WIFT (Women in Film and Television) á Íslandi skipuleggur nú röð fyrirlestra og námskeið sem tengjast kvikmyndum og sjónvarpi. Fyrsti fyrirlesturinn af þessu tagi fer fram í Miðstöð skapandi greina við Hlemm (Laugavegi 105) og ber yfirskriftina „Youtube, þín eigin sjónvarpsstöð“ þar sem Maríanna Friðjónsdóttir mun fjalla m.a. um notkunarmöguleika Youtube, þau lykilatriði sem skipta máli í uppsetningu Youtube-síðu sem nær til fjöldans.
Maríanna Friðjónsdóttir hefur 45 ára reynslu úr fjölmiðlum sem framkvæmdastjóri á sjónvarpsstöðum hér heima og í Danmörku. Maríanna hefur sl. 7 ár leiðbeint og kennt fyrirtækjum hérlendis sem erlendis hvernig unnt er að nýta samfélagsmiðla til framleiðslu efnis og samskipta við neytendur. Höfuðáherslan hefur verið á Facebook fyrir fyrirtæki en með aukinni framleiðslu á lifandi efni er röðin komin að því að fræða fleiri um notkunarmöguleika Youtube.
Clik here to view.
Maríanna Friðjónsdóttir.
Kvennablaðið spurði Maríönnu Friðjónsdóttur út í þetta spennandi Youtube námskeið og við spurðum hana fyrst fyrir hverja námskeiðið er ætlað?
Eiginlega er ekki hægt að kalla þetta námskeið, því það er útilokað að læra að ná stjórn á samfélagsmiðli eins og Youtube á tveim tímum. Við erum að tala um fyrirlestur með spjallhorni, sem á að hjálpa viðstöddum að gera sér grein fyrir þeim notkunarmöguleikum, sem finnast í dreifingu á lifandi myndum á netinu. Ég tala í 30–40 mínútur og svo höfum við eina og hálfa klukkustund til að velta fyrir okkur möguleikunum, þar sem viðstaddir geta spurt og spjallað og ég reyni að svara eða benda á eftir fremsta megni. Það er enginn sem veit allt um svona fyrirbæri, en ég hef bæði reynslu og þekkingu í farteskinu, sem getur væntanlega varpað ljósi á ferska möguleika.
Við munum tala um youtube í tölum, en youtube er annar stærsti samfélagsmiðill í heimi með yfir milljarð notenda, sem koma inn á hverjum mánuði. Youtube er einnig næst stærsta leitarvél í heimi. Youtube er á topp 3 listanum yfir mest heimsóttu vefsíður heims. Facebook er á toppnum, næst kemur Google og þar á eftir youtube.
Við skoðum í stórum dráttum aðalpyttina, sem fólk dettur í þegar það ætlar sér að koma upp Youtube-kanal, því það er ekkert sjálfgefið í þeim efnum frekar en öðrum. Við tölum aðeins um það vandamál að leitarvélar geta ekki “lesið” myndbönd eins og texta á vefsíðum og hvernig getur maður þá bankað í gegnum allt magnið og séð til þess að myndbandið manns finnist í súpunni? Nú, við ræðum aðeins um Youtube-”stílinn”. Nýjar hugmyndir i fjármögnun og svo kannski smá krydd með notkunarsögum.
Er Youtube vænlegur vettvangur fyrir fyrirtæki og einstaklinga til að koma vörum og skoðunum sínum á framfæri?
Ég hef einmitt í talsverðan tíma verið að vinna að nákvæmlega því, að ráðgefa um (og framkvæma) hvernig fyrirtæki geta komið sínu á framfæri á lifandi dreifingarmiðlum.
“Video is the next new text” er mantran, sem við höfum heyrt núna í nokkur ár, en er eiginlega orðin að veruleika. Lifandi myndir segja enn meira en þúsund orð og “lifandi miðlun” hefur löngu sannað gildi sitt í sjónvarpi og kvikmyndum.
Núna er röðin komin að netinu, því tæknilega getum við framleitt og dreift lifandi efni á annan hátt en bara fyrir örfáum árum síðan. Kostnaður er hverfandi og möguleikarnir óteljandi.
En það þarf að hugsa öðruvísi en áður og þar er stærsti þröskuldur þegar kemur að því að fyrirtæki og einstaklingar nýti lifandi miðlun til sölu og markaðssetningar eða til að koma skoðunum á framfæri. Vinsælasta “auglýsingin” á youtube árið 2014 er frá Nike og það er búið að horfa á þessa auglýsingu meira en 100 milljón sinnum. Ein af topp 10 “auglýsingunum” er frá Always og þið getið séð hana hér fyrir neðan (áhorf tæpar 54 milljónir).
Þetta eru ekki hefðbundnar “auglýsingar” heldur frásagnir – innihalds markaðssetning á lifandi formi. Og já, tvímælalaust er framleiðsla lifandi efnis og dreifing á Youtube vettvangur fyrir fyrirtæki, stofnanir og einstaklinga til að koma vörum og skoðunum á framfæri. Því fyrr sem þessir aðilar komast í gírinn, því betra fyrir þá. Þeir sem bíða of lengi munu missa af lestinni og falla í gleymskudá.
Er netmiðlun efnis að taka yfir hefðbundnar sjónvarpsútsendingar?
Það er óhætt að svara já við þessari spurningu, því áhorf á hefðbundið sjónvarp er hríðfallandi um allan heim. Hins vegar mætti spyrja sig þeirrar spurningar, hvernig sjónvarpsstöðvarnar komi til með að snúast við þróuninni, því “hefðbundin” línuleg sjónvarpsútsending er ekki dauð enn þá.
Væntanlega mun eðli þeirrar framleiðslu, sem nær inn í hefðbundna sjónvarpsútsendingu breytast mikið og t.d. snúast meira í “beina” útsendingu og efni, sem margir hafa áhuga fyrir í augnablikinu.
Bíómyndir, þættir og annað álíka efni er eitthvað sem fólk nennir ekki að bíða eftir svona almennt og horfir á þegar það sjálft vill á þeim miðlum sem bjóða upp á efnið hvar og hvenær sem er um netið. Hins vegar mun sjónvarpstækið sjálft líka breyta um stíl og við munum horfa á bíómyndir, heimildarmyndir, spilalista frá Youtube og álíka efni í hárri upplausn í gáfaða sjónvarpinu okkar, en þá eftir eigin vali og ekki á hefðbundinni sjónvarpsrás eins og t.d. RÚV eða Stöð 2.
Við höfum tekið eftir því t.d. með kennslumyndböndum þeim sem við höfum boðið lesendum upp á að þetta virðist vera mjög vinsæl leið til náms þ.e. að horfa á kennslumyndbönd? Sérðu sóknarfæri fyrir íslenska kennara í ýmsum greinum á Youtube?
Maður segir oft sem svo að ef mann vantar að vita eitthvað, þá sé einhver búinn að búa til myndband um það og setja á Youtube. Gildir þá einu hvort um er að ræða að búa til heimagerða atómsprengju, skipta um innyflin í tölvu eða taka til í fataskápnum og skipuleggja í eitt skipti fyrir öll.
Það eru ótaldir nútímaunglingarnir, sem hefðu aldrei komist í gegnum menntaskóla ef þeir hefðu ekki lært algebru á Khanacademy, sem einmitt finnst á Youtube.
Auðvitað eiga íslenskir kennarar að ausa af þekkingarbrunni sínum og framleiða Youtube-myndbönd. En þau verða að vera skemmtileg – og þá kemur framleiðsluvitið til skjalanna. Skemmta og fræða og gera það á lifandi hátt.
Það eru óendanlega margar rásir á Youtube þar sem hægt er að læra allt um efnafræði og það hvernig Universið vinnur. Íslenskir kennarar geta algjörlega náð sínum markhópi með lifandi miðlun. Þekking sem er læst inni er einskis virði, þekking sem er deilt er óendanlega mikils virði fyrir bæði þann sem deilir og þann sem tekur á móti.
En svo er annað mál að ef maður gerist sjónvarpsstjóri á Youtube, þá er maður að opna holu á netinu, sem þarf að fylla með jöfnu millibili, annars er enginn ávinningur af allri fyrirhöfninni. Á Youtube verður maður að vera samkvæmur sjálfum sér og bjóða áhorfendum upp á efni með jöfnu millibili, annars fara þeir annað.
Alltaf berast fréttir af fólki sem hefur tekjur af því að birta efni á Youtube. Eru tekjumöguleikar á Youtube fyrir íslenska efnismiðlara? Þarf efnið þá að vera á ensku?
Youtube hefur gefið framleiðendum tækifæri til að eiga hluta af auglýsingakökunni frá 2007. Auglýsingakakan hefur stækkað margfalt síðan þá en sama gildir um fjölda þeirra sem skipta með sér kökunni. Sá fjöldi vex hraðar en kakan sjálf. Þetta þýðir að margir þeirra sem hafa haft ágætis tekjur af auglýsingakökunni á Youtube, eru farnir að nýta sér aðrar leiðir með góðum árangri. Og þær leiðir standa t.d. íslenskum Youtubestjórum galopnar.
Við munum tala meira um það, mánudagskvöldið 18. febrúar. Tungumálið fer algjörlega eftir þeim markhópi, sem þú ert að vinna með. Töfrar samfélagsmiðlunar eru margir, en sérstaklega að geta unnið með þrönga markhópa, sem eru miklu meira virði þegar upp er staðið en “allir”. (Markhópurinn allir er svosem ekki til og virkar aldrei).
Þess vegna gæti íslenska málsvæðið orðið að algjörri gullnámu fyrir Youtube-sjónvarpsstjóra sem þekkir sinn markhóp og kann að framleiða efni, sem fellur í kramið hjá hverjum hópi fyrir sig.
Þarf mikla tæknikunnáttu til að útbúa efni fyrir Youtube?
Nei, í sjálfu sér ekki. Fyrsta tæknikunnáttan felst í því að setja kanalinn rétt upp svo hann virki rétt og vinni með leitarvélunum. Ef maður gerir það ekki, þá er maður í djúpum skít og finnst ekki. Síðan að hafa hugmynd um innihald, sem fellur að markhópnum og þá er kominn tími til að velja framleiðsluleiðina.
Sumar Youtube-stjörnur framleiða allt sitt með vefmyndavél í tölvunni eða farsíma. Aðrir nýta þekkta framleiðslutækni og leggja mikið upp úr mynd- og hljóðgæðum. Enn aðrir gera hreyfimyndir eða teiknimyndir af ýmsum toga. Sumir Youtubarar blanda saman tölvuspilum og mynd af sjálfum sér og svo framvegis. Enn aðrir framleiða mjög vandaða þætti, sem síðan verða að hefðbundnu sjónvarpsefni og svo er hægt að senda beint á Youtube, sem er afar skemmtilegt og þar getur maður náttúrlega valið það tæknilega einfaldasta eða hreinlega verið með margar myndavélar og allan pakkann, en samt án þess að þurfa að mæta með stóran og dýran bíl heldur bara eina tölvu eða svo.
Það eru sem sagt allir endar opnir þegar kemur að tækninni. Það sem þarf að hafa í huga fyrst og fremst er að velja tækni, sem passar sögunni og svo muna að hljóðið verður að vera í lagi. Youtube-notendur eru fljótir að fyrirgefa slök myndgæði, en vont hljóð býr til vefvonsku og þá slekkur maður á myndbandinu eins og skot.
Mér finnst við vera óendanlega heppnar að vera í fagi, þar sem maður hefur ekki undan að upplifa og tileinka sér nýja möguleika. Það þýðir líka að það er endalaus eftirspurn eftir nördum eins og mér sjálfri, því flestir eru að sinna öðru en að verða sérfræðingar í Facebook eða Youtube eða því hvernig allir miðlar vinna saman í einni stórri fjölmiðlun fyrir fyrirtækið.
Mér finnst hins vegar óskaplega gaman að finna út úr þessu öllu og svo að miðla því til þeirra sem hafa þörf fyrir. Ég er viss um að WIFT-konur sjá möguleikana í því að vera ekki lengur fjötraðar í skoðun einstakra kvikmyndahúsaeigenda og innmúraðra sjónvarpsstöðva á því hvað á erindi til fólks og hvað ekki.
Það er staðreynd að konur hafa átt erfiðara með að segja sínar sögur og koma þeim áfram. Þeir tímar eru liðnir. Nú þurfa þær að breyta um hugsunarhátt, læra svolítið nýtt, opna hugmyndagluggann og ná til heimsins án nokkurra milliliða.
Það er svo gaman!
Það er eins og áður sagði WIFT (Women in Film and Television) sem stendur fyrir fyrirlestrakvöldinu er fyrst og fremst ætlað félagskonum, en er þó öllum opið sem hafa áhuga fyrir efninu. Kvöldið er ókeypis fyrir WIFT-konur sem greitt hafa félagsgjöld en kostar annars 1.500 krónur. Þátttöku þarf að skrá með því að senda tölvupóst á wift@wift.is (það er ekki nóg að smella á Facebook viðburðinn).
Facebook-síða WIFT er hér þar sem hægt er að fylgjast með næstu fyrirlestrum en margt spennandi er á döfinni hjá WITF.