Allir þekkja ástarsöguna um Rómeó og Júlíu og þeir sem komið hafa til Veróna þekkja tenginguna við þetta frægasta par veraldarsögunnar. Flestir hafa farið að skoða vegginn góða þar sem elskendur undangenginna áratuga hafa skrifað nöfn ástvina sinna á vegginn. Einnig senda elskendur í ástarsorg bréf til Júlíu í stórum stíl og er þeim svarað með handskrifuðum bréfum frá skrifstofu sem sérhæfir sig í að svara fólki í ástarsorg.

Vínin sem við ætlum að fjalla um í dag eru einmitt frá Veróna og kennd við Rómeó og Júlíu. Þetta eru sannkölluð vín elskendanna. Við erum í rómantísku gjafastuði og því ætlum við að gefa nokkrum lesendum vínflösku til að deila með elskunni sinni. Setjið endilega nafn ástvinar í athugasemdakerfið og hver veit nema að við getum glatt einmitt þig og ástina þína í nóvemberskammdeginu!

Apassimento vínin

Svokölluð apassimento vín hafa rutt sér til rúms á Íslandi undanfarin ár og Íslendingar virðast vel kunna að meta slík vín. Vínin eru gerð á svipaðan hátt og Amarone vínin vinsælu frá Valpolicella. Amarone vínin eru gerð úr hálfþurrkuðum þrúgum, Corvina, Rondinella og Molinara. Þessi vín eru því sæt, oft rík í áfengismagni og oftast miklir boltar. Ansi margir hafa séð sér leik á borði og reynt að stæla þessa víngerð og notaðar hálfþurrkaðar allskonar þrúgur í bland við venjulegar og þannig reynt að slá sér á brjóst en eð afar misjöfnum árangri.

Romeó og Júlía Passimento vínin frá Pasqua eru þó trú uppruna sínum og nota réttu þrúgurnar að einhverju leyti. Þau hafa enda fengið fína dóma og einkunnir út um allan heim.

Famiglia Pasqua Romeo & Julia Passione Sentimento Bianco kr. 2.190

Þetta vín er gert 100% úr Garganeca þrúgunni þar sem þrúgunar eru látnar þurrkast í þar til gerðum bökkum í opnum skemmum í einn mánuð. Þannig missa þrúgurnar um 30% vökva og sykurinn situr eftir. Í nefi má finna sítrus ávexti, perur og hnetur. Í munni er það sætkennt en með afar góða sýru sem vinnur á móti sætunni. Epli, krydd og stikkilsber eru þarna líka og vínið er í góðu jafnvægi. Hentar vel með bragðmiklum fiskréttum og ljósu kjöti. Þetta hvítvín smellpassar með jólakalkúninum. Þolir vel kryddaðan asíkan mat. Þorri Hrings gaf vínunu 3,5 stjörnur og taldi vínið mjög góð kaup.

Famiglia Pasqua Romeo & Julia Passione Sentimento Rosso kr. 2.290

Þetta mikla rauðvín er gert úr þrúgunum Corvina ( sem notað er í Amarone vínin ),Croatina og Merlot. Þrúgurnar eru þurrkaðar á sama hátt og í hvítvíninu og útkoman er ansi tilkomumikil. Í nefi má finna fullt af rauðum berjum, lakkrís og krydd. Í munni er það líka sætkennt en góð sýra hjálpar vinnur vel á móti því. Þurrkaðir ávextir, lakkrís og appesínubörkur koma upp í hugann ásamt plómum. Passar frábærlega með alls kyns kjöti, nautakjöti og villibráð. Smellpassar líka með bragðmiklum ostum. Það væri alveg tilvalið að prófa það með hamborgarhryggnum. Þetta er án efa eitt besta vín sinnar tegundar á Íslandi og á alveg frábæru verði. Þorri Hrings gaf því 4 stjörnur af 5 mögulegum!

Þarna svífur rómantíkin yfir vötnum og ef þetta eru ekki réttu vínin fyrir brúðkaupið þá vitum við ekki hvað …

Munið að setja nafn ástvinar í athugasemdakerfið og hver veit nema að við getum glatt einmitt þig og ástina þína með dásamlega rómantískri flösku af eðalvíni!

Aldís Sigurðardóttir deildi þessari færslu á Facebook og gaf okkur leyfi til að birta hér:

Þegar við eignumst börnin okkar er ein fyrsta hugsun okkar að halda barninu öruggu og á lífi. Við reynum eftir okkar bestu getu að framfylgja því loforði sem allir foreldrar gefa barninu sínu þegar það fæðist, ég held þér öruggu. Við auðvitað gerum ýmisslegt í forvarnarskyni í okkar daglega lífi til þess að passa upp á öryggi barnanna okkar. Við kaupum t.a.m. örugga bílstóla fyrir barnið, þau fá ekki að fara út að hjóla hjálmlaus, við setjum uppþvottavélaefnið á stað sem að barnið nær ekki til, við skerum vínberin í tvennt. En að öðru leyti er loforðið að halda barninu öruggu og á lífi svolítið eins og sjálfsagður hlutur. Flestir foreldrar uppfylla loforðið án þess svo mikið sem að svitna. Aðrir hafa aðeins meira fyrir hlutunum og svo eru það auðvitað tilfellin þar sem það er ekki í okkar höndum að efna slík loforð.

Mitt helsta og stærsta hlutverk í lífinu er að halda börnunum mínum á lífi og öruggum. Og það allra stærsta, mest krefjandi og erfiðasta er að halda Ragnari á lífi. Og það sem ég geri bókstaflega, alla daga ársins, allan sólarhringinn er að halda honum á lífi. Það er ekki sjálfsagður hlutur skal ég segja ykkur. Það er gríðarleg vinna hvern einasta dag og hverja einustu nótt. Ég elska Ragnar meira en orð geta lýst, svo mikið að mig verkjar í hjartað dag hvern. Ég elska að vera mamma hans. Það er það besta sem ég veit. En það er samt gríðarlega erfitt. Það erfiðasta er hræðslan. Ég lifi í stöðugum ótta við að hann fari frá mér. Að hann kveðji þetta líf. Það er hrikalegt að hugsa svona en staðreyndir blasa við mér alla daga, langveik börn sem við höfum kynnst eru að kveðja alltof oft og alltaf finnst mér eins ég hafi orðið fyrir hnefahöggi. Haltu þér á jörðinni kona.

Það sem er líka svo hræðilega erfitt er að kljást við kerfið í kringum okkur. Ég mun aldrei skilija það af hverju þarf að flækja hlutina svona mikið. Af hverju? Af hverju þarf t.d. móðir langveiks drengs með lífshættulegan taugahrörnunarsjúkdóm að sanna það árlega að hún geti ekki unnið úti?

Móðir sem að er með barnið sitt í gjörgæslu heima hjá sér allan sólarhringinn, allan ársins hring? Móðir sem að þarf alltaf að hafa í huga, allan sólarhringinn, að hvar og hvenær sem er geti barnið hennar hætt að anda? Móðir sem þarf að hafa í huga allan sólarhringin, líka þegar hún sefur, að þurfa að stökkva á fætur með engum fyrirvara og blása súrefni í litla kropp drengsins síns svo hann yfirgefi hana ekki eða að losa um slímtappa sem að heftir öndunarveg hans?

Móðir sem þarf að passa upp á að litli strákurinn hennar fái öll lyfin sín á nákvæmlega réttum tíma, oft á dag? En lyfin sem hann fær daglega eru komin á annan tug. Og að passa upp á að þessi lyf auk margra annarra sem þarf að nota ef aðrar hættur steðja að séu alltaf til á heimilinu. Móðir sem að þarf að passa upp á að lagerinn á heimilinu sem líkist lagers lítils fyrirtækis sé til staðar?

Móðir sem þarf að vera í sambandi við hjúkrunarfræðinga drengsins og annars aðstoðarfólks á hverjum einasta degi, vera í sambandi við þroskaþjálfa, sjúkraþjálfara og fleiri sérfræðinga mörgum sinnum í viku og vera stöðugt að finna betri úrræði svo lífsgæði stráksins hennar séu sem best?

Móðir sem getur nánast ALDREI farið frá stráknum sínum nema faðir hans sé hjá honum eða örfáir mjög reyndir barnahjúkrunarfræðingar séu hjá honum? Oftast eru það ekki nema örfáar klukkustundir á viku sem móðir hans kemst frá heimilinu, stundum engar.

Móðir sem tekur það ekki sem sjálfsögðum hlut að komast í matvörubúðina, að skutla krökkunum sínum í tómstundir, að komast með eiginmanni sínum í göngutúr eða í bíó, að fara í ferðalag með fjölskylduna, að plana eitthvað fram í tímann?

Móðir sem er undir það miklu álagi að hún veit ekki hvað það er að vera bara hún sjálf, sem þjáist af miklum kvíða og þunglyndi vegna erfiðra aðstæðna?

Af hverju þarf móðir lítils 9 ára drengs að stöðugt að vera að afsaka sig, bera sig illa og berjast í bökkum? Af því bara?

