Bókmenntir á Matarmarkaði Búrsins helgina 28. feb.–1. mars

Reykjavík Bókmenntaborg UNESCO og Penninn Eymundsson taka höndum saman í Hörpu um helgina og bjóða gestum að hlýða á átta rithöfunda lesa úr verkum sínum og spjalla um þau við sjónvarpsmanninn Egil Helgason.

Það hefur lengi verið vilji Bókmenntaborgarinnar að tengja saman menningu og atvinnulíf og er þetta skref í þá átt. Við kynnum höfunda úr ólíkum áttum og vörpum ljósi á þá miklu breidd sem sjá má í íslensku bókmenntalífi. Grasrótin les úr verkum sínum ásamt skáldum í útrás og reyndari skáldum hér innanlands. Þarna verða handhafar Íslensku bókmenntaverðlaunanna árið 2014 í flokki barna- og ungmennabóka og fagurbókmennta, þau Bryndís Björgvinsdóttir og Ófeigur Sigurðsson, nýskipaður rithöfundur í stöðu Jónasar Hallgrímssonar við Háskóla Íslands, Sigurður Pálsson, þau Gerður Kristný, Yrsa Sigurðardóttir og Andri Snær Magnason, sem öll eru á mikilli siglingu erlendis og Meðgönguljóðaskáldin Björk Þorgrímsdóttir, Elías Knörr og Valgerður Þóroddsdóttir.

Harpa mun iða af lífi alla helgina. Matarveislan mikla, Food and Fun, verður í brennidepli þegar matreiðslumaður hátíðarinnar verður krýndur. Íslenskur sjávarútvegur og landbúnaður kynna sig, bæði innan dyra í Hörpu og fyrir utan húsið. Matarmarkaður Búrsins, beint frá býli, verður í Flóa alla helgina og Sinfóníuhljómsveit Íslands og Reykjavík Bókmenntaborgin krydda dagskrána með tónlist og bókmenntum.

Bókmenntadagskráin verður í Vísu – fyrirlestrasal á 1. hæð og tekur Egill Helgason vel á móti skáldum og gestum Hörpu.

Laugardagur:

Kl. 13.00. Valgerður Þóroddsdóttir, Björk Þorgrímsdóttir og Elías Knörr lesa úr verkum sínum og ræða um grasrótarforlagið Meðgönguljóð og hvernig er að vera ungt ljóðskáld í Reykjavík.

Kl. 14.00. Andri Snær Magnason.

Kl. 14.30. Gerður Kristný.

Sunnudagur:

Kl. 13.00. Ófeigur Sigurðsson.

Kl. 13.30. Yrsa Sigurðardóttir.

Kl. 14.00. Bryndís Björgvinsdóttir.

Kl. 14.30. Sigurður Pálsson.

Nánar um skáldin:

VALGERÐUR ÞÓRODDSDÓTTIR

Valgerður er eitt af grasrótarskáldunum okkar og er hún í forsvari fyrir forlaginu Meðgönguljóð. Hún var tilnefnd fyrir hönd Íslands til New Voices-verðlauna Pen árið 2014. Eftir Valgerði hefur komið út ljóðabókin Þungir forsetar sem var samstarfsverkefni hennar og Kára Tulinius, síðan á hún m.a. ljóð í ljóðasafninu Ljóð í leiðinni: Skáld um Reykjavík, sem gefið var út í tilefni Lestrarhátíðar 2013.

BJÖRK ÞORGRÍMSDÓTTIR

Björk Þorgrímsdóttir er í hópi Meðgönguljóðaskáldanna. Hún gaf út sína fyrstu ljóðabók Neindarkennd hjá forlaginu árið 2014. Þar áður gaf hún út bókina Bananasólkom hjá forlaginu Tungl árið 2013. Björk nam ritlist í Háskóla Íslands.

ELÍAS KNÖRR

Elías Knörr eða Elías Portela er ljóðskáld og þýðandi frá Galisíu og er í hópi Meðgönguljóðaskálda. Elías skrifar bæði á íslensku og galisísku og hefur nýlega unnið til virtustu ljóðaverðlauna Galisíu fyrir bókina Bazar de traidores (Svikabasar). Á íslensku hefur hann sent frá sér ljóðabókina Sjóarinn með morgunhestana undir kjólnum sem bókaforlgaið Stella gaf út árið 2010. Ljóð eftir hann hafa einnig birst í tímaritinu Stellu og bókinni Ljóð í leiðinni: skáld um Reykjavík.

GERÐUR KRISTNÝ GUÐJÓNSDÓTTIR

Gerður Kristný gaf út sína síðustu bók, Drápu, sl. haust og hlaut eindóma góðar viðtökur fyrir hana. Áður hefur Gerður sent frá sér meðal annars ljóðabækur, barnabækur og smásögur. Hún fékk Íslensku bókmenntaverðlaunin árið 2010 fyrir ljóðabók sína Blóðhófnir. Hún hefur hlotið fjölda verðlauna og viðurkenninga innan lands sem og erlendis.

ANDRI SNÆR MAGNASON

Andri Snær gaf út bókina Tímakistan árið 2013 og hlaut fyrir hana Íslensku bókmenntaverðlaunin í flokknum barna- og ungmennabækur sama ár. Verk hans Sagan af bláa hnettinum er á mikilli siglingu um heiminn og var nýlega frumsýnt leikrit eftir bókinni í Aalborg Teater í Álaborg og Akvavit Theatre in Chicago. Verk Andra Snæs hafa verið þýdd á fjölmörg tungumál og velgengni hans mikil hér heima og erlendis.

ÓFEIGUR SIGURÐSSON

Ófeigur Sigurðsson er þekktastur fyrir skáldsögur sínar en hann hefur einnig gefið út ljóð. Bók hans Skáldsaga um Jón vann bókmenntaverðlaun Evrópusambandsins árið 2011 fyrst íslenskra skáldverka til að hljóta þau verðlaun og fyrir nýjasta verk sitt, Öræfi, fékk hann Íslensku bókmenntaverðlaunin árið 2014.

YRSA SIGURÐARDÓTTIR

Vilborg Yrsa hefur gefið út spennusögu árlega síðan árið 2005. Hún er einn af okkar vinsælustu spennusagnahöfundum. Verk Yrsu hafa verið þýdd á yfir 30 tungumál og hefur hún borið hróður íslensku glæpasögunnar víða um lönd.

BRYNDÍS BJÖRGVINSDÓTTIR

Bryndís Björgvinsdóttir er eitt af nýju skáldunum í hópnum. Hún hlaut Íslensku barnabókaverðlaunin fyrir sögu sína Flugan sem stöðvaði stríð árið 2011 og fyrir nýjustu bók sína Hafnarfjarðarbrandarinn hlaut hún Íslensku bókmenntaverðlaunin árið 2014.

SIGURÐUR PÁLSSON

Sigurður Pálsson er vel þekktur rithöfundur og þýðandi. Hann er hvað þekktastur fyrir ljóð sín en minningabækur hans undanfarin ár hafa hlotið frábærar viðtökur lesenda og gagnrýnenda. Sigurður hefur hlotið fjölda verðlauna og viðurkenninga og fyrir Minnisbók fékk hann Íslensku bókmenntaverðlaunin árið 2008.

Nakinn maður sást yfirgefa Buckinghamhöll í gær. Af myndbandinu að dæma sígur hann niður í samanbundnum lökum. Ekki er vitað hvern maðurinn var að heimsækja, hvaða erindi hann átti í höllina eða hvers vegna hann yfirgaf höllina á þennan óvenjulega hátt. Fjölmargir ferðamenn virðast hafa ná myndum af strípalingnum en samkvæmt breskum blöðum verst konungsfjölskyldan allra frétta.

Fáir pistlar eru vinsælli en þeir sem fjalla um hvernig fatastærð skipti ekki máli, að þyngdin sé ekki persónuleikinn, afhverju fegurðin er bara hvernig hver og einn upplifir hana. Endalaus orð um að vera sáttur við líkamann sinn, brjóta niður staðla og auðvitað að fræga fólkið sé bæði fótósjoppað og með einstaklega fágæt gen.

Næst á eftir þeim greinum í vinsældum eru greinar sem taka í sundur og mótmæla eða svara öðrum útlitsdýrkunargreinum. Þar er rakið hvernig allir þessir staðlar séu óraunhæfir og ómögulegt fyrir venjulega manneskju að ná þessu útliti.

Flestar þessara greina er hægt að lesa með bæði kyn í huga, þó þær séu mestmegnis skrifaðar af konum. Þær snúast líka að jafnaði meira um konur og athugasemdir eða staðla sem settir eru á kvenkynið.

Greinar sem hampa Adele, eða Jennifer Lawrence eða Rebel Wilson fyrir að brjótast fram í sviðsljósið og bjóða þvengmjóu stjörnuímyndinni byrginn með, æih fokk nú geri ég engum til geðs… „raunverulegum“? líkömum. Allavega ekki eins týpur og höfðu sést oft áður.

Og það er gott. Það er frábært! Þó ég hafi mætur á þeim konum út af allt öðrum og betri ástæðum en útliti þeirra.

Þá er týpum sem þeim oft haldið á lofti sem fyrirmyndum fyrir stelpur til að sjá hvernig allskonar líkamar geta verið fallegir og náð langt… aftur orða ég eitthvað þannig að enginn verður ánægður.

Aðrar týpur eru svo gagnrýndar sem „óraunhæfir staðlar“, „feik“, „sjoppað“ eða álíka vegna fegrunaraðgerða, eða myndvinnsluforrita eða hvaðeina. Þeim er allavega ekki hampað á sama hátt því óraunhæft væri að gera útlit þeirra að staðli.  T.d. Barbie mun aldrei framar fá að vera í friði því hún er byggð eins og geimverurnar úr Artificial Intelligence: A.I. (2001). Gott og vel.

Barbie, Bratz og allar þær stöllur eru álitnar hafa slæm áhrif og vera úrkynjaðar ímyndir af manneskjum.

En hvað með karla?

Afhverju hefur enginn gagnrýnt He-Man og Action-Man fígúrurnar sem ég lék mér með? 150 kílóa hreinn vöðvamassi með kjálkalínu sem þú gætir notað fyrir hallamál.

Hverjar eru týpurnar sem haldið er á lofti sem „karllíkaminn“? Manneskjur sem mér er „gert“ að líkjast?

Chris Hemsworth. 191 sentímetri á hæð, 91 kíló. Djúúúúúúúúúp rödd og þykk skeggrót.Sem dæmi.

Aldrei hef ég nokkurn tíman séð grein sem tekur til ástæður afhverju hann er óraunhæfur fegurðarstuðull. Aldrei man ég eftir að hafa lesið um afhverju konur og karlar ættu EKKI að hugsa um hann sem viðmið.

En hef ég séð myndirnar af honum berum að ofan á ströndinni sem deilast með hjörtum á samfélagsmiðlum? Ég hef örugglega deilt þannig mynd af honum sjálfur og sett „:*“.

En afhverju?

Afhverju fær meðstjarna Hemsworths, Scarlett Johansson, á sig meiri gagnrýni fyrir að vera óraunhæfur útlitsstaðall heldur en Thor-leikarinn?

Nei ég veit það ekki heldur. Þess vegna var ég að spyrja.

En hvaða eiginleika taldi ég aftur upp hjá honum? Hávaxinn, myndarlegur, vöðvafjall, skeggjaður, djúpradda… SKEGGJAÐUR! Já honum vex skegg. Ég veit það því ég er nörd.

Hver man ekki eftir æðinu sem gekk yfir fyrir hvað, ári síðan? Æðinu sem er jafnvel enn í gangi, þessu með skeggin. Með fyrirsagnir á slúðursíðunum á borð við:

„Alskegg eru aðalmálið í dag“

„10 flottustu skegg Íslands“

„Kynþokkafyllstu mennirnir eru með skegg“

„Konur vilja núna menn með skegg“

„Taktu þér mánuð í að safna skeggi (það er þess virði!)“

Eitthvað sem maður einfaldlega fékk ekki frið fyrir. Allir áttu að láta sér vaxa skegg. Þetta var karltískan. Ef þið viljið vita hvernig skeggið mitt er flesta daga skuluð þið sækja ljósritunarpappír. Jebb, nokkurn veginn þannig. Ef þið viljið vita hvernig það leit út mánuði seinna þá skuluð þið sækja smá ryk undir rúm og skella á blaðið. Skegg.

Skegg.

SKEEEEEGG!

Ímyndið ykkur viðbrögðin hefðu þessar greinar birst á þessum síðum (þið vitið hvaða síður ég er að tala um þessar —sem þú segist aldrei fara inn á en skoðar alltaf þegar vinur þinn deilir einhverju þaðan):

„DD brjóstaskálar eru málið í dag!“

„Stærri brjóst eru merki um kvenleika“

„Ef þú vilt ganga í augun á karlinum; láttu þér vaxa stærri brjóst!“

„Brjóst eru kynþokkafyllri en flöt bringa“

„Konur ættu að safna sér brjóstum fyrir veturinn“

Viðkomandi hefði verið hengdur á samfélagsmiðlum.

En samt.

Mér finnast skegg kúl. Mér hefur alltaf fundist skegg kúl. Ég er líka forfallinn aðdáandi heiðinna siða. Og flestar af æskuhetjunum mínum voru allavega með grófa rót; Indiana Jones, Obi-Wan, Óðinn Alfaðir, Andinn, Egill Skalla-Grímsson, Hermione Granger (í nokkra daga í Leyniklefanum)…

En mér vex ekki skegg.

Jebb.

Ég veit ekki hvort þið vissuð það en það vex ekki öllum skegg.

Mér er settur útlitsstaðall sem er líffræðilega ómögulegur.

Og enginn sér neitt athugavert við það.

Æi hlífið mér við þessu „muhh, þúrt bara abbó því þér vex ekki skegg“. Þegiði.

Mér er svo nákvæmlega sama hver er og er ekki með skegg og hverjum finnst skegg aðlaðandi eða ekki aðlaðandi. Skiptir mig engu máli hvort mér vaxi skegg eða ekki; ég er bráðfokking myndarlegur og ætla ekki að láta neitt músabrúnt kusk skyggja á þessa kjálkalínu.

Það sem ég er að agnúast út í er hvernig stökkva má fram af bjargi í æðiskasti þegar verið að að gagnrýna útlitsstaðla kvenna en þegar maður reynir að vekja athygli á ómögulegum útlitsstöðlum karla þá er maður afbrýðisamur, aumingi, nöldrari eða, best af öllu, „kjélling“.

Já.

Maður hefði haldið að það að nota kvenkynið sem móðgun væri búið. Það væri eitthvað svo… 2010.

En nei.

Það má enn þá ef verið er að gagnrýna hræsnina í óraunhæfum stöðlum kynjanna.

Lítið á myndirnar sem eru meðfylgjandi.

„I just want a big breasted, tiny waisted, subservient girl“

Skemmtilegt að það var kona sem lét svona gáfulega

Þessi telur Schwarzenegger ekki vera karlmannlegan.

Mér er svo nákvæmlega sama hvernig týpur fólk fílar, það kemur mér ekkert við, en ég varð að sjá viðbrögðin sem ég fengi við þessu kommenti. Því ég vissi upp á hár hver þau yrðu. Þau eru alltaf þau sömu af sama yfirlætinu og hræsninni. Ég hef í nokkurn tíma ætlað að skrifa svona lagað en vantaði almennilega að sýna hvar þessi tvískinnungur liggur.

Og sjá!

Ég var bendlaður við kvenkynið.

Ái, ái, á.

Það er næstum jafnt vont og að vera kallaður… hommi, eða rauðhærður.

Og enginn þarna sá neitt að því.

Það má reyna að lítillækka og gera grín að fólki vegna útlits án þess að samfélagið sjái neitt að því… svo lengi sem viðkomandi er karlmaður?

Tökum brjóstalíkinguna aftur.

„Það er til orð yfir konur með engin brjóst: karlar“

Hversu… hversu bjánalegt er þetta? Þetta er einfaldlega kjánahrollslega aulalegt.

FOKKING KOMMON! Ég hefði haldið að þessari dýrkun lyki með landnámsöld! Í alvörunni, þessi skeggdýrkun og að líta niður á þá sem ekki vex skegg er einhver elsta klisja landsins.

Srsly.

Þetta er plot device í Njálu.

Kannski er góður staður að ljúka þessu á Njálu. Þar koma fram skemmtileg kynhlutverk.

Hallgerður fær reglulega hrós fyrir að standa með sjálfri sér og ekki leyfa Gunnari að komast upp með heimilisofbeldi. Ókei, ég get tekið undir það. Gróf hefnd en hún hafði kannski ekki fengið sanngjarna meðferð hjá Gunnari. Unnur eða Þorgerður eru að mínu mati betri femínískar fyrirmyndir, en Hallgerður hefur eitthvað til síns máls.

Njálssynir eru hinsvegar kjánar. Kjánar því þeir myrtu mann fyrir níðvísur.

Þeir voru hraustir, þeir voru gáfaðir, þeir voru skáld, þeir voru ríkir og glæsilegir.

Samt sem áður urðu þeir að athlægi. Og það telst heimskulegt með stöðlum nútímans að hefna sín fyrir skondinn leirburð.

Vegna skeggleysis.

En kannski er þetta saklaus óraunhæfur útlitsstaðall. Þetta er ekki eins og megrunartískan sem hvetur til átraskana.

Versta sem ég gæti er að fara aftur að nudda sjampói í rótina eins og þegar maður var tólf ára.

Jón Bjarnason skrifar:

80 milljarða hagnaður bankanna þriggja á sl. ári endurspeglar einokun þeirra og sjálftökurétt á fjármunum eintaklinga, heimila og atvinnulífs í landinu. Allt er það í  skjóli ríkisábyrgða.

Hvergi örlar á samkeppni í þjónustu eða kjörum heldur virðast þeir hafa skipt landinu og einstaka atvinnugreinum á milli sín, svipað eins og olíufélögin forðum.

Enda eru einstaklingar, heimili og fyrirtæki bundin sama bankanum fyrir lífstíð, hvort sem þeim líkar betur eða ver.

Í krafti „vistarbandsins“ geta bankarnir sett viðskiftavinum afarkosti að vild.

Vextir útlána eru ótrúlega háir. Vaxtamunur innlána og útlána er með því hæsta sem þekkist í heiminum. Það líður varla sú vika að ekki sé boðuð hækkun á þjónustugjöldum bankanna, nú síðast fyrir að eiga orð við gjaldkera í afgreiðslu.

Uppsögn tveggja kvenna á Hólmavík bjargaði arði Arionbanka! 

Fyrir nokkrum vikum var Arionbanki svo mjög á horrenglunum að segja varð upp tveim störfum á Hólmavík til að bjarga erfiðum rekstri aðalbankans. Sömu rök fyrir þjónustuskerðingi heyrast frá öðrum bönkum sem nú skila miljarðatuga arði.

Ríkið veitti beinan fjárstuðning til að stofnsetja og styrkja eigið fé nýju bankanna eftir hrunið. Þeir urðu í raun allir ríkisbankar með ríkisábyrgð á öllum innlánum og annarri meginstarfsemi.

Gömlu bankarnir höfðu siglt öllu í strand og uppgjör þrotabúanna eru enn óleyst. Þeir hefðu betur farið strax í gjaldþrot eins og ég og fleiri vildum. Gjaldþrota reglur eru skýrar og kröfuhafar fá þar allir sama rétt.

Hin nýja einkavæðing

Skyndileg einkavæðing fyrrverandi ríkisstjórnar bæði á Arionbanka og Íslandsbanka og að afhenda þá svokölluðum „kröfuhöfum“ var afar hroðvirknisleg og óskynsamleg. Bönkunum var jafnframt veitt ríksábyrgð á innstæðum og víkjandi lán á vildarkjörum.

Ekki hafði heldur verið sett ný löggjöf um bankana og fjármálastarfsemi í landinu, t.d um aðskilnað viðskiptabanka og fjárfestingasjóða sem var ein forsenda fyrir að setja þá á markaðstorg að nýju.

Afleiðingin er sú að nú sækir allt í sama horfið í starfsemi fjármálastofnana og áður var fyrir hrun. Og enginn ber ábyrgð!

Ég studdi ekki þessa óvæntu nýju einkavæðingu bankanna í ríkisstjórn á sínum tíma. Bæði gekk hún þvert á þau fyrirheit sem gefin voru við stofnun nýju bankanna í hruninu og svo einnig gegn stefnu Vinstri grænna í bankamálum. Enda var ´það ekki borið undir þingflokk Vg.

Bankarnir hlíti samfélagskröfum

Í því uppgjöri sem framundan er við kröfuhafana, aðaleigendur nýju bankanna ætti að sjá til þess að gjörningurinn verði tekinn til baka og bæði Arionbanki og Íslandsbanki komi aftur til ríkisins, enda er ábygðin á starfsemi þeirra  öll þar.

Það er ekkert lögmál að fjármálastofnanir séu undanþegnar samfélagsskyldum og að þjónustukvöðum við viðskiptavini.

Arður fjármálastofnana á fyrst og fremst að renna til viðskiptamanna og samfélagsins í formi bættrar þjónustu og betri kjara.

Seðlabankinn tekur þátt í dansinum í kringum gullkálfinn. Hann borgar bönkunum mun hærri vexti á innstæðum sínum þar en sem viðskiptavinir bannkanna fá á sinum innstæðum. Munar þar tugum milljarða króna. Nær væri að setja bindiskyldu á bankana til að hemja þá.

Kapphlaup í stóryrðum – en ekkert gert?

En nú virðist sama leikritið endurtaka sig: stjórnmálamenn reyna að trompa hvern annan í stóryrðum og hneykslan en ekkert verður svo úr athöfnum: „Þetta er ekki mitt mál að leysa“ mun verða viðkvæðið.

Málið er að nánast öll fjármálastarfsemi hér er með opinbera ábyrgð, samkeppni er lítil sem engin í þjónustu eða kjörum.    Ríkið lætur kúga sig og dregur lappirnar í enduruppbyggingu svæðisbundinna sparisjóða eins og lofað var.

Bankarnir geta stundað ríkisvarða sjálftöku á almenningi, heimilum og fyrirtækjum. Væri þá ekki nær að  slá þeim saman og  hafa hér sterkan þjóðbanka sem lyti kjörnu boðvaldi. Þá gætu stjórnmálamenn ekki komist upp með að blása í lúðra en yppta svo öxlum og né heldur bankastjórar reigt sig yfir almúgann eins og hanar á hól með bæði ríkisbelti og axlabönd.

Vonandi verða stóryrðin ekki aðeins stormur í vatnsglasi?

Sigmundur Davíð hjólar í bankana: „Algerlega ótækt“

Í síðustu viku lést hinn þekkti leikari Leonard Nimoy.  Hann var einn þekktasti leikari í Hollywood og ferill hans spannar heila sex áratugi.  Sinn fyrsta leiksigur átti Nimoy árið 1958 í kvikmyndinni Zombies of the Stratosphere og þá í hlutverki marsbúans Narab.  Í kjölfarið opnuðust gáttir og brautin varð greið fyrir fleiri bitastæð hlutverk.  Það var svo árið 1966 að Nimoy þáði hlutverk sem hefur tvinnast við persónu hans og alla ytri umgjörð, inntak og æði.

Hollywood árið 1966 var um margt ólík þeirri sem nú blasir við en þó að ýmislegt hafi breyst einkennist borgarbragurinn af gríðarlega stórum skemmum hér og hvar í „borg englanna“.  Leonard Nimoy var inni í einni slíkri árið 1966. Þar sat hann ungur og glæsilegur í stól og mátaði þröngan geimbúning og undraðist færni förðunarmeistaranna sem höfðu breytt lögun annars fullkominna eyrna hans.  Leikarinn ungi horfði á spegilmynd sína, setti fram hægri hönd, hallaði höfðinu lítillega aftur og myndaði klauf milli löngutangar og baugfingurs. „Live long and prosper,“ sagði hann lágt við sjálfan sig …

… og það gerði hann svo sannarlega.

Hlutverk Dr. Spock var eins og klæðskerasniðið fyrir Nimoy sem vann leiksigra í hverjum þætti.  Með dyggri aðstoð samleikara sinna gerðu þau „Star-Trek“ að áhrifamesta sjónvarpsefni allra tíma.  Leonard Nimoy var elskaður og dáður af miljónum og varla er til sá Bandaríkjamaður (eða Bandaríkjakona) sem ekki þekkir til Dr. Spock og Star-Trek þáttanna.

Leonard Nimoy varð að lokum að lúta örlögum þeim sem okkur öllum er sköpuð og hverfa af sviði jarðlífsins.  Núna horfir hann niður á jörðu frá skipstjórnar-stöð Enterprise með þakklæti í huga en finnur um leið fyrir fiðrildaslætti í viðkvæmu hjarta fyrir komandi ævintýrum og óséðum undrum tilvistarinnar og tímans …

Það er við hæfi á þessum tímamótum þegar ég minnist Nimoys að rifja upp að árið 1997 sendi ég honum tölvupóst.  Þar þakkaði ég honum fyrir þær stórfenglegu stundir sem hann færði mér að gjöf í hlutverki Dr. Spock (sem var hálfur vulkani og hálfur maður).  Í bréfinu var ennfremur ósk um að hann sækti Ísland heim svo að þjóðin fengi tækifæri til að þakka honum og veita honum virðingu og aðra velgjörð.

Nimoy svaraði reyndar ekki þessum tölvupósti en eitthvað segir mér að hann hafi hugsað með hlýhug til Íslands en verið of önnum kafinn og ekki getað sótt „sögueyjuna fögru“ heim.

Eins furðulega og það hljómar þá er þessi saga mín ekki ein eða stök.  Öll erum við undin upp á örlagaþráð hins alvalda guðs og þótt sandkornin séu að sönnu mörg eru sum þeirra alveg eins.

Sigmundur Davíð forsætisráðherra sendi einmitt líka bréf á tíunda áratugnum til manns sem er nýlátinn.  -Sá svaraði ekki heldur!

Ekki er loku fyrir það skotið að sá  hefði líka viljað sjá sögueyjuna fögru.

Með þakklæti og hugheilum andans hlýhug.

BROS Í MYRKRI

Hér svífur þú um hugans hljóðu kyrrð
og hlýir vængir snerta sálu mína.
Af djúpri þrá um lífsins leik þú spyrð
og löngun hjartans viltu fá að sýna.

Svo sannast það að hörund hitnar ört
ef hjörtu slá í takt í skjóli nætur
er yfir heimsmynd svífur nóttin svört
og sálarblómin ná að festa rætur.

Þitt fagra bros er engu öðru líkt
er indæl kyrrð í gegnum myrkrið þokast,
hjá draumsins strönd þá finn ég fyrir mýkt
sem faðmar mig á meðan augun lokast.

Sjálfstæðismaðurinn Jón Ragnar Ríkharðsson vill stofna her en hann tjáði sig á Facebook um kænskufullar aðferðir sínar við að taka „snúning á vinstri mönnum“ eins og hann orðar það. Sérstaklega finnst honum sjálfum sér takast vel upp í spjallgrúppunni Fjölmiðlanördar sem á heimili sitt á Facebook. Það er lítið um þessa færslu hans að segja annað en að drýldni hans, vandræðalegar fyrirætlanir og stráksskapur kemur manni í virkilega gott skap.

Spindoktorinn er söngvari af guðs náð og hér má heyra hann flytja lagið My way.

Benedikt Sigurðarson skrifar:

Skortur er á hagkvæmu húsnæði fyrir almenning. Á þenslusvæði höfuðborgarinnar er íbúðaverð komið langt fram úr byggingarkostnaði. Þar er um að kenna samverkandi þáttum markaðsvæðingar og skorts á íhlutandi aðgerðum opinberra aðila.

Lóðaverð er alltof hátt og gatnagerðargjöld sækja fjármuni til húsbyggjenda sem eru langt umfram skynsamlega gjaldtöku til að standa straum af grunngerð gatna og veitna. Eftir að sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu fóru að sækja fjármögnun á grunnskólum og leikskólum og allri grunngerð í gegnum lóðagjöldin versnaði staða almennra húsbyggjenda og leiguverðbólgan óx með auknum hraða.

Samkvæmt mati Samtaka atvinnulífsins er þessi kostnaður á bilinu 16–23% af byggingarkostnaði hóflegrar íbúðar í fjölbýli – eða ca 7 milljónir á 90 fm íbúð. Þessu þarf að breyta og lækka almennu lóðagjöldin til samræmis við það sem nemur lægst kostnaði af grunngerðinni – eða eins og sveitarfélög á landsbyggðinni nálgast þennan lið með 4–7% af byggingarkostnaði. Auk þess er tímbært að félög almennings sem rekin eru án hagnaðarsjónarmiða – (not-for-profit) þurfi hvergi að staðgreiða þessi gjöld fyrirfram með dýrustu fjármögnun sem hægt er að hugsa sér. Með því að dreifa sanngjörnum lóða- og gatnagerðargjöldum á 25–30 ára nýtingartíma íbúða – og án fjarmögnunarkostnaðar lækkar húsnæðiskostnaður almennings í slíkum rekstrarformum marktækt.

Byggðar eru of stórar íbúðir með hlöðnum kostnaði sérbýlisins eins og 3 herbergja 130 fm með einu eða tveimur bílastæðum í hituðum kjöllurum – sérgeymsla og þvottahús í öllum eignum í dýrasta rými hússins. Sameignarlausnir í þvottahúsi og tækjum eru ekki lengur notaðar (aðgengi að mynt-þvottahúsi) og sjaldgæft að geymslur séu í ódýrari sameignarrýmum.

Lágmarksstærðir almennra íbúða eru miðaðar við sérnotahluta allra einstakra íbúða og hérlendis eru engin svigrúm í reglugerð til að skipuleggja aðgengi „ör-íbúða“ að eldhúsi, þvottahúsi og geymslum í sameign þannig að sérnotahluti íbúðarinnar geti orðið minni og ódýrari. Vitað er samt að einna mestur skortur er á ör-íbúðum fyrir einstaklinga og litlum íbúðum fyrir sambúðarfólk sem ekki deilir endilega rúmi.

Markaðsaðilar drífa byggingarstarfsemi í samstarfi við braskara og svokallaða fjárfesta, banka og lífeyrissjóði – en ekki er hugað að hagkvæmustu lausnum sem lágmarka kostnað íbúanna, óháð því hvort menn vilja vera kaupendur, leigjendur eða hafa aðgang að búseturétti í eigin samvinnufélögum.

Allur hagnaður og mögulegur ávinningur af tæknilausnum, raðsmíði og innkaupahagræði er leystur út úr greininni – til braskaranna og bankanna – en kemur næstum aldrei fram sem lækkandi kostnaður þeirra sem sitja íbúðirnar.

Í Svíþjóð fóru þarlend yfirvöld í verkefni árið 2013–2014 sem hefur það markmið að auka sveigjanleik og hagkvæmni í íbúðagerðum og stærðum – m.a. með virkari skipulagningu á sameign. Einkum beindist aukinn sveigjanleiki að stúdentaíbúðum en einnig að smáíbúðum fyrir ungt fólk á öllum aldri. Þar var að breyttum reglum gert mögulegt að byggja 35% minni íbúðir fyrir stúdenta og 40% minni íbúðir í sameignarfélögum – með þjónustaða sameign.

Mikilvægt er að yfirvöld byggingarmála hérlendis fari í sambærilegt breytingarverkefni til að geta örvað framleiðslu á hagkvæmum smáíbúðum fyrir almenning um leið og fjölbreyttar lausnir „samlokuíbúða“ – með sameign og sveigjanlegt innra skipulag stærri íbúða þar sem lögð er áhersla á að skipuleggja svefnstað fyrir breytilegan fjölda barna í samsettum fjölskyldum nútímans.

Þar þarf að huga bæði að lágmarksflatarmáli og lofthæð, undir þakhalla, og nýta allar leiðir til að auka hagkvæmni um leið og fjölgað verður þeim sem njóta ásættanlegs einkarýmis í svefnherbergjum.

Það er einnig sérlega mikilvægt að taka tillit til þess að kjarnafjölskylda (karls og konu) með meðalfjölda barna er ekki allsráðandi sambýlisgerð á Íslandi dagsins og það má líka líta til þess að fjölbreytt sambúðarform einstaklinga af sama kyni og af gagnstæðum kynjum verðskuldar að fá aðgang að hagkvæmu fyrirkomulagi herbergja í íbúðum af mismunandi standard og stærðum.

Það er ekki lengur gefið að fullorðið fólk sem býr saman deili rúmi og heldur ekki þótt um sé að ræða formlega skráða og vígða sambúð. Herbergjaskipan þarf að taka mið af þessum breytta veruleika.

Auk þess verða sveitarfélögin á Íslandi og alveg sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu að slá af lóðaverði til almennra íbúðafélaga sem rekin eru án hagnaðarkröfu og jafnframt að veita slíkum félögum ívilnandi gjaldfresti í formi víkjandi lána og/þróunarstuðnings.

Með slíku má gera hagkvæmar útfærslur á skipulagi byggingarreita og einstakra fjölbýlishúsa – þannig úr garði að eðlilegir skilmálar um blöndun íbúðagerða og íbúa verði hluti af aukinni hagvæmni og þéttingu byggðar sem kemur beint fram í ódýrari íbúðum og þannig lægri húsnæðiskostnaði þess almennings sem ekki getur eða vill taka þátt í uppsprengdum lúxus-íbúðamarkaði.

Sveitarfélög hafa ríkar skyldur til að létta undir með fátæku fólki og fötluðum til að komast í öruggt húsnæði. Auknar húsaleigubætur eru leið sem er virkilega umdeilanleg, þar sem hún beinlínis virkar kostnaðarhvetjandi og hækkar almenna leigu á markaði frekar en hitt. Nær væri að nálgast málin þannig að sveitarfélög beiti íhlutandi og ívilnandi aðgerðum til að lækka almennan húsnæðiskostnað allra og veita not-for-profit reknum félögum almennings svigrúm til að lækka íbúðaverð alveg sérstaklega og skapa markaðsaðhald öllum til góðs. Jafnframt mætti skilyrða greiðslu sértækra húsaleigubóta/húsnæðisbóta við það að viðkomandi greiddi húsaleigu hjá not-for profit reknu félagi almennings eða tæki þátt í húsnæðissamvinnufélagi.

Með innleiðingu sveigjanlegra viðmiðana og þess starfsramma fyrir húsnæðisfélög almennings sem best hefur gefist í nágrannalöndunum munum við getað gerbreytt húsnæðismarkaðinum til hagsbóta fyrir allt venjulegt fólk. Við þurfum ekki að finna upp hjólið – ef við einbeitum okkur að því að læra af öðrum; t.d. Svíum, Þjóðverjum og Hollendingum og öllum þeim löndum sem hafa sett almannaþarfir framar en braskhagsmuni fjármálaveldisins og verktakanna.

Umfram allt þarf að virkja það afl sem getur falist í starfsemi húsnæðisamvinnufélaga (coop) og staðbundnum sjálfseignarfélögum (CommunityLandTrust) – sem rekin eru án hagnaðarkröfu og með allsherjar banni við hagnaðarvæðingu og því að drena fjármuni út úr rekstrinum.

Þetta verður ekki betur gert en á vettvangi opinna félaga og að frumkvæði almennings í samstarfi við opinbera aðila og velvildarfjárfesta. Lóðir sem slík félög fengju ótímabundinn nýtingaraðgang að mundu verða áfram í almenningseign og ekki verða til viðskipta eða markaðsávinnings fyrir verktaka eða fjárfesta – og ættu þá að verðleggjast í samræmi við það í þágu samfélagsins og til ábata fyrir fjöldann í stað hinna fáu og fjársterku.

Höfundur er framkvæmdastjóri Búseta á Norðurlandi.

Hér gefur að líta stórfengleg höfuðföt sem eru handgerð. Nú er bara að taka fram prjónana og heklunálarnar og láta til skarar skríða. Hekla til dæmis eina mottuhúfu því nú er hafinn Mottumars.

#1. Víkingahjálmur

#2. Dýrahúfa

#3. Geimveruhattur

#4. Heilahúfan

#5. Hreindýrahúfa fyrir Snata

#6. Cthulhu Skíðahúfa

#7. Heklaður hjálmur

#8. Cthulhu Skíðagríma

#9. Krútthattur

#10. Yoda Húfa

#11. Uglan og úlfurinn

#12. Flugmannshúfa

#13. Bíb-bíb húfa

#14. Optimus Prime Hekluð húfa

#15. Múmíuhúfa

#16. Jólatréshattur

#17. Víkingahjálmur

#18. Skegghúfa

#19. Heysátuhúfa

#20. Hjálmur heklaður

#21. Dr. Spock húfa

#22. Brjóstahúfan

#23. Dauðagríman

#24. Páfuglinn

#25. Hekluð munngríma fyrir mannætur

#26. Miðaldahetta

#27. Hreindýrskollur

#28. Gasgríma

#29. Hannibal Lecter hökuvermir

#30. Kisuhúfa

Af boredpanda

Ég hef alla tíð litið á sjálfa mig sem harða píu með háan sársaukaþröskuld. Ég geng á Hvannadalshnjúk og Eyjafjallajökul bölvandi þeim sem ganga of hægt, elska agressíva líkamsrækt og leggst ekki í rúmið fyrr en flensan hefur bugað mig það illa að ég hef ekki haft rænu á að tannbursta mig. Þegar ég komst að því að ég væri ólétt hugsaði ég þó engu að síður mikið um fæðinguna sjálfa og eftir því sem nær dró spurðu fleiri og fleiri mig hvernig ég ætlaði að haga fæðingunni. Í fyrstu fannst mér þetta afar undarleg spurning. Var það ekki ljóst?

Ég ætlaði að mæta á spítalann og eiga þetta barn!

Ein vinkonan ranghvolfdi þá augunum. „Ég veit það, manneskja, en ætlarðu að eiga í vatni? Fá deyfingu? Nálastungur og glaðloft? Hvaða tónlist ætlarðu að hafa? Hvernig er öndunin hjá þér?“

Ég fékk hálfgert kvíðakast en róaðist smám saman um leið og ég fór að mynda mér betri skoðun á þessu öllu saman. Svar mitt mótaðist betur eftir því sem tíminn leið og varð að lokum: „Það er best að halda öllum möguleikum opnum svo maður verði ekki fyrir vonbrigðum.“

Ég hafði heyrt ótal sögur af konum sem ætluðu að hafa fæðinguna eins náttúrulega og hægt væri, þ.e.a.s. forðast deyfingar og lyf, en þegar á hólminn kom og fæðingarnar voru jafnvel flóknar og erfiðar þurftu þær að breyta út af upphaflegri fæðingaráætlun, oft með mikilli vanlíðan því þetta „átti ekki að vera svona“. Þær lýstu jafnvel vonbrigðum með sjálfar sig þó allt hefði farið vel.

Loksins kom svo að fæðingunni hjá mér. Það reyndar gekk á ýmsu, legvatnið var farið að leka, ég þurfti að fara á sýklalyf og var sett af stað, enda komin 12 daga fram yfir. Ég var búin að ákveða að ég myndi fá mænudeyfingu ef þetta yrði mjög sársaukafullt, en ég myndi ekki gera það við fyrsta tækifæri enda nokkuð hörð af mér.

Verkirnir byrjuðu nokkuð rólega og mér voru gefnir stílar á nokkurra tíma fresti til að herða hríðarnar. Allt í einu fór svo sársaukinn að kikka inn af miklum krafti. Ég varð hálf vandræðaleg yfir því hversu sársaukafullt mér fannst þetta. Ég bað um að fá þessar nálar sem ég hafði lesið um. Svo bað ég um að fá að fara í pottinn en heitt vatnið á að sefa verki. Því næst bað ég um að fá glaðloft þó mig langaði mest að láta svæfa mig. Gat verið að þetta væri eðlilegt? Ég hafði aldrei upplifað annan eins sársauka!

Allt annað en glöð var ég því með nálar í andlitinu, ofan í pottinum haldandi dauðahaldi í þessa glaðloftsgrímu. Ég hélt að ég væri að deyja.

Er þetta í alvörunni það sem konur eru að upplifa í hverju herbergi hérna á ganginum? Þennan óyfirstíganlega sársauka? Guð minn góður. Ég gæti vel átt 5–10 klukkustundir af þessu helvíti eftir. Engar helvítis öndunaræfingar, hugleiðslutónlist eða volgt vatn var að fara að hjálpa mér.

Sársaukinn varð svo mikill á tímabili að ég kastaði stanslaust upp og velti fyrir mér hvort ég væri kannski að fara að deyja og enginn vildi hræða mig með því að segja mér það? Ég hefði átt að gefa mömmu skartgripina mína áður en ég fór upp á fæðingardeild.

Rennandi sveitt hvíslaði ég að manninum mínum að ég vildi fá þessa mænudeyfingu. Hann hafði stungið upp á henni nokkrum sinnum áður en ég vildi alltaf bíða aðeins og sjá til. Innst inni hafði ég vonast til að komast í gegnum fæðinguna án hennar og fannst viss ósigur í að fá deyfinguna.

En nú var svo komið að ég hafði tekið þessa ákvörðun og mér létti um leið og ég bugaði „ósigrinum“ í huga mér frá. Nú myndi allt batna. Einmitt. Ég var tilbúin en það þýddi ekki að læknirinn sem myndi gefa deyfinguna væri laus. Við tók biðin eftir honum. Ég reyndi að mynda ekki augnsamband við neinn og einbeitti mér að því að anda. Mínúturnar siluðust áfram og mér fannst eins og ég myndi ekki lifa að sjá þennan lækni.

Loksins var bankað og læknirinn mættur.

Mér var borgið!

Sársaukinn var mun bærilegri eftir að deyfingin kikkaði inn (um 30 mín.) en hvarf alls ekki. Ég gat gengið um og fann vel hvenær ég þurfti að rembast en ég hafði heyrt alls konar hryllingssögur um að konur misstu alla tilfinningu í líkamanum vegna mænudeyfingar og gætu ekki gengið eða fundið fyrir neinu. Hér ber að minna á að læknavísindunum fleygir fram og það að fá deyfingu í dag er ekki það sama og fyrir 20 árum.

Barnið verður ekki vankað eða „dópað“ af mænudeyfingu og þú getur stjórnað styrknum. Þér er gefinn skammtur sem þú biður svo um ábót á ef þurfa þykir. Deyfingin hafði í mínu tilviki engin eftirköst; ég var fær um að sinna barninu eftir fæðingu og var ekki algjörlega úttauguð þótt ég væri þreytt.

Þessi tegund deyfingar kallast gangandi mænudeyfing. Þó ber að nefna að deyfingar fara misvel í fólk og fleiri deyfingarmöguleikar eru í boði.

Hamingjusöm fór ég heim með barnið og áður en leið á löngu fóru símtöl að berast. Ein af fyrstu spurningunum var gjarnan „fékkstu deyfingu?“

Spurningin var án efa ekki illa meint en mér leið eins og þarna væri kominn mælikvarði á mig. Var ég nagli eða ekki? Ég á vinkonur sem ég myndi flokka sem „sérhlífnar“. Þær eru fyrstar til að gefast upp í ræktinni og eiga erfitt með líkamlegan sársauka. Hvernig passar það að allavega tvær þessara vinkvenna minna bara „önduðu“ sig í gegnum sínar fæðingar? Var ég bara aumingi?

Ég átti erfitt með að sætta mig við hversu óbærilegur þessi sársauki hafði reynst mér. Ekki hjálpaði að það virtist skipta annað fólk máli hvort ég fékk deyfingu eða ekki.

Enginn spyr hvort þú ætlir að fá deyfingu ef þú ferð í botnlangaskurð sem tekur að meðaltali 24 mínútur. Fæðing tekur oft 24 stundir!

Jafnvel tannlæknirinn segir ekki: „Eigum við ekki bara að byrja að bora og ef sársaukinn verður óbærilegur þá gefum við þér eitthvað við honum! Deyfingin kikkar svo inn svona hálftíma síðar! Við borum bara á meðan!“

Og ekki gera út af við mig með að tala um að þetta sé náttúrulegur sársauki. Hann er ekki minni fyrir vikið! Verkir vegna margra lífshættulegra sjúkdóma koma til af „náttúrulegum“ orsökum. Eigum við að hætta að veita meðferð við þeim? Tekur fólk ekki verkjalyf við höfuðverk eða flensu?

Fæðing er líklega mesti sársauki sem nokkur kona upplifir á lífsleiðinni. Þú „andar“ þig voða lítið í gegnum það að koma manneskju út! Ekki frekar en þú andar þig í gegnum aðrar aðgerðir. Ég sé karlmann í anda sem verið er að sauma kynfærin saman á segja; ég anda mig bara í gegnum þetta með smá glaðlofti og góðri tónlist!

Engin kona upplifir fæðingu eins og önnur. Hjá sumum konum er þetta auðveldara en hjá öðrum og mikilvægast af öllu er að gera ekki lítið úr sársauka eða upplifun annarra. Valið er þitt. Deyfing eða ekki deyfing. Mikilvægast er að þú eigir eins gleðilega fæðingu og hægt er og sért sátt við þitt val. Þú ert stórkostleg hvort sem þú velur! Gerðu það sem er best fyrir þig og barnið þitt og vertu óhrædd við að ræða deyfingarmöguleika sem fyrst við viðeigandi lækni og ljósmóður. Þú stjórnar ferðinni!

Gleðilega fæðingu!

Um allan heim búa konur við hryllilega kúgun. Svokallað feðraveldi.

Í Íran er mönnum refsilaust að berja konurnar sínar.
Í Úganda gildir sú regla að ef kona missir manninn sinn kemur fjölskylda hans og tekur eignirnar og börnin, ekkjan er réttlaus.
Í Kína eru stúlkubörn óvelkomin í heiminn. Fóstrum er eytt á grundvelli kyns og mun meiri líkur eru á að telpur en drengir lendi á munaðarleysingjahælum.

Á Íslandi er ástandið þannig að konur eiga að vísu sömu möguleika og karlar á að fá styrki til kvikmyndagerðar, en þeim er samt, að áliti Helenu H.G. Þingholt, meinaður aðgangur að hlaðborðinu. Það kemur að vísu ekki fram í greininni hvernig þeim er meinaður aðgangur en það virðist einhvernveginn tengjast þeirri raun að konur geti átt von á því að börnin þeirra blygðist sín ef þær lyfta rasskinn til að reka við á almannafæri. Þetta prumpóþol samfélagsins í garð kvenna er skýrt dæmi um kvennakúgun eða hefur nokkur heyrt um 12 ára börn sem kunna ekki að meta það að feður þeirra sleppi einum og einum þarmagusti í viðurvist skólafélaganna?

Íslenskar konur eru ekki gerendur. Þær eru upp til hópa þolendur. En þannig þarf það ekki að vera. Með ríkisstyrktri kvikmyndagerð er hægt að lyfta sjálfsvirðingu kvenna á hærra plan. Hjálpa þeim að verða gerendur, sem hika ekki við að rífa í pjölluna á sér og reka við á kaffihúsum.

Til þess að svo megi verða þurfa þær konur sem vilja frelsa kynsystur sínar úr ánauð feðraveldisins að njóta sérstaks stuðnings. Kynjakvótar í kvikmyndagerð gætu bætt ástandið en þeir nægja þó ekki til að tryggja jafnrétti þar sem þolendur feðraveldisins gætu tekið upp á því að gera kvikmyndir um persónur sem falla að hefðbundnum kynjaímyndum. Því þarf að ganga mun lengra en Helena leggur til.  T.d. mætti gera það að skilyrði fyrir styrkveitingu að kynjafræðingar leggi blessun sína yfir handritið.

Kvikmyndir um konur sem freta fúlt og klóra sér í klobbanum ættu hiklaust að njóta forgangs til styrkja, því meðan konur prumpa ekki á kaffihúsum munu þær heldur ekki prumpa við hlaðborð íslenskar kvikmyndagerðar. Gerendur af öllum kynjum eiga það nefnilega fyrst og fremst sameiginlegt að skeyta engu um viðteknar hugmyndir um það við hvaða aðstæður er viðeigandi leysa vind og klóra sér í kynfærunum.

Á Strandgötu 50 í Hafnarfirði hefur verið opnað nýtt leikhús. Gaflaraleikhúsið. Þetta er lítið leikhús en fyrirmyndarviðbót við flóru leiklistarinnar og gaman að vita að þarna sé hægt að setja upp alvöru leiksýningar.

Ég fór að sjá Gunna og Felix með einum rétt að verða fimm ára og það var svo sannarlega alvöru. Ég ætla ekki að rekja söguþráðinn hérna en þetta er fantafínn farsi fyrir börn og það hef ég ekki séð jafn vel gert áður.

Ég hef reyndar ekki séð Gunna og Felix í hundrað ár og man eiginlega ekkert eftir þeim en þeir voru oft í sjónvarpinu heima hjá mér fyrir hundrað árum. Ég man einungis eftir því að þá þótti yngra heimilisfólkinu þeir rosalega skemmtilegir og ég verð að segja að greinilegt er að þeir hafa engu gleymt eða glutrað niður.

Eftir að hafa lesið mig til um efnið og sannfært deitið mitt um að þeir væri fínir og mögulega fyndnir þá hafði ég smá efasemdir um að það væri hægt að skemmta smáfólkinu með veitingahúsaþema. Ég óttaðist líka að Gunni og Felix hefðu elst eitthvað fyrst þeir voru komnir í veitingahúsabransann. Ég vonaði samt það besta því ég þurfti að dobbla herramanninn með smá fortölum. Hann trúði ekki blint á einhvern Gunna og einhvern Felix sem hann hafði aldrei heyrt talað um áður.

Þannig var þankagangurinn á meðan ég ók frá Reykjavík til Hafnarfjarðar.

En óttinn var ástæðulaus því ekki leið á löngu þangað til litli kallinn minn var orðinn máttlaus af hlátri og það sem undarlegra var, amman ég líka. Við hlógum þarna eins og vitleysingar bæði af uppátækjunum þeirra, svipbrigðum og háttsemi. Svo var skemmtilega óvænt að Ævar vísindamaður skyldi koma undan einu stórskemmtilegu gervinu.

Það eina sem ég gæti haft við þessa skemmtun að athuga er að mögulega var hún aðeins of löng. Það var reyndar 15 mínútna hlé og kannski var þetta frumsýningarlengd og svo er ég líka fullorðin og hugsanlega óþolinmóð. Sýningin byrjaði kl. eitt og við vorum komin út rúmlega þrjú.

Í miðju verksins upphefst svo prumpusena, vel við hæfi, veitingahús og prump. En sú sena er svo kraftmikil og brjálæðislega fyndin að börnin veltast um af hlátri. Ja, ekki bara þau, það verður víst að segjast að þessi sena hefur engin aldurstakmörk.

Alls konar óvæntar „tæknibrellur“ og hressandi tónlist gerðu þetta svo enn skemmtilegra. Til dæmis eru tveir Gunna-r, hvernig er það hægt? Jú, þeir voru tveir. Ég og herrann minn erum ekki alveg búin að fatta hvernig það var gert en sjón er sögu ríkari. Ég verð líka að hrósa leikmyndinni. Hún er virkilega skemmtileg.

Það er ekki hægt að segja annað en að Gaflaraleikhúsið sé frábær viðbót í leikhúsflóruna og ég mæli með Gunna og Felix fyrir börn á öllum aldri. Þeir voru skemmtilegir og eru báðir alveg frábærir leikarar. Ég var búin að gleyma því.

Hér er linkur á Gaflaraleikhúsið. Margt spennandi fram undan hjá þeim.

Mamma, hvenær ætlar þú eiginlega að setja inn uppskrift að böku? spurði sú yngsta mig. Ég bara er ekki búin að ákveða það enn, svaraði ég frekar undrandi á spurningunni. Sérstaklega þar sem ég var eingöngu búin að setja inn þrjár uppskriftir á þessum tímapunkti. Já, en þú bara verður að setja hana fljótlega inn. Þar sem ég veit að sú yngsta hefur engan sérstakan áhuga á eldamennsku, en aftur á móti finnast henni bökur góðar, fylltist ég forvitni á þessum bökuáhuga og spurði hverju það sætti. Svarið sem ég fékk kom mér svolítið á óvart. Hana langaði bara til að gera böku heima hjá sér. Þar sem áhugi var til staðar stökk ég að sjálfsögðu til. Hvað gerir maður ekki fyrir börnin sín, sama á hvaða aldri þau eru? Nánast allt.

 Það sem er svo skemmtilegt við bökur er að það er gaman að búa þær til, þær eru ótrúlegar fallegar á borði, hægt að nota nánast hvað sem er í fyllinguna og ekki skemmir það fyrir hvað þær eru góðar.

Ég hef boðið upp á bökur í veislum. Þá útbý ég mismunandi fyllingar t.d. lauk-, sveppa- eða grænmetisfyllingu, bý til gott salat og kalda sósu með. Fullkomin veisla og ekki svo kostnaðarsöm.

Fyrst þegar ég fór að gera bökudeig heppnaðist það ekki alltaf fullkomlega eins og gerist og gengur. Ég vildi ná góðum tökum á bökugerðinni og hélt því áfram að æfa mig. Loks tókst það þegar ég datt niður á þessa samsetningu af bökubotni, hann hefur aldrei misheppnast hjá mér. Nú gæti einhver haldið að það væri óttalegt vesen að útbúa böku. Ég segi nei, það er ekkert mál. Bara að byrja.

Að gamni mínu tók ég tímann sem það tók að útbúa matinn og koma honum á borðið. Ég byrjaði kl. 18.43 og maturinn var kominn á borðið kl. 20.07.

Uppskrift

Bakan dugir fyrir fimm manns á mínu heimili. Einn karl og fjórar konur. Karlinn tekur síðan með sér afganginn (eina sneið) í nesti daginn eftir.

Áður en ég eignaðist bökuformið notaði ég ýmist tertuform eða eldfast mót við bökugerðina. Ég verð þó að viðurkenna að mér finnst ótrúlega smart að bera bökuna á borð í bökuformi.

Stillið ofninn á 180°C og látið hann hitna á meðan þið eruð að útbúa bökuna. Hún er bökuð í 55–60 mínútur.

Botn

Innihald:

• 225 g gróft spelt
• 50 g kalt smjör skorið í teninga
• 1 stk. brúnt egg
• 1 tsk. salt  (ég notaði íslenskt flögusalt)
• ½ dl kalt vatn

Aðferð:

Mér finnst best að byrja á botninum og ég hnoða hann alltaf í hrærivélinni. Á meðan vélin er að vinna útbý ég fyllinguna.

• Setjið allt sem á að fara í botninn í hrærivélaskálina og hnoðið.
  • Það tekur smátíma.
• Deigið er fullhnoðað þegar smjörið hefur blandast vel.
• Það þarf alltaf að klára að hnoða deigið í höndunum.
• Stráið 1 msk. af spelti á hnoðmottuna og klárið að hnoða.

Ég nota alltaf hnoðmottu vegna þess að mér finnst svo leiðinlegt að þrífa hveitið af borðinu. Ef þið eigið ekki hnoðmottu bleytið viskastykki, leggið það á borðið og setjið smjörpappír yfir það. Þá eruð þið komin með þessa fínu hnoðmottu.

•  Fletjið deigið út með kökukefli.
• Leggið það í bökuformið og þrýstið deiginu að köntum formsins.
• Snyrtið með því að skera það deig sem stendur upp úr forminu.
• Pikkið í deigið með gaffli.

Fylling:

• 1 stk. sæt kartafla
• ½ poki spínat (100 g)
• 100 g rifinn ostur, notið endilega ostafganga en ég notaði rifinn mozzarella-ost.
• ½ krukka fetaostur án olíunnar
• ½ l rjómi eða 1 dós kókosmjólk
• 2 stk. hamingjusöm egg. Ef þið viljið hafa fyllinguna líkari eggjaköku bætið þá 2 eggjum við.
• 1 kúfuð msk. grænmetiskraftur frá Sollu
• 2 pressuð hvítlauksrif
• Salt og pipar

Aðferð:

• Skrælið sætu kartöfluna og skerið í teninga.
• Blandið saman rjómanum, eggjunum og kryddinu.
• Raðið í formið. Mér finnst það koma best út að fara eftir þessari röð:

1. Spínat í botninn.
2. Sæta kartaflan.
3. Ostinum dreift.
4. Rjómablandinu hellt yfir.

Bakað við 180°C  í 55–60 mínútur. Ég hef alltaf stillt á meiri undirhita.

Ef bakan fer að dökkna of mikið setjið þá smjörpappír yfir hana.

Bakan á leið í ofninn.

Góða skemmtun.

Hatur er tilfinning sem getur verið erfitt að stjórna eða ráða við þegar svo ber undir en yfirleitt endist tilfinningin ekki lengi ef fólk hefur getu og orku til að stjórna hugarfari sínu.  Stundum getur þó hatrið á einhverju ákveðnu, einstaklingi, þjóðfélagshópi eða samtökum orðið svo sterkt að viðkomandi hefur enga stjórn á því og fær því löngun til að skeyta skapi sínu á viðkomandi með einhverjum hætti til að losna við þessa tilfinningu. Tilfinningu sem er vond fyrir viðkomandi og skilur oftar en ekki eftir sig gífurlegt þunglyndi og sorg þegar hún hverfur.

Einstaka sinnum fæ ég senda athyglisverða tölvupósta sem gefa mér tilefni til skrifa og hér á eftir eru nokkrir bútar úr einum þeirra. Hér er einn af þeim þegnum þjóðfélagsins sem er í hvað erfiðastri stöðu þeirra sem þurfa að lifa af á þeirri ölmusu sem ríkið skammtar öryrkjum og hún lýsir aðeins baráttu sinni.

Hún bað mig strax í upphafi að segja ekki hver hún væri af tillitssemi við fjölskyldu sína og ættingja enda beindust þessar tilfiningar og þetta hatur sem hún talar um, ekki að þeim nema á verstu stundunum þegar hatrið blossaði upp af svo miklu offorsi og afli að hún næði ekki andanum, yrði hreinlega flökurt, ásamt fleiri einkennum sem hún taldi upp.

Það sem hér er birt innan gæsalappanna að neðan, er lagað, stytt og stílfært af mér til að gera það auðlesnara en tekið beint úr tölvupóstinum frá henni.

„Sæll Jack, og þakka þér fyrir skrifin þín á vefsíðu þinni og baráttu þína til að láta gott af þér leiða fyrir okkur sem teljumst til öryrkja hér á landi. Ég er sjálf öryrki komin á sextugsaldur, bý í dag ein í leiguhúsnæði sem hentar mér og köttunum mínum ágætlega þar sem börnin mín eru flutt að heiman, sum til annarra landa þar sem lífið fer um þau mildum höndum og þau hafa úr nógu að moða meðan þau yngstu eru enn hér heima, föst í neti skulda og fátæktar vegna kaupa á húsnæði fyrir tæpum tíu árum síðan.

Þau eru í dag við það að gefast upp á ástandinu og hafa oft á síðustu mánuðum talað um að flytja út og báðum hafa boðist starf úti. Það sem stoppar þau í því að flytja er ég.

Ekki það að ég banni þeim það eða reyni að spila á samvisku þeirra með því að segja að ef þau fari, þá sé ég ein eftir, heldur eru það þau sem veigra sér við að fara og skilja mig eina eftir því ég hef ekkert að sækja með því að flytja út þar sem ég er óvinnufær með öllu og gæti því ekki aflað mér tekna á erlendri grundu.

Samt reyni ég að hvetja þau til að fara því þau eiga ekki skilið að vera bundin í þá hlekki þrælsins sem fjármálastofnanir hafa bundið þau og stjórnvöld einnig með þeirri láglaunastefnu sem hefur orðið ráðandi hér á landi í tíð þeirra stjórnmálaflokka sem hafa stjórnað landinu. Allir sem hafa tök á því ættu að koma sér burt úr þessu landi áður en það verður of seint fyrir þá.

En þetta er nú ekki það sem ég ætlaði að skrifa þér um, heldur þær vondu tilfiningar sem stundum bera mig ofurliði án þess að ég fái nokkru um það ráðið eða vilji að þær taki yfir líf mitt þar sem þær eru svo eyðileggjandi og sálarskemmandi. Ekki bara fyrir mig að ég held, heldur fyrir alla sem upplifa þær.

Þessi tilfinning er hatur.

Það er á stundum sem þetta heiftarlega hatur nær yfirhöndinni sem mér finnst ég algjörlega máttvana og ráði hvorki yfir eigin gjörðum eða hugsunum því haturstilfiningin stjórnar algjörlega því sem fer í gegnum huga minn og það eina sem ég get er að fylgja með þar til þessi tilfinning rénar.

En þetta er svo miklu, miklu meira en bara eyðileggjandi hugarástand því þetta ræðst líka á líkama minn af ofboðslegum krafti sem ég ætla að reyna að lýsa, þó svo lýsingin geti verið bæði óljós og ruglingsleg.

Það sem gerist hjá mér þegar hatrið tekur svona algjörlega yfir er að það er einhver frétt í fjölmiðlum, stöðufærsla á samfélagsmiðlum eða frásögn af ótrúlegum gróða fjármálastofnunar ásamt tug eða hundruðum milljóna arðgreiðslum til eigenda og sú gegndarlausa spilling sem virðist vera orðin ráðandi afl í þessu litla landi okkar sem triggar hatrið af stað.

Ég finn hvernig reiðin hreinlega springur út í huga mér og án þess að ráða við það fer ég að leita að fleiri fréttum í svipuðum dúr ásamt því að leita uppi fréttir og blogg frá fólki sem er í sömu stöðu og ég, fólk sem nær ekki endum saman af þeim lúsarbótum sem þeim er skammtað af gjörspilltum ráðamönnum þjóðarinnar sem sjálfir synda i spillingarfeni auðs og gnægtar. Þá magnast haturstilfinningin upp úr öllu valdi og stundum hef ég hreinlega kastað upp vegna þessa því þetta leiðir um allan líkamann eins og eitur.

Hjartslátturinn eykst og blóðþrýstingur fer upp úr öllu valdi. Vöðvar spennast og maður bítur saman kjálkunum og gnístir tönnum af vonsku.

Hnefarnir kreppast og allir vöðvar spennast og adrenalínið dælist í stórum skömmtum út í blóðið þangað til mann fer að verkja í vöðva og liði undan spennunni.
Síðan kemur flökurleikinn og um leið og maður byrjar að slaka á, þá verð ég að hlaupa fram á bað til að æla.

Eftir þetta er maður algjörlega þrotinn af kröftum, skjálfandi eins og lasburða gamalmenni, þreklaus, flökurt og líður illa á sál og líkama.

Þá kemur þunglyndið og maður fer að skoða hvernig maður sjálfur hefur það, bundinn í hlekki þræls og fátæktar af sömu gjörspilltu stjórnmálamönnunum og þjóðin hefur alltaf kosið yfir sig.

Ég er jafn sek öðrum því ég hef kosið þetta fólk á þing sem nú stjórnar landinu. Aldrei verð ég eins reið og við sjálfa mig að hafa látið fagurgala lyga og blekkinga þessara siðlausu lygara hafa áhrif á mig í stað þess að hlusta á þær skynsemisraddir sem vöruðu mig við að kjósa þessa flokka og þetta fólk yfir okkur.

Ég sé ástandið bara versna með hverjum degi hjá okkur sem höfum ekki heilsu til að afla okkur tekna með vinnu og ég sé ekkert í framtíðinni sem gefur nein merki þess að ástandið muni lagast næsta áratuginn því 90 prósent af því fólki sem er á þingi í dag er ekki líklegt til annars en að halda áfram að vera þar, landi og þjóð til bölvunar og vansa á allan hátt.

Ég er sammála því sem þú skrifaðir í síðasta pistli þínum í Kvennablaðið um illa launaðan almenning í fjórða dýrasta landi í heimi, þar sem þú skammar almenning, fólkið í þessu landi, fyrir að hugsa ekki og taka ekki á þessum vanda því þú hefur svo rétt fyrir þér í þessum efnum. Það getur enginn upprætt þessa spillingu nema við sjálf og til þess þurfum við að fara í gagngera sjálfsskoðun á því hvernig við hegðum okkur. Hvernig við hugsum og hvernig við bregðumst við þegar okkur er bent á gallana í fari okkar, hegðun og svörum til annarra.

Ef við förum ekki að hugsa og horfast í augu við okkur sjálf, viðurkenna að við berum stærstu og mestu sökina á því hvernig komið er fyrir þessari þjóð, þá breytist ekkert í þessu landi og ábyrgðin er engra annarra en okkur sjálfra.

Ég stend mig að því um hver mánaðamót að spyrja til hvers ég sé að standa í þessu strögli og berjast við að halda í mér lífinu. Lífi sem er ekkert líf ef út í það er farið þar sem ég get ekki leyft mér neitt af mínum hugðarefnum. Ekki einu sinni að skreppa á kaffihús því það eru engir peningar til fyrir því. Meira að segja er orðið svo dýrt í strætó að sá kostnaður sligar öryrkja og gamlingja sem eru á lægstu tekjunum.

Er það eitthvert líf að sitja heima hjá sér dögum saman og fara ekki út úr húsi nema í búðina til að ergja sig yfir vöruverðinu? Er það eitthvert líf að velja aðeins ódýrustu og lélegustu matvöruna og vona að maður nái að skrimta út mánuðinn með því að svelta sig síðustu vikuna eða 10 dagana í mánuðinum? Er það eitthvert líf að vakna á hverjum einasta morgni með áhyggjur af fjármálunum og sofna með þær í huganum líka?

Þú sem þetta lest og ert með rúmlega meðaltekjur eða þar yfir, þú skilur þetta ekki og þú getur ekki sett þig í þessi spor okkar hinna nema hafa upplifað þetta. Þess vegna frábið ég mér að þú sem ætlar að svara mér í hroka og yfirlæti, látir það vera þar til þú hefur verið í mínum sporum og þekkir hvernig það er að eiga ekki fyrir mat í marga daga og geta aldrei veitt þér neitt af því sem þér finnst sjálfsagður hlutur, því í mínum huga eru það hlutir sem eru ófáanlegur lúxus.

Það eru þrjú ár síðan ég keypti lambalæri síðast og það eru meira en tvö ár síðan ég hef keypt steikur af einhverju tagi þar sem þær eru einfaldlega of dýrar. Nautakjöt var síðast keypt tveim eða þrem vikum fyrir hrun en jafnvel þá var það lúxusvara sem maður leyfði sér samt varla að kaupa. Síðan þá hefur allt hækkað og hækkað í hverjum mánuði nema lægstu laun og bætur svo neinu nemi, þrátt fyrir gaspur stjórnarleiðtoganna um annað.

Ég ætla að láta þessu lokið núna því ég er þreytt og vonleysið er að ná yfirhöndinni.

Þreytt á að berjast og strögla við það vonlausa verkefni að ná endum saman í hverjum mánuði.
Ég þakka þér fyrir að hafa þolinmæði til að lesa þetta væl í mér en ég veit ekki hvað ég held þetta lengi út í viðbót því ég græt á hverjum degi núorðið vegna þess ástands sem ég hef þurft að lifa við síðustu þrjú eða fjögur árin og nú get ég ekki meir.

En fari það svo að ég endi líf mitt í einhverju kastinu, þá ætla ég að segja það hreint út hér og nú, að þeir sem bera ábyrgð á því eru stjórnmálamenn sem taka aldrei ábyrgð gerða sinna og hrekja fólk út í að taka sitt eigið líf með því að svelta það svo mánuðum og árum skiptir með aðgerðum sínum og ákvörðunum.
Þeir eru margir stjórnmálamennirnir sem hafa lofað að laga ástandið hjá okkur en alltaf svikið okkur. Aftur og aftur hafa þeir í hatri sínu og fyrirlitningu á okkur, sjúkum og öldruðum, svikið okkur og því eru það þeir sem bera ábyrgðina á ótímabærum dauða okkar.

Hafðu enn og aftur þakkir fyrir öll þín skrif og ekki gefast upp þó svo á móti blási.
Þú ert góður penni og ég og fleiri sem höfum fylgst með þér erum þér þakklát fyrir það sem þú hefur gert í baráttunni fyrir okkur því oftar en ekki blása skrif þín okkur bjartsýni í brjóst og við sjáum lífið í bjartara ljósi eftir lesturinn.

Með innilegu þakklæti og baráttukveðju, X  dóttir.

Ástæðan fyrir því að ég birti þetta svona er sú, að fyrir skemmstu lést þessi kona af of stórum skammti svefn- og verkjalyfja en dóttir hennar rakst á svarpóst frá mér og sagði mér að hún væri látin. Við vitum hverjir eru ábyrgir fyrir láti hennar sem og margra annarra sem falla fyrir eigin hendi vegna þess að þeir sjá enga aðra leið út úr ástandinu í þessu landi heimsku, spillingar og meðvirkni íbúanna.

Ábyrgðin á því að gera þetta þjóðfélag mannvænna er undir okkur sjálfum komið, þar á meðal þér.

Persónuvernd segir söfnun nafnlausra ábendinga fyrir tilstilli ábendingahnapps á vefsíðu Tryggingastofnunar ríkisins ekki samrýmast lögum.

Þann 25. febrúar síðastliðinn kvað Persónuvernd upp úrskurð í máli einstaklings sem kvartaði til stofnunarinnar yfir hnappi á heimasíðu Tryggingastofnunar (TR) fyrir ábendingar um misferli. Kvartandi naut aðstoðar Sigurjóns Unnars Sveinssonar lögfræðings Öryrkjabandalags Íslands í málinu.

Kvartandi benti í greinargerð sinni á að fyrirkomulag ábendingarhnappsins, eins og því væri fyrir komið, stæðist ekki lög meðal annars á þeim grundvelli að TR gætti ekki að rétti kæranda samkvæmt lögum um persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga nr. 77/2000.

Í úrskurði sínum tók Persónuvernd fram að samkvæmt lögum um persónuvernd ætti hinn skráði rétt á vitneskju um vinnslu persónuupplýsinga um sig og einnig rétt á því að vita hvaðan upplýsingarnar koma. Í ljósi þess að hægt var að senda inn ábendingar án þess að gefa upp nafn né netfang sendanda kæmi það í veg fyrir að hinn skráði gæti notið réttinda sinna. Þegar af þeirri ástæðu færi vinnsla Tryggingastofnunar í bága við lög um persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga. Einnig bæri Tryggingastofnun að láta af móttöku slíkra ábendinga.

Tryggingastofnun ríkisins hefur nú þegar orðið við úrskurðinum og tekið ábendingarhnappinn út af heimasíðu sinni. Öryrkjabandalag Íslands fagnar því að TR hafi brugðist svo skjótt við.

Ég hitti gamlan vin á veitingastað um daginn, alltaf gaman að hitta þann fír. Hann er glaður hæfilega kaldlyndur og kaldhæðinn með dassi af hlýju í garð náungans ásamt hnefafylli af sjálfsvirðingu.
Skemmtilegur strákur semsagt.

Hann spurði mig frétta úr hugarfylgsnum mínum og ég ansaði því til að hugur minn væri hálf bundinn hugmyndavinnu sem einu sinni var skemmtileg en sé um það bil að breytast í þráhyggju og ég verði bundin þeim þrældómi andans þangað til að eitthvað komi út úr þessari asnalegu hugmynd minni sem ég get ekki einu sinni tjáð mig um að svo stöddu í þokkabót.

Ég sagði honum að vegna þessa léti ég fjölmiðla og skemmtikrafta á útvarps- og ljósvakabylgjum sjá mér fyrir afþreyingu og upplýsingum.

Yfir hann færðist órætt bros þegar hann sagði um leið: Þá hlýtur þú að hafa lesið greinina um hassísinn, Helga.

Ah, jú auðvitað, það er grein mánaðarins ef ekki ársins, svaraði ég. Hann svaraði þessu til: Æ, ungmennin eru svo sæt. Þau langar að prufa hassís eða var það hass-ís. Þau finna uppskrift á netinu og búa ísinn til, fara í bústað og síðan smakka þau forboðna glundrið með væntingar sem ekki koma fram í pistlinum. Ábyrgðarlaus æskan, ástin og lífsþrótturinn gerir mann meyran, sagði hann <3.

Ekki lyktar nú málum alltaf eins og hugað er og fljótlega er ungi maðurinn farinn að hlaupa um nakinn í snjónum og veit ekkert í sinn haus eins og þar segir (veðrið var ekki kræsilegt um þessa helgi og ekki hefði ég viljað vita af mínum að velta sér upp úr fannfergi og frosti, það segi ég satt), svo stjórnlaus er prinsinn að draumadísin afræður að síma í lögregluna en á þeim tímapunkti óttast hún um geðheilsu þeirra beggja og er í ofanálag orðið flökurt.

Svona dísæt er áhætta ungmennalífsins sællar minningar, segir kunninginn og blikkar góðlega.

Ég skil, segi ég, þú ert með skemmtilegt teik á þetta.
Ég er með eitthvað allt annað teik.

Hann svarar að bragði og spyr: Jæja, Helga, á nú að fara að sáldra fræi efans (hann þekkir mig)? Jú, akkúrat ég nefnilega kaupi þetta ekki alveg. Ég er reyndar með tvö teik á þessa uppákomu. Annað er það að ég kaupi þetta ekki frekar en ég keypti hassolíusögu Bigga löggu.

Hitt er svo annað mál að ef þetta er sönn saga, sem er auðvitað alveg mögulegt þótt ég efist, þá er kominn tími til að huga að þekkingu ungmenna með skipulagðari hætti. Líkja má okkur fullorðnum við preláta kaþólsku kirkjunnar á miðöldum sem trúðu því að fáfræði og heimska gerði heiminn að hættuminni stað og hægt væri að stýra manneskjunum til betri vegar með hræðsluáróðri.

Nei, við þurfum að losa um herpinginn og óttann sem heldur okkur frá eðlilegri umræðu um eðli vímuefna og opna dyrnar fyrir kærleikanum, sannleikanum og viskunni til að raunhæfara verði að skerpa á óþurft þess að ungt og óharnað fólk neyti efna sem það veit ekkert um en oftast er það forvitni og uppreisn einhvers konar sem ræður þeim fyrstu skrefum för. Ég segi; út með hræðsluáróður og inn með alvörufræðslu. Það er okkar sterkasta vopn í uppeldi og umhyggju fyrir unga fólkinu.

Hygg ég nú að mörg muni þau leggjast í hassís-gerð því ekki er myndin sem fylgir með greininni af ísnum ógurlega ógirnileg.

Við á veitingastaðnum hlógum eins og fólkið sem var einu sinni ungt og óharnað og drýgði ófá heimskupörin. Eins og fólkið sem er á þeim aldri að hafa náð slíkri visku að skilja verðmæti tilvistarinnar og hvað lífið er viðkvæm jurt.

Glaumur okkar var aldeilis engin þórðargleði heldur kærleiksgleði. Að okkur dróst fleira fólk og bættist í spjallið. Sögurnar sem af þessu spruttu voru alls konar. Allir höfðu gaman af því að fantasera um hassísinn og þær geigvænlegu afleiðingar sem af honum hefðu mögulega hlotist hefði þessi skelegga stúlka ekki símað í pólití sveitarinnar. Stórkostleg gyðja á miðjum aldri fékk þá hugmynd að efna til smásagnakeppni um uppátækið og það greip ég á lofti. Frábær hugmynd. Hvað gerir kerling eins og ég ekki til að halda heilanum í formi? En þá bætti vinurinn við: Helga, Borgarnes er lítið pleis, ef þessi saga er sönn þá vita allir þar hvaða par þetta er og það á væntanlega ekki sjö dagana sæla í háðsglósuhríðinni sem nú fer um bök þeirra.

Hmm … ég þurfti að minna hann á að ég kaupi ekki þessa sögu. En þroskuðum félögum mínum þótti of stór sjens með því tekinn því það góða fólk vill aldeilis ekki valda þessum ungmennum vandræðum og taldi mögulegt að þau myndu ekki hafa neinn húmor fyrir slíku uppátæki. Tillitssamt gæðafólk þar á ferð.
Í raun eru ungmennin sem um ræðir fórnardýr feilskots fullorðna fólksins sem auðvitað meinar vel en skýtur púðurskotum í myrkrið og gerir mögulega illt verra með frásögn þessari.

Hugsið ykkur samt allar dásamlegu smásögurnar, örsögurnar og ljóðin o.s.frv. … sem ísinn rómantíski eða hryllilegi gæti andagiftað.

Ég spyr því lesendur og ritstýru Kvennablaðsins hvort eitthvert vit sé í að stofna til slíkrar smásögukeppni. Því sagan er í sjálfu sér svo falleg í hrikaleik sínum. Ákvörðun ungu stúlkunnar er í raun fegurðin í þessu öllu saman því hún ber merki um traust ungmennanna á yfirvaldinu. Traust sem alltaf ætti að vera til staðar því auðvitað ætti lögreglan ásamt fleirum að vera besti símavinur á örlagastundum sem þessum.

Niðurstaða: Vinur minn hefur líklega rétt fyrir sér. Sagan agalega um hassísinn er í alla staði saga um fegurð ungdómsins, hættur frelsisins, viðkvæmni lífsins og mikilvægi traustsins sem ungt fólk þarf að finna í okkur hinum eldri.

Hér er hinn upplýsandi hassís-pistill ef einhver vill.

Höfundur vill ekki láta nafns síns getið.

Lögreglan ræðst ekki á garðinn þar sem hann er lægstur í heilögu stríði sínu gegn vímuefnanotkun og sölu. Í einni af fréttum Vísis var viðtal við yfirmann fíkniefnadeildar lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu, varðandi aðgerðir lögreglu gegn heldur vanþróuðum svarta markaði með vímuefni á Facebook. Í aðgerðum sem beinast gegn 70 slíkum hópum sem telja fleiri þúsund meðlimi, segist lögregla vera búin að telja 500 notandanöfn sem bjóða vímuefni til sölu. Það er tekið fram að á bak við marga af þessum söluprófílum séu fleiri en einn einstaklingur í samstarfi. Rannsóknarvinna hefur staðið yfir í mánuð.

Hvorki meira né minna en 11 einstaklingar hafa verið handteknir, en engu að síður segir viðmælandinn að þeim hafi tekist að bera kennsl á 160 notendur, það er ekki alveg skýrt í fréttinni hvort það séu bæði áhangendur þessara hópa sem og sölumenn eða bara annað hvort. Það virðist vera að fréttamanninum sé er annt um að gera mörkuðunum upp annarleik og notar orð eins og alsæla þegar hann á við e-töflur og læknadóp þegar hann talar um lyfseðilskyld lyf,  það síðarnefnda er beinlínis móðgun við þá sem þurfa að nota þau. Þá eru hóparnir sagðir skipulagðir eins og það segi sig ekki sjálft að það sé skipulagt þegar einstaklingar opni útibú fyrir vímuefnasölu á netinu eða annars staðar.

Öllum þessum 11 einstaklingum hefur verið sleppt og teljast málin upplýst. Varla er starfsemin svo vel skipulögð að ekki var hægt að koma meira höggi á þessa einstaklinga en svo? Aftur er óskýrt, eða öllu heldur ekki sagt frá, hve lengi þessum einstaklingum var haldið. Það skiptir miklu máli hvort einhverjum er haldið í tvær klukkustundir, sólarhring eða viku, þegar talað er um fjöldahandtökur á síðastliðnum vikum, þetta er annmarki á fréttinni. Það er ekki einu sinni sagt hvort gefnar verði út ákærur á þetta fólk og fyrir hvað.

Mestar áhyggjur hefur lögreglan af börnum og unglingum, þá hlýtur að vera eðlilegt að spyrja hvort að þetta séu barnaverndarmál? Ef þetta er ein forsendan fyrir að ráðist sé í þessar aðgerðir er rétt að athuga hvort barnavernd sé aðili að þessum aðgerðum og hve mörg brot beinist gegn börnum.

Til stendur að halda aðgerðum gegn svörtum mörkuðum á Facebook áfram. Þrátt fyrir að það sé nokkuð augljóst að þetta hafi ekkert upp á sig. og ef þetta gengi upp, hvað á að gera við nokkur þúsund manns sem eru þarna? Hvað hefði það upp á sig ef við gefum okkur að lögreglan gæti farið í einni ferð og handtekið allt þetta fólk.

Hve margir myndu til dæmis eiga nógu stór brot til að hljóta dóm? Hve margir færu aftur heim til sín í mesta lagi nokkrum klukkutímum síðar, eða færu yfir höfuð niður á stöð, og yrðu komnir aftur á netið viku eða mánuð síðar á 70 nýjar vefsíður, endurbættar, líklega mun öruggari eftir fyrri mistök. Flestir er mín ágiskun, og þá eru stærri spurningar, á að fara að handtaka nokkur hundruð/þúsund manns daglega? Er yfir höfuð til mannskapur í það? Tími? Pláss? Tilgangur? Fjármagn? Stæðist kerfið álagið?

Svarið er nei, lögreglan er með málflutning sinn í sjálfheldu núna, þar sem það er augljóst að það gengur ekki einu sinni upp að uppræta þessa starfsemi þótt vilji sé fyrir hendi og allir teknir í einu. Brotin í þættinum sem snýr að vímuefnum og lyfjum eru í flestum tilvikum einfaldlega ekki nógu alvarleg og lögregla of fámenn til að hægt sé að koma í veg fyrir þau með ofsóknum og handtökum.

Ástæðan fyrir að það er ráðist í þessar aðgerðir er sennilega sú að það þurfti að gera eitthvað ,,róttækt“ til að viðhalda blekkingarleiknum sem stríð gegn vímuefnum er vegna fjölda ábendinga í sambandi við þessa hópa, tilgangurinn er ekki að uppræta þá heldur að sýna vald.

Þeir sem halda að stríðið gegn vímuefnum sé að skila einhverju í gegn um valdbeitingu ættu að fylgjast vel með því hvort hægt sé að láta svona þvælu eins og að reyna að uppræta vímuefnasölu á netinu ganga upp. Völvan í mér segir að það muni ekki sjá högg á vatni. Lögreglan fékk í hendurnar öskju Pandóru og opnuðu hana gjörsamlega upp á gátt, þar sem þau geta ekki einu sinni sýnt árangur þegar kemur að afmörkuðum hlutum stríðsins, í þessu tilfelli sölu á netinu og föttuðu eflaust ekki að það er í beinni útsendingu fyrir alla sem sjá vilja.

Markaðurinn mun þróast, salan aukast og fleiri koma til með að nota þjónustuna þar sem lögregla er gjörsamlega vanmáttug gagnvart sölu á netinu nema hún fengi auknar heimildir á kostnað samfélagsins, jafnvel þá er enn nokkuð öruggt að kaupa þótt salan þarfnist meiri skipulagningar. Það eru ansi margir til í leggja á sig fyrir margra milljóna króna markað og gera lítilræði eins og nota einfalda „plug and play“ dulkóðunartækni líkt og erlendir kollegar þeirra gera. Árangurs og tilgangsleysi fíknó á þessum afmarkaða kafla stríðsins kemur brátt með skelli svo undir tekur í fjöllunum.

IMMI – Alþjóðleg stofnun um upplýsinga- og tjáningarfrelsi, harmar að löggjöf sú sem kveðið er á um í þingsályktun frá 2010 um að Ísland skapi sér afgerandi lagalega sérstöðu um upplýsinga- og tjáningarfrelsi, hafi ekki litið dagsins ljós að fullu. Í greinargerð með ályktuninni segir meðal annars um lögbann:

Lögbann á útgáfu fyrirbyggt.

Hömlur á tjáningarfrelsi er sérhver lagaleg aðgerð sem hægt er að nota til að hindra að efni sé gefið út áður en til útgáfu kemur. Slíkar hindranir hafa afar slæm áhrif á tjáningarfrelsi. Í flestum lýðræðisríkjum eru sterk og jafnvel algild takmörk á þeim. Kanna þarf hvernig tryggja megi að lög verði ekki misnotuð í tilraunum til þöggunar sem takmarka og tálma tjáningarfrelsið sem tryggt er í stjórnarskránni.

Sú umfjöllun Kastjóss sem lögbannskrafan beinist að, á brýnt erindi til almennings. Hér er ekki eingöngu um tjáningarfrelsi að ræða heldur ekki síður rétt borgara til aðgangs að upplýsingum. Því er afar mikilvægt að sýslumaður standi í lappirnar og synji lögbannsbeiðninni. Hafi lög verið brotin á þolandinn þess kost að hefja dómsmál og krefjast skaða- eða miskabóta. Í tjáningarfrelsisákvæði stjórnarskrárinnar segir: Hver maður á rétt á að láta í ljós hugsanir sínar, en ábyrgjast verður hann þær fyrir dómi. Ritskoðun og aðrar sambærilegar tálmanir á tjáningarfrelsi má aldrei í lög leiða. Samkvæmt ákvæðinu á Kastljósfólk að njóta tjáningarfrelsis en þarf eins og aðrir að ábyrgjast tjáningu sína fyrir dómi, eftir birtingu þáttarins.

Síðast þegar lögbann var sett á RÚV, snérist það um mjög sambærilega lagalega tálmun á tjáningarfrelsið. Um var að ræða frétt um lánabók Kaupþings sem lekið var á vefsíðuna WikiLeaks. Í báðum tilvikum eru persónuverndarsjónarmið en einnig er í báðum tilvikum um að ræða efni sem á brýnt erindi til almennings. Samkvæmt dómafordæmum Hæstaréttar trompar tjáningarfrelsið friðhelgi einkalífs þegar efnið sem um ræðir á brýnt erindi til almennings.

IMMI hvetur til þess að lagasetningu um tjáningarfrelsið sem Alþingi ályktaði um árið 2010 verði hraðað mjög til að fjölmiðlar geti sinnt hlutverki sínu með fullnægjandi hætti.
Fyrir hönd IMMI,

Guðjón Idir Guðnýjarson Framkvæmdastjóri IMMI

Ég horfi mjög sjaldan á fréttir eða svonefnda fréttaskýringaþætti í sjónvarpi nema mér hafi áður verið bent á að fjallað verði um eitthvað sem mér finnst áhugavert.

Í kvöld var fjallað í KASTLJÓSI um svikahrappa sem pranga gervivísindum inn á dauðvona eða mjög veikt fólk sem er reiðubúið til að grípa um hálmstrá í von um lækningu sem læknavísindin geta ekki tryggt.

Þessi þáttur var einstaklega velgerður og vandaður og verður vonandi til þess að losa fólk með alvarlega sjúkdóma við áreiti snákaolíusölumanna, peningaplokk þeirra og þá niðurlægingu að láta hafa sig að ginningarfífli.

Þeir snákaolíusölumenn sem ég hef rekist á hafa allir átt það sameiginlegt að segjast stunda þessa iðju „í góðri trú“ – þannig að ég á von á að innanríkisráðherra og lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu setji kíkinn fyrir blinda augað gagnvart svona starfsemi.

Til hamingju KASTLJÓS.

Formaður MND félagsins á Íslandi Guðjón Sigurðsson kom fram í Kastljósi kvöldsins og sagði farir sínar ekki sléttar eftir að eiga í viðskiptum við galdramann sem telur að hann geti með söluvöru sinni hjálpað  sjúkum og dauðvona manneskjum með óhefðbundnum aðferðum.

Júlíus Júlíusson heitir galdramaðurinn sem sagði meðal annars við Guðjón sem er með ólæknandi sjúkdóm og bundinn við hjólastól að hann myndi vera farinn að hlaupa um áður en hann vissi af.

Galdramaðurinn Júlíus titlar sig rafeindaverkfræðing og kennara notar meðal annars pendúl til að greina ástand þeirra sem hann hyggst aðstoða. Hann býður sjúklingum meðal annars upp á jónað vatn sem hann fullyrðir að geri það að verkum að fólk geti tekið helmingi minna af lyfjum en því er uppálagt.

En hver er maðurinn? Það er best að vitna í hann sjálfan en í fyrirlestri um raflækningar sem hann hélt á haustfundi heilsuhringsins árið 2004  fyrir réttum 11 árum síðan sagðist Júlíus meðal annars hafa fundið hest með tækni sem hann kallar Radionics og Dr. Bob Beck Brain Tunerinn sem hann fullyrðir að hafi hjálpað mörgum hér á landi. Ef einhverjir kannast við það að hafa fengið bata með Dr. Bob Beck Brain Tunernum mega þeir gefa sig fram við Kvennablaðið.

Gefum Júlíusi orðið:

„Komið þið sæl, mig langar að byrja á því að kynna mig og hvað ég stend fyrir, ég hef haft í mjög langan tíma áhuga fyrir leiðum til betri heilsu án þess að nota lyf. Ég hef tekið þátt í ýmsu því tengdu en tíminn hefur leitt mig út í raflækningar sem er nátengt minni menntun þar sem ég er rafeinda-tæknifræðingur.

Ég hef grúskað í og búið til rafeindapúlstæki í nokkurn tíma og eftir að ég komst að því að skýrslurnar og fræðin sem ég hafði lesið um þessi mál voru ekki bara einhver ímyndun heldur virkar þessi tækni eins og sagt var. Þá ákvað ég að kafa dýpra ofan í þessi mál og kynna mér enn frekar hvernig þessi fræði hafa þróast.

Með mínum hætti lít ég svona á þessi mál. Í gegnum aldirnar hefur rafmagn verið notað til lækninga og tilgangur þessa og fyrirlestrar kynna þessa gleymdu og ódýru tækni. Króatíski uppfinningamaðurinn og verkfræðingurinn Nikola Tesla (1856-1943) náði mjög góðum árangri í að meðhöndla sjúkdóma með nota rafsegulbylgjur með hátíðnisveiflugjafa. Á sama tíma vann félagi hans Georges Lakhorsky (1869-1942) að samskonar málum og fékk reyndar vin sinn Nikola til að aðstoða sig við uppsetninguna á tækjunum svo þær virkuðu rétt. Georges vann líka að meðhöndlun sjúkdóma á þessum tíma einnig með mjög góðum árangri. Þeir uppgötvuðu rafflutninga í lífverum og að þær sendu og tækju á móti hátíðnisveiflum.

Fyrirspurn kom á fundinum um hvernig tækið hans Lakhorsky virkaði þar sem sendarnir voru tveir en það voru tveir vírar tengdir báðum sendum þannig að innsti hringur og ysti hringur voru með tengingu við senditækið.
.
Multi wave oscillator í notkun.

Á þessum tíma í sögunni með tilstuðlan þeirra þróaðist ákveðin tækni sem kölluð er Radionics þar sem með hjálp þessarar tækni er hægt að senda og taka á móti sérstakri tíðni til lækninga en til þess að geta sent einhverjum þá þarf að liggja fyrir DNA upplýsingar frá viðkomandi.

Til að mynda þá er einnig hægt að finna týnt fólk og dýr ef DNA upplýsingar eru til staðar eins og hár eða munnvatn. Ég fann t.d. hest sem hafði verið týndur í viku með þessu tæki og þá þurfti gott landakort, hársýni og stilla sérstakt forrit inn og hefja leit.

Royal Reymond Rife (1888-1972) er einn af merkari mönnun sögunnar í raflækningum hann fann upp nýja leið til að lækna krabbamein með rafpúlstækni þar sem ákveðin gasfyllt pera var notuð til að gefa púlsana. Fólk sat fyrir framan hana og tók á móti þeirri tíðni sem hentaði við meðhöndlun á ákveðnum sjúkdómi. Hægt var að meðhöndla marga í einu. Rife náði mög vel til lækna þar sem hann var menntaður lífefnafræðingur og stundaði nákvæmar rannsóknir á því sviði.

Hann fékk til liðs við sig marga kunna lækna til að gera ýtarlega meðferð á 16 krabbameinssjúklingum með aðferðinni sem hann hafði þróað árið 1934.

Eftir 90 daga höfðu 14 læknast og með smá breytingum á tíðni og 4 vikur til viðbótar höfðu allir læknast 100%.

Í kjölfarið komst bandaríska læknafélagið (AMA) að þessum niðurstöðum og vildi kaupa uppfinninguna en Rife vildi ekki selja og þá hófust miklar ofsóknir á hendur þeim sem voru farnir að vinna með þessa tækni og lækna fólk. Gögnum var stolið, tæki eyðilögð og stofur voru brenndar.

Þrátt fyrir ofsóknir þá hélt Rife ótrauður áfram og fór í samstarf við John Crane sem innleiddi nýja leið í meðhöndlun og það voru elektróður sem festar eru á líkamann og þá var hægt að lækka tíðnina og með þessari tækni var tíðnin ekki eins mikilvæg þar sem mínus hlaðnar jónir streymdu um líkamann og unnu á bakteríum og vírusum sem eru plúshlaðin. Þess má geta að hvítu blóðkornin senda frá sér mínushlaðna púlsa þegar þau ráðast á sníkjudýr.

Heilbrigðar frumur eru mínus hlaðnar og þar af leiðandi styrkjast við þetta. Það má geta þess að heilbrigð fruma hefur spennu milli frumuveggjanna frá 70mV – 90mV, veik fruma hefur 40mV-50mV og sjúk fruma hefur 15mV- 20mV á milli frumuveggja (eins og t.d. krabbameinsfruma). Mörgum þótti árangur R.R.Rife mjög merkilegur og einn þerra var Barry Lynes sem var bókmennta og sagnfræðingur hann vild að heimurinn fengi að vita að þessu og gerði mikið í því að kynna þessa tækni fyrir umheiminum en það var eins og enginn vildi hlusta.

Hann komst síðan að því að Matvæla og lyfjastofnum bandaríkjanna (FDA) verndaði hagsmuni lyfjaframleiðenda. Barry Lynes skrifaði bækur um þessi mál The Cancer Cure that worked og The Cancer Conspiracy . Hulda Clark er mörgum kunnug og hefur starfað að lækningum í meira en hálfa öld hún hefur skrifað margar bækur um hvernig má lækna hina ýmsu sjúkdóma og þar á meðal er bókin The cure for all diseases.

Hún er upphafsmaður af Zapperum en það eru lítil tæki sem vinna á svipaðan hátt og tækin frá Rife og Crane nema hvað hennar útfærsla var einfalt og lítið tæki sem allir gátu notað. Það sendir frá sér kassapúlsa og er tengt við líkamann ýmist með elektróðum eða handföngum sem haldið er á. Þegar komið var að fræðum Dr. Bob Beck þá var eins og áhugi fólks hafi fengið mikinn kipp því hann lagði sig í líma við að þróa tæki fyrir venjulegt fólk til að geta meðhöndlað sig heima á ódýrann og auðveldan hátt. Aðferðina kallaði hann The Beck Protocol sem er 4 mismunandi skref og þau eru:

1. Rafpúlsa blóðið til að eyða sveppum, Bakteríum og sjúkdómsvaldandi bakteríum.
2. Rafsegulpúlsa sogæðakerfið og líffærin.
3. Silfurjóna vatn til drykkjar.
4. Ozonera vatn til drykkjar.

Blóðflögur fyrir og eftir rafpúlsun
Þess ber einnig að geta læknarnir Dr. Steven Kaali og Dr. William Lyman fengu einkaleyfi (1991) fyrir aðferð til að rafpúlsa blóð þar sem þeir gerðu HIV vírusinn óvirkan og seinna kom í ljós að rafpúlsarnir höfðu sömu áhrif á önnur sníkjudýr.

Dr. Bob beck fékk þá hugmyndina að silverpúlsaranum sem er lítið tæki til heimanota og gerir það sama og sá útbúnaður sem læknarnir höfðu notað. Ásamt því að þróa þessi tæki sem hann notaði í þessum protocol til að ná heilbrigði hafði hann einnig mikinn áhuga fyrir andlegu ástandi fólks og hafði unnið mikið á því sviði. Hann kynntist skoskum skurðlækni Dr. Meg Patterson sem hafði verið í kína og starfað með Dr. Wen í Tung Wa í Hong Kong Hospital.

Hann notaði ákveðna rafpúlsa á nálar og náði undraverðum árangri með sjúklinga með margs konar vanda svo sem fíknir, streitu, ofvirkni, kvíða, þunglyndi, svefnleysi, lesblindu og síðan hafði þetta góð áhrif á minni, athygli, sköpunargleði og fl. Með þessar upplýsingar þróað Dr. Bob Beck Brain Tunerinn ( Bio Tuner) sem er einstaklega áhrifaríkt tæki á þessu sviði og hefur hjálpað mörgum hér á landi Hægt er að lesa um reynslu nokkra íslendinga sem hafa notað þessi tæki.má sjá á: www.puls.is. Einnig er hægt að heyrafyrirlestra um mörg af þessum tækjum á eftirfarandi síðu.

Hér má sjá Júlíus kynna eitthvað sem hann kallar lyfjafrelsi.