvísu. Mér þætti afar skemmtilegt að sjá persónukjör á sveitarstjórnarstigi til að byrja með, ég held að fólk myndi almennt vera hrifið af því.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Alls ekki. Auðlindin er eign þjóðarinnar og það er óverjandi hvernig örfáir hafa gerst vellauðugir á einkarétti á nýtingu hennar, því sem næst endurgjaldslaust. Stefna okkar er að setja allar fiskveiðiheimildir á uppboð og láta þannig markaðinn ákvarða rétt verð á nýtingarréttinum. Við viljum handfæraveiðar frjálsar og við viljum að allur fiskur fari á markað. Með þessum aðferðum getum við aukið töluvert tekjur þjóðarinnar af auðlindinni, aukið við sanngirni í geiranum og búið til atvinnutækifæri fyrir smærri byggðir.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Núverandi kerfi hentar mjög fáum einstaklingum alveg ofboðslega vel.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Hvers vegna ekki? Er betra að viðhalda óbreyttu ástandi, sem þjónar sérhagsmunum fárra á kostnað allra hinna? Það tel ég ekki. Ég tel Pírata vera afar færa um að innleiða nauðsynlegar breytingar á þessu kerfi, sérstaklega þar sem við höfum engin hagsmunatengsl við útgerðirnar. Við sem þjóð getum þetta alveg, ekki vera hrædd!

Katla Hólm Þórhildardóttir, Formaður Félags Pírata í Reykjavík

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Þar var tekið eitt skref til að láta fólk í stjórnmálum bera ábyrgð á gjörðum sínum. Það var máttlaust skref og greinilega ekki nógu áhrifaríkt.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Auðvitað var lekamálið grafalvarlegt. Það hafði hræðileg áhrif á líf fólks sem hafði sér ekkert unnið til saka. Engin tók ábyrgð á málinu fyrr en allt of seint og það er afar vafasamt hvort að rétta manneskjan hafi borið ábyrgðina. Svo ekki sé talað um ótrúlega framkomu þáverandi innanríkisráðherra gagnvart þáverandi lögreglustjóra höfuðborgarsvæðisins og öðru fólki sem vinnur í ýmsum stofnunum á hinu opinbera sviði.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Ég varð fyrir miklum vonbrigðum með þennan samning. Hann hefur allt of langan gildistíma og viðheldur ástandi sérhagsmuna og einokunar á markaði. Neytendur eiga betra skilið en þessa samninga.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég vil að þjóðin fái að kjósa um málið.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já svo sannarlega. Ef að manneskja lofar skýrt og greinilega að eitthvað sérstakt muni eiga sér stað, en stendur svo ekki við það, þá er það svikið loforð.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei. Það er ekki einu sinni hugtak.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Hvernig var það sem áður var? Nú er ég bara ekki viss en líklegasta skýringin er sú að í marga áratugi hefur landinu verið stýrt af mikilli skammsýni og með hagsmuni fárra í huga. Það hefur leitt okkur hingað.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Hún er of ströng. Réttindi flóttafólks eru ekki virt og við tökum við lang minnst af fólki miðað við löndin í kringum okkur. Við getum og eigum að gera betur. Heimurinn ber sameiginlega ábyrgð á því hræðilega ástandi sem hefur hrakið hundruð þúsunda Sýrlendinga á flótta.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Afstaða mín er jákvæð, ríkið ætti að tryggja velferð og hagsæld samfélagsins.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Svo lengi sem tryggt er að íbúðirnar henti alls konar fólki er ég bara jákvæð gagnvart slíkum íbúðum, fólk ætti að geta valið það sem hentar því best.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Því er ég ósammála. Mér finnst afar óeðlilegt að það sé hefðbundið og norm að fólk undir 30 ára eigi að kaupa sér húsnæði til að geta búið við öryggi. Yfirvöld þurfa að setja hagsmuni leigjenda í frekari forgang, það tryggir sveigjanleika á leigumarkaði og stöðugleika á fasteignamarkaði.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, þetta er skýr vilji þjóðarinnar. Við skuldbindum okkur við að byrja á endurreisn gjaldfrjálsrar heilbrigðisþjónustu.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei, helst ekki. Ég vil að stjórnvöld einbeiti sér fyrst að því að tryggja að heilbrigðisþjónusta á ríkisvegum sé fyrsta flokks og aðgengileg öllum.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Það er skólaskylda á grunnskólastigi. Grunnskólar landsins eiga allir að vera fullbúnir, fullmannaðir og fullhæfir til að þjónusta öll börn sem þá sækja. Það er ómögulegt að foreldrar telji sig nauðbeygða til að sækja í einkaskóla til að fá fullnægjandi þjónustu fyrir börnin sín.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, ég hef miklar áhyggjur af þessum dýrmætu stéttum. Það þarf að tryggja vinnuumhverfi þessara stétta og gera betur við þær í launum og fríðindum, öðruvísi munum við standa frammi fyrir stórkostlegum vandamálum í framtíðinni sökum kennaraleysis.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Ég vil að nýja stjórnarskráin taki gildi sem fyrst og það er fyrsta og helsta stefnumál Pírata. Uppfærum Ísland með nýrri stjórnarskrá!

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já, svo sannarlega. Sérstaklega þegar litið er til neysluviðmiða velferðarráðuneytisins sem og umboðsmanns skuldara.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Þetta eru raunverulegar tillögur, en þær gagnast ekki öllum þeim sem þær þurfa að gagnast. Það er til dæmis verulega ósanngjarnt hvernig hækkanirnar á fæðingarorlofi virka.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Við erum að lofa því að nýja stjórnarskráin okkar taki gildi sem fyrst. Þannig ætlum við að tryggja réttláta dreifingu arðs af auðlindunum okkar, en áætlað er að um 80 milljarðar geti komið úr uppboði á kvótaheimildum. Svo ætlum við að leggjast í endurreisn á gjaldfrjálsu heilbrigðiskerfi sem er það sem þjóðin vill en það er vissulega langtímaverkefni. Það mun kosta um 11 milljarða að byrja þessa endurreisn.

Nafn frambjóðanda: Þórhildur Sunna Ævarsdóttir

Flokkur: Píratar

Kjördæmi: Suðvestur

Sæti á lista: 2. sæti

Mannréttindavæðum Ísland!

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Mannréttindi jaðarhópa eru mér sérstaklega hugleikin enda finnst mér mikið á þau halla. Þeir hópar hafa einnig fæsta málsvara í opinberri umræðu og í stjórnsýslunni. Ég mun beita mér fyrir aukinni réttarvernd flóttamanna, vímuefnanotenda, fanga, geðsjúkra og heimilislausra svo dæmi séu nefnd. Mér finnst mikilvægt að við styrkjum þær stofnanir sem vinna að almannahag. Umboðsmaður Alþingis, skattrannsóknarstjóri, ríkisendurskoðun, fjármálaeftirlitið og umhverfisstofnun eru allt dæmi um stofnanir sem þarfnast aukins stuðnings og verkfæra til þess að sinna sínu hlutverki. Ég vil sjá raunverulegt og faglegt aðhald gagnvart stjórnvöldum, en einnig raunverulegt og faglegt aðhald með stjórnvöldum. Það tel ég grunnforsendu réttarríkisins á Íslandi.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Vegna þess að ég vil beita þekkingu minni og menntun til þess að koma stjórnarháttum á Íslandi inn í nútímann. Ég sé tækifæri til þess að mannréttindavæða íslenska stjórnsýslu og finnst ég í fyrsta skipti hafa raunverulegan möguleika á að hafa jákvæð áhrif á íslenskt samfélag.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Ábyrgð stjórnmálamanna og stjórnvalda gagnvart almenningi. Barátta gegn spillingu og sérhagsmunagæslu. Raunveruleg mannréttindavernd í lögum og í framkvæmd. Aukin valdefling og réttarvernd jaðarhópa. Góð stjórnsýsla. Ný stjórnarskrá. Betra lýðræði.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Grunnstefna Pírata hefur að megin inntaki að vernda og efla borgararéttindi og önnur mannréttindi. Sömuleiðis leggur grunnstefnan áherslu á gagnsæi og upplýsta ákvarðanatöku sem er forsenda góðrar stjórnsýslu og varna gegn spillingu. Píratar hafa alltaf lagt áherslu á að þjóðin fái nýja stjórnarskrá byggða á drögum stjórnlagaráðs. Loks standa Píratar fyrir mikilvægum réttarbótum er varða mannréttindi jaðarhópa, má þar nefna stefnu um afglæpavæðingu vímuefna, sálfræðiþjónustu í almannatryggingakerfið og sjálfstætt eftirlit með störfum lögreglu.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Fyrst og fremst verð ég að sjálfsögðu að nefna Ástu Guðrúnu Helgadóttur og Birgittu Jónsdóttur, þingmenn Pírata, sem hafa staðið sig með stakri prýði á liðnu kjörtímabili. Ásta hefur komið sterk inn í málefnum ungs fólks, sérstaklega í námslánakerfinu. Birgitta hefur sýnt það og sannað að hún er mikil baráttukona fyrir réttlæti og þá sérstaklega fyrir nýju stjórnarskránni okkar.

Ég lít upp til Svandísar Svavarsdóttur fyrir baráttu sína fyrir umhverfisvernd. Jóhanna Sigurðardóttir er aðdáunarverð kjarnakona sem hefur afrekað margt frábært á sinum ferli í stjórnmálunum. Mér finnst allar konurnar sem komu að Kvennalistanum á sínum tíma alveg hreint magnaðar og er þeim mjög þakklát fyrir að hafa rutt veginn fyrir konur í stjórnmálum.

Ég dáist að Jens Stoltenberg fyrir að hafa staðið fyrir umburðarlyndi og mannréttindum í kjölfar hryðjuverkaárásarinnar á Útey. Nicola Sturgeon er einnig frábær stjórnmálakona sem ég lít upp til rétt eins og Mhairi Black, samflokkskonu hennar. Ég er ósammála mörgu sem Angela Merkel stendur fyrir en hún sýndi mikið hugrekki þegar hún bauð flóttamenn velkomna inn í þýskt samfélag. Ef við lítum aftur í söguna þá á Eleanor Roosevelt stað í hjarta mínu fyrir frumkvöðlastarf í mannréttindavernd.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Stjórnmálasiðferði á Íslandi er verulega ábótavant. Stjórnmálamenn taka ekki raunverulega ábyrgð á gjörðum sínum og skýla sér gjarnan þess í stað á bak við lagatæknilegar flækjur sem sjaldan halda vatni. Það er allt of sjaldgæft að stjórnmálamenn og stjórnsýslan taki ábyrgð á gjörðum sínum og að stjórnkerfið bregðist við með afgerandi hætti þegar þeir gera mistök eða brjóta af sér í starfi.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Mér finnst staða Bjarna Benediktssonar sem æðsta yfirmanns skattamála á landinu sérstaklega slæm eftir afhjúpunina. Fram hefur komið að Bjarni hefur ekki skilað inn réttri skattaskýrslu, sem hlýtur að teljast bagalegt almennt, en sérlega slæmt hjá fjármálaráðherra landsins. Eins þykir mér ljóst að hann hafi verið vanhæfur til þess að beita sér í beiðni skattrannsóknarstjóra um kaup á gögnum um Íslendinga með reikninga í skattaskjólum, þar sem við vitum nú að Bjarni og fjölskyldan hans voru í þessum gögnum. Ólöf Nordal hefur ekki þurft að gera hreint fyrir sínum dyrum vegna uppljóstrananna á sama hátt og Sigmundur Davíð og Bjarni Ben. Trúverðugleiki hennar bað hnekki að mínu viti en ég er ekki viss um afstöðu hins almenna kjósanda hvað þetta varðar.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Panamaskjölin uppljóstruðu víðtæka spillingu, skattaundanskot og peningaþvott. Viðbrögð almennings um víða veröld eru eftir því: Þeim ofbauð, og réttilega.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Skattaskjól eru einvörðungu notuð til þess að komast undan skatti, að fela illa fengið fé eða til þess að fela eignarhald á fyrirtækjum. Tilvist skattaskjóla er því í eðli sínu slæm. Ég er ekki endilega á móti lágskattasvæðum né alþjóðlegri skattasamkeppni ef hægt er að tryggja að koma í veg fyrir skattaundanskot, t.d. með tvísköttunarsamningum og góðu alþjóðlegu eftirliti og aðhaldi.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Það eru forréttindi að fá að vera þingmaður og því starfi fylgir mikil ábyrgð. Kvíðvænlegast er eflaust sú tilhugsun að mín persóna verður að opinberri persónu og ég missi ákveðinn rétt til friðhelgis einkalífs. Fyrst og fremst finnst mér tilhugsunin þó mjög spennandi og áhugaverð.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Nei, ég er ósammála. Ég er ekki mótfallin kynjakvótum almennt en tel ekki þörf á þeim á Alþingi.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Ég hef starfað fyrir landssamtökin Geðhjálp og Snarrótina, samtök um borgaraleg réttindi. Eins er ég formaður Menningar- og friðarsamtakanna MFÍK. Ég sé ekki fram á hagsmunaárekstra hvað þetta varðar þó ég muni vissulega beita mér fyrir borgararéttindum, réttindum fólks með geðraskanir og geðfötlun sem og fyrir auknum friði í heiminum komist ég á þing.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Vinstri grænum, Bjartri framtíð, Samfylkingunni og Viðreisn. Þessir flokkar eru líklegir til þess að vilja starfa með okkur að okkar málefnum.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Já, Íslensku þjóðfylkingunni. Ég vil alveg vinna með Framsókn og Sjálfstæðisflokknum en ég myndi að öllum líkindum ekki vilja mynda ríkisstjórn með þeim flokkum.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Fatlað fólk, þar á meðal geðfatlað fólk nýtur ekki mannréttinda til jafns við aðra. Fangar, flóttamenn og vímuefnanotendur í vanda eru einnig meðal þeirra hópa sem hafa orðið utangátta í samfélaginu og þurfa nauðsynlega á meiri stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Ég tel eðlilegt að hið opinbera tryggi sanngjarna skattbyrði í samfélaginu. Skattastefna landsins ætti þannig að miða við að allir greiði sanngjarnan skerf til samfélagsins eftir bestu getu. Eins og staðan er núna er skattbyrðin of þung fyrir lágtekjufólk og almenna launþega á meðan ríkasti hópur þjóðarinnar borgar hlutfallslega minnst vegna lágs fjármagnstekjuskatts. Þessu þarf að breyta.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Yfirvöldum ber að tryggja borgurum sínum bæði jákvæð og neikvæð réttindi. Þessi skipting er þó villandi því jákvæð réttindi fela gjarnan í sér neikvæð réttindi rétt eins og neikvæð fela í sér jákvæð réttindi.

Sem dæmi ber yfirvöldum að tryggja að enginn verði fyrir pyndingum eða annarri grimmilegri, ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Bann við pyndingum eru neikvæð réttindi í eðli sínu, það er að segja að yfirvöld eru skuldbundinn að beita engan pyndingum eða annarri ómannúðlegri meðferð. Réttindin eru þó einnig jákvæð í eðli sínu þar sem þau fela í sér skyldu yfirvalda til þess að rannsaka öll tilvik þar sem rökstuddur grunur er uppi um að pyndingum hafi verið beitt, sem og að koma á fót sjálfstæðu eftirliti með öllum þeim stofnunum sem bera á einhvern hátt ábyrgð á frelsissviptum einstaklingum sem og öðrum viðkvæmum hópum í samfélaginu.

Jákvæð skylda yfirvalda er að setja lög gegn pyndingum og annarri ómannúðlegri og vanvirðandi meðferð. Hér á Íslandi þarf að bæta úr ýmsu til þess að tryggja þessi klassísku neikvæðu réttindi. Almenn hegningarlög hafa ekki að geyma lög gegn pyndingum og sjálfstæð eftirlitsstofnun hefur ekki verið sett á fót til þess að vernda frelsissvipta gegn pyndingum. Píratar hafa fengið samþykkta þingsályktun um aðild að OPCAT, sem gerir ráð fyrir að setja á fót sjálfstæða eftirlitsstofnun með stofnunum sem sjá um frelsissvipta einstaklinga. Við viljum fylgja því í höfn.

Jákvæð réttindi fela líka í sér neikvæðar skyldur. Þannig ber yfirvöldum að tryggja rétt allra til bestu mögulegu heilsu, meðal annars með því að byggja spítala, ráða lækna, vinna að lýðheilsu og veita aðgang að fyrirbyggjandi heilbrigðisþjónustu. Yfirvöldum ber einnig að tryggja að enginn sé látinn sæta læknismeðferð gegn vilja sínum, og þar koma neikvæðu réttindin inn.

Á Íslandi held ég að yfirvöld þurfi fyrst og fremst að vera meðvituð um að þau bera mikla ábyrgð gagnvart réttindum borgaranna, hvort sem þau eru neikvæð eða jákvæð.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Mér finnst persónukjör frábær hugmynd. Aðferðin veitir kjósendum meira val og gerir þeim kleift að veita einstökum stjórnmálamönnum betra aðhald en hægt er í hinu hefðbundna flokkakerfi. Gallinn við persónukjör er kannski einna helst að frægt og ríkt fólk ætti mögulega auðveldast með að komast til áhrifa, á meðan annað minna þekkt og jafnvel hæfara fólk gæti orðið utangátta í slíku kerfi.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Nei, þeir gera það ekki. Fiskurinn í sjónum er sameign þjóðarinnar en örfáum aðilum hefur verið úthlutaður einkaréttur til þess að græða á honum. Píratar standa fyrir því að bjóða upp aflaheimildir til leigu þannig að almenningur fái réttlátan arð af þessari auðlind sinni.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Afleiðingarnar eru aukin misskipting auðs, mikill atvinnumissir í fjölda byggða og valdaójafnvægi milli þeirra sem eiga kvóta og þeirra sem fyrir þá vinna. Eins vinnur kerfið gegn frjálsri samkeppni í geiranum.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Vegna þess að stefna okkar byggir á auðlindarákvæði frumvarpsdrögum stjórnlagaráðs, sem 2/3 hlutar þjóðarinnar hafa samþykkt að skuli liggja til grundvallar nýrrar stjórnarskrár. Við höfum því eindreginn vilja þjóðarinnar að baki stefnunnar enda tími til kominn að tryggja réttláta dreifingu arðs af auðlindunum okkar. Eins eru Píratar óháðir útgerðinni.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Mér fannst vissulega réttmætt að kalla til landsdóm til þess að draga vanhæfa og óábyrga stjórnmálamenn hrunsins til ábyrgðar. Að taka forsætisráðherra einn fyrir þótti mér þó ekki við hæfi og bera vott um málamyndagjörning. Eins voru engar sjáanlegar afleiðingar af dómnum. Þetta var því ákveðið skref í átt að meiri ábyrgð stjórnmálamanna á Íslandi en það hafði engin teljandi áhrif til langs tíma litið og er það miður.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Lekamálið var grafalvarlegt. Kjarninn í því var að ráðherra og aðstoðarmenn hennar beittu yfirburða valdi sínu og stöðu gegn mjög viðkvæmu og varnarlausu fólki í pólitískum tilgangi. Ráðherra laug að þingi og þjóð, gróf undan trausti almennings á opinberum stofnunum og misbeitti valdi sínu gegn undirstofnunum, blaðamönnum, hælisleitendum og almennum borgurum. Lekamálið sýndi einnig mjög skýrt, tregðu ráðamanna til þess að taka ábyrgð á gjörðum sínum og þekkja sinn vitjunartíma þar sem ráðherra sagði ekki af sér fyrr en aðstoðarmaður hennar var dæmdur fyrir trúnaðarbrot í starfi.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Ég er mótfallin nýjum búvörusamningi vegna þess að samráði við alla hagsmunaaðila var verulega ábótavant í öllu ferlinu. Eins finnst mér vanta rosalega upp á umhverfissjónarmið í samningunum.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég vil að þjóðin fái að kjósa um áframhaldandi viðræður. Velji hún að halda þeim áfram vil ég halda áfram samningaviðræðum og taka svo upplýsta afstöðu gagnvart þeim samningum sem nást við sambandið.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Strax er ekki hugtak. Strax er atviksorð.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Vegna þess að ráðandi öfl hafa ekki haft hagsmuni komandi kynslóða í huga við ákvarðanatöku.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Hún er allt of ströng. Við misbeitum Dyflinnarreglugerðina til þess að komast hjá því að taka raunverulega ábyrgð á mannúðarstarfi til jafns við aðrar þjóðir. Við brjótum á réttindum umsækjenda um alþjóðlega vernd liggur við á hverjum degi. Við komum ótrúlega illa fram við þennan varnarlausa hóp og það er til háborinnar skammar.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Mér finnst að ríkið eigi að tryggja að lágtekjuhópar eigi ekki að verða undir á samdráttartímum. Ég trúi því að það geti oft verið góð hagstjórn að ríkið beiti sér til þess að jafna út sveiflur í hagkerfinu, sérstaklega þegar illa gengur. Að því leyti aðhyllist ég hugmyndafræði Keynes.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Fermetrafjöldi er almennt að minnka með þéttingu byggðar og aukinni fólksfjölgun. Að því leyti er ég ekki mótfallin því að byggja smáar íbúðir fyrir þá sem vilja búa í litlum íbúðum. Ég er mótfallin því að smáar íbúðir séu byggðar sérstaklega fyrir ungt fólk, öllum ætti að bjóðast fjölbreytt val húsnæðis sem hentar þeirra þörfum hverju sinni.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Mér finnst mjög leitt að hún hafi ekki enn tekið gildi og mun beita mér fyrir því að hún verði lögfest sem fyrst.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Tvímælalaust.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Skrum sem tekur aðeins til mjög lítils hluta þessa hóps og setur aðra í verri stöðu en áður.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Helsti kostnaðarliður áherslumála Pírata er endurreisn gjaldfrjáls heilbrigðiskerfis. Það er vissulega kostnaðarsamt, við reiknum með að það kosti um 55 milljarða að lágmarki að endurreisa heilbrigðiskerfið. Þetta gerist ekki á einni nóttu en er að sjálfsögðu bráðnauðsynlegt forgangsmál. Það mun kosta um 5 til 6 milljarða að afnema kostnaðarþátttöku sjúklinga í kerfinu. Samtals mun það svo kosta um 11 milljarða að byrja endurreisn heilbrigðiskerfisins, það er mikilvægt fyrsta skref.

Nafn frambjóðanda: Sigurveig S. Bergsteinsdóttir

Flokkur: Flokkur fólksins

Kjördæmi: Norðaustur kjördæmi

Sæti á lista: 1. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Ég er ný í landspólitík, en hef 10 ára reynslu úr sveitarstjórnarmálum sem varabæjarfulltrúi. Ég hef mikla reynslu af velferðarmálum, úr nefndum á vegum Akureyrarbæjar og hef einnig unnið við þjónustu langveikra og fatlaðra, unnið í grunnskóla, verið formaður skólanefndar Akureyrabæjar og verið þar einnig í minnihluta. Ég var formaður mæðrastyrksnefndar Akureyrar og nágrennis, og jólaaðstoðar, og þekki málefni þeirra sem minnst hafa mjög vel. Ég hef unnið að velferðarmálum og þjónustu við fólk mestan hluta lífs míns. Ég hef unnið á stað þar sem ég tók þátt í gleði fólks og einnig sorgum. Ég er ekki með háskólagráðu en mikla reynslu og lærdóm úr skóla lífsins, sem ég tel ekki síður mikilvægt en hvað annað nám. Ég hef alltaf leitast við að gera mitt allra besta hverju sinni, staðið með mínum verkum og er fylgin mér. Ég skal gera mitt allra besta til að standa við það sem Flokkur fólksins stendur fyrir og boðar, fái ég til þess umboð í mínu kjördæmi.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Því ég hreifst af málefnum Flokks fólksins og ákvað að taka þátt er til mín var leitað. Ég sá að ég myndi geta gert gagn með þann bakgrunn sem ég hef, í baráttunni fyrir fólkið sem alltaf er skilið eftir og sýnt mikið virðingarleysi, og að vinna gegn spillingu og fátækt í landinu.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Jöfnuður á allan hátt, jöfnuður meðal manna, jöfnuður meðal sveitarfélaga, jöfnuður í nýtingu auðlinda okkar. Einn fyrir alla og allir fyrir einn.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Flokkur fólksins er fyrst og fremst stofnaður til þess að vinna gegn spillingu og fátækt, það eru málefni sem eru mér mjög hugleikinn og hafa verið í langan tíma.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Vilhelmína Level, Bríet Bjarnhéðinsdóttir, Aðalheiði Bjarnfreðsdóttur, Vigdís Finnbogadóttir, Jóhanna Sigurðardóttir, Kristín Ásgeirsdóttir jafnréttisstýra, Barack Obama, Angela Merkel, Eva Joly.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Slæm.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Mér finnst þau sleppa vel og skil ekki hvernig þau geta verið svona stikkfrí frá þessu. Þau eiga og áttu að stíga til hliðar og taka sér frí frá þingi, í minnsta kosti eitt kjörtímabil, einnig Sigmundur Davíð.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Þetta var einhvern veginn dropinn sem fyllti mælinn. Það voru búnar að vera gegndarlausar árásir á almenna borgara. Ekki hægt að borga hærri laun, heilbrigðiskerfi og velferðarkerfi í rúst, alltaf sagt engir peningar til, og helst almúginn sem alltaf svíkur og prettar og skilar ekki sínu, öryrkjar þykjast veikir. Svo kemur þetta í ljós, fullt af peningum í skjólum og eru á meðan ekki í hagkerfinu. Ég hef aldrei upplifað aðrar eins tilfinningar eins og hvolfdust yfir mig við að horfa á þáttinn. Þegar Sigmundur Davíð var spurður út í Wintris, það er ekki gott að lýsa þeim tilfinningum, sorg, reiði, og vanmáttur yfir því hvernig hægt er að koma svona fram fyrir framan alþjóð og raun heiminn allan.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Á ekki að vera til, banna þetta alfarið og mynda samtök gegn þessum skjólum.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Hef ekki hugsað um einhvern kvíða vegna þess, heldur gott og spennandi verkefni að kljást við.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Já, það er ég, einnig í sveitarstjórnarmálum.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Engra það ég veit.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég er hlynnt og vil stefna að jöfnuði í allri mynd, þannig að það verður bara koma í ljós hverjir eru tilbúnir að vinna með okkur við það. Það er jú alltaf samningagerð við myndun ríkisstjórna, en ósk mín er félagshyggjustjórn.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Nei, alls ekki.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Sjúklingar, langveikir, öryrkjar, fatlaðir og síðast en ekki síst, eldri borgarar þessa lands. Þeir hafa byggt upp þetta þjóðfélag handa okkur og eru svo skildir eftir við fátækramörk allflestir.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Það á nýta það til jöfnunar. Þetta eru peningar þjóðarinnar, innviðirnir verða að ganga fyrir, ekki peninga og fjármagnskerfið.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Við eigum alltaf að hafa mannréttindi í heiðri og koma fram við alla eins og við viljum að komið sé fram við okkur.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Ég hef ekki gert það upp við mig ennþá, ég sé bæði kosti og galla við það. Eins og þjóðfélagið er í dag er ég hrædd við að fólk verði hreinlega fyrir skelfilegu aðkasti og ekki virt að verðleikum.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Nei, svo langt því frá. Þeir geta leikið sér og gamblað með kvótann eins og þeim sýnist, selt og leigt kvóta á okurverði, flutt hann burt úr sveitarfélögum. Svo eftir stendur fólk án atvinnu, sveitarfélög án tekna, sum staðar allur grundvöllur fyrir búsetu horfinn.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Ég sé engan ágóða af kvótakerfinu nema fyrir sægreifana sjálfa og þeirra fyrirtæki sem þeir fá með hjálp sjómanna, sem eru látnir greiða af launum sínum ýmsan kostnað, sem ætti að vera sjávarfyrirtækjanna að greiða. Afleiðingarnar nefndi ég sennilega í spurningunni hér á undan, þorp og bæir lagðir í auðn, atvinnuleysi og tekjumissir.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Þolinmæði þrautir vinnur allar. Mér finnst ég heyra meiri hljómgrunn með jöfnuði og nýtingu okkar allra á auðlindunum heldur en oft áður.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Nei, það var ekki rétt að kalla aðeins einn mann til ábyrgðar, það voru fleiri sem báru ábyrgð og sluppu vel. Það var að mörgu leyti gott að fá landsdóm því þá var allt sem gerðist krufið vel. Mikil var vonin um að við hefðum eitthvað lært en það virðist vera lítið alla vega sem skilur eftir hjá okkur öllum, því miður.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Já mjög alvarlegt, en tel mig ekki vera þess megnuga að tjá mig um það. Maður veit aldrei hvað er rétt þegar tveir deila og ég ekki nógu vel að mér í svona málum.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Mér finnst þeir mjög slæmir og til alltof langs tíma. Algjör tímaskekkja árið 2016, það er komin tími til að stíga inn í nýja tíma.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Mér hugnast setningin, það gengur enginn inn í brennandi hús.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Að einhverju leyti en ekki óendalega.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?  

Lág laun, okurvextir og að mega ekki vinna sómasamlega vinnu fyrr en eftir tvítugt. Oft á tíðum hlunnfarin um sinn rétt, kvíði fyrir framtíðinni eykst og byrjar snemma á börnum.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Hún er ekki mannúðleg.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Ég hef ekki kynnt mér það og get því ekki svarað þessu.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Ungt fólk á að hafa tækifæri til að fjárfesta í íbúð af þeirri stærð sem það hefur tök á og vilja til að fjárfesta í.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt, mjög rangt.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, svo sannarlega.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?  

Nei takk, alls ekki.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei takk, hreint ekki. Það má aldrei verða.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara? 

Já.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Ég vil að stjórnarskrá stjórnlagaráðs verði höfð að leiðarljósi og þær samþykktir sem þar voru gerðar nýttar.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já, 300 þúsund eftir skatta.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Algjört skrum og fáum sem engum til góða.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Hef ekki þær tölur handbærar, en það er til fyrir þeim í landinu.

Nafn frambjóðanda: Sigrún Gunnarsdóttir

Flokkur: Björt framtíð

Kjördæmi: Reykjavík norður

Sæti á lista: 2. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Vegna áhuga á þjóðfélagsmálum og löngunar til að gera gagn.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Frjálslyndi, mannréttindi, umhverfisvernd og alþjóðahyggja.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Vegna þess að pólitískar áherslur og aðferðir flokksins falla að mínum eigin áherslum og aðferðum.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Justin Trudeau, Barack Obama, Jens Stoltenberg, Brynhildi Pétursdóttur og Björt Ólafsdóttur.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Tengsl stjórnmálafólks og sérhagsmuna eru óásættanleg og þarf að koma í veg fyrir.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Hér þarf að taka af allan vafa.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Vegna þess að þessi mál eru óásættanleg og stangast á við siðferðileg viðmið almennings.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

„Skattaskjól standast ekki siðferðilegar kröfur“

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Það er mikil áskorun að safna þekkingu á hinum fjölmörgu sviðum sem verkefni þingsins snúa að.

Hvernig var fyrsti dagurinn þinn á þingi?

Þetta var mjög góður dagur, mun þægilegri en ég átti von á.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Það er mjög mikilvægt að auka hlut kvenna á þingi en ég tel kynjakvóta ekki endilega bestu lausnina til að leysa vandann.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla? 

Hef ekki hagsmuna að gæta gagnvart fyrirtækjum. Er formaður Krabbameinsfélags Íslands en gæti þess að forysta mín þar og störf fyrir þingið stangist ekki á og standist siðferðilega kröfur.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Björt framtíð.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Get hugsað mér að vinna með öllu góðu fólki, í hvaða flokki sem er.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Börn og eldri borgarar.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Björt framtíð leggur áherslu á að tilgangur skattkerfis sé einkum að fjármagna velferðarþjónustu og sameiginlegar framkvæmdir t.d. vegakerfi og orkuflutninga.  Skattkerfi þarf að vera þannig að undanskot séu lágmörkuð og laust við óþarfa flækjur.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ríkið hefur hlutverki að gegna að gera einstaklingum auðvelt að velja þann kost sem styður réttlæti og jöfnuð og eflir heilsu og lífsgæði. Refsingar geta verið nauðsynlegar þegar alvarlegar er brotið á mannréttindum.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör geta verið góð leið til styrkja lýðræðið en útfærslan getur verið mjög flókin og kallað á nýtt skipulag t.d. varðandi störf á þingi.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Dæmi um slíkar afleiðingar eru neikvæð áhrif á búsetu einstaklinga þegar einstaklingar missa skyndilega viðværi sitt eða störf við fiskveiði þegar kvóti er seldur og vinnsla er flutt á milli svæða eða skyndilega lokað.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og að greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum. Hér er sáttaleið mikilvæg sem Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á í öllum sínum stjórnmálum.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Hef ekki tekið opinbera afstöðu til þessa máls.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Trúnaðarbrestur var kjarni þess máls. Það er alvarlegt þegar opinberir starfsmenn eru þátttakendur í slíku máli.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Björt framtíð greiddi atkvæði gegn núverandi búvörusamningi.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Björt framtíð leggur áherslu á að þjóðin fái tækifæri til að taka upplýsta ákvörðun um inngöngu í Evrópusambandsins.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það var svik á gefnum loforðum.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Skipulag samfélagsins hefur ekki tekið nægjanlega mið af þörfum og lífsgæðum ungs fólks t.d. varðandi menntun, búsetu, húsnæði, foreldraorlof og dagvistun barna. Ég tel að margt ungt fólk hafi misst trú á framtíð sína hér á landi og sjái ekki næga von í búsetu hér á landi.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Stefnan er of ströng en ný útlendingalög eru skref í áttina. Nú þarf t.d. ekki tæknilega séð að fylgja Dyflinnarsáttmálanum, þar er valfrjálst, sem getur dregið verulega úr möguleikum einstaklinga að koma hingað til lands.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í góðæri sé safnað í ríkissjóð og ekki sérstök áhersla á opinberar framkvæmdir. Hins vegar þegar að kreppir sé hlutverk ríkisins að styðja við að hjól atvinnulífsins fari af stað, styðja við sköpun starfa og opinberar framkvæmdir. Grunnskyldur ríkisins eru samt sem áður þær sömu, bæði í uppsveiflu og niðursveiflu, þ.e. skyldur sem snúa að velferðarþjónustu, menntun, samgöngum og öryggi þjóðarinnar.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Björt framtíð leggur áherslu á að ungt fólk, eins og aðrir, hafi val um hvers konar húsnæði fest eru kaup á. Minna húsnæði er oftast ódýrara og þess vegna rökrétt að framboð af slíku húsnæði sé fyrirliggjandi. Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á litlar íbúðir og stærri íbúðir séu aðgengilegar öllum.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Björt framtíð leggur áherslu á blandað framboð af séreignum og leiguhúsnæði sem er grunnur þess að einstaklingar hafi val.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Krafan um endurreisn heilbrigðiskerfisins byggir á gildum rökum og brýnt að leggja aukið fé í uppbyggingu heilbrigðisþjónustunnar. Hlutfall af vergri þjóðarframleiðslu þarf ekki að vera ákjósanlegasti mælikvarðinn hér.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins. Mikilvægt er að bæta eftirlit með aðgengi og gæðum allrar heilbrigðisþjónustu og meðferð fjár, bæði hjá þeim sem reka heilbrigðisþjónustu sem einkaaðilar og hjá ríkinu sjálfu.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, það þarf að leggja sérstaka áherslu á að fjölga menntuðum leik- og grunnskólakennurum og að tryggja að starfsumhverfi þeirra og launakjör séu góð.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Björt framtíð leggur þunga áherslu á að breytingar verði gerðar á stjórnarskrá Íslands í samræmi við vilja þjóðarinnar, eins og hann birtist í þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrárbreytingar haustið 2012.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Björt framtíð leggur áherslu á að öllum einstaklingum séu tryggð lágmarkslaun, amk. 300 þúsund krónur á mánuði.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Björt framtíð hefur ásamt öðrum flokkum í minnihluta lýst verulegum vonbrigðum með þá leið sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka lífeyri.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í aðdraganda kosninga sé talað um grundvallarmálefni, meginreglur og um ábyrga meðferð ríkisfjár sem felur í sér faglegar og ábyrgar áætlanir um fjárútlát.

Skilaboð Sigrúnar til kjósenda:

Mönnun heilbrigðisþjónustunnar verður forgangsmál næstu árin.

• Við verðum að taka saman höndum og búa til langtímaáætlun um menntun heilbrigðisstarfsfólks sem tryggir örugga og aðgengilega þjónustu fyrir alla á sviði heilsugæslu, sjúkrahúsa og til þeirra sem búa heima hjá sér eða á stofnunum.
• Við verðum líka að taka höndum saman um að nýta sem best þekkingu og reynslu hvers og eins heilbrigðisstarfsmanns með áherslu á þverfaglega samvinnu og gott starfsumhverfi.
• Enduruppbygging heilbrigðisþjónustunnar er háð hugrekki okkar og sköpunarkrafti til að skapa nýjar lausnir sem byggja á þekkingu með þarfir og öryggi skjólstæðinganna að leiðarljósi.
• Lög og reglur um rekstur einkaaðila vegna heilbrigðisþjónustu verða að endurspegla ábyrga meðferð fjármuna, jafnt aðgengi að þjónustunni og gæði þjónustunnar. Öll heilbrigðisþjónusta sem studd er með opinberu fé á að lúta lögmálum jafnræðis og réttlætis.

Langtímaáætlanir eru nauðsynlegar fyrir öll skólastig.

• Menntun á öllum skólastigum þarf að styrkja þannig að öll börn og ungmenni hafi aðgang að góðri menntun sem hæfir áhuga þeirra og hæfileikum.
• Háskólarnir þurfa að losna undan fjárhagslegu óöryggi.
• Stefna og stuðningur við skóla þarf að endurspegla gildi þeirra fyrir lífsgæði og hagsæld.

Fagmennska í opinberri þjónustu þarf að batna.

• Óvönduð vinnubrögð innan opinberrar þjónustu þarf að viðurkenna og takast á við.
• Bæta verður vinnubrögð opinberrar þjónustu með áherslu á að þarfir þeirra sem þjónustuna þiggja. Þetta á til dæmis við um þjónustu sem snýr að örorku og endurhæfingu.
• Gagnsæi í allri stjórnsýslu þarf að stórefla.
• Ábyrgðarskylda hvers og eins starfsmanns í opinberri þjónustu verður að vera skýr.

Nafn frambjóðanda: Jasmina Crnac

Flokkur: Björt framtíð

Kjördæmi: Suðurkjördæmi

Sæti á lista: 4. sæti

Skilaboð: Ég vil mannúðlegra stjórnarkerfi og samfélag. Ég vil samfélag sem gerir öllum kleift að njóta jafnra tækifæra.

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Það er mjög mikilvægt að efla heilbrigðiskerfið. Það þarf að auka aðgengi, fjölga starfsfólki, endurnýja tæki og aðbúnað, fækka biðlistum og hugsa um langtímagróða fyrir samfélagið. Að huga betur t.d. að geðheilbrigði barna og unglinga skilar samfélaginu miklum gæðum, samtímis og til lengri tíma litið. Velferð barna og unglinga er mjög mikilvæg. Við stöndum frammi fyrir þeirri staðreynd að börn sem þurfa greiningar hjá sérfræðingum, þurfi að bíða á í allt að tvö ár. Börn og ungmenni eiga ekki að þurfa að bíða svo lengi. Við eigum og þurfum bregðast við sem fyrst svo þessi einstaklingar fái viðeigandi aðstoð. Sama gildir um BUGL. Við verðum að bregðast sem fyrst við í þeim málum. Að bregðast ekki við kostar samfélagið mikið meira. Börnin okkar eru framtíð og við þurfum að hlúa að þeim vel.

Ríkið verður að setja sér skýra heildarstefnu, um málefni ferðaþjónustunnar. Nú er stefnan engin og flugfélögin ráða framboði á ferðamönnum í dag. Auðvitað gengur það ekki upp. Engin skýr áætlun um uppbyggingu innviða eins svo t.d. á sviði samgangna, heilbrigðismála, umhverfismála eða löggæslu. Ýmsir landshlutar verða fyrir miklu álagi sökum ferðamanna og Suðurkjördæmi er dæmi um það.

Mikilvægt er að útrýma hræðslu við útlendinga, vera hugrökk og vanda sig við mótttöku þeirra. Íslenskt atvinnulíf þarf á því að halda að okkur fjölgi verulega á næstu árum þar sem fyrirsjáanlegt er að Íslendingar einir munu ekki ráða við að manna þau störf sem þarf að vinna, nema það komi niður á lífsgæðum fólks. Menning og siðir annarra þjóða geta bætt íslenska menningu og auðgað. Til þess að svo megi verða þarf hins vegar að vanda til verka og tryggja að útlendingar fái sömu tækifæri og aðrir við að leyfa eigin menningu að blómstra.

Málefni öryrkja og eldri borgara er mjög mikilvægt. Við þurfum að tryggja að öryrkjar og eldri borgarar njóti sömu lífsgæða og hver annar í samfélaginu. Við þurfum allavega byrja á þvi að sjá til þess að tekjur þeirra dugi fyrir framfærslu. Við þurfum byrja á því að gera almannatryggingakerfið réttlátara, einfaldara og auðskiljanlegra.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Það er að sjálfsögðu áhugi sem gerir það að verkum að ég vel stjórnmál sem starf. Hins vegar er alltaf þannig að maður vill hafa áhrif og taka þátt í að gera samfélagið okkar betra. Að mínu mati dugar ekki sitja heima og gera ekki neitt. Ég tel að mín reynsla og þekking geti nýst í að gera hlutina betur.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Það sem er mér ofarlega í huga eru öll helstu velferðarmál landans. Ég vil hlúa betur að barnafjölskyldum, eldri borgurum og öryrkjum. Ég vil bæta og byggja upp heilbrigðisþjónustuna úti á landi. Þetta þýðir að við verðum að hafa samgöngur í góðu lagi og ég mun ég berjast fyrir því. Ég vil afnema alla þá niðurskurði sem öryrkjar og ellilífeyrisþegar þurfa að upplifa. Ég vil sjá til þess að Ísland taki á móti fleira flóttafólki og ég vil hjálpa þeim að aðlagast íslensku samfélagi. Ég vil sjá meiri fjölbreytni og fjölmenningu í samfélaginu. Ég vil upplýsta umræðu og fordóma burt. Þó ég vilji bæta allt þetta sem ég taldi upp að ofan þá hef ég líka skoðun á öllum öðrum málaflokkum.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Áherslurnar mínar endurspeglast vel í stefnu Bjartrar framtíðar. Björt framtíð t.d. leggur mikla áherslu að bæta heilbrigðiskerfið og bæta hag eldri borgara og öryrkja. Björt framtíð vill líka að hér geti flóttamenn og aðrir hópar sem leita skjóls fengið tækifæri og tekið þátt í okkar samfélagi. Björt framtíð vill að við búum í fjölmenningarsamfélagi þar sem allir hafa sinn rétt. Að mínu mati eru ekki fordómar innan flokksins gagnvart útlendingum, fötluðum, samkynhneigðum eða nokkrum öðrum hópum á neinn hátt. Öllum er tekið á jafningjagrundvelli og þess vegna ég vel Bjarta framtíð.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Hef bara aldrei spáð í það.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Ef mér leyfist þá ætla ég vitna í Rannsóknarskýrslu Alþingis þar komið fram að alvarlegur brestur var til staðar í stjórnmálsiðferði þegar efnahagshrunið varð. Að mínu mati hefur þetta ekki mikið breyst. Við getum tekið dæmi um Wintris málið, lekamálið og sölu á Borgun núna nýlega sem hefur komið fram í fjölmiðlum.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Hér þarf að taka af allan vafa. Það er háalvarlegt mál þegar manneskjur í slíkum ábyrgðarstöðum tengjast spillingu og enn alvarlegra að reynt sé að gera lítið úr því. Fulltrúar ríkisstjórnarinnar eiga að vinna að almannahag, ekki sérhagsmunum sín eigin.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Vegna þess að þessi mál eru óásættanleg og stangast á við siðferðilegar kröfur almennings. Við getum sagt að traust til manna sem stjórna landinu hafi brugðist.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Þetta er einfaldlega þannig að skattaskjól standast ekki siðferðislegar kröfur.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Ég tel kynjakvóta ekki bestu lausnina til að leysa vandann. Kynjakvóti getur stundum reynst nauðsynlegur til að leiðrétta halla á annað hvort kynið. Hann ætti þó aldrei að vera settur á nema tímabundið.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla? 

Hef ekki hagsmuna að gæta gagnvart fyrirtækjum.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Björt framtíð telur að hægt sé að vinna með flestum flokkum ef allir aðilar eru tilbúnir að vera í sínum störfum af heilindum og með hagsmuni samfélagsins í huga. Samvinna, heiðarleiki og virðing fyrir ábyrgð þess að starfa fyrir almenning er aðalmálið.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Íslenska þjóðfylkingin.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Börn, eldri borgarar, fatlaðir, öryrkjar og hælisleitendur. Hægt er að hjálpa einstaklingum til þess að nýtast sjálfum sér og samfélaginu.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Björt framtíð leggur áherslu á að tilgangur sé einkum að fjármagna velferðarþjónustu og sameiginlegar framkvæmdir t.d. vegakerfi og orkuflutninga. Skattkerfi þarf að vera þannig að undanskot séu lágmörkuð og laust við óþarfa flækjur.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ríkið hefur hlutverki að gegna að gera einstaklingum auðvelt að velja þann kost sem eflir heilsu og lífsgæði. Refsingar geta verið nauðsynlegar þegar alvarlegar er brotið á mannréttindum.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör geta verið góð leið til styrkja lýðræðið en útfærslan getur verið mjög flókin og kallað á ný skipulagsleg verkefni t.d. varðandi störf á þingi.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings? 

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Dæmi um slíkar afleiðingar eru neikvæð áhrif á búsetu einstaklinga þegar einstaklingar missa skyndilega viðværi sitt eða störf við fiskveiði þegar kvóti er seldur og vinnsla er flutt á milli svæða eða skyndilega lokað.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum. Hér er sáttaleið mikilvæg sem Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á í öllum sínum stjórnmálum.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Björt framtíð hefur ekki mótað afstöðu til þessa máls.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Trúnaðarbrestur var kjarni þess máls. Það er alvarlegt þegar opinberir starfsmenn eru þátttakendur í slíku máli.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Björt framtíð greiddi atkvæði gegn núverandi búvörusamningi.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Já, Björt framtíð leggur áherslu á að þjóðin fái tækifæri til að taka upplýsta ákvörðun um inngöngu í Evrópusambandsins.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það var svik á gefnum loforðum.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Skipulag samfélagsins hefur ekki tekið nægjanlega mið af þörfum og lífsgæðum ungs fólks t.d. varðandi menntun, búsetu, húsnæði, foreldraorlof og dagvistun. Ég tel að margt ungt fólk hafi misst trú á framtíð sína hér á landi, sjái ekki næga von í búsetu hér á landi. Krafan um að mæta fullbúinn til leiks er líka orðin of mikil. Ungu fólki þarf að vera kleift að koma undir sig fótunum hægar til að halda lífsgæðum.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Stefnan er of ströng en ný útlendingalög eru skref í áttina. Nú þarf t.d. ekki tæknilega séð að fylgja Dyflinnarsáttmálanum, það er valfrjálst, sem getur auðveldað einstaklingum til muna að koma hingað til lands..

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í góðæri sé safnað í ríkissjóð og ríkið dragi úr sköpun starfa en hins vegar þegar að kreppir sé hlutverk ríkisins að styðja við að hjól atvinnulífsins fari af stað. Grunnskyldur ríkisins eru samt sem áður þær sömu sem snúa að velferðarþjónustu, samgöngum og öryggi þjóðarinnar.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Björt framtíð leggur áherslu á að ungt fólk, eins og aðrir, hafi val um hvers konar húsnæði fest eru kaup á. Minna húsnæði er oftast ódýrara og þess vegna rökrétt að framboð af slíku húsnæði sé fyrirliggjandi. Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á litlar íbúðir og stærri íbúðir séu aðgengilegar öllum.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Björt framtíð leggur áherslu á blandað framboð af séreignum og leiguhúsnæði sem er grunnur þess að einstaklingar hafi val.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Krafan um endurreisn heilbrigðiskerfisins byggir á gildum rökum og brýnt að leggja aukið fé í uppbyggingu heilbrigðisþjónustunnar.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins. Mikilvægt er að bæta eftirlit með aðgengi og gæðum allrar heilbrigðisþjónustu og meðferð fjár.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Það er mikilvægt að markaðurinn sé þannig að það sé hægt, en Björt framtíð telur það ekki nauðsynlegt í dag. Frekar þarf að huga betur að menntakerfinu eins og það er og auka fjölbreytileika í takt við einstaklingsmiðað nám.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, það þarf að leggja sérstaka áherslu á að fjölga menntuðum leik- og grunnskólakennurum og að tryggja að starfsumhverfi þeirra og launakjör séu góð. Leik- og grunnskólakennarar sjá um dýrmætasta auð okkar þriðjung sólarhrings virku daganna. Það er mjög mikilvægt að starf þeirra og framlag til menntunar og uppeldis barnanna okkar sé metið og starfsumhverfi þeirra öruggt og gott.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Björt framtíð leggur þunga áherslu á að breytingar verði gerðar á stjórnarskrá Íslands í samræmi við vilja þjóðarinnar, eins og hann birtist í þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrárbreytingar haustið 2012.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Björt framtíð leggur áherslu á að öllum einstaklingum séu tryggð lágmarkslaun, að minnsta kosti 300 þúsund krónur. Lágmarkslaun þurfa að vera í takt við það sem velferðarráðuneytið gefur út sem viðmiðunarframfærslu, já það er sanngjörn krafa.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Björt framtíð hefur ásamt öðrum flokkum í minnihluta lýst verulegum vonbrigðum með þá leið sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka lífeyri.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í aðdraganda kosninga sé talað um grundvallarmálefni, meginreglur, ábyrga meðferð ríkisfjár og áætlanir um fjárútlát. Kosningaloforð eru ekki gefin heldur loforð um að vinna sem best að hag samfélagsins. Það er mjög sjaldan sem ákvarðanir eru teknar út frá einu loforði en viljinn til að stöðugt bæta samfélagið og innviði er til staðar. Það kostar ekkert nema viljann og vinnuna.

Nafn frambjóðanda: Erna Lína Baldvinsdóttir

Flokkur: Alþýðufylkingin

Kjördæmi: Suðurkjördæmi

Sæti á lista: 2. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Í fyrstu hugsaði ég ekki að ég gæti haft eitthvað að segja um hvernig landinu sem ég bý í sé stjórnað og var nánast búin að gefast upp á landinu í heild sinni. Svo varð það eiginlega fyrir tilviljun að einn daginn fór ég í blóðbankann á meðan maðurinn minn fór á fund hjá Alþýðufylkingunni í friðarhúsinu. Þegar erindum mínum var lokið ákvað ég að mæta til hans á fundinn. Ég átti þar áhugaverðar samræður við flokksmeðlimi og leist mjög vel á stefnuna hjá þeim. Þarna inni var loksins einhver sem hlustaði á mig og tók mína skoðun til greina. Ég fékk loks trú á minni eigin sannfæringu. Ég hef alltaf haft áhuga á að bæta stöðu þeirra „sem minna mega sín“. Þetta verður erfitt en þetta er barátta sem er þess virði að berjast.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Fyrst og fremst þarf að auka jöfnuð innan samfélagsins. Aldur, kyn, trú, starf, kynhneigð og áfram má telja á ekki að hafa nokkur áhrif á stöðu innan samfélagsins. Auðvelda þarf fyrir almenning að taka þátt í stjórnmálum. Alþýðan á að geta haft raunveruleg áhrif á málefni landsins. Það þarf að standa vörð um fullveldið til að nýta þau í félagslega þágu og félagsvæða innviði landsins. Heilbrigðisþjónustan ásamt öðrum stofnunum á að vera rekið af ríkinu. Enginn á að geta hagnast af veikindum annara. Þegar einhver reynir að græða á veikindum annara er alveg ljóst að heilsa og líf veika aðilans er ekki í fyrirrúmi.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Alþýðufylkingin er með skýra stefnu. Við vitum hvað við viljum, hvernig við ætlum að fara að því og erum tilbúin að berjast fyrir því hvort sem það er innan eða utan alþingis. Alþýðufylkingin vill gera upp núverandi kerfi sem vinnur með vaxandi ójöfnuði og óréttlæti. Við reynum líka eftir fremsta megni að hlusta á fólk af öllum þjóðfélagshópum. Við berjumst fyrir réttindum alþýðunnar.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Stjórnmálasiðferði á Íslandi er ekki til staðar. Menn virðast eiga erfitt með að axla persónulega ábyrgð á þeirri skitu sem þeir hafa skapað sjálfir. Reynt er að afvegaleiða skituna með því að setja hlutina í samhengi sem lætur þá hljóma mun betur en þeir eru í raun og veru. Gott dæmi um það eru tölur um hagvöxt sem virðist aldrei ætla að skila sér til almennings heldur einungis í vasa fárra útvalda einstaklinga í innsta hring. Það að örfáir einstaklingar geti braskað með fjármuni almennings, notað pólitískt vald sitt til að kaupa og selja fjölskyldu og vinum hlutabréf og annað á mun lægra verði en tíðkast almennt og greitt sjálfum sér stórkostlegan arð gegn hagsmunum almennings er ekki eitthvað sem ég tel vera gott siðferði.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Norðdal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Ég hef misst allt mitt traust á þeim þingmönnum sem fela peningana sína í skattaskjólum. Það er langt frá því eðlilegt að þingmenn heimti að almennir borgarar sem hafa varla efni á að fæða sig og klæða borgi himinháa skatta þegar þáumræddir þingmenn gera það ekki sjálfir.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Vegna þess að reiðin sem býr að baki á fullkomlega rétt á sér. Þetta eru svik við land og þjóð og sýndi fram á lygi þeirra sem voru á skjölunum svart á hvítu.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Það er ekki í lagi að svíkja landið sitt. Allir verða að taka ábyrgð og útskúfa einstaklingshyggju og misskiptingu gæðanna. Allir þurfa að lyfta sínum hluta fargsins.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Það er nú ekki komið í ljós hvort ég verði varaþingkona eða ekki. Það kemur allt í ljós eftir kosningar. Það kvíðvænlegasta væri líklegast hvort tekið væri mark á mér og mínum skoðunum. Nú er ég bæði ung og kvenmaður og þar af leiðandi eiga stjórnmál ekki að koma mér við. Þetta hef ég fengið að upplifa. Ég kvíði þess mest að þurfa að berjast helmingi meira en allir aðrir til að fá að láta skoðanir mínar í ljós. Ég hef fullt af hugmyndum og sterkar skoðanir sem hafa alveg jafn mikinn rétt á sér og allar aðrar skoðanir.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Nei, ég vil ekki kynjakvóta. En einhver annar er betri en ég á ég ekki að fá starfið fyrir það eina að fæðast með „rétt“ kynfæri. Hins vegar má auðvelda það fyrir konum að fá aðgang og möguleika innan stjórnmála. Fjölmiðlar mega taka það til sín að auka umfjöllun um kvenkyns frambjóðendur og þingkonur.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Enga, nema ef þeir hópar sem minna mega sín mætti telja til þrýstihópa. Þrýstihópurinn öryrkjar.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég hef ekki neina ákveðna flokka í huga, einungis þá sem leitast eftir jöfnuði og félagsvæðingu í samfélaginu.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég er tilbúin til að vinna með hverjum þeim sem er sammála okkar stefnu um að fá aukin jöfnuð í samfélaginu, félagsvæða innviði og auka mannréttindi almennings. Nafnið á flokknum skiptir í raun og veru ekki máli ef góð gildi eru höfð að leiðarljósi.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Þeir sem þurfa mest á stuðningi að halda eru þeir hópar sem minna mega sín í samfélaginu. Þar má meðal annars nefna flóttamenn og innflytjendur almennt, aldraða og öryrkja, börn, konur og svo áfram mætti telja enda er vandamálið margþætt.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Í núverandi kerfi þykir eðlilegt að skatturinn sé notaður sem jöfnunartæki. Þegar búið er að félagsvæða fjármálakerfið er ójöfnuður orðinn svo lítill að skattur á tekjur einstaklingar er ónauðsynlegur.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Jákvæð réttindi eru borgaraleg mannréttindi eins og réttindi til að tjá sig sem yfirvöld eiga að verja. Neikvæð réttindi er eru félagsleg mannréttindi líkt og réttindin til að vera laus við eitthvað eins og hungur, fátækt og menntunarleysi sem hið opinbera ber að framfylgja og sjá um að allir hafi.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Ég vil fá persónukjör hér á landi. Ég vil ekki þurfa að kjósa hóp einstaklinga sem ég kæri mig ekki um í ríkisstjórnina vegna þess að fáeinir aðilar innan flokksins bera af.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Ljóst er að stórútgerðin greiðir sér tugi milljarða í arð á ári hverju sem er margfalt það sem þeir borga í skatt. Við viljum fara fram á að útgerðarmenn geti ekki greitt sjálfum sér meiri arð en þjóðinni. Enginn á að geta setið á óæðri endanum og fengið tugi milljarða í árslaun fyrir að hafa nafnið sitt á einhverjum pappírum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Afleiðingarnar eru nú þær að þjóðin nýtur mjög takmarkað góðs af þeirri auðlind sem við eigum öll.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Það hefur nú komið fram í könnunum að um 80% þjóðarinnar sé andvíg núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis svo það ætti í raun ekki að vera eins erfitt og margir vilja halda fram.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Kjarni lekamálsins er sá að aukin spilling í ríkisstjórnum heimsins kom upp á yfirborðið hjá þeim einstaklingum sem bendlaðir voru við aflandsfélög. Fyrir mér eru það stórfelld skattsvik sem því fylgja og peningaþvottur sem rýrir trúverðugleika þeirra sem áttu hlut að máli. Má þar nefna aðila sem sitja enn þá í ríkisstjórn Íslands og þykir mér það persónulega miður. Málið var vitaskuld alvarlegt og sorglegi parturinn við það var að ekki allir aðilar sem komu að því máli sem sögðu af sér enda finnst mér pólitík landsins sem og heimssýn hafi beðið hnekki vegna þess. Þetta rýrir trúverðugleika og lætur fólk missa trú á þeim sem eiga að stjórna þessu landi með góðri samvisku.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Afstaða mín er skýr. Hagsmunum okkar er að öllum líkindum betur borgið utan ESB fremur en í því. Evrópusambandið er samband auðvalds sem fer með framkvæmdarvald sem snýr að þeim þjóðum sem eru innan ESB. Auk þess er óstöðugt ástand þar sem stendur eftir að Bretland óskaði eftir því að draga sig úr sambandinu eftir BREXIT kosningarnar og hefur gjaldmiðill ESB verið í frjálsu falli. Má þar einnig draga lærdóm af þeim löndum sem hafa farið illa út úr inngöngu í ESB og eru Grikkland og Ítalía góð dæmi um lönd sem hafa fremur tapað á inngöngu en hagnast. Evrópusambandið gengur á okkar sjálfstæði og eyðileggur fullveldið sem okkur ber að vernda svo hægt sé að nýta það í félagslega þágu.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Ég vil ekki ganga í Evrópusambandið en samt sem áður eru þetta stór svik á loforðum við þegna landsins. Orð skulu standa. Ef gefið er loforð og það er svikið rýrir það trúverðugleika viðkomandi aðila.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Já, ,,strax” er mjög teygjanlegt hugtak. Þegar fólk heyrir orðið strax þá heldur það að átt sé við núna, á stundinni, án tafar eða eitthvað annað álíka. Þegar ,,strax” er notað í stjórnmálum getur það þýtt bráðum, kannski seinna eða á næstu árum. Ef ég á að taka mark á stjórnmálamönnum þurfa þau að segja á fyrstu vikunni, í þessum mánuði eða á morgun og þau mega heldur ekki hafa svikið slík loforð áður á ferlinum.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Vegna þess pólitíska landslags sem hefur verið við lýði í áranna rás. Einnig má taka inni í myndina ákvarðanatökur einstaklinga sem gefa sig út fyrir að vinna fyrir land og þjóð en síðan kom í ljós að þeir voru að þjóna hagsmunaaðilum. Það kemur niður á trúverðugleika innsta hrings stjórnkerfisins.

Ef horft er til spurningarinnar hvað varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni eru nokkur samverkandi öfl að baki. Nú er vert að minnast á forgangsröðun málaflokka sem ættu að teljast sem grunnþarfir nútímasamfélags. Ef horft er til núverandi ríkisstjórnar brennur helst á vörum manna heilbrigðis- og menntamál. Hvað varðar efnahag, er talað um bullandi hagvöxt hér á landi, menn hljóta spyrja sig hvert sá hagvöxtur skilar sér. Þjóðin virðist þokast nær og nær stéttaskiptingu þar sem bilið á milli stéttanna breikkar. Þetta veldur ákveðnum titringi sem kemur meðal annars niður á jöfnuði og bjartsýni ungmenna. Hver getur horft bjartsýnum augum á framtíðina þegar hann og fólkið í kring um hann eiga hvorki ofan í sig né á?

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Við erum með allt of stranga stefnu í hælisleitendamálum. Okkur ber skylda til að hjálpa öllum þeim sem við mögulega getum. Við þurfum að undirbúa samfélagið undir komu flóttafólks og hælisleitenda. Það þarf að halda betur utan um þá sem koma hingað til landsins og sjá til þess að þau lifi við mannsæmandi aðstæður. Innflytjendur þurfa að fá kennslu í íslensku og fræðslu um íslenskt samfélag.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Þetta er langt því frá að vera viðunandi. Ungt fólk er líka fólk og á fullan rétt á jafn mannsæmandi íbúðum og þeir sem fæddust fyrr.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já. Tölurnar gefa sterklega til kynna að landsmenn séu almennt mjög óánægðir með stöðu mála í heilbrigðisgeiranum. Beinlínis er verið að kalla eftir breytingum enda er núverandi fyrirkomulag ekki að skila sér fyrir heildina heldur einungis þá sem eru vel staddir efnahagslega. Ríkið þarf að koma mun betur til móts við þegna sína almennt.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei. Það væri ekki æskileg þróun. Þegar einkaaðilar koma að heilbrigðisstofnunum getur megintilgangur þeirra stofnana verið að græða á þeim sem sækja sér heilbrigðisþjónustu. Þegar menn vilja græða á veikum einstaklingum er heilsa þeirra veiku yfirleitt ekki í fyrirrúmi heldur sá hagnaður sem viðkomandi stofnun í einkarekstri nær að kreista úr einstaklingum og kerfinu. Þegar um heilbrigðisþjónustu er að ræða ætti velferð þeirra veiku að skipta öllu máli. Auk þess gæti þróun af þessum toga leitt til þess að á endanum yrðu það einungis þeir sem væru vel settir á efnahagslegum grundvelli, þeir einu sem gætu mögulega nýtt sér heilbrigðisþjónustuna ef veikindi bjáta á.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei. Það væri ekki jákvætt þar sem einkaaðilar eiga það til að hugsa um eigin hagsmuni í stað þess að mennta þá einstaklinga sem óska þess.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já. Að mínu mati er kennarastaðan með vanmetnustu störfunum í heiminum. Ef börn og ungmenni eru framtíðin, hvernig væri þá að koma betur fram við þá einstaklinga sem vinna við það að móta huga framtíðarinnar svo ekki sé talað um að tryggja þeirri starfsstétt mannsæmandi laun.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Nei, 300 þúsund króna lágmarkslaun er ekki sanngjörn karfa, hún er ekki nógu há. 300 þúsund krónur dugar ekki til að halda uppi einstakling í núverandi samfélagi.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Frá heimspekilegu sjónarhorni er það í raun breyting á hvernig við horfum á okkur sem þjóð. Hins vegar myndi kostnaðurinn ráðast að því að horfa til þess hvort ávinningur þess sem við boðum komi sér vel til skamms eða langs tíma. Við í Alþýðufylkingunni horfum fremur nokkra leiki fram í tímann en að leitast eftir skyndilausnum.

Nafn frambjóðanda: Lovísa Hafsteinsdóttir

Flokkur: Björt framtíð

Kjördæmi: Suðurkjördæmi

Sæti á lista: 3. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Það er mjög mikilvægt að efla heilbrigðiskerfið okkar og þá geðheilbrigði barna og unglinga. Einnig þarf að bæta kjör eldri borgara og búa þeim áhyggjulaust ævikvöld.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Áhugasvið mitt liggur í pólitíkinni og að geta haft áhrif á bætt lífsgæði í landinu.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Geðheilbrigði þjóðarinnar, menntamál og málefni eldri borgara.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Björt framtíð er flokkur sem treystir konum jafnt sem körlum í raun og telur mikilvægt að feminísk sjónarmið rúmist ekki aðeins í stjórnmálum heldur séu nauðsynlegur hluti þeirra.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Brynhildi Pétursdóttur og Pál Val Björnsson.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Þegar horft er yfir heildina, þá er staðan ekki góð. Ég bind vonir við nýliðana á þingi.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Það er háalvarlegt mál þegar manneskjur í slíkum ábyrgðarstöðum tengjast spillingu og enn alvarlegra að reynt sé að gera lítið úr því. Fulltrúar ríkisstjórnarinnar eiga að vinna að almannahag, ekki sérhagsmunum sín eigin og sinna.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Vegna þess að þessi mál eru óásættanleg og stangast á við siðferðilegar kröfur almennings.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Skattaskjól standast ekki siðferðilegar kröfur.  

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Tel kynjakvóta ekki bestu lausnina til að leysa vandann. Kynjakvóti getur stundum reynst nauðsynlegur til að leiðrétta halla á annaðhvort kynið. Hann ætti þó aldrei að vera settur á nema tímabundið.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Hef ekki hagsmuna að gæta gagnvart fyrirtækjum.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Björt framtíð telur að hægt sé að vinna með flestum flokkum ef allir aðilar eru tilbúnir að vera í sínum störfum af heilindum og með hagsmuni samfélagsins í huga. Samvinna, heiðarleiki og virðing fyrir ábyrgð þess að starfa fyrir almenning er aðalmálið.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með? 

Íslensku þjóðfylkingunni.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Börn, eldri borgarar, fatlaðir, öryrkjar og hælisleitendur.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Björt framtíð leggur áherslu á að tilgangur sé einkum að fjármagna velferðarþjónustu og sameiginlegar framkvæmdir t.d. vegakerfi og orkuflutninga.  Skattkerfi þarf að vera þannig að undanskot séu lágmörkuð og laust við óþarfa flækjur.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ríkið hefur hlutverki að gegna að gera einstaklingum auðvelt að velja þann kost sem eflir heilsu og lífsgæði.  Refsingar geta verið nauðsynlegar þegar alvarlegar er brotið á mannréttindum.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Persónukjör geta verið góð leið til styrkja lýðræðið en útfærslan getur verið mjög flókin og kallað á ný skipulagsleg verkefni t.d. varðandi störf á þingi.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings? 

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Dæmi um slíkar afleiðingar eru neikvæð áhrif á búsetu einstaklinga þegar einstaklingar missa skyndilega viðværi sitt eða störf við fiskveiði þegar kvóti er seldur og vinnsla er flutt á milli svæða eða skyndilega lokað.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Björt framtíð leggur áherslu á að greitt sé eðlilegt gjald fyrir nýtingu sameiginlegra auðlinda. Björt framtíð vill innleiða gagnsætt útboðsferli og greitt verði gjald fyrir nýtingu auðlinda á markaðsforsendum. Hér er sáttaleið mikilvæg sem Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á í öllum sínum stjórnmálum.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Björt framtíð hefur ekki mótað afstöðu til þessa máls.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Trúnaðarbrestur var kjarni þess máls. Það er alvarlegt þegar opinberir starfsmenn eru þátttakendur í slíku máli

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Björt framtíð greiddi atkvæði gegn núverandi búvörusamningi.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Já, Björt framtíð leggur áherslu á að þjóðin fái tækifæri til að taka upplýsta ákvörðun um inngöngu í Evrópusambandsins

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það var svik á gefnum loforðum.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Skipulag samfélagsins hefur ekki tekið nægjanlega mið af þörfum og lífsgæðum ungs fólks t.d. varðandi menntun, búsetu, húsnæði, foreldraorlof og dagvistun.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Stefnan er of ströng en ný útlendingalög eru skref í áttina. Nú þarf t.d. ekki tæknilega séð að fylgja Dyflinnarsáttmálanum, það er valfrjálst, sem getur auðveldað einstaklingum til muna að koma hingað til lands.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í góðæri sé safnað í ríkissjóð og ríkið dragi úr sköpun starfa en hins vegar þegar að kreppir sé hlutverk ríkisins að styðja við að hjól atvinnulífsins fari af stað. Grunnskyldur ríkisins eru samt sem áður þær sömu sem snúa að velferðarþjónustu, samgöngum og öryggi þjóðarinnar

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Björt framtíð leggur áherslu á að ungt fólk, eins og aðrir,  hafi val um hvers konar húsnæði fest eru kaup á. Minna húsnæði er oftast ódýrara og þess vegna rökrétt að framboð af slíku húsnæði sé fyrirliggjandi. Björt framtíð leggur sérstaka áherslu á litlar íbúðir og stærri íbúðir séu aðgengilegar öllum.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Björt framtíð leggur áherslu á blandað framboð af séreignum og leiguhúsnæði sem er grunnur þess að einstaklingar hafi val.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Krafan um endurreisn heilbrigðiskerfisins byggir á gildum rökum og brýnt að leggja aukið fé í uppbyggingu heilbrigðisþjónustunnar.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Ekki er þörf á aukinni aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins. Mikilvægt er að bæta eftirlit með aðgengi og gæðum allrar heilbrigðisþjónustu og meðferð fjár.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Það er mikilvægt að markaðurinn sé þannig að það sé hægt, en Björt framtíð telur það ekki nauðsynlegt í dag. Frekar þarf að huga betur að menntakerfinu eins og það er og auka fjölbreytileika í takt við einstaklingsmiðað nám.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, það þarf að leggja sérstaka áherslu á að fjölga menntuðum leik- og grunnskólakennurum og að tryggja að starfsumhverfi þeirra og launakjör séu góð.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Björt framtíð leggur þunga áherslu á að breytingar verði gerðar á stjórnarskrá Íslands í samræmi við vilja þjóðarinnar, eins og hann birtist í þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrárbreytingar haustið 2012.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Björt framtíð leggur áherslu á að öllum einstaklingum séu tryggð lágmarkslaun, amk. 300 þúsund krónur. Lágmarkslaun þurfa að vera í takt við það sem velferðarráðuneytið gefur út sem viðmiðunarframfærslu, já það er sanngjörn krafa.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Björt framtíð hefur ásamt öðrum flokkum í minnihluta lýst verulegum vonbrigðum með þá leið sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka lífeyri.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Björt framtíð leggur áherslu á að í aðdraganda kosninga sé talað um grundvallarmálefni, meginreglur, ábyrga meðferð ríkisfjár og áætlanir um fjárútlát. Kosningaloforð eru ekki gefin heldur loforð um að vinna sem best að hag samfélagsins. Það er mjög sjaldan sem ákvarðanir eru teknar út frá einu loforði en viljinn til að stöðugt bæta samfélagið og innviði er til staðar. Það kostar ekkert nema viljann og vinnuna.

Nafn frambjóðanda: Heiða Rós Hauksdóttir

Flokkur: Flokkur Fólksins

Kjördæmi: Suðurkjördæmi

Sæti á lista: 2. sæti

Skilaboð: Setjum X við F í Alþingiskosningunum þann 29. október.

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Ég er hjartahlý hugsjónakona og vil veg allra sem mestan. En það sem ég vil sérstaklega berjast fyrir eru börnin okkar, þau eru framtíðin. Þess vegna er sú stefna sem Flokkur fólksins setur fram um vernd barnanna okkar, falleg og góð stefna. Þar kemur skýrt fram að börnum verði tryggð í lögum sú vernd og umönnun sem velferð þeirra krefst. Flokkur Fólksins vill að öllum börnum verði tryggður gjaldfrjáls og hollur matur í leikskólum og skólum. Ekkert barn á að þurfa að vera svangt vegna fátæktar. Öll börn eiga að fá viðunandi sálgæslu og aðbúnað í skólanum sem á tryggja andlega velferð þeirra og gleði.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Langar að láta gott af mér leiða og gera sem mest fyrir fólkið í landinu.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Að berjast gegn allri mismunun, spillingu, lögleysu og fátækt. Ég vil að í landinu okkar búi ein þjóð en ekki sérhagsmunaöfl græðgisvæðingarinnar annars vegar og svo við hinir.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Vegna þess að Flokkur fólksins vill útrýma fátækt og spillingu, hann vill að enginn hafi lægri framfærslu en 300.000 kr. þar sem skattleysismörkin eru 300.000 kr. Flokkur fólksins vill að unga fólkið okkar eigi að hafa val um það að geta keypt sér þak yfir höfuðið og vill afnema verðtryggingu og okurvexti. Flokkur fólksins boðar það einnig að námslán fái leiðréttingu í samræmi við aðrar skuldaleiðréttingar.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Ingu Sæland, formann Flokks fólksins, sem mér finnst bera höfuð og herðar yfir þá sem nú eru að bjóða sig fram. Að öðru leiti hef ég ekki myndað mér frekari skoðun.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Virkilega bágborin svo ekki sé meira sagt.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Algjörlega siðferðilega rangt að þau hafi setið áfram, að sjálfsögðu áttu þau að víkja með Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Væntanlega vegna þess að almenningi um víða veröld finnst þetta lykta af spillingu, græðgishugsjón og siðleysi.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Er á móti því.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Nei, það á ekki að hengja sig svo stíft á kynjakvótann þótt að sjálfsögðu ég sé sammála jafnrétti kynjanna.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Ég á engra hagsmuna að gæta gagnvart neinu af þessu.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég vil ekki útiloka neinn sem samstarfsaðila svo framarlega sem viðkomandi vill berjast með okkur að stefnumálum okkar.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Sjá svarið hér að ofan.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Öryrkjar, aldraðir, börn, menntafólk og allir þeir sem eru að berjast við og undir fátæktarmörkum.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Skattakerfið tel ég eigi að virka í báðar þessar áttir.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Fara eftir stjórnarskránni.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Ég er sammála því að það eigi að vera persónukjör, vegna þess að það eru öflugir hugsjónamenn og konur í öllum flokkum.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Handhafar kvótans eru ekki aðeins lengur umsjónarmenn, í raun fara þeir með eignarvald. Og um ¾ alls veiðikvótans við Ísland rennur til um 20 fyrirtækja. Innan við 100 einstaklingar hirða mesta hlutann af auðlindarentunni í gegnum eignarhald sitt á þessum fyrirtækjum. Hefur ítarlega verið fjallað um þennan fámenna hóp fólks sem fær rentu af auðlind Íslendinga úthlutaða í gegnum stjórnmálamenn sem sjá það sem hlutverk sitt að viðhalda þessu lénskerfi nútímans. Þessir einstaklingar hirða 33 milljarða af auðlindarentunni í sjávarútvegi á hverju ári. Frá hruni og þar til í hitt í fyrra lagði auðlindarentan sig á um 322 milljarða króna samkvæmt útreikningum Indriða H. Þorlákssonar. En annars vill Flokkur fólksins að fiskstjórnunarkerfið verði endurskoðað og það tryggt að fullt verð fáist fyrir aðgang að auðlindinni. Flokkur fólksins vill að allur veiddur fiskur fari á markað. Veiðiheimildir verði afskrifaðar um 5% á ári, sem boðnar verða upp árlega. Aukning á aflaheimildum verði boðin út annars vegar til strandveiða og hins vegar til úthafsveiða. Flokkur fólksins vill frjálsar strandveiðar smábáta að fjórum tonnum.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Ágóði ¾ alls fiskveiðikvótans við Ísland rennur til um 20 fyrirtækja . Innan við 100 einstaklingar hirða mesta hlutann af auðlindarentunni í gengum eignarhald sitt á þessum fyrirtækjum. Félagslegar afleiðingar eru sorglegar þar sem lítil sjávarpláss allt í kringum landið eru að leggjast í auðn vegna framsals kvótans.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Vegna þess að ef við fáum umboð kjósenda til þess, þá vitum við hvar valdið liggur sem setur reglurnar og það er hjá löggjafanum á hinu háa Alþingi.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Mér fannst ekki rétt að taka hann einan fyrir þar sem fleiri komu að málum og báru óskoraða ábyrgð.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Já, alvarlegt vegna augljósra brota á stjórnsýslulögum í allri meðferð málsins. Einnig var brotið gróflega á persónuvernd hælisleitandans þannig að grundvallarreglur stjórnarskrárinnar voru líka brotnar.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Mér finnst hann mismuna bændum og að þurfi að endurskoða hann með hag allra bænda í huga.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég er á móti því.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já, það var það.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei það finnst mér ekki, strax er STRAX. Þýðir einfaldlega núna undir eins.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Vegna atvinnuleysis, lágra launa og hárrar leigu.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Nægilega ströng.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Veit ekkert um þetta. Hef ekki þekkingu á því.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Mér finnst margt sniðugt við að byggja smáhýsi en að sama skapi á fólk að geta keypt sér stærri íbúðir sem gæti verið þeirra framtíðareign til dæmis. Með afnámi verðtryggingar og okurvaxta munu allir eiga þess kost að eignast húsnæði við hæfi.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já að sjálfsögðu. Flokkur fólksins vill aukið beint lýðræði og að það sé þjóðarviljinn sem á alltaf að eiga síðasta orðið um allt það sem varðar okkur sem þjóð til framtíðar.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei, þar sem það eru allar líkur á því að með því móti yrði ýtt undir mismunun í menntakerfinu. Þ.e kostnaðurinn yrði meiri fyrir nemendur og meiri líkur á að einungis þeir efnameiri gætu stundað nám.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, það er dapurt hvernig þessar stéttir sem eru í raun að ala upp börnin okkar að miklu leyti um ákveðinn tíma, skulu ekki vera virtar að verðleikum meira en nú er. Það á að verðlauna þá sem eru að vernda og mennta börnin okkar með því að borga þeim mannsæmandi laun. Með því móti munu fleiri sækja í þessar starfsgreinar og umgjörðin utan um börnin okkar verður miklu öruggari.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Við eigum að virða það mikla starf sem stjórnlagaráð lagi í mótun hennar og virða um leið þjóðarviljann sem náðist fram í þjóðaratkvæðargreiðslunni í kjölfarið.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Ef það er eftir skatta, eins og stefnan er hjá Flokki Fólksins, þá er það sanngjarnt.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Algjört skrum og ryk sem verið er að fleygja í augu kjósenda rétt fyrir kosningar. Einungis örfáir munu njóta aukinna réttinda samkvæmt þeim.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Hef ekki krónutölu á því.

Nafn frambjóðanda: Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir

Flokkur: Vinstri hreyfingin grænt framboð

Kjördæmi: Norðaustur

Sæti á lista: 2. sæti

Skilaboð: Kjósum Vinstri græn – setjum x-V á kjördag og Katrínu Jakobsdóttur sem forsætisráðherra.

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Það er af mörgu að taka en til viðbótar því sem ég nefndi hér í svörum mínum. Ég vil t.d. sjá geðheilbrigðismál ungs fólks í miklu betri farvegi en þau eru í dag. Nemendur bæði í grunn- og framhaldsskólum eiga að hafa aðgengi að sálfræðingi og/eða félagsráðgjafa enda dýrmætt til framtíðar að forvarnir séu öflugar.

Öflugt menningarlíf er líka ótrúlega mikilvægt fyrir byggðir landsins og auðgar tilveruna á allan hátt en til þess þarf að styðja við hana af myndugleik og leggja aukið fé í menningarsamninga sem illu heilli voru felldir inn í sóknaráætlanir landshluta án nýrra fjármuna.

Við þurfum að setja okkur metnaðarfulla áætlun í baráttunni við loftslagsbreytingar í víðtæku samráði við vísindafólk, sveitarfélög, fyrirtæki og alla þá sem að vilja koma.

Við þurfum að endurskoða fjármálakerfið og aðskilja fjárfestinga- og viðskiptabankastarfsemi og hafa hér samfélagsbanka.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Ég hef brennandi áhuga á samfélagsmálum og að koma hér á jöfnuði í öllum skilningi þess orðs sem og að tryggja rödd kvenna í pólitík.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Að tryggja jöfnun lífskjara og að innviðir séu með þeim hætti að fólk geti valið sér búsetu hvort heldur við ræðum um vegi, flugsamgöngur, ljósleiðara eða aðgengi að þrífasa rafmagni. Málefni ungs fólks hvort heldur varðar menntamál, húsnæðismál eða geðheilbrigðismál eru ekki í góðum farvegi og það þarf að laga. Málefni eldra fólks og öryrkja sem m.a. felast í því að tryggja mannsæmandi afkomu og búsetu. Heilbrigðismál þarf að styrkja á öllu landinu. Gríðarleg þörf er fyrir úrbótum til að tryggja öruggar samgöngur og tryggja þarf jafnt aðgengi að flugsamgöngum.  

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Vegna nálgunar á öll mál sem byggja á jöfnuði og réttlæti sem miða að því að styðja við þá sem lakar standa í samfélaginu og að þeir sem meira hafa leggi sitt af mörkum til samfélagsins.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Katrínu Jakobsdóttur og Justin Trudeau.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Ég held að því sé um margt ábótavant eins og við sjáum að allir sem voru í Panamaskjölunum ætla sér á þing aftur og ekkert af því fólki hefur beðið afsökunar á að hafa verið með peningana sína eða ætlað sér að ávaxta eignir sínar í skattaskjóli.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Þau hefðu átt að segja af sér og biðja þjóðina afsökunar.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Fólki ofbauð að fólk og fyrirtæki skyldu velja að fela fé sitt með þessum hætti og sniðgengi eigin samfélög með því að greiða ekki skatta og skyldur.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Ég vil að við gerum hvað við getum til að koma í veg fyrir að Íslendingar og íslensk fyrirtæki geti flutt fjármuni sína í skattaskjól eða lágskattasvæði. Vinstri græn hafa lagt fram frumvarp sem tekur á því að félög sem eiga dótturfélög geti farið með hagnað úr landi og sleppt því að greiða skatta hér á landi.

Hvernig var fyrsti dagurinn þinn á þingi?

Þegar ég var kjörin 2013 var ég áður búin að taka sæti sem varaþingkona og því var hann ekki jafn stressandi og ella. En fiðringur var svo sannarlega í maga.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Já, svo sannarlega enda hefur það sýnt sig í vali á framboðslistum fyrir þessar kosningar að þörfin er svo sannarlega til staðar.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Tel mig engin hagsmunatengsl hafa.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Ég myndi vilja að núverandi stjórnarandstöðuflokkar myndu láta á reyna hvort þeir nái saman fái þeir til þess umboð kjósenda.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég tel að þeir flokkar sem fjærst Vinstri grænum í nálgun á pólitík séu sísti kosturinn.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Þeir eru margir en öryrkjar, eldri borgarar, ungt fólk og fólkið sem vinnur í heilbrigðis-, mennta-, og löggæslu. Allt er þetta fólk, og fleiri til, sem hefur tekið á sig mikla skerðingu eftir hrun og þörf á að bæta kjör og aðbúnað.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Skattkerfið á að vera jöfnunartæki um leið og það fjármagnar innviðina sem tryggja jöfnuðinn.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Stjórnarskráin og um leið stjórnmálin eiga að tryggja öllum hin borgaralegu réttindi, sem nefnd hafa verið frelsisréttindi, sem og hin félagslegu réttindi þ.e. réttur til einhvers frá ríkinu t.d. réttindi til menntunar og heilbrigðisþjónustu.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Ég hef efasemdir um persónukjör en þó skiptir máli hvernig það er útfært. Ég tel að kosning til stjórnlagaþings hafi sýnt að þeir sem þekktir eru komast frekar að og einnig er ég ekki sannfærð um að það leiði til betri starfshátta á þingi.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings? 

Nei, ég tel það ekki vera og við í VG höfum margítrekað sagt að þeir sem nýta fiskveiðiauðlindina geti greitt fyrir afnotin í hlutfalli við afkomu greinarinnar. Vinstri græn hafa talað fyrir sjálfbærri sjávarútvegsstefnu þar sem auka þarf strandveiðar og tryggja byggðafestu um leið og við erum tilbúin til að skoða að hluti aflans verði boðinn upp.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Félagslegar afleiðingar eru m.a. þær að margar sjávarbyggðir hafa misst fótanna með tilheyrandi fólksflutningum og arðurinn af auðlindinni safnast á fárra hendur.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Það getur aldrei verið í hlutverki eins flokks að innleiða breytingar á kerfum til þess þarf samtal margra aðila en við Vinstri græn höfum til að bera reynslu og þekkingu sem nýtist við að leysa þetta flókna verkefni í samstarfi við þá sem þurfa að koma að borðinu.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Málið fékk þinglega meðferð og ég er sammála þeirri nálgun sem Vinstri græn tóku á þessum tíma.  

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Siðferðis- og dómgreindarbrestur. Vissulega var málið mjög alvarlegt þegar opinberum stofnunum er beitt til að breiða yfir afbrot sem og allar þær ásakanir sem komu fram á þá aðila sem að málinu komu s.s. Umboðsmanni Alþingis, Rauða krossinum, lögreglustjóra og fleirum.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Engan hef ég hitt sem ekki vill styðja við íslenskan landbúnað. Ég sat hjá við afgreiðslu hans þar sem ég tel að sumt í samningnum sé gott en annað síður. Ég tel að mikilvægt sé að nýta tímann sem framundan er til að fá fjölbreyttan hóp fólks til að fara yfir það sem betur má fara í samningnum sem styrkir landbúnaðinn og um leið hag neytenda.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Staða Evrópusambandsins nú er ekki vænleg og við Vinstri græn höfum ályktað um að setja í þjóðaratkvæðagreiðslu hvort halda eigi áfram viðræðum eður ei.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei – nema konan heiti Vigdís Hauks. ☺

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Það er engin ein orsök hvað þetta varðar. Ungt fólk kemur seinna út á vinnumarkaðinn en fyrri kynslóðir þar sem fleiri stunda nú háskólanám. Sköpun nýrra starfa hafa ekki haldið í við fjölgun háskólamenntaðra og tekjumöguleikar því minni. Að auki hefur hinn óútskýrði launamunur kynjanna einnig áhrif.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Ég tel að við getum tekið á móti mun fleira flóttafólki og styrkja stöðu innflytjenda og  mikilvægt er að hraða málsmeðferð þannig að fólk þurfi ekki að bíða lengi milli vonar og ótta um hvort það fái hér landvist eða ekki.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Ungt fólk á að geta haft val eins og aðrir og þegar talað er um smærri íbúðir finnst mér það frekar eiga við um námsmannaíbúðir fremur en almennar leiguíbúðir sem ætlaðar eru ungu fólki.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Ég tel eiginlega ekki hægt að segja af eða á. Mikilvægast nú er að tryggja félagslegan leigumarkað en einnig að fólk hafi val um hvort það vill eignast húsnæði eða leigja.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, svo sannarlega.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei, ég er alfarið á móti því.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei, ég er alfarið á móti því.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já mjög svo. Það liggur fyrir að hörgull verður á menntuðum kennurum í náinni framtíð og mikilvægt bæði að tryggja launakjör en ekki síður að bregðast við því álagi sem kennarar búa við þannig að þeir „brenni“ ekki út í starfi.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Mér þykir miður að ekki hafi tekist að vinna að breytingum á stjórnarskránni.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já, svo sannarlega.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Þær eru að einhverju leyti til bóta, fyrir suma, en því miður of litlu og of margir sem ekki fá neitt.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Vinstri græn eru ekki útbólgin af kosningaloforðum og við leggjum fram okkar ríkisfjármálaáætlun sem tryggir tekjur á móti þeim útgjöldum sem við leggjum fram.

Nafn frambjóðanda: Sema Erla Serdar

Flokkur: Samfylkingin

Kjördæmi: Suðvesturkjördæmi

Sæti á lista: 3. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Fögnum fjölbreytileikanum!

Samfélög nútímans eru í stöðugri þróun og breytingar á uppruna, tungumálum, menningu og trúarbrögðum eiga sér víða stað. Samfélög nútímans eru í stöðugri þróun og breytingar á uppruna, tungumálum, menningu og trúarbrögðum eiga sér víða stað. Fólksflutningar á milli samfélaga eru ekki nýtt fyrirbæri og geta ástæðurnar fyrir þeim verið margvíslegar en með aukinni hnattvæðingu hefur fólk öðlast meira frelsi til að flytja á milli landa. Flest samfélög nútímans hafa því þróast út í það sem kallað er fjölmenningarsamfélag. Íslenskt samfélag er ekki undanskilið þeirri þróun.

Innflytjendur á Íslandi hafa aldrei verið fleiri en nú. Það þykir mér frábær þróun. Það er íslensku samfélagi að sjálfsögðu til gæfu að hingað flytjist fólk til þess að finna starfskröftum sínum, hugviti og hæfileikum farveg, sem skilar sér m.a. í fjölbreytni í atvinnulífinu, listum og menningu, menntun og vísindum og auðvitað samfélaginu öllu.

Þetta er þróun sem allir þurfa að samlagast því þar sem fólk af mismunandi uppruna eða menningarsvæðum býr saman í einu samfélagi skiptir gagnkvæm virðing miklu máli og mikilvægt er að borin sé virðing fyrir frelsi hvers og eins til þess að aðhyllast trúarbrögð, lífsskoðanir og lífsgildi af ólíkum toga og það er nákvæmlega ekkert rými fyrir mismunun í slíku samfélagi, hvort sem er vegna trúar, menningar, uppruna, þjóðernis, kynþáttar eða annarra þátta sem einkennir líf einstaklinga.

Það er mikilvægt að vinna gegn útbreiðslu andúðar í garð fjölmenningar sem birtist í útlendingaandúð, fordómum í garð minnihlutahópa og oft á tíðum ótta og hatri í garð fólks. Það verður best gert með því að leggja áherslu á uppbyggilega umræðu um gildi þess samfélags sem við viljum í sameiningu skapa hér á landi, samræðu á milli ólíkra hópa og fræðslu um fjölmenningarsamfélagið, kosti þess og hvað það hefur fram að færa.

Til þess að við getum í sameiningu byggt samfélag þar sem borgarar bera virðingu hver fyrir öðrum og njóta jafnréttis og réttlætis þurfum við að hjálpast að, taka vel á móti þeim sem hingað koma og gera okkar besta til þess að tryggja að allir sem hér eru fyrir og þeir sem hingað koma verði virkir þátttakendur í samfélaginu. Þar skipta móttökurnar mestu máli.

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Ég tek þátt í stjórnmálum því breytingar gerast ekki að sjálfu sér. Það er löngu kominn tími til þess að byggja hér eitt samfélag fyrir alla þar sem félagslegt og efnahagslegt öryggi allra er tryggt, þar sem ungir Íslendingar vilja og geta byggt sér framtíð og þeir sem eldri eru vilja vera áfram hluti af, þar sem lífsgæði allra eru tryggð, aðgengi fyrir alla að heilsugæslu er til staðar, húsnæðismarkaðurinn er í lagi, skipting auðlinda er jöfn, atvinnulífið blómstrar, menntakerfið er til fyrirmyndar og ný stjórnarskrá mun líta dagsins ljós. Áskoranirnar eru vissulega margar en áskorunum fylgja tækifæri og nú er tækifæri til þess að byggja hér raunverulega eitt samfélag fyrir alla!

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Frelsi – jafnrétti – mannréttindi – mannúð – réttlæti – mannleg reisn – velferð og virðing fyrir alla, alltaf!

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Ég er fyrst og fremst jafnaðarmaður og trúi á grunngildi jafnaðarstefnunnar um frelsi, jafnrétti og réttlæti fyrir alla!

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Þau sem eru trú sinni sannfæringu og standa með fólkinu í landinu. Þau sem berjast fyrir betri, fallegri og friðsamlegri heimi, frelsi, jöfnuði, réttlæti, mannréttindum og velferð fyrir alla.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Stjórnmál og siðferði hafa ekki endilega haldist í hendur, eins og það á að gera, og það er mjög slæmt. Það þarf svo sannarlega gera betur í þeim efnum.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Traust og heiðarleiki er grundvöllur alls í stjórnmálum. Einstaklingar sem njóta ekki trausts og eru ekki heiðarlegir eiga ekkert erindi í stjórnmál. Það er ótrúlegt að þau hafi ekki komist að þeirri niðurstöðu eftir uppljóstranir Panamaskjalanna.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Því fólk sættir sig ekki við spillingu, óheiðarleika og auðvaldspólitík. Fólk vill raunverulegar breytingar á kerfinu sem tryggir almannahagsmuni framar sérhagsmunum.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Það hefur verið baráttumál jafnaðarmanna um alla Evrópu að skera upp herör gegn skattaskjólum. Allir eiga að leggja sitt af mörkum við uppbyggingu samfélagsins. Það er óeðlilegt að tekjur sem verða til á Íslandi í viðskiptum milli innlendra aðila séu fluttar til útlanda og þar með undan sameiginlegum sjóðum okkar. Ef fé þeirra best stæðu fer í skattaskjól leggjast byrðarnar af velferðarþjónustunni allar á millistéttina og hinir ríkustu sleppa við að leggja af mörkum til hinnar sameiginlegu þjónustu eins og þeir ættu að gera. Það er óásættanlegt.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Ég nýt mín best í krefjandi vinnuumhverfi og elska áskoranir. Það er því engu að kvíða.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Já.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla?

Engra/Engin.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Þeim sem vilja setja almannahagsmuni framar sérhagsmunum og vinna að því að byggja hér opið og frjálst velferðarsamfélag þar sem allir hafa jöfn tækifæri, þar sem mannréttindi, mannúð og réttlæti fyrir alla er tryggt og einstaklingum er ekki mismunað á nokkurn hátt. Sem sagt stjórnarandstöðuflokkunum.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Ég myndi aldrei vinna með flokkum eða einstaklingum sem ala á fordómum, útlendingaandúð og rasisma í samfélaginu. Slíkt er samfélagsmein sem mikilvægt er að uppræta og stjórnmálamenn eiga að vera fyrirmynd í því verkefni.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Það er ótrúlegt að árið 2016 er varla að finna hópa í samfélaginu sem ekki eru enn að berjast fyrir betri kjörum, réttlæti og virðingu. Má þar meðal annars nefna barnafjölskyldur, öryrkja og eftirlaunafólk. Þessu þarf að breyta strax. Við þurfum að hlúa vel að öllum minnihlutahópum og byggja upp samfélag þar sem grundvallar lífsgæði almennings eru tryggð, þar sem fólk geti lifað mannsæmandi lífi og grunnstoðirnar eru í lagi, samfélag þar sem réttlæti, velferð og mannréttindi allra eru tryggð og allir hafa jöfn tækifæri.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Já, það er eðlilegt. Öflun skatttekna og dreifing þeirra á að stuðla að jöfnuði og réttlæti, án þess að vera um of íþyngjandi fyrir samkeppnisstöðu atvinnulífs. Við þurfum réttlátara skattkerfi.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Ég tel fátt vera mikilvægara en mannréttindi. Þau eru óafsalanleg, ódeilanleg og algild og stjórnvöldum ber að tryggja að allir búi við mannréttindi (hvort sem þau eru jákvæð eða neikvæð) og grundvallarréttindi og þarfir einstaklingsins.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Ég er hrifin af persónukjöri. Ég myndi gjarnan vilja geta kosið fólk frekar en flokka.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings?

Nei.

Það hefur verið stefna Samfylkingarinnar frá stofnun að vilja bjóða út fiskveiðikvóta. Þannig er almenningi best tryggðar sanngjarnar tekjur af sameiginlegri auðlind þjóðarinnar. Með því að láta bjóða í fiskveiðiheimildirnar þá fær þjóðin hæst verð fyrir afnotin af eign sinni. Þetta má gera með ýmsu móti t.d. bjóða árlega upp 10-20% kvótans svo þá verða þær útgerðir sem vilja halda óskertum hlut að taka þátt í útboðinu og nýjum aðilum gefst færi á að bjóða og fá kvóta við lægra verði en þeim býðst í dag. Mikilvægt er að slíkt útboð verði vel undirbúið með aðkomu erlendra og innlendra fræðimanna og sérfræðinga á sviðinu.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Afleiðingarnar eru kannski fyrst og fremst áhrifin á byggðir víða um landið. Þess utan ríkir mikil ósátt um núverandi kerfi og það ristir djúpt í samfélaginu.

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Eins og ég sagði að ofan þá hefur það verið stefna Samfylkingarinnar frá stofnun að vilja bjóða út fiskveiðikvóta. Ljóst er að fleiri stjórnmálaflokkar eru að komast að sömu niðurstöðu og Samfylkingin svo það ætti ekkert að standa í vegi fyrir að farið verði í það verkefni á næsta kjörtímabili, fái þeir flokkar brautargengi í kosningunum.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Æ, ég er ekki viss.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Málið var og er grafalvarlegt að svo mörgu leyti. Það snýst um trúnaðarbrest, valdníðslu, óheiðarleika og ótrúlega framgöngu og þrásetu ráðherra ráðuneytis sem hafði verið uppvíst að fordómalausri málsmeðferð og hræðilegum vinnubrögðum. Ég verð eiginlega ennþá reið þegar ég hugsa um þetta því afleiðingar málsins eru enn til staðar, ekki síst fyrir fórnarlambið í málinu, sem mun eflaust þurfa að lifa með afleiðingunum allt sitt líf.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Nýi búvörusamningurinn er ekki góður.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Ég vil að Ísland gangi í Evrópusambandið en ég tel að skoðanir stjórnmálamanna eigi ekki að skipta neinu máli heldur eigi fólkið í landinu að fá að taka ákvarðanir í stórum málum er snerta framtíð og hagsmuni okkar allra. Möguleg aðild að Evrópusambandinu er eitt af þeim málum.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Því við höfum verið skilin eftir eins og svo margir í forgangsröðuninni hjá þeim sem ráða í þessu landi. Þessu þarf að breyta við strax.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Hún er bara ömurleg.

Ísland er eitt af fáum ríkjum í Evrópu sem enn er vel í stakk búið til þess að veita fórnarlömbum stríðs og átaka skjól og vernd. Okkur ber skilda til þess að leggja okkar af mörkum við að bjarga mannslífum og íslensk stjórnvöld verða að hætta strax að brottvísa fólki sem hingað er komið. Almenn skynsemi segir okkur að nú er ekki tíminn til þess að nýta valkvæðar lagaheimildir til þess að réttlæta brottvísanir fólks sem hefur þurft að yfirgefa heimili sitt og land vegna átaka eða ofsókna.

Við þurfum að taka vel á móti fólki, gera fjölskyldum auðveldara með að sameinast, flýta málsmeðferð, bjóða fólki upp á mannsæmandi aðstæður og gera fólki kleift að vinna eða læra á meðan það bíður úrlausna sinna mála. Það er lágmark að tryggja að fólk sem hefur upplifað hörmungar og misst allt haldi amk. mannlegri reisn.

Það eru kannski landamæri á milli ríkja en það eru engin landamæri á milli þjáninga fólks. Öll mannslíf skipta máli. Við eigum ekki að senda flóttafólk sem hingað kemur úr landi – við eigum þvert á móti að bjóða fleiri fórnarlömbum stríðs skjól og vernd.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Keynes var á meðal merkustu hagfræðinga sögunnar og það er svo sannarlega hægt að taka undir margt í hans kenningum.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Það þarf að auka framboð á leiguíbúðum enn frekar og það þarf að vera meiri fjölbreytni í húsnæðismálum og fleiri valkostir. Mikið er byggt af stóru og dýru húsnæði svo það þarf að byggja smærri íbúðir. Ungt fólk og aðrir munu hagnast á því.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt. Ég vil að fólk hafi raunhæfa valmöguleika í húsnæðismálum. Þeir sem vilja vera á leigumarkaði eiga að geta gert svo án þess að stærstur hluti útgjalda fari í húsaleigu. Ég vil líka að þeir sem vilja eignast eigið húsnæði geti auðveldlega gert svo. Hvorugur valmöguleikinn er í boði í dag.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Ekki spurning. Það er forgangsatriði að endurreisa heilbrigðiskerfið – og það á að hlusta á fólkið í landinu.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já. Það þarf að grípa til aðgerða í þeim málum.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Íslendingar þurfa á nýrri og betri stjórnarskrá að halda og það er kominn tími á að klára ferlið. Ný stjórnarskrá á að vera stjórnarskrá fólksins og hún á að sjálfsögðu að grundvallast á tillögum stjórnlagaráðs sem meirihluti landsmanna studdi í þjóðaratkvæðagreiðslu. Ég mun leggja mig fram til að svo verði, fái ég tækifæri til þess.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Mér þykir það vera algjör lágmarkskrafa. Ég tel að upphæðin mætti vera hærri.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Alltaf skrum.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Samfylkingin er með raunhæft plan. Við ætlum að byggja hér upp heilbrigðara og betra samfélag fyrir alla. Verkefnin framundan eru mörg og þau kosta vissulega peninga og þar er endurreisn heilbrigðiskerfisins dýrasta verkefnið. Við ætlum líka að styðja betur við barnafjölskyldur og lengja fæðingarorlofið og hækka barnabæturnar og bæta kjör öryrkja og eftirlaunafólks. Með því að bjóða út kvótann, afnema undanþágur ferðamanna frá almenna virðisaukaskattþrepinu og með réttri forgangsröðun höfum við efni á þessu öllu.

Nafn frambjóðanda: Hólmfríður Sólveig Haraldsdóttir

Flokkur: Dögun

Kjördæmi: Norðaustur

Sæti á lista: 2. sæti

Sjá einnig: Konur til áhrifa: Svör kvenframbjóðenda við spurningalista Kvennablaðsins vegna Alþingiskosninganna 2016

Sanngjarnari forgangsröðun í samfélaginu í þágu þeirra sem höllustum fæti standa og bjartari framtíð fyrir yngstu kynslóðir þessa lands.

Við þurfum að huga betur að málefnum náttúrunnar og umhverfisins, þar hefur Ísland tækifæri og forsendur til að skipa öndvegi. Til eru aðrar leiðir og skynsamlegri til nýtingar á náttúrunni en að virkja og framleiða ál. Ísland hefur í rauninni einstakt tækifæri með því að einbeita sér að ræktun og framleiðslu á vistvænni matvöru við bestu hugsanlegar aðstæður.

Lýðheilsa, forvarnir og heilsusamlegur lífsstíll ætti alltaf að vera óaðskiljanlegur hluti af heilbrigðismálum og þannig heilbrigðisstefnu þarf að útfæra og framfylgja síðan.

Grundvallaratriði er að forgangsraða á annan hátt í þessu samfélagi – í þágu þeirra sem ævinlega standa höllustum fæti og ráðamenn leyfa sér að láta sitja á hakanum. Aldraðir, öryrkjar, fatlað fólk, börn og ungmenni eru þeir hópar sem okkur ber að sinna og við eigum ekki að geyma það þangað til líður að næstu kosningum. Það á að vera forgangsmál!

Hvers vegna velur þú stjórnmál að starfi?

Ég hef alltaf haft áhuga á stjórnmálum og hef gjarnan látið í ljósi mínar skoðanir. Nú allra síðustu ár hefur svo margsinnis gengið fram af mér hvernig ýmsum málum er háttað að ég get ekki setið hjá aðgerðalaus. Það samræmist ekki skoðunum mínum að gagnrýna viðvarandi ástand án þess að reyna þá að hafa áhrif til breytinga, til hins betra.

Hverjar eru þínar pólitísku áherslur?

Þær snúa að auknu réttlæti, sanngirni og lýðræði fyrir fjöldann – ekki bara fyrir fáa og útvalda.
Það er til dæmis algerlega óviðunandi og óþolandi óréttlæti að arðurinn af sameiginlegum auðlindum okkar renni að megninu til í vasa fárra. Ég vil vinna gegn vísvitandi aðgerðum stjórnvalda sem hafa holað heilbrigðiskerfið svo að innan að það mun taka mörg, mörg ár að koma því í viðunandi horf. Það mun ekki takast ef við kjósum núverandi valdhafa enn og aftur til áhrifa.

Við eigum að búa mun betur að þeim sem minna mega sín; öldruðum öryrkjum, fötluðu fólki og börnum svo ég nefni einhverja og það er ólíðandi að á landi eins og Íslandi sé fátækt yfir höfuð bara samþykkt í samfélaginu.
Lífeyrissjóðakerfið er í raun ónýtt eins og því er stýrt í dag og þarfnast uppskurðar.
Náttúruverndarsjónarmiðum á að gera hátt undir höfði og okkur ber að skila jörðinni af okkur til næstu kynslóðar þannig að hún fái notið þeirra gæða sem við teljum sjálfsögð; hreint vatn, hreint loft og auðlindir sem nýta má um aldur og ævi.

Þá eru mál ferðaþjónustunnar mér hugleikin og þau tengjast mjög náttúruverndarmálum. Í mínum huga er runnin upp ögurstund í málefnum sem varða ferðaþjónustuna og samofin þeim eru málefni náttúrunnar og umhverfisins.

Hvers vegna finnur þú þeim farveg í þínum flokki fremur en öðrum?

Af því að Dögun stendur fyrir þessi málefni og innan raða Dögunar er fólk sem hefur þá hugsjón að sinna málefnunum umfram annað; býr yfir þeirri hugsjón að vinna í þágu almennings en ekki eingöngu hinna betur settu. Dögun er ekki öðrum háð; engum hagsmunum, engum peningaöflum, engum háð nema samvisku sinni og þeim sjálfsögðu skyldum að sinna vilja kjósenda sinna.

Hvaða stjórnmálamenn og konur, innlendar sem erlendar, metur þú mest?

Af erlendum stjórnmálakonum þótti mér alltaf áhugavert að hlusta á Gro Harlem Brundtland og núna í kosningabaráttunni í Bandaríkjunum hef ég hlustað talsvert á Michelle Obama og ég get ekki annað en hrifist af henni og hvernig hún af eðlislægri reisn talar og nær til fólks með afar einlægum og innihaldsríkum ræðum. Af erlendum körlum Nelson Mandela.

Af innlendu stjórnmálafólki hef ég mestar mætur á þeim sem hafa sýnt að það barðist fyrir málstað og hafði hugsjón Fyrst kemur upp í hugann Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir. Slíku fólki hefur farið mjög fækkandi. Ég fylgdist talsvert með Kvennalistanum á sínum tíma og veit að konur innan hans störfuðu af dugnaði og samviskusemi.

Hver er staða stjórnmálasiðferðis á Íslandi?

Að mínu mati er það ekki á góðum stað, sem kom vel í ljós á fyrri hluta þessa árs þegar okkur var sýnt að framámenn þjóðarinnar telja það sjálfsagðan hlut að fela sína peninga í öðru hagkerfi en því sem þeir telja nógu gott fyrir almenning.

Hver er afstaða þín til stöðu Bjarna Benediktssonar og Ólafar Nordal eftir að afhjúpað var að þeirra nöfn væri að finna í Panamaskjölunum?

Alveg aldeilis fráleitt að þau gegni opinberum störfum. Trúverðugleiki þeirra hefur beðið hnekki, ekki eingöngu innan lands heldur einnig erlendis og slíkt fólk á ekki að vera í valdastöðum. Ég get ekki látið hjá líða að nefna viðbrögð Bjarna Benediktssonar sem í byrjun voru á þá leið að hann hafði „gleymt“ því að hann ætti reikning(a) á aflandseyju.

Ef hann man ekki hvar hann geymir sitt eigið fé, hvernig getum við þá treyst honum til að fara með almannafé? Það er skammarlegt fyrir okkur sem þjóð að hefja til valda fólk sem gert er góðlátlegt grín að í öðrum löndum, jafnvel í okkar nágrannalöndum.

Hvers vegna heldur þú að almenningur um víða veröld hafi brugðist við eins og raun ber vitni eftir uppljóstranir Panamaskjalanna?

Venjulegu sómakæru fólki er misboðið að ráðamenn skuli voga sér svona háttsemi.

Hver er afstaða þín til skattaskjóla, það er lágskattasvæða og alþjóðlegrar skattasamkeppni?

Ég get ekki skilið að fólk þurfi að hafa svo mikið handa á milli að það sé nauðsynlegt að geyma fjármunina utan þess hagkerfis sem það þó kýs að lifa og búa í. Það er órökrétt – og að ég nú ekki tali um ráðamenn heillar þjóðar sem fullyrða að íslenska krónan sé albesta myntin sem völ sé á – þá er það þversögn að þeir skuli ekki sjálfir notast við hana. Svo megum við ekki gleyma því að öll viljum við hafa aðgang að heilbrigðis-, mennta-, og samgöngukerfi sem byggt er upp af sjóðum almennings. Það er beinlínis hrópandi óréttlæti í því fólgið að það fólk sem næg fjárráð hefur skuli ekki leggja hlutfallslega til samfélagsins eins og þeir ætlast til af öðrum. Hvar á að mennta börn hinna efnameiri? Eiga þau rétt á sömu menntun og börn hinna lægst launuðu? Þeir sem borga fulla skatta alla sína ævi eru í raun að leggja meira af mörkum til samneyslunnar heldur en þeir sem nefndir eru í Panamaskjölunum. Ef við ætlum að uppræta fátækt þá verðum við að uppræta skattaskjól.

Hvað er kvíðvænlegast við þá tilhugsun að takast á við þingstörf?

Þekkingarskortur á ýmsum málefnum og mikið af ýmis konar efni sem þarf að kynna sér og læra. Það er eflaust vandmeðfarið að starfa í þágu almennings og verða þannig opinber persóna.

Ertu sammála rökum þeirra sem telja kynjakvóta nauðsynlegan til að viðhalda jöfnum kynjahlutföllum á þingi?

Já, í rauninni er ég það.

Hvaða hagsmuna hefur þú að gæta gagnvart þrýstihópum, fyrirtækjum og/eða vegna vensla? 

Engra svo ég viti.

Með hvaða flokkum vilt þú helst mynda ríkisstjórn eftir kosningar og hvers vegna?

Þeim flokkum sem treystandi er til að vinna þeim góðu málefnum lið sem eru áhersluatriði hjá Dögun.

Eru flokkar sem þú vilt helst ekki vinna með?

Það er eflaust flóknara að finna samhljóm með þeim sem eru órafjarri í hugsun og áherslum þeim sem Dögun leggur til grundvallar sinni stefnu.

Hvaða hópar í samfélaginu þurfa mest á stuðningi og athygli stjórnmálamanna að halda?

Fatlað fólk, aldraðir, öryrkjar, börn og ungmenni, þeir sem eru yngstir á vinnumarkaði og þeir sem eru að reyna að koma sér að heiman, koma sér þaki yfir höfuðið. Og það mun fjölga í þessum hópi, þ.e. upptalningin verða lengri ef núverandi stjórnvöld halda völdum næsta kjörtímabil.

Telur þú eðlilegt að nýta skattkerfið sem jöfnunartæki eða á skattastefna landsins eingöngu að miða að fjármögnun hins opinbera?

Það má alveg hugsa sér að hafa Noreg til viðmiðunar hvað varðar landsbyggðaskatta og skattakerfi; lægri skattar eftir því sem fjær er höfuðborginni. Að öðru leyti tel ég réttlátt að haga skattastefnu þannig að þeir sem mest bera úr bítum greiði hærri skatta en t.d. þeir sem hafa lægstu tekjur. Það er vel mögulegt að stuðla að auknum jöfnuði gegnum skattkerfið og það tel ég að eigi að gera.

Afstaða til mannréttinda og hlutverk stjórnmálanna: Hvert skal vera hlutverk yfirvalda og stjórnmálanna þegar kemur að svokölluðum neikvæðum og jákvæðum réttindum?

Stjórnvöld eiga alltaf að standa vörð um mannréttindi, stuðla að þeim og verja þau.

Hver er afstaða þín til persónukjörs og hvers vegna?

Ég er höll undir persónukjör af því að ég trúi því að þannig gæti okkur tekist betur að velja hæfa einstaklinga til þjónustu við almenning.

Greiða handhafar fiskveiðikvótans nægilega til samfélagsins fyrir nýtingu þeirra á auðlindum almennings? 

Nei það gera þeir ekki og Dögun hefur alveg skýra stefnu í fiskveiðistjórnun. Við fylgjumst með því sem er að gerast í Færeyjum og teljum að við getum tekið þá til fyrirmyndar hvað varðar þessi atriði.

Meðal áhersluatriða Dögunar í fiskveiðistjórnun eru þessi réttlátu atriði:

• Innköllun allra veiðiheimilda

• Allur kvóti /fiskur á markað, það eykur öryggi byggðanna og hækkar laun sjómanna

• Frjálsar krókaveiðar á grunnslóð, fiskistofnar verða aldrei ofnýttir af trillusjómönnum

• Grásleppuveiðimenn fái að nýta þorsk og annan meðafla

• Leyfa frjálsar veiðar á tegundum sem ekki eru fullnýttar samkvæmt núverandi úthlutun sbr. að kvóti á löngu og blálöngu er ekki fullnýttur.

• Aðskilnaður veiða og vinnslu og sölu

Ofangreindar tillögur kæmu atvinnulífinu strax til góða og munu skila greininni meiri verðmætaaukningu, samfélaginu / ríkissjóði einnig meiri tekjuaukningu og þar með leiða til meiri sáttar í samfélaginu.

Þess vegna er nauðsynlegt að ráðast í breytingar á kerfinu strax, uppboð á aflaheimildum er ekki skynsamlegt í óbreyttu kerfi því að hætta er á að stóru útgerðirnar sölsi undir sig megnið af aflaheimildunum.

Það er viðbúið að nú fyrir kosningar verði umræðan um sjávarútvegsmálin flækt og sett í farveg sem hentar hagsmunaöflunum því allt verður reynt til að telja almenningi trú um að allt fari á versta veg ef kerfinu verður breytt. Sannfæring okkar er sú að jöfnuður og réttlæti náist ekki fram hér á landi fyrr en kerfisbreyting hefur átt sér stað.

Vilji kjósendur í raun og veru breytingar þá geta þeir sýnt vilja sinn þann 29. október n.k. því ofangreindum tillögum má hrinda í framkvæmd, nokkrum vikum eftir næstu Alþingiskosningar.

Hverjar eru félagslegar afleiðingar eða ágóði núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis?

Mikill auður hefur safnast á æ færri hendur – á hendur fáum útgerðaraðilum. Félagslegu afleiðingarnar er fólksflótti og brotnar byggðir og þá er grundvallaratriði að hafa hugfast að þeir sem vilja óbreytt ástand hampa því að núverandi kerfi sé einstakt og sjálfbært.

Það er einfaldlega ekki rétt.

Sjálfbært er það ekki vegna þess að grundvöllur sjálfbærni er þar sem efnahagslegum, umhverfislegum og samfélagslegum þáttum er gert jafn hátt undir höfði.

Í þessu kerfi er samfélagslegi þátturinn stórlega vanræktur og það fellir kerfið út úr þeim flokki að teljast sjálfbært!

Ef þú kallar eftir breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu: hvers vegna ættir þú og þinn flokkur að vera fær um að innleiða breytingar og koma á sátt í máli sem deilt hefur verið um áratugum saman?

Innan Dögunar er fyrir hendi mikil sérþekking og reynsla á sjávarútvegsmálum.

Dögun hefur á að skipa frambjóðendum sem þekkja þetta af eigin raun, hafa starfað í greininni og svo eru aðrir sem hafa kynnt sér þessi mál sérstaklega vel. Frambjóðendur Dögunar er baráttufólk sem þorir. Reynslan sýnir að til að ná breytingum fram á fiskveiðistjórnunarkerfinu þyrfti að vera óskoraður meirihluti á Alþingi fyrir stefnu Dögunar. Auk þess yrði sá meirihluti að gera sér fulla grein fyrir því að þeir aðilar sem halda um auðinn í dag verða aldrei sáttir við neitt annað en meiri auð. Þær breytingar sem hafa verið innleiddar á liðnum áratugum voru innleiddar í ósætti. Þess vegna er það draumsýn að halda að breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu sem færa þjóðinni hennar réttláta skerf, verði samþykktar í einhverri sátt. Ég trúi því að við getum gert þetta með þjóðinni þ.e. ef við fáum bindandi þjóðaratkvæðagreiðslur. Þess vegna er líka mikilvægt að fá nýja stjórnarskrá.

Afstaða til landsdóms? Var réttmætt að þínu mati að kalla hann til og rétta yfir fyrrverandi forsætisráðherra? Hver er afstaða þín til niðurstöðu dómstólsins?

Í upphafi fannst mér að einhverjir hlytu að vera ábyrgir fyrir því hvernig komið var og á þeim forsendum þótti mér þá réttlætanlegt að kalla þingmenn fyrir landsdóm. En eins og þau mál þróuðust, sú útkoma að einungis einn maður væri látinn sæta ábyrgð, það var ekki sú birtingarmynd réttlætis sem ég hafði vonast eftir.

Hver telur þú að kjarninn í lekamálinu sé? Var málið alvarlegt, og ef svo er, hvers vegna?

Stjórnmálamenn sem eru ekki starfi sínu vaxnir, sjálfhverfir og jafnvel hrokafullir, starfandi án eftirlits. Það er grafalvarlegt vegna þess að þeir eiga að gæta okkar hagsmuna en ekki vinna gegn okkur. Svo eru vinnubrögð sem þessi ekki til þess fallin að auka trúverðugleika á stjórnmálamönnum.

Hvað með nýjan búvörusamning? Hver er afstaða þín til hans?

Hann fékk engan veginn nægilega umfjöllun. Hann fór of fljótt í gegn um Alþingi án nægilegrar kynningar. Sjálf hef ég ekki kynnt mér innihald hans nægilega vel og ég er ekki sannfærð um að allir þeir þingmenn sem samþykktu hann hafi gert sér fyllilega grein fyrir innihaldi hans og afleiðingunum.

Hver er afstaða þín til inngöngu Íslands í Evrópusambandið?

Fyrir tvennar síðustu kosningar eða jafnvel þrennar var umræða um inngöngu Íslands í Evrópusambandið svo hávær að það var og er ófært annað en að hlusta á fólkið í landinu. Þá er ekki margt í stöðunni annað en að fara þá leið sem farin var í stjórnartíð Jóhönnu Sigurðardóttur. Síðan þarf að kynna niðurstöðuna mjög ýtarlega fyrir almenningi og efna til þjóðaratkvæðagreiðslu því að við eigum að treysta þjóðinni sjálfri til að taka afstöðu.

Ef við treystum fólki til að velja sér Alþingismenn þá eigum við að treysta því til að taka afstöðu til inngöngu í Evrópusambandið.

Var neitun núverandi stjórnvalda að kjósa um framhaldið svik á loforðum fyrir kosningar?

Já.

Er „strax“ teygjanlegt hugtak?

Nei.

Hvers vegna telur þú að ungt fólk hafi dregist svo aftur úr að því er varðar lífsgæði, efnahag og bjartsýni frá því sem áður var?

Efnahagsstefnan og forgangsröðunin í samfélaginu er óréttlát og skapar þetta ástand.

Er stefna Íslendinga í hælisleitendamálum of ströng eða ekki nægilega ströng?

Hún er bara ekki mannúðleg og þess vegna já, – of ströng.

Hver er afstaða þín til hagfræðiskóla John Maynard Keynes, að því er varðar hagstjórnunar- og sveiflujöfnunarhlutverk ríkisvaldsins?

Nýfrjálshyggjan og sú niðurskurðarstefna sem virðist eina svar við efnahagsvandræðum ríkja heims skilar augljóslega ekki tilætluðum árangri. Þá má segja að kennisetningar Keynes séu skynsamlegri ef við viljum jöfn tækifæri fyrir alla og útdeila gæðum á réttlátan hátt.

Hvað finnst þér um þá stefnu að byggja smærri íbúðir fyrir ungt fólk? Hvers vegna á ungt fólk ekki að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð?

Auðvitað á ungt fólk að geta fjárfest í íbúðum af hefðbundinni stærð en röng efnahagsstjórn hefur skapað ástand sem þarf að leysa. Það ætti að vera tímabundið og afmarkað úrræði að leysa húsnæðisvanda með smærri íbúðum. En svo má líka segja að hæfileg blanda af margs konar búsetuformi sé besti kosturinn. Ég er mótfallin þvi að byggð séu hverfi sem afmarka þjóðfélagshópa með tilliti til þeirra efnahags. Húsnæðismarkaðurinn eins og hann er orðinn í dag er óboðlegur fyrir alla og kerfið er ómannúðlegt þegar það fleytir fjármagnseigendum fram fyrir í röðina þannig að venjulegt fólk á þess ekki kost að búa við sómasamleg kjör og fjármagnseigendur maka krókinn með því að vera helstu eigendur húsnæðis sem er til útleigu.

Rétt eða rangt: Séreignarstefnan er góð stefna sem flokkarnir ættu að sameinast um að viðhalda og virkja að nýju?

Rangt.

Telur þú þinn flokk, og aðra flokka, bundna af kröfu tæplega 90 þúsund undirskrifta til stuðnings endurreisnar heilbrigðiskerfisins?

Já, undanbragðalaust. Okkur ber að hlusta á fólkið í landinu. Ég lít ekki einu sinni á það sem “kröfu” heldur sjálfsagðan hlut að vinna ötullega í því að endurreisa heilbrigðiskerfið eftir áratuga sveltistefnu kapítalistanna.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri heilbrigðiskerfisins?

Nei, það er ekki þörf á aukinni aðkomu þeirra, þeirra sem greiða sér arð út úr því kerfi – án tillits til „árangurs“ eða farsældar í starfi.

Vilt þú aukna aðkomu einkaaðila í rekstri menntakerfisins?

Nei.

Hefur þú áhyggjur af stétt leik- og grunnskólakennara?

Já, og ég hef almennt áhyggjur af þeim stéttum sem vinna við þá dýrmætustu og mikilvægustu þætti sem hvert þjóðfélag á. Ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að það fer ekki vel fyrir því þjóðfélagi sem lætur hjá líða að veita yngsta aldurshópnum svo og hinum elsta þá bestu þjónustu sem völ er á, einkum þarf að veita meira fjármagni til að sinna þessum okkar mikilvægu hópum.

Hver er afstaða þín til örlaga nýrrar stjórnarskrár?

Ég freistaðist til að trúa núverandi ráðamönnum fyrir síðustu kosningar; að þeir stefndu að þjóðaratkvæðagreiðslu svo almenningur fengi tækifæri til að kjósa um nýja stjórnarskrá. Þess vegna varð ég fyrir miklum vonbrigðum þegar ljóst var að þeir ætluðu sér ekkert að standa við orð sín. Við eigum að færa valdið til fólksins.

Eru 300 þúsund króna lágmarkslaun, örorka og lífeyrir sanngjörn krafa?

Já.

Eru tillögurnar sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa valið til að hækka greiðslur almannatrygginga skrum eða raunverulegar?

Þær eru í anda þessara flokka og gera lítið sem ekkert gagn. Ef þessum flokkum væri einhver alvara með að bæta hag þeirra sem njóta greiðslna frá almannatryggingum þá hefðu þeir byrjað á þessum hlutum um leið og þeir komust til valda og unnið málið í sátt við þá aðila með þeirra hagsmuni að leiðarljósi. Þannig hefðu þeir sýnt að þeim væri alvara og þeirra vilji stæði í raun til að bæta þeirra hag. Auðvitað tekur enginn hugsandi maður mark á svona vinnubrögðum og það fjórar mínútur í kosningar. Augljóslega er þetta skrum.

Hvað kosta kosningaloforð þín og flokksins?

Við leggjum fram lausnir en ekki loforð og í stefnuskrá Dögunar má finna ýmsar hugmyndir er lúta að breytingum á fjármálakerfinu og hvernig við viljum nýta arðinn af sameiginlegum auðlindum þjóðarinnar til að vinna að réttlæti og sátt í samfélaginu.