Mér er þetta algjörlega óskiljanlegt. Ég er skömmuð af einhverjum starfsmanni heilbrigðisfyrirtækis af því að það koma sprunga í hjálpartæki sem við notum til þess að hreinsa slím úr lungum Ragnars, eitt af tækjunum sem heldur honum á lífi á hverjum degi. Ég er skömmuð af öðrum starfsmanni annars fyrirtækis af því að hleðslubatteríin á sogvélinni hans eru orðin svo léleg að það er hættulegt að fara með Ragnar út úr húsi. Það er hringt í mig og ég látin heyra það ef ég nota of marga filtera sem fara á hóstavélina hans Ragnars, án filtera gæti farið of skítugt loft ofan í lungun hans sem getur verið honum lífshættulegt. Afsakið að Ragnar þurfi að hósta. Ég er skömmuð af starfsmanni Hjálpartækjamistöðvar af því að ég mundi ekki eftir að setja eitthvað hleðslubatterí í hleðslu og það eyðilagðist. Ég gæti skrifað margra blaðsíðna ritgerð um hluti sem ég er skömmuð fyrir af einhverju fólki út í bæ sem ég þekki ekki neitt. Ég þarf alltaf, alla daga vikunnar, að vera að afsaka mig. Þetta er að klára mig, orkan mín er bara búin og varatankurinn líka, fyrir löngu. Ég nenni þessu ekki.

Þetta ætti ekki að vera svona erfitt. Ég á alveg nóg með allt hitt. Vinnan mín snýst um að hugsa um allar þarfir Ragnars. Ég þarf að passa upp á að ráða inn starfsfólk, þjálfa það, gera flókið vaktarplan, hitta sérfræðinga, passa upp á skólamálin, lyfjamálin, næringarmálin, sjúkraþjálfun, talþjálfun, panta sjúkravörur, lyf, hjálpartæki og alls konar fylgihluti, hitta stoðtækjafræðinga, lækna, félagsráðgjafa og að auki að vera alltaf tll staðar og vera stöðugt á vaktinni, þrátt fyrir að það sé aðstoðarfólk á heimilinu. Það nefnilega ber ekki ábyrgðina, hún er of flókin og lífshættuleg að það er ekki hægt að leggja það á neinn ófaglærðan starfsmann. Ég fæ nefnilega ekki fjármagn til þess að ráða inn hjúkrunarfræðinga, það þykir of dýrt. Og ég tek ekki séns með Ragnar. Hann gæti þá dáið. Hann er einfaldlega of dýrmætur, að sjálfsögðu er hann það.

En svo fer Ragnar í skólann um það bil 3 daga vikunnar, um það bil 2-3 tíma í einu og þá vaknar upp spurningin hvort ég geti ekki bara farið að vinna? Hvort ég þurfi nokkuð á þessum svokölluðu foreldragreiðslum að halda ( svipað og laun öryrkja). Má móðir bara ekki stundum pínu anda? Eiginmaðurinn vinnur fulla vinnu og miklu meira en það til þess að við getum haldið okkur á floti fjárhagslega og fólk býsnar sér nú oft yfir því af hverju hann þarf alltaf að vera að vinna svona mikið. Og enn er spurt hvort við þurfum nokkuð þennan tæpa tvöhundruðþúsundkall sem ég fæ frá Tryggingarstofnun mánaðrlega fyrir mína gríðarlega miklu vinnu. Já, veistu okkur munar um þennan pening þótt ég geti nú ekki sagt að hann sé upp á marga fiska miðað við mína starfsreynslu og gríðarlegu sérfræðiþekkingu. En svona ef svo vill til að TR vilji hætta að greiða mé foreldragreiðslurnar vegna míns svakalega mikla frístíma þá vil ég nýta tækifærið og auglýsa eftir vinnu.

Atvinna óskast fyrir 3 barna vansvefta, feita, þunglynda móður með ofsakvíða sem nú þegar vinnur 280% starf. Hún getur mætt um það bil 2-3 morgna vikunnar í um það bil 2 klukkustundir í senn. Hún gæti þurft að hlaupa frá vinnu án nokkurs fyrirvara, hvenær sem er því hún er alltaf á bakvakt í hinni vinnunni. Hún gæti líka þurft frí vegna veikinda barns, oft í margar vikur í einu.

Er það ekki annars alveg raunhæft?

Yfirlýsing frá foreldrafélögum í Laugarnesskóla og Laugalækjarskóla,

Við foreldrar grunnskólabarna í Laugarnes- og Laugalækjarskóla höfum þungar áhyggjur af stöðu menntunar grunnskólabarna ef ekki verður fundin framtíðarlausn á kjörum grunnskólakennara á Íslandi. Skólakerfið er sameign okkar allra og öflugt menntakerfi er forsenda framfara og nýsköpunar. Stöndum vörð um skólastarf og menntun barna okkar.

Við lýsum stuðningi við aðgerðir kennara í kjarabaráttunni og skorum á samninganefnd sveitafélaganna og borgaryfirvöld að sýni dug og kjark að semja við kennara svo sómi sé að áður en skólastarf hlýtur varanlegan skaða af.

Virðingarfyllst,
Foreldarfélög Laugalækjar- og Laugarnesskóla

Píratar hafa af fullum heilindum og samstarfsvilja tekið þátt í stjórnarmyndunarviðræðum. Það eru mikil vonbriði að ekki hafi orðið af þessu sögulega tækifæri til að mynda frjálslynda umbótastjórn.

Stefnumálum Pirata var fyrir kosningar skipt upp í áherslumál og framtíðarsýn, ásamt því að málefni sem kosið er um og tilheyrandi greinargerðir eru aðgengilegar almenningi. Það er ánægjulegt að okkur hafi tekist að vinna að málamiðlunum án þess að þurfa að gefa afslátt af áherslumálum Pírata.

Tilraunir til að þyrla upp ryki og skapa óvissu um stefnumál sem ekki voru sett á oddinn fyrir kosningar hafa verið áhugaverðar, en það var aldrei ætlun Pírata að láta stefnumál byggð á ákvæðum nýrrar stjórnarskrár koma í veg fyrir samstarf við aðra flokka í stjórnarmyndun.

Ferli fyrir innleiðingu nýrrar stjórnarskrár var vel tekið. Réttlát dreifing á arði af auðlindum var vel hægt að ná samstöðu um. Enginn hefur sett sig á móti endurreisn heilbrigðisþjónustu, eflingu aðkomu almennings að ákvörðunartöku, að tækla spillingu og því að endurvekja traust á Alþingi. Ekkert af þessum áherslumálum Pírata stóð í vegi fyrir stjórnarmyndun. Þetta er sérlega ánægjulegt í ljósi þess að niðurstöður kosninga hafa verið túlkaðar sem ákall um breiða samstöðu og samstarfsvilja þvert á hið pólitíska landslag.

Verkstjórn Katrínar Jakobsdóttur í þessari vinnu hefur verið til fyrirmyndar og vilja Píratar koma á framfæri þakklæti fyrir gott samtarf.

Vinnan við stjórnarmyndun heldur áfram og traust okkar er mikið á þekkingu og innsæi forseta Íslands til að taka næstu skref.

Katrín Jakobsdóttir, formaður VG, skilaði stjórnarmyndunarumboðinu í morgun og sagði stöðuna snúna og að nú þyrfti að hugsa út fyrir kassann. Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands ræddi að því búnu við fjölmiðla á Bessastöðum. Guðni ætlar ekki að svo stöddu að fela neinum einum formanni umboð til stjórnarmyndunar en segir formenn flokkanna muni ræða saman næstu daga til að kanna hvort grundvöllur sé til stjórnarmyndunnar en þær viðræður séu nú þegar hafnar.

Það er svolítið dapurlegt að Katrínu Jakobsdóttur hafi ekki tekist að mynda ríkisstjórn. Hún hefði orðið fínn forsætisráðherra – og öðru vísi. Katrín reyndi hins vegar til þrautar, og undirstrikaði rækilega gagnvart bolnum í VG – raunar vinstri vængnum öllum – að hún röri fyrir þá víkina sem krafist var. Það var henni og VG algerlega nauðsynlegt upp á eftirleikinn.

Katrín er farsæll stjórnmálamaður. Hún þurfti ekki einu sinni að hafa fyrir því að Viðreisn sæti uppi með svartapéturinn þegar upp úr slitnaði. Benedikt lá svo á að komast út úr faðmlaginu við vinstri vænginn að hann þreif með sér svartapéturinn óbeðinn – og VG slapp við að sýna á kortin gagnvart sjó.

Það varsvolítið einkennilegur leikur hjá Viðreisn. Þar sýndist mér niður glutrast merkilega sterk staða sem flokkurinn hafði byggt upp með eftirtektarverðu tilhugalífi með Bjartri framtíð. Hugsanlega snöggkól um leið merkilegasta tilraunin sem gerð hefur verið í íslenskri pólitík frá aldamótum – tilraunin um nýja miðju.

Menúettinn hefur verið dansaður og kóreógrafían er að ganga upp. Í stjórnmálum valda kringumstæður því stundum að ófúsir eru „gnúðir til ásta“ – svo notað sé orðalag Steinólfs í Fagradal um trjónukrabbann. Nú taka við ein, kanski tvær lotur. Svo verður til ríkisstjórn. Aðstæðurnar – hugsanlega með góðri hjálp patríarkanna á báðum vængjum stjórnmálanna- eru líklega langt komnar með að teikna hana upp.

Katrín verður alla vega ráðherra innan skamms – þó ekki setjist hún við borðsendann í Múrnum að þessu sinni. Margir hefðu þó orðið glaðir með að fá hana í jólagjöf. -Alla vega við stelpurnar á Vestó …

Hermann Stefánsson skrifar:

Magnaður andskoti má það vera hvað skáldskapur og veruleiki geta átt í margslungnu sambandi, furðulegu alltaf hreint, úr forneskjunni til nútímans, dulúðugu jafnvel. Því segi ég það að mér var að berast bréf að handan. Frá átjándu öld. Eða öllu heldur: Það var að finnast stórmerkilegt handrit. Kominn er í leitirnar eini ritaði textinn sem til er eftir kraftaskáldið Látra-Björgu.

Þetta gerbreytir stöðu hennar sem höfundar. Hingað til hefur jafnvel verið erfitt að telja hana til skálda því ekki var vitað til þess að hún hafi skrifað neitt, þótt mörg kvæða hennar hafi lifað með þjóðinni. Er ekki skáld einhver sem skrifar? Það hefur ekki einu sinni legið fyrir hvort hún hafi verið læs og skrifandi. Björg hefur fremur verið talin til ólærðra skálda, enda þótt fá skáld hafi verið alin upp í öðru eins menntaumhverfi, forfeðurnir ýmist sýslumenn, prestar eða biskupar, menntuðustu menn landsins búsettir á sama bæ og hún, á Látrum á Látraströnd, þeim magnaða stað, þar sem mestir reimleikar hafa verið á Íslandi.

Ég læt öðrum eftir að tíunda öll rökin fyrir því að eigna Látra-bréfið Björgu Einarsdóttur (1716-1784). Á þrjú hundraðasta afmælisári hennar sendi ég nýlega frá mér skáldsöguna Bjargræði sem hefur Björgu að sögumanni. Á einum af fyrstu upplestrunum spurði mig íslenskufræðingurinn Aðalsteinn Eyþórsson hvort ég kannaðist við Látra-bréfið. Ég gerði það ekki. Næsta dag færði Aðalsteinn mér ljósrit úr splunkunýrri bók Guðrúnar Ingólfsdóttur, doktors við Árnastofnun, Á hverju liggja ekki vorar göfugu kellíngar: bókmenning íslenskra kvenna frá miðöldum fram á 18. öld.* Aðalsteinn sló fram þeirri tilgátu að þar færi texti eftir Látra-Björgu.

Bók Guðrúnar fjallar um safnhandrit úr eigu kvenna á öldum áður og þar er farið í saumana á einu slíku handriti þar sem Látra-bréfið er að finna. Guðrún birtir sem sé tvö brot úr gömlum texta, Látra-bréfinu, sem hún hefur grafið upp og finnur upprunasögu textans eftir ábendingu frá Yelenu Sesselju Helgadóttur. Til að tengja bréfið við Björgu þarf að hafa mörg púsl í hendi, enda hefur textinn alltaf verið eignaður séra Þorláki Þórarinssyni, sem var uppeldisbróðir Bjargar á Látrum. Hins vegar greinir Guðrún frá því að samkvæmt Ólafi Davíðssyni hafi bréfið fundist „á skemmuvegg á Látrum við Eyjafjörð í júlí 1740“. Þorlákur fluttist barn að aldri frá Látrum og hvorki hann né foreldrar hans höfðu verið búsettir þar um áratugaskeið árið 1740. Miklu nær er að eigna Björgu textann, hann er sannarlega ekki skrifaður af barni og stíleinkennin ríma við þann kveðskap sem eftir hana liggur.

Hvers konar texti er þða svo sem hið görótta skáld kýs að senda frá sér á afmælinu sínu? Hann er galdur. Þetta er texti sem ljóst má vera að gegnir hlutverki þjófafælu, eins og Guðrún greinir frá. Hvernig í veröldinni komst textinn frá skemmuvegg á Látrum í umferð og var uppritaður í handritið sem Guðrún fjallar um? Um það er allt á huldu. Líklega er réttast að skila bréfinu á Látra? En Björg hefur skilið bréfið eftir þar sem líklegt væri að þjófur fyndi það. Textinn er skæð sending til þjófs. Það gengur á með galdri og óbótaskömmum í annarri persónu og klykkt er út með tveimur vísum þar sem bréfið sjálft talar til finnanda síns:

„Sértu maður sjáðu mig,
sértu læs að gáðu mig,
sértu frómur segðu mig,
sértu þjófur eigðu mig.“**

Augljóslega voru talsverðar líkur á að þjófurinn á Látrum, hver sem hann var, væri læs. Og augljóslega voru nokkrar líkur á að hann hefði í sér ærlegan þráð, væri frómur og segði frá bréfinu svo það bærist áfram — sértu frómur segðu mig. En meginefni bréfsins er rammstuðlaður og rytmískur lausamálstexti. Nokkrar líkur hefur höfundur talið á að viðtakandanum væri viðbjargandi:

„Taktu ráð mín í tíma, varastu vílgirni og vélgirni, flærðargutl og forvitni, en vertu hreinskilinn og hreinmennskusamur í öllum atburðum og láttu þér nægjast þitt lánað pund, án hugsýki, því blessan og búksorg eiga skjaldan sambýli.“

Svo kynngimagnaður er þessi texti að maður verður agndofa, hann er uppfullur af skringiyrðum, flæðandi og æðandi áfram, blanda af galdraþulu og prósa, launhæðinn og meinfyndinn, gerólíkur klerklegum stíl síra Þorláks sem uppritarar bréfsins hafa þó viljað eigna textann, enda þótti liggja beinast við að skólagenginn karlmaður og viðurkennt skáld ætti höfundarlausa texta fremur en kona, hvað þá alræmd fordæða. Raunar er textinn svo mergjaður, svo biksvartur, svo innblásinn, svo gersamlega yfirgengilegur og svo ögrandi, svo furðulegur, svo gersneyddur allri aumingjagæsku og vílgirni, svo kolrangur andspænis rétttrúnaði, svo gegnumsýrður af stækri óbeit á falsi og flærð, svo meitlaður og hamraður og stuðlaður og rímaður, svo uppbyggilegur í bölsýni sinni, svo mergjaður í galdri sínum, að ekkert skáld getur hafa skrifað hann nema Látra-Björg. Ekkert annað skáld er líklegt til að segja lesanda sinn liggja á brjósti stjúpmóður andskotans:

„Sælla væri þér að dúsa við dálkabruðning þinn og drekka þyrlaskólp í heimanáðum heldur en að snapa hér um gættir, snáfvís óþokki, hræsna, betla og hnupla, sjálfum þér til æfinlegrar skammar en ærudyggðugum náunganum til spotts, niðrunar og ama. Hefur þú ekki heyrt að stolið brauð gefi sand í gómana? En ef æruleysið jagar úr þér tanngarðinn, ætla ég fjandanum næst að tyggja í tannfellinginn, kannski hann láti þig njóta að þú brekar á brjósti hans stjúpmóður, bölvaðrar ágirndarinnar.“

Íslendingar hafa eignast nýjan 300 ára prósahöfund, nýtt skrifandi skáld, nýtt stórskáld.
Og hvað er ég að upphefja mig á því? Ég geri það ekki nema samkvæmt skýrustu beiðni: „Sértu frómur segðu mig …“ Ég lít svo á, í fyllstu auðmýkt, að þetta bréf sé til mín. Ég furða mig á líkindunum við minn eigin texta, 300 síðna skáldsögu í annarri persónu. Ég lít svo á að þetta bréf sé til samtímans og eigi mikilvægt erindi. Ég lít svo á að görótt og göldrótt bréfið, ljúfmált og hljómfagurt, ofsafengið en blítt, yfirgengilega fyndið en flugbeitt, þetta bréf sem komið var fyrir á skemmuvegg fyrir ekki svo löngu, hitti samtímann fyrir þar sem hann er berskjalda: „Heftugur andskoti má það vera sem þig hefur áður blekkt og ófrægan gjört við þjófadontið, sé það sannspurt að hann skuli ennþá pússa þig sem hundeltan héra fram í hvört skammarforræðið af öðru.“ Ég lít svo á að minna megi á gamlan sannleik: Allur skáldskapur er í eðli sínu svartasti galdur.

„Ég er fokin upp til hálfs
engum þó í hendi frjáls
utan lundi linna báls
sem lýsir mér án dylgju táls.“

______________
* Umfjöllun Guðrúnar um Látra-bréfið og uppritun hennar á brotum úr textanum er að finna á bls. 56-58 í bók hennar.
** Aðalsteinn Eyþórsson skrifaði textann sem hér birtist úr Látra-bréfinu upp úr handriti (einu af mörgum) af þjóðdeild Landsbókasafnsins.

Álfheiður Ingadóttir, varaþingmaður VG og fyrrverandi heilbrigðisráðherra, skrifar:

Kortéri fyrir kosningar, hinn 16. október síðastliðinn, setti Kristján Þór Júlíusson heilbrigðisráðherra reglugerð nr. 906/2016 um kostnað sjúklinga í heilbrigðisþjónustu. Þar með var heimilað – án lagastoðar, eins og ég kem að hér á eftir –  að taka innlagnargjald af sjúklingum á spítölum.

Það fór ekki mikið fyrir þessari breytingu, engin frétt sett á heimasíðu velferðarráðuneytis enda ekki nema von: Heilbrigðisráðherrar Sjálfstæðisflokksins hafa tvívegis verið gerðir afturreka með áform sín um spítalaskattinn – fyrst 2009 og aftur 2013.

Innlagnargjaldið sem aldrei var innheimt

Allir muna ákvörðun Sjálfstæðisflokksins undir forystu Guðlaugs Þórs Þórðarsonar um að láta sjúklinga greiða innlagnargjald fyrir fyrstu nóttina sem þeir dvelja á sjúkrahúsi – það var sett í fjárlög 2009 og skyldu sjúklingar borga 6.000 kr. fyrir að leggjast inn – öryrkjar helmingi minna og fæðandi konur ekki neitt. Þetta átti að skila 360 milljónum í ríkissjóð en komst aldrei í framkvæmd því hrunstjórnin hrökklaðist frá völdum. Ögmundur Jónasson, sem tók við sem heilbrigðisráðherra 1. febrúar 2009 ákvað daginn eftir að gjaldið yrði ekki innheimt og þar við sat.

Draugagangur í fyrsta fjárlagafrumvarpinu

En Sjálfstæðisflokkurinn var ekki fyrr kominn aftur til valda eftir kosningar 2013 og Kristján Þór orðinn heilbrigðisráðherra, að innlagnargjaldið vaknaði til lífsins: Í fyrsta fjárlagafrumvarpi Panamastjórnarinnar var gert ráð fyrir innheimtu spítalaskattsins og átti hann að skila 200 milljónum í ríkissjóð 2014. Ríkisstjórnin var hins vegar gerð afturreka með þessi áform vegna þrýstings frá stjórnarandstöðunni en líka vegna mótmæla verkalýðshreyfingar og Öryrkjabandalagsins. Það væri aðeins veikt fólk sem væri lagt inn á sjúkrahús og það ætti áfram að vera ókeypis á Íslandi.

Ókeypis vist á sjúkrahúsum

Með 18. gr. laga um Sjúkratryggingar (112/2008) er okkur öllum tryggð ókeypis vist á sjúkrahúsum. Þar segir í 1. mgr.:

„Sjúkratryggingar taka til ókeypis vistar að ráði læknis í sjúkrahúsum sem rekin eru af ríkinu eða samkvæmt samningum skv. IV. kafla, þ.m.t. á fæðingarstofnunum, sbr. þó 23. gr. [… sem fjallar um læknismeðferð erlendis.] eða ákvæði sérlaga. Sjúkrahúsvist skal tryggð eins lengi og nauðsyn krefur ásamt læknishjálp og lyfjum og annarri þjónustu sem sjúkrahúsið veitir.“

Þessi grein er svo afgerandi að þegar hrunstjórnin setti spítalaskattinn á 2008 varð hún að setja inn í hana undanþáguákvæði ásamt heimild til að rukka fyrir innlögn í 29. grein sömu laga, en þar er talið upp allt það sem taka má gjald fyrir í heilbrigðisþjónustu á Íslandi. Vinstri stjórnin afnam þessi lagaákvæði vorið 2012 með þeim rökum að þau hefðu aldrei verið nýtt og ekki stæði til að nýta þau. Ef til stæði að taka upp slíka gjaldheimtu yrði að breyta lögum aftur. Það hefur hins vegar ekki verið gert því áformin um það haustið 2013 gengu ekki eftir. Reglugerð nr. 906/2016 er því sett án lagastoðar.

Hverjir eiga nú að borga?

Eftir breytingu Kristjáns Þórs er fyrsta málsgrein 9. gr. reglugerðarinnar svona:

Sjúkratryggðir greiða ekkert gjald fyrir legu á sjúkrahúsum sem rekin eru af ríkinu eða samkvæmt samningum, enda sé hún að ráði læknis. Legan skal tryggð eins lengi og nauðsyn krefur ásamt læknishjálp og lyfjum og annarri þjónustu sem sjúkrahúsið veitir. Með legu er átt við samfellda dvöl sjúkratryggðs á sjúkrahúsi, á legudeild eða í undantekningartilvikum á bráðamóttökudeild þegar ekki er unnt að innrita sjúkratryggðan á legudeild, í sólarhring, þ.e. 24 klukkustundir eða lengur, vegna sjúkdómsástands/meðferðar sem krefst almennt innlagnar á legudeild.

Samkvæmt þessu hefur ráðuneytið skilgreint ókeypis vist á sjúkrahúsi skv. 18. gr. uppá nýtt – hún gildi bara ef sjúklingur er lagður inn á “legudeild” eða ef hann þarf að bíða á bráðamóttöku eftir því að komast á “legudeild”. Viðkomandi þarf að vera á “legudeildinni” í sólarhring eða lengur og ástand hans verður almennt að krefjast slíkrar innlagnar. 

Hér er verið að breyta reglum til þess að geta rukkað fyrir svokölluð ferliverk, t.d. minni aðgerðir sem gerðar eru með laser-tækni og kalla stundum á 24 tíma innlögn eða meira, t.d. þegar aðgerð er frestað fram eftir degi eða eitthvað kemur uppá í aðgerðinni. Og þá á sjúklingurinn ss. að rífa upp budduna og borga af því að rúmið sem hann lá í er kallað á “dagdeild”, þrátt fyrir ákvæði 18. gr. Þetta á t.a.m. við um margar aðgerðir á kvensjúkdómadeild – en hvergi hefur verið gerð grein fyrir því hvaða hópa þessi ákvörðun snertir né hversu miklu reglugerðin eigi að skila.

Hvað ef?

Helstu rök hægri manna fyrir því að rukka fyrir spítalavist eru þau að það skapi “meira samræmi og jafnræði í gjaldtöku enda er tekið komugjald vegna komu á slysadeild, bráðamóttöku og göngudeild, auk gjalds vegna rannsókna hjá þeim sem ekki eru inniliggjandi.” (Úr greinargerð hrunstjórnarinnar 2008).

Hér athugist að menn eru ekki lagðir inn á sjúkrahús nema vegna þess að þeir eru veikir og þurfa að vera undir læknishendi. Það er ekkert val – og nóg er nú gjaldtakan í heilbrigðisþjónustunni, nær 20% beint úr buddunni, þó ekki sé rukkað fyrir rúmið sérstaklega. Því EF svo fer, þá mun næsti söngur hægri manna vera þessi: Það þarf að ríkja meira jafnræði í gjaldtöku á spítölum – það þarf líka að rukka fyrir dvöl á “legudeildum”. Og áður en við vitum verður búið að fella 18. gr. úr gildi. 

Ég vænti þess að nýkjörið Alþingi geri ráðherrann, sem þá verður væntanlega fyrrverandi, afturreka með þessa lögleysu. Það er hvergi stoð í 18. gr. laga um ókeypis vist á sjúkrahúsum til að rukka fyrir vist í tilteknum rúmum eða á tilteknum deildum! Og það dugir ekki að vísa í 29. gr. laganna því þar er heldur engin heimild til að rukka fyrir innlögn á sjúkrahús, hverju nafni sem nefnist. Reglugerðin styðst ekki við lög.

„Mig langar að verða betri sonur. Standa undir væntingum… Ég var seinþreyttur til vandræða. Sífellt tiplandi á tánum. Eina barnið sem brúkaði aldrei munn…
Það svíður undan umvöndunum mömmu. Og almennt þarf lítið til að ég bogni. Maður vill auðvitað ekkert bregðast fólkinu sínu. Allra síst núna, heimkominn með allt niðrum sig…“
(53)

Ágúst Fannar Bergsson, söguhetjan í Endurfundum eftir Orra Harðarson, á í miklu brasi með sjálfsmynd sína. Hann getur varla haft samskipti við fólk því hann er  á kafi í sjálfsvorkunn; þræll eigin vesaldóms og vídeógláps og veikleikar hans birtast skýrast í sjúklegu áti. Hann minnir á Egil í Nautnastuldi Rúnars Helga Vignissonar, fastur í hjálparleysi og passar hvorki við fortíð né samtíð.  Hann hefur óbeit á líkama sínum og er lamaður af skömm sem er svo mikil að hann fyllist sektarkennd við að rúnka sér. Hann er hundleiður á þjóðfélaginu og veðrinu, „Landi, þjóð og tungu“ (23) og tilgangsleysinu  sem bíður í tóminu (88) en hefur ekki dug til að rífa sig upp.

Handarkrikamorðinginn

Sagan gerist í upphafi 10. áratugarins þegar byggð í sjávarplássum landsins stefnir í ógöngur. Kvótinn gengur kaupum og sölum, frystitogar vinna aflann um borð svo landvinnsla leggst víðast af.  Enn er þó vinnu að hafa á Akranesi, heimabæ Gústa, þar sem hann fær að standa vaktina við Baader-flökunarvélina í frystihúsinu. Samfélagið er lítið og staðnað, allir þekkja alla og fátt ber til tíðinda. Kjaftasögur ganga í plássinu og allir hafa viðurnefni, enda eru „aðhlátursefni í götu hverri“; sonur apótekarans er Meðal-Jón og maður angandi af megnri svitalykt er „Handarkrikamorðinginn“. Þetta er á þeim dögum þegar einelti var óskilgreint tabú og mörkin á milli stríðni og ofbeldis óskýr. Skemmtanalíf og áhugamál unga fólksins eru framandi fyrir eldri kynslóðina sem skilur ekkert í neysluhyggju og útlenskri afþreyingarmenningu á vídeóspólum og geisladiskum sem tröllríða öllu. Í sögunni eru tengingar vítt og breitt í kvikmyndir og tónlist sögutímans en þar er Gústi aldeilis á heimavelli. Við erum stödd á póstmódernískum tímum, árið sem  Freddie Mercury deyr og „Acthung Baby“ vermdi efstu sæti vinsældalistanna; nostalgískir næntís-dagar með nýrri heimsmynd og djúpu kynslóðabili.

Akfeitt örverpi

Textinn er fullur af sjálfsfyrirlitningu og niðurrifi andhetjunnar Gústa. Hann talar um sjálfan sig sem akfeitt örverpi (83), djöfulsins úrhrak (89), raunalega útgáfu af rúmlega tvítugum manni með biðilsbuxur á hælunum og höfuðið fullt af forboðnum þönkum (99). Hann er „vistarbundinn og átthagafjötraður aumingi, enn í foreldrahúsum. Á ekkert betra skilið eftir endalausa afleiki í tilverunni“ (145) enda „…hálfvegis utanveltu og alveg á nálum, næstum eins og eitthvert offituafbrigði af taugaveikluðustu týpum Woody Allen, algjörlega þó án hinnar sjarmerandi hnyttni sem hann léði þeim gjarnan af mildi hins almáttuga skapara“ (142). Það er ævinlega einhver undirliggjandi vanlíðan í Gústa (179) sem reynist svo eiga sér m.a. skýringar í kynferðislegri misnotkun sem hann varð fyrir í bernsku. Lýsingar á lamandi áhrifum sektarkenndar og sjálfsefa sem þolendur kynferðisofbeldis burðast með eru hjartaskerandi.

Lúser fyrir lífstíð?

Endurfundir er önnur skáldsaga Orra Harðarsonar. Hún er ánægjuleg lesning þrátt fyrir volæði og sjálfsskaðandi niðurrif Gústa og einlitar kvenlýsingar (dísin, lesbían, dræsan og bitra mamman). Í tragík sögunnar og vonleysi má finna sitthvað kátlegt, s.s. skondin tilsvör, neyðarlegar senur og fyndnar mannlýsingar. Setningar eru stuttar og víða frumleg tilþrif í máli og stíl.

Það er hressandi upplifun að eiga endurfundi við þetta hallærislega tímabil Íslandssögunnar sem ekki fer sérlega mikið fyrir í skáldskap. Persónurnar eiga það flestar sameiginlegt að berjast um í vanmætti eins og dýr í gildru. Þær eru lúserar fyrir lífstíð, þorpsslúðrið eltir þær uppi og flóttaleiðir eru flestum lokaðar. Foreldrar Gústa eru fastir í hjólförum tímans og sú spurning leitar á lesandann hvort Gústi muni spóla í sama fari eða hvort hægt sé að túlka sögulok þannig að hann eigi einhvern sjens.

Bjarni Jónsson framkvæmdastjóri Siðmenntar skrifar:

Trúarlíf þjóðarinnar hefur breyst hratt undanfarin ár. Staða Þjóðkirkjunnar er gerbreytt frá því sem áður var, við lifum í fjölbreyttara og veraldlegra samfélagi en nokkru sinni. Sama þróun hefur átt sér stað í flestum Evrópulöndum, sem sum hver eru orðin að meirihluta trúlaus s.s. Svíþjóð og Holland, og tök Kaþólsku kirkjunnar hafa veikst verulega í mörgum Suður- og Mið-Ameríkuríkjum og meira að segja á Írlandi.

Á Íslandi eru um 70% landsmanna enn skráð í Þjóðkirkjuna, en trúarsannfæringin virðist fara hratt dvínandi. Innan við helmingur kirkjufélaga kveðst trúa því að guð sé til, og meirihluti landsmanna virðist hafa veraldlega lífsskoðun þar sem trú á æðri máttarvöld eða iðkun trúarbragða gegnir engu hlutverki.

Þróunin kemur skýrast fram hjá yngstu kynslóðinni. Íslendingar á aldrinum 18-25 ára eru langflestir trúlausir. 83% af hópnum telur sig ekki trúaða eða óviss og segja langflest að þau eigi enga eða takmarkaða samleið með Þjóðkirkjunni.

Fermingar eru orðnar fjölbreyttar

Það er liðin tíð að flestöll börn fermist. Borgaralegum fermingum fjölgar hratt og voru 339 ungmenni fermd borgaralega á þessu ári. Árið 2017 eru 362 þegar skráð.  Sístækkandi er einnig sá hópur sem velur að fermast alls ekki.

 Borgaralegum fermingum hjá Siðmennt fjölgar jafnt og þétt

Fermingabörnin taka þátt í 12 vikna námskeiði þar sem m.a. er fjallað um heimspeki, gagnrýna hugsun, siðfræði, mismunandi lífsviðhorf, frelsi, ábyrgð, fordóma, samskipti kynjanna og skaðsemi vímuefna svo eitthvað sé nefnt. Ekki er spurt um lífsskoðanir foreldra barnanna heldur er hver einstaklingur þátttakandi á sínum forsendum.

Eftirspurn eftir veraldlegum athöfnum fer vaxandi

Frá árinu 2008 hefur Siðmennt boðið upp á veraldlegar athafnir s.s. nafngjafir, giftingar og útfarir. Þörfin fyrir þessa þjónustu virðist vera talsvert mikil. Í ár hafa þegar verið framkvæmdar 260 athafnir, sem er meira en 30% aukning frá fyrra ári. Giftingar eru orðnar 168 og 71 nafngjafir eru skráðar.

Mikil fjölgun félagsmanna

Þann 3. maí 2013 hlaut Siðmennt skráningu sem fyrsta veraldlega lífsskoðunarfélagið á Íslandi eftir að lögum hafði verið breytt. Þar með var hægt að skrá sig hjá Þjóðskrá og félagið fær greidda ákveðna upphæð með hverjum félagsmanni.

Þegar skráningin hlaut gildi voru 300 manns á félagaskrá en í dag eru yfir 1.700 manns sem hafa skráð sig í Siðmennt hjá Þjóðskrá, á skra.is. Á þessu ári hefur fjölgunin verið um 18%.

Framlög skattgreiðenda til trúar- og lífsskoðunarfélaga eru í formi „sóknargjalda“, sem er nefskattur að upphæð 10.776 kr. Skattinum er dreift á skráð félög í réttu hlutfalli við fjölda skráðra félaga, en skattur þeirra sem standa utan félaga rennur beint í ríkissjóð. Rétt er að minna á að sá skattur rennur ekki til Háskóla Íslands, né í neinn annan tiltekinn málstað eða málaflokk.

Sá stuðningur sem félagið fær frá þeim sem skrá sig í Siðmennt hjá Þjóðskrá er mikilvægur. Því er áríðandi að skrá sig í félagið fyrir 1. desember því sú dagssetning er viðmiðið fyrir þær greiðslur sem félagið fær.

Í nótt urðu fætur Fídel Castró, frægustu byltingarhetju samtímans, endanlega kaldir. Líklega er víða strítt grátið um Karabíska hafið og Latnesku Ameríku í dag.

„Ég er hættur að spila körfubolta,“ sagði Fidel Castro við mig þegar ég hitti hann á miklum fundi á Barbados, líklega 1994. Tilefnið var vitaskuld frægt boð hans árum fyrr þegar hann átti orðastað við Pétur Guðjónsson á fundi með stúdentum í Latnesku Ameríku.

Pétur, kjaftfor enda ættaður af Langanesi, var krítískur á kommúnismann á Kúbu. Í áheyrn allra helstu fjölmiðla heimsins afvopnaði gamla byltingarbrýnið hinn orðhvata Langnesing með því að bjóða honum í heimsókn til Kúbu, spila við sig körfubolta og sjá með eigin augum hversu kúbversk alþýða gengi fram undir stjórn hans og byltingarfélaganna úr Sierra Maestra fjöllunum.

Tilefni fundar okkar Castrós var fyrsti stóri alþjóðlegi fundurinn um tiltekna þætti umhverfismála hafsins. Ég var ungur umhverfisráðherra, líffræðingur að auki, og var sendur sem fulltrúi Norðurlandanna. Enginn átti von á Castró, en kallinn mætti, enda Kúba næsti bær við.

Castró var gömul hetja byltingarsinnaðrar æsku, og hafði storkað sjálfum Bandaríkjamönnum. Ég skalf næstum í hnjáliðunum þegar í ljós kom að fulltrúa Norðurlandanna var vitaskuld vísað til sætis við hlið Castró. Þar sátum við saman í einn og hálfan dag. Castró var kurteis maður og sat ráðstefnuna til enda.

Hetjuljóminn af honum var slíkur að mér fannst það dónaskapur þegar ég var látinn tala á undan honum. Fundarstjóri lagði sérstaka áherslu á að ræðumenn mættu aðeins tala í korter. Hann horfði þá strengilega á félaga Fídel, sem var frægur fyrir að halda blaðlausar fimm til sex tíma ræður. Byltingharhetjan talaði þó ekki sekúndu yfir korterið.
Galleríin voru full af fólki sem hafði komið til að sjá alþýðuhetju Rómönsku Ameríku. Fundarstjórinn sagði áður en Castró hóf mál sitt að galleríin mættu ekki láta í sér heyra, og yrðu rudd þegar í stað ef menn færu að klappa eða hrópa. Aðdáendur upphafsmanns latnesk-amerísku byltingarinnar fylgdu því fullkomlega, en þegar Castró lauk ræðu sinni þusti fjöldi vel haldinna og digurra karla og kvenna, flest við aldur, fram að handriðinu, steinþegjandi, og veifuðu stórum heimagerðum spjöldum sem stóð á: „Viva Fidel – Viva Cuba.“

Castró var umkringdur lífvörðum, og enginn lagði í að tala við hann nema strákur úr Norðurhöfum. Hann sagðist ekki tala ensku. Spurningar mínar til hans voru samt ekki þýddar, svo hrafl skildi hann a.m.k. – en svörin voru þýdd.

Ég notaði Pétur og heimsfræg orðaskipti þeirra til að brjóta ísinn og spurði hvort hann væri enn að spila körfubolta. Þá brosti félagi Fídel, sagðist semsagt orðinn slappur í hnjánum, og hættur að spila körfubolta.

Þetta var einsog tveir sveitamenn væru að hittast á förnum vegi í borginni og notuðu tækifærið til að spyrja eftir köllum úr sveitinni. Ég spurði út í Ché og Castró lauk þessu samtali með ógleymanlegri spurningu:
„Hvernig hefur hann Pétur það annars?“

Ég fann að þetta yrði ekki skemmtilegt áður en ég fór að setja kransinn saman. Ég tæmdi úr innkaupapokanum og starði á grenið, vírinn, kertin, skrautið og könglana. Sjálft fordyri jólaskreytingahelvítisins. Ég gekk sjálfviljug inn.

Þetta varð hálfs annars tíma nauðungarvinna sem ég sinnti fyrr en varði ein, enda sáu börnin strax hrópandi tilgangsleysið í þessu og flugu til merkari starfa.

Það er augljóst að jólabarnið í mér er steinbarn. Kransinn minnir helst á Goodyear hjólbarða í þeirri yfirstærð sem karlmenn með veika sjálfsmynd kjósa sér. Kertin fjögur eins og út úr kú og vemmileg gerviber og chilipipar sem eiga að vera til skreytingar liggja í kös eins og einhver hafi kastað upp eftir hráfæðiveislu.

Ég veit ekki af hverju ég var að gera mér þetta – ég gæti rétt eins lagst flötum beinum á naglabeð og beðið fjölskylduna að leggja á mig farg.

Það er eitthvað að … mér. það er eina skýringin.

Ég hafði mjög gaman af því að búa til aðventukransa þegar ég var stelpa. Ég fékk kennslu í kransagerð há Sillu frænku, listakonunni Sigurlaugu Jóhannesdóttur sem er enn í mínum huga ókrýnd drottning aðventukransanna. Hún var örlát á tíma sinn, alltaf kát og nennti að leiðbeina mér þegar ég var komin í öngstræti með grenið, sveppina og köngladruslurnar. Sæludagar með Sillu – maður gleymir því aldrei ef einhver er artarlegur við mann sem barn. Kransinn bar ég svo stolt heim til pabba og mömmu sem hrósuðu mér í hástert, hann var settur á stofuborðið og voru þá upptaldar skreytingarnar á mínu bernskuheimili.

Ég er ekki lengur barn.

Kannski er ég að reyna að vera í jólastuði fyrir börnin mín. Ég man að mér fannst það svolítið leiðinlegt hvað mamma var lítil jólamanneskja. Hún þreif reyndar ógurlega vel fyrir jólin, pússaði ættarsilfrið, keypti nýtt á rúmin, en það var eins og hún væri pískuð áfram af ósýnilegum þrælahaldara og alveg laust við að hún hefði gaman af þessu. Á Þorláksmessu keypti hún stundum grenibúnt og slengdi greinum bak við spegla og málverkin í stofunni eins og hún væri að refsa innanstokksmununum fyrir heimtufrekjuna.

Börnin okkar hafa ekki minnst á það einu orði að við bökum, föndrum eða skreytum. Þau þekkja ekkert slíkt, þekkja bara tveggja daga amerísk jól. Þau eru ekkert að fara fram á neitt fjandans jólastuð.

Kannski er ég bara að reyna að gleyma því hvað mér líður illa og hvað ég er hrædd. Ég er hrædd um manninn minn og fyllist angist vegna veikinda hans oft á dag. Þegar maður óttast að tíminn verði tekinn frá manni verður kyrrðin svo þrúgandi. Til að forðast kyrrðina er best að vera önnum kafin og þá á ég við – að gefa sér aldrei augnabliks séns til að draga andann. Ég er eirðarlaus og á ofsa hraða og vil hafa læti í kringum mig; útvarpið í gangi, barnahjörðina gólandi og gluggana opna svo ég heyri í umferðinni og rokinu. Ég geri allt hratt. Ég borða hratt, tala hratt og botna setningar fyrir aðra – ef mér finnst þeir ekki hugsa eða tala nægilega hratt. Ég tók eftir því í gærmorgun að ég bursta tennurnar eins og það sé ólympísk keppnisíþrótt, ég SKAL ná upp betri meðaltíma!

Ég vil enga kyrrð og enga andskotans þögn – því þar býr sársaukinn – og ein leið til að hafa hemil á honum er að kasta sér á bálið og fuðra upp í snarkandi jólaskreytingavítinu.

Gleðilega aðventu!

Það má búast við dúndrandi stuði á Gló á fimmutdaginn kemur þann 1. desember, klukkan 19:00. Þar munu vinkonurnar Solla Eiríks, Vala Matt og Ásdís grasalæknir halda fjörinu uppi þetta stórskemmtilega kvöld. Þær vinkonurnar munu meðal annars kynna vítamín fyrir veturinn, gefa uppskriftir af hollum og góðum jólabakstri, þær munu draga hvorki meira né minna en 20 vinninga í happdrætti og almennt vera í miklu stuði, tilbúnar að veita ykkur öllum hjálparhönd. Það er FRÍTT inn!

Sólveig Eiríksdóttir

Í fréttatilkynningu segir:

„Komið og njótið léttra veitinga og verslum jólagjafirnar snemma þetta árið, við verðum með 10% afslátt í verslun okkar og heilan helling af kynningum og smakki. Við lofum heljarinnar innblæstri fyrir bæði jólagjafir og gómsæta aðventu. Fyrstu 100 gestirnir fá vel útilátinn gjafapoka frá Gló, svo ekki vera hrædd við að mæta tímanlega, við hlökkum til að sjá ykkur og eyða skemmtilegri kvöldstund saman.

– Kl 19.00 Kaldpressaður heilsu fordrykkur og gjafapokar
– 19:30 – 20:30 Okkar eigin glóandi Solla, Ásdís Grasalæknir og Vala Matt kynna okkur fyrir vítamínum; eins og t.d. hvaða vitamin við eigum að taka til að fara flott inn í jólin og veturinn. Einnig mun Solla sýna uppskrift af góðum og hollum jólasmákökum.
– Yfir allt kvöldið munum við draga 20 happdrættisvinninga frá m.a. Dr. Hauschka gjafakassar og jóladagatal, Teatox, Eco by Sonya, Kiki Health, Pukka bætiefni, Feel Iceland, Pacifica, Wild Nutrition, Lifefactory
– 20:30 – 21:00 Tími til að skoða búðina, kíkja á kynningar, smakka alskonar ljúfmeti og kanna bestu tilboðin

Það verður 10 % afsláttur af öllu í verslun okkar og það kostar ekkert inn ♥ Svo ekkert ætti að stoppa ykkur, við hlökkum þvi til að sjá ykkur ♥ ♥“

Benedikt Jóhannesson skrifar grein á vefnum Heimur.is í gær sem ber heitið, Þessi maður á ekkert gott skilið (BJ). Í greininni verst Benedikt ásökunum sem hann telur sig hafa orðið fyrir, fjallar um umræðuhefð og stjórnmálasiðferði og orðræðu á netinu í hans garð. Tilefni þess að Benedikt drepur niður penna er myndband Jæja hópsins sem farið hefur eins og eldur í sinu um samfélagsmiðla. Í myndbandinu er stiklað á stóru í meintri ferilskrá Benedikts og segist Benedikt í greininni vera gáttaður á því hvað fólk sem hann viti engin deili á láti frá sér fara.

„Þessa dagana gengur nafnlaust myndband um meintan svikaferil minn í viðskiptum og víðar á netinu. Þar eru ýmis atriði úr mínum ferli tekin upp og gefið í skyn að ég sé hinn versti þrjótur. Ég sá að einhverri konu varð flökurt að lesa um þennan ódám.

Ég ætla ekki að fara yfir þau atriði öll hér, atriði sem í besta falli eru villandi og sum röng. Nefni þó tvennt:

Mér er gefið að sök að hafa með einhverjum hætti stuðlað að gjaldþroti Eimskipafélagsins tæplega fimm árum eftir að ég lét af formennsku í félaginu. Hið sanna í því máli er að Landsbankinn, sem þá var viðskiptabanki Eimskipafélagsins, ákvað að leiða fjandsamlega yfirtöku á félaginu. Orðalagið „fjandsamleg yfirtaka“ er oftast notuð í þeirri merkingu að yfirtakan sé fjandsamleg fyrri eigendum, en í þetta sinn var hún beinlínis fjandsamleg félaginu sjálfu sem er óvenjulegt. Flestir stjórnendur voru látnir fara á árunum 2003-4. Einn ágætur félagi minn og fyrrverandi innanbúðarmaður í Eimskipafélaginu sagði af því tilefni: „Eimskipafélagið er svo gott félag að það tekur að minnsta kosti fjögur ár að gera það gjaldþrota, en þá þurfa menn til þess einbeittan vilja.“ Fjórum árum síðar var þetta fyrrum óskabarn þjóðarinnar komið í þrot. Þegar ég lét af formennsku var félagið fjárhagslega sterkt með tíu þúsund hluthafa, en eftir 9. október 2003 hafði ég engin afskipti af félaginu.

Eins er talað um að ég hafi komið Sjúkratryggingum Íslands á laggirnar til þess að einkavæða heilbrigðiskerfið. Hér gætir mikils misskilnings. Sjúkratryggingar Íslands sjá um að greiða fyrir hlut ríkisins í heilbrigðisþjónustu og semja um verð á henni. Þetta hlutverk var áður hjá Tryggingastofnun að mestu. Sjúkratryggingar sjá ekki um neina einkavæðingu, en semja við aðila sem veita þjónustu, hvert sem rekstrarformið er. Ögmundur Jónasson, þingmaður VG hafði verið skeptískur á Sjúkratryggingar en í upphafi árs 2009 varð hann heilbrigðisráðherra. Það er alþekkt að við Ögmundur höfum ólíka pólitíska sýn, en ég hélt áfram sem formaður allan ráðherraferil hans. Ögmundur er ekki þekktur baráttumaður fyrir einkavæðingu. Mér þykir vænt um þennan tíma því að við Ögmundur kynntumst betur og allt okkar samstarf var með miklum ágætum. Enn einu sinni komst ég að því að hve langt maður getur náð í samskiptum, ef maður aðskilur málefnin og mennina.“

Grein Benedikts er hægt að lesa hér í heild sinni

Næstkomandi miðvikudag 30. nóvember hefst norræni danstvíæringurinn Ice Hot í Kaupmannahöfn.  Þetta er stærsta danshátíð Norðurlanda, sem samtök frá öllum löndunum standa að. Hér á landi er það Sviðslistsambandið Íslands en tvíæringurinn hefur verið haldin frá árinu 2010, fyrsti í Stokkhólmi, svo í Helsinki 2012 og svo í Osló 2014. Nú er komið að Kaupmannahöfn en síðast en ekki síst, verður hann haldinn á Íslandi 2018.

 Ice Hot í Kaupmannahöfn stendur frá 30.nóvember – 4. desember.

Hátíðin dregur að sér fagaðila allstaðar að úr heiminum og býður upp á það besta og framsæknasta í norrænum dansi hverju sinni.  Fimm manna dómnefnd  velur verkin.  Var hún skipuð norrænu fagfólki og sat Katrín Hall, fyrrum stjórnandi Íslenska dansflokksins og nýr stjórnandi Gautaborgardanshópsins, í nefndinni fyrir Íslands hönd.

Sjö íslensk verk verða kynnt og hafa þau aldrei verið fleiri. Þau eru:

Black Marrow Íslenska dansflokksins   http://www.icehotnordicdance.com/performance/black-marrow/
Margrét Sara Guðjónsdóttir með verk sitt Spotted http://www.icehotnordicdance.com/performance/spotted/
Melkorka Magnúsdóttir með Milkywhale http://www.icehotnordicdance.com/performance/milkywhale/
Bára Sigfúsdóttir með The Lover http://www.icehotnordicdance.com/performance/the-lover/

Ásrún Magnúsdóttir með verk sitt Church of Dancy http://www.icehotnordicdance.com/performance/church-dancy-asrun-magnusdottir/
Rósa Ómarsdóttir og Inga Huld Hákonar með verk sitt The Valley http://www.icehotnordicdance.com/performance/the-valley/
Íslenski dansflokkurinn með barnaverki Óður og Flexa halda afmæli http://www.icehotnordicdance.com/performance/loco-kicks-throw-birthday-party/
Þrjú síðast töldu verki verða kynnt í sérstakri dagskrá sem kallast More More More.

Hér má sjá heildar tilkynningu um hátíðina.

Næsti tvíæringur verður á Íslandi og er þegar búið að ákveða dagsetninguna en hún er  12. – 16. desember 2018, í Reykjavík.

Áskorun til bæjaryfirvalda í Reykjanesbæ og Umhverfisstofnunar.

Skrifum undir áskorun hér!

Við undirrituð skorum á bæjaryfirvöld í Reykjanesbæ að rifta samningum við Thorsil vegna fyrirhugaðrar byggingar kísilmálmverksmiðju í Helguvík. Forsendur til þess eru fyrir hendi þar sem Thorsil hefur ekki staðið skil á þeim gjöldum sem fyrirtækið átti að greiða fyrir tveimur árum.

Bæjarbúar hafa upplifað það á eigin skinni undanfarið hvernig það er að búa í nálægð við stóriðju, eftir að kísilmálmverksmiðja United Silicon tók til starfa. Margir íbúar Reykjanesbæjar eru ekki sáttir við það hlutskipti og kvíða framhaldinu vegna áforma um fjölgun brennsluofna og meiri stóriðju í Helguvík. Heilsa og velferð bæjarbúa verður að vera í fyrirrúmi.

Í ljósi þess sem bæjarbúar upplifa núna vegna mengunar frá United Silicon, skorum við jafnframt á Umhverfisstofnun að gefa ekki út nýtt starfsleyfi fyrir kísilmálmverkmiðju Thorsil að svo komnu máli. Þá er þess jafnframt krafist að farið verði rækilega í saumana á þeim forsendum sem lágu til grundvallar útgáfu starfsleyfis til United Silicon í ljósi þeirra upplýsinga sem komið hafa fram um loftdreifilíkan þess og danska verkfræðistofan COWI vill ekki kannast við. Svipta skal verksmiðjuna starfsleyfi séu þær upplýsingar réttar.

Bæjarbúar krefjast þess að fá að njóta vafans.

Skrifum undir áskorun hér!

Þessar spesíur eru spes og bera því nafn með rentu. Hitið ofninn í 200. Blandið öllum innihaldsefnum saman í matvinnsluvél þar til allt er vel blandað saman. Þetta má líka gera í höndunum enda fátt skemmtilegra en að möndla með deig á milli fingranna. Betra er ef smjörið er ekki alveg grjóthart.

Hnoðið deigið saman með fingrunum og mótið sívalninga svona tveggja sentimetra þykka í þvermál. Setjið deigið í frysti í 40 mínútur. Skerið í þunnar sneiðar og bakið í 5-6 mínútur. Auðvelt ekki satt?

Þetta fer í deigið:

• 175 g smjör
• 230 g hveiti
• 60 g flórsykur
• 50 g möndluflögur
• rifinn börkur utan af tveimur mandarínum

Ég horfi ekki á fréttir. Ekki nema ég neyðist til þess. Það geri ég í sjálfsvörn. Hver einasti fréttatími er eins og áhættuferð gegnum frumskóg fyrir mig. Þegar ég neyðist til að horfa vegna aðstæðna sem gera mér ókleyft að flýja, sit ég eins og sært dýr og reyni að brynja mig fyrir því sem koma skal. Hvaða nýju lög voru sett sem bæta á mig nauðsynlegum útgjöldum. Hvaða álitsgjafi spýtir út úr sér einhverju sem málar mig og aðra í minni stöðu sem aumingja eða blóðsugur á kerfinu. Hvaða óupplýsta æsingafrétt potar ranghugmyndum inn í almenningsálitið í dag. Hvaða breytingar urðu í útlöndum sem hafa áhrif á stöðu mína og minna líkra á heimsvísu.

Varnarlaus og valdalaus sit ég með langáunna áfallastreitu-röskunina og reyni að missa ekki allt of mikla stjórn á tilfinningunum. Anda djúpt og segja sjálfri mér að þetta sé ekki allt svona alvarlegt.

Ég vildi að ég hefði rétt fyrir mér.

Í gær lenti ég í svona aðstöðu. Fréttirnar rúlluðu í bakgrunninum og þótt ég hafi flýtt mér inn í herbergi til vinkonu minnar var ég ekki nógu fljót og ég heyri útundan mér frétt um stóraukna notkun á heróínskylda verkjalyfinu oxíkódon og parkódín forte auk þess sem nefnt er að við séum í fremsta sæti í notkun svefn, kvíða, þunglyndis og örvandi lyfja á norðurlöndunum.

Enginn skilur neitt i neinu, helst er talið að fleiri eigi við erfiðari veikindi að stríða eða að neyslan sé fíknitengd. Fréttin er hér ef áhugi er fyrir að skoða nánar.

Ég veit vel afhverju notkun sterkra verkjalyfja hefur aukist. Fyrir mér er það AUGLJÓST. Veikt fólk og fátækt hefur bara einfaldlega ekki tök á að halda heilsu við núverandi ástand. Fyrr tveim árum stóð ég fyrir framan Alþingi Íslendinga með skilti sem á stóð að ég neitaði mér um heilbrigðisþjónustu til að fjölskyldan gæti borðað. Lítið hefur breyst.

Reglulega stend ég frammi fyrir því að velja um að betla af vinum og fjölskyldu, selja eitthvað sem mér dettur í hug að gæti reddað málunum eða sinna ekki nauðsynlegum heilsutengdum atriðum. Nota frekar verkjalyf til að keyra mig áfram. Vegna þess að það er ódýrasta leiðin.

Í fyrra seldi ég eldhúsborðið og stólana einn mánuðinn, í öðrum mánuði betlaði ég af tæplega sjötugum foreldrum mínum. Stundum hef ég bara ekki í mér að betla enn einn daginn af fólki sem þarf sjálft á peningunum að halda. Stundum næ ég að kyngja því og ef ég hefði ekki stöðugt kyngt stoltinu síðasta áratuginn væri ég og fjölskyldan mín á götunni.

Í þarsíðasta mánuði tókst okkur fyrsta mánuðinn í mörg ár að vera nokkurnvegin á núllinu um mánaðamót. Ég glotti eins og ég hefði unnið Pulitzer verðlaunin þegar ég áttaði mig á að við ættum eftir þrjúþúsund kall í enda mánaðarins. Þetta hafði ekki komið fyrir í marga mánuði. Um mánaðamótin borgaði ég svo alla reikningana og sá að við ættum fyrir mat og bensíni út mánuðinn og brosti aftur hringinn.

Daginn eftir misteig ég mig í sturtunni og fékk mjög sársaukafullt tak í bakið. Ég var nýkomin úr aðgerð á bakinu þannig að augljóslega hefði ég átt að fara til læknis eða sjúkraþjálfa. En ég reyndi að leysa þetta með að ganga og taka verkjalyf og sjá hvort þetta myndi jafna sig. Vegna þess að ég vissi að læknirinn myndi senda mig í sjúkraþjálfun og ég hafði ekki efni á henni. En sem langveikur sjúklingur kosta verkjalyfin mín mig minna.

Fyrir rúmlega viku endaði ég uppi á spítala og þurfti vegna vöðvaskaða að fá tveggja daga aðstoð til að ganga aftur. Ég var send heim um leið og ég náði að standa við hækjur. Send heim til að bíða eftir myndatöku á bakinu sem er á mánudaginn. Hvernig hef ég þraukað biðina? Jú með verkjalyfjum. Þetta er ekki í fyrsta sinn. Í dag frétti ég svo að áætlað sé að setja upp komugjald fyrir sjúklinga á spítala. Lesið um það hér.

Fátækt og veikt fólk á Íslandi bíður með að sinna sjálfsagðri heilsuvernd þar til það er sótt á sjúkrabíl. Tekur sjálfsskemmandi ákvarðanir daglega.Afleiðingin er bugun, depurð, heilsukvíði og kvíði fyrir hverjum mánaðamótum.

Afleiðingin er fólk sem keyrir sig út við stigversnandi aðstæður og þarf geðlyf, verkjalyf og svefnlyf til þess eins að komast einu skrefi lengra. Ala upp börnin sín, sinna veika fjölskyldumeðliminum, borga fyrir mat, bensín og endalausu óvæntu uppákomurnar.

Bílinn sem bilar endalaust en ekki er til peningur til að gera almennilega við. Húsið sem lekur. Daglegt líf. Halda jól, páska og afmæli. Þora að horfa á fréttirnar einn daginn enn.

Lausnin á verkjalyfjagildrunni er einföld. Gerum fólki kleyft að sinna heilsu sinni. Öllu fólki.

Álfheiður Ingadóttir, varaþingmaður VG og fyrrverandi heilbrigðisráðherra, skrifar:

Grein mín í Kvennablaðinu á föstudag fékk mikla athygli á fésbók og reyndar víðar. Þar benti ég á að reglugerð nr. 206/2016 sem heilbrigðisráðherra setti kortéri fyrir kosningar hefur ekki lagastoð en með reglugerðinni er þrengt það afdráttarlausa ákvæði 18. gr. sjúkratryggingalaga að vist á sjúkrahúsum skuli vera án endurgjalds. Nýja reglugerðin segir hins vegar að slík vist skuli aðeins vera ókeypis ef sjúklingurinn er á “legudeild” eða á bráðadeild að bíða eftir rúmi á “legudeild”. Þetta þýðir að sjúklingar sem ílendast á spítala eftir smærri aðgerðir og þurfa að liggja lengur en sólarhring á því sem kallað er “dagdeild” eru ekki lengur í “ókeypis vist” á sjúkrahúsi. Og ekki bara það. Ef ástand eða meðferð sjúklingsins kallar ekki “almennt” á innlögn, – hvað sem það nú þýðir – verður vistin heldur ekki ókeypis.

Ráðherrann hefur svarað grein minni – ekki hér í Kvennablaðinu því miður, heldur á veggjum vina sinna á fésbók sem gerir mörgum sem vilja fylgjast með þessu máli erfitt fyrir. Ég verð því að eyða nokkru plássi í þessu greinarkorni til að birta hluta af svari hans og það fyrsta er að hann segir grein mína byggja á “gleymsku eða misminni”.  Hann gerir því einnig skóna að ég hafi sem heilbrigðisráðherra á árinu 2009 fundið upp gjaldtöku fyrir ferliverk á sjúkrahúsum. Lesendum til upplýsingar skal minnt á að fyrsta reglugerðin þar um var sett af Sighvati Björgvinssyni 1992 og hefur að mestu verið óbreytt síðan.

Kristján Þór svarar hins vegar í engu meginathugasemd minni sem er að reglugerð nr. 206/2016 hefur einfaldlega ekki lagastoð því hún þrengir gildisvið 18. gr. sjúkratryggingalaga. Í þeim lögum er hvergi gerður greinarmunur á því í hvernig rúmi eða á hvaða deild sjúklingar liggja inni á sjúkrahúsum, vistin skal vera ókeypis.

Sjö milljónir fyrir legu á bráðadeild?

Ég tel að með reglugerðinni sé ráðherrann að hækka sjúklingaskatta og opna fyrir gjaldtöku fyrir legu á sjúkrahúsum, setja á fyrsta vísi að innlagnargjaldi, sem allir vita að Sjálfstæðisflokkurinn stefnir að og hefur tvívegis reynt að koma á, 2008 og 2013.

Í svari sínu segir Kristján að þetta sé ekki rétt. Þvert á móti spari reglugerðin sjúklingum 7,2 milljónir króna á ári vegna þess reglugerðin “stöðvi innheimtu gjalda á þá sjúklinga sem liggja lengur en sólarhring á bráðamóttökudeild vegna þess að ekki sé unnt að innrita þá á legudeild þar sem þeir ættu annars að liggja.”

Öll höfum við séð sjónvarpsmyndir af yfirfullri bráðadeildinni í Fossvogi. Í mínum huga er það mikið réttlætismál að menn séu ekki rukkaðir meðan þeir bíða þar eftir plássi á t.d. lungna- eða hjartadeild og ég hefði einfaldlega ekki trúað því að það væri gert – hvað þá að sjúklingar hafi borgað 7 milljónir á ári fyrir slíka bið! En svar ráðherrans tekur af öll tvímæli um það.

Ég tel slíka innheimtu fara gegn anda laganna – komugjald á slysadeild er allt annað en tilefni til innlagnar – en ef ráðherrann eða spítalinn telja sig þurfa breytingu á reglugerð til að hætta þessari ómanneskjulegu innheimtu þá geri ég ekki athugasemd við það. En reglugerðin fjallar bara um ýmislegt fleira, þó ráðherrann vilji gera minna úr því.

Sumar heilbrigðisstofnanir hafa rukkað fyrir legu!

Það er gott að þeir sem komast ekki út af bráðadeild þurfi ekki lengur að greiða fyrir næturvistina þar. En laumufarþeginn í þessari reglugerð er ákvæðið um “legudeildina”.  Það mun bitna t.d. á konum sem fara í kvensjúkdómaaðgerð og eiga að geta farið heim innan 24 tíma en svo kemur eitthvað uppá: Það þarf ekki annað en að aðgerðin frestist og af því að viðkomandi sjúklingur var vistaður þar sem heitir „dagdeild“ og hvergi er skilgreint í lögum, þá á hún að borga. Vistin er ekki ókeypis þar sem hún er ekki á legudeild og aðgerðin sem slík kallar ekki „almennt“ eins og segir í reglugerðinni, á innlögn á legudeild!

Í svari Kristjáns um þetta atriði segir að almenna reglan hafi verið sú “að þegar sjúklingur hafði dvalið í lengur en 24 klukkustundir á bráðamóttöku teldist það innlögn og þá ekki innheimt gjald.” Í ljós hafi hins vegar komið “að heilbrigðisstofnanir voru með mismunandi framkvæmd og þar með verið að mismuna sjúklingum við gjaldtöku. Því var ákveðið að skýra þetta nánar í reglugerðinni.”

Bráðadeildir á landinu eru ekki margar þannig að mismunur í framkvæmd og þar með innheimtu hlýtur að hafa legið í rekstri annarra deilda, en heilbrigðisstofnanir á landinu eru nærri 30 talsins, sjúkrahúsin eru 8 og sjúkrarými á 15–16 stöðum til viðbótar. Ef einhverjar heilbrigðisstofnanir voru að rukka fyrir legu á sjúkrahúsum eða í sjúkrarýmum þá hefur það einfaldlega verið óheimilt og hlutverk ráðherrans að samræma gjöldin þannig að létta þeim af sjúklingum strax, en ekki opna fyrir gjaldtöku fyrir legu á “dagdeildum” á öllum heilbrigðisstofnunum.

En eftir stendur að reglugerðin styðst ekki við lög. Þó í 29. gr. sjúkratryggingalaga segi að heimilt sé að setja reglugerð um innheimtu gjalda á sjúkrahúsum fyrir hitt og þetta, þá er 18. greinin afdráttarlaus: Sjúklingum skal tryggð ókeypis vist á sjúkrahúsum á Íslandi.

Lokaspurning um einkaspítala

Bent hefur verið á að nú var fyrsta sinn sett reglugerð sem tekur til sjúkrahúsa sem rekin eru “samkvæmt samningum”.

Sjúkratryggingar hafa frá 2008 haft heimild til að semja við einkaaðila um rekstur sjúkrahúsa, reyndar í margnefndri 18. gr. Sjúkratryggingalögin voru mjög umdeild, enda var þeim ætlað að teppaleggja fyrir einkavæðingu heilbrigðisþjónustunnar. Víst er að margar atrennur hafa verið gerðar að því að opna hér einkaspítala, en án árangurs til þessa. M.a. hefur Kristján Þór staðið gegn slíkum tillögum og er skemmst að minnast einkaspítalans í Mosfellsbæ og svo klifar Klínikin í Ármúla stöðugt á nauðsyn þessa.

Vegna þessarar reglugerðar er eðlilegt að spyrja Kristján Þór í lokin: Hefur ráðherrann heimilað Sjúkratryggingum Íslands að semja við einkaaðila um rekstur sjúkrahúss/sjúkrahúsa í landinu?

Hvað kom til að setja þurfti reglugerð þar sem þetta ákvæði er ítrekað rétt fyrir kosningar þegar ráðherrann hefur haft til þess 3 og hálft ár?

Telur Kristján Þór Júlíusson að það þurfi samþykki Alþingis fyrir rekstri einkaspítala á Íslandi